MODUL AJAR
2011
Ir . PUDIASTUTI
SUNGAI .
SERTA STABILITASNYA .
POKOK BAHASAN
KARAKTERISTIK
KARAKTERISTIK SUNGAI , METODE PENGENDALIAN SUNGAI , PERHITUNGAN DEBRIS
BERDASARKAN DEBIT.
PERHITUNGAN KAPASITAS
KAPASITAS PENGENDALIAN
PENGENDALIAN SABO / CHECK
CHECK DAM :
MENGHITUNG DEMENSI DAN STABILITAS MAIN DAM , APRON DAN SUB DAM
2
PUSTAKA :
1. DR. Ir . SUYONO SOSRODARSONO ; DR . MASATERU TOMINAGA ,
3. DEPARTEMEN
DEPARTEMEN PU TAHUN 1983 , “ SABO
SABO DESAIN “
4. DEPARTEMEN
DEPARTEMEN PU TAHUN 1986 , “ KRITERIA
KRITERIA PERENCANAAN “
PRASYARAT :
1. REKAYASA PONDASI DAN KERJA TANAH .
2. HIDROLIKA TERAPAN.
3. HIDROLOGI
HIDROLOGI TERAPAN .
4. IRIGASI .
3
* BANGUNAN PENGELAK SEMENTARA
* PENURAPAN
* KIST DAM
4
BANGUNAN PENGELAK SEMENTARA .
A. PEKERJAAN DRAINASE :
- AIR SUMBER
- AIR GENANGAN
- AIR TANAH
- AIR HUJAN
* SALURAN TERBUKA
* SISTEM DRAINASE UNTUK SUATU DAERAH YANG TERTUTUP OLEH KIST DAM
5
B. PENURAPAN SEMENTARA .
FUNGSINYA :
PONDASI .
* LEBIH EKONOMIS PAKAI SEKAT PANCANG KAYU APABILA DIGUNAKAN PADA LOKASI
KEDAP AIR DAN TIDAK DIPERLUKAN PENURUNAN MUKA AIR TANAH YANG TERLALU
TINGGI .
Dinding sekat
Tanah yang digali
Tanah yang digali
Dinding sekat
Balok penopang
6
KIST DAM ( BENDUNG ELAK SEMENTARA )
penguat
Tanah kohesif
Karung pasir
Sekat pancang
Sekat pancang
sedimen
sedimen
kolom
Sekat pancang
Urugan tanah
7
Perencanaan Check Dam
Untuk menentukan lebar dasar peluap pada suatu perencanaan sabo dam
dapat digunakan rumus dari Tomoaki Yokota, yaitu :
2 3
Q C 2 g 3 B1 2 B2 h3 2
15
Dimana :
Dari rumus di atas, maka penurunan debit yang akan mengalir di atas
peluap berbentuk trapesium dengan kemiringan 1:1 dengan angka hara C = 0.6,
adalah sebagai berikut :
3/2
Q = (1,77B1+1,42 h3) .h3
Dimana :
B2 = B1 + 2h
15
b) Penentuan tinggi air di atas peluap Main Dam
Dengan menggunakan rumus di atas yaitu rumus untuk mencari lebar dasar
peluap, maka dapat pula kita tentukan tinggi air yang berada di atas peluap
(h3)
Debit Rencana
Free Board (w)
(Q)
(m)
(m³/dt)
16
e) Volume Tampungan
V = ½ .B . H . L
Dimana :
L = panjang tampungan ( m )
Q Debris
q0
brata rata
q0
h3
v0
q0
v0
h3
Dimana :
17
g ) Penentuan tebal mercu peluap Main Dam
Untuk menentukan tebal mercu peluap Main Dam dapat dihitung dengan
rumus Thiery & Wang sebagai berikut :
h3 . w
b min =
fo. pas
Dimana :
(Sumber: Tomoaki Yokota, Guide line for sabo plan n design of sabo dam, hal
11)
Tebal mercu peluap yang ditinjau dari keadaan material dan keadaan air.
Tebal
b = 1,5m - 2,5m b = 3m - 4m
mercu
Sampai
sedikit, sampai
debris
Banyak
18
c) Kestabilan Terhadap Turun
Syarat :
V H . y V ( 1 . B x)
t ' =
2 ≤ t
B.1m' 1 B 2 .1m'
6
Tt2 +
Tt1
H
V R
1 1 1
3 B 3 B 3 B
R
2,403 m
R
44
Letak Bidang KERN dan Resultan Ditinjau Dari Atas Bangunan dan Detail Bidang KERN.
R = V 2 H 2
H
tg α =
V
Secara analisis :
H
tg α =
V
a x
tg α =
y
a x H
=
y V
ΣV(α - x ) = ΣH. y
ΣV. α – ΣV. x = ΣH. y
H . y V . x
α =
V
syarat :
1 2
B<α< B , dimana B = lebar pondasi SUB DAM
3 3
45
46
47