BAB 1 PENDAHULUAN
1.1 LATAR BELAKANG ................................................................ 1
1.2 TUJUAN PRAKTIKUM ............................................................ 2
1.3 BATASAN MASALAH ............................................................ 2
1.4 LOKASI PRAKTIKUM ............................................................. 4
1.5 STANDAR PRAKTIKUM ........................................................ 5
1.6 SISTEMATIKA PRAKTIKUM ................................................. 7
vi
2.3 STANDARD PENETRATION TEST ........................................... 23
2.3.1 Maksud .............................................................................. 23
2.3.2 Landasan Teori .................................................................. 23
2.3.3 Peralatan ............................................................................ 24
2.3.4 Prosedur Percobaan ........................................................... 24
2.3.5 Perhitungan ....................................................................... 26
2.4 HAND BOR TEST ...................................................................... 27
2.4.1 Maksud .............................................................................. 27
2.4.2 Landasan Teori .................................................................. 27
2.4.3 Peralatan ............................................................................ 28
2.4.4 Prosedur Percobaan ........................................................... 31
2.4.5 Hasil Pemerikaan .............................................................. 33
2.4.6 Kesimpulan dan Analisis .................................................. 37
2.5 DYNAMIC CONE PENETROMETER TEST .............................. 38
2.5.1 Maksud .............................................................................. 38
2.5.2 Landasan Teori .................................................................. 38
2.5.3 Peralatan ............................................................................ 39
2.5.4 Prosedur Percobaan ........................................................... 39
2.5.5 Perhitungan ....................................................................... 40
2.5.6 Hasil Pemeriksaan ............................................................. 42
2.5.7 Kesimpulan dan Analisis .................................................. 45
2.6 CBR LAPANGAN ..................................................................... 46
2.6.1 Maksud .............................................................................. 46
2.6.2 Landasan Teori .................................................................. 46
2.6.3 Peralatan ............................................................................ 47
2.6.4 Prosedur percobaan ........................................................... 47
2.6.5 Perhitungan ....................................................................... 49
2.7 SAND CONE TEST ..................................................................... 51
2.7.1 Maksud .............................................................................. 51
vi
2.7.2 Landasan Teori .................................................................. 51
2.7.3 Peralatan ............................................................................ 52
2.7.4 Prosedur Percobaan ........................................................... 53
2.7.5 Perhitungan ....................................................................... 54
2.7.6 Hasil Pemeriksaan ............................................................. 55
2.7.7 Kesimpulan dan Analisis .................................................. 59
2.8 PLATE BEARING TEST ............................................................. 60
2.8.1 Maksud .............................................................................. 60
2.8.2 Landasan Teori .................................................................. 60
2.8.3 Peralatan ............................................................................ 61
2.8.4 Prosedur Percobaan ........................................................... 61
vi
3.2.3 Berat Isi Tanah (Density Test) .......................................... 75
3.2.3.1 Maksud ................................................................ 75
3.2.3.2 Landasan Teori ................................................... 75
3.2.3.3 Peralatan .............................................................. 76
3.2.3.4 Prosedur Percobaan ............................................. 78
3.2.3.5 Perhitungan ......................................................... 79
3.2.3.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 81
3.2.3.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 83
3.2.4 Berat Jenis Tanah (Specific Gravity Test) ......................... 84
3.2.4.1 Maksud ................................................................ 84
3.2.4.2 Landasan Teori ................................................... 84
3.2.4.3 Peralatan .............................................................. 84
3.2.4.4 Prosedur Percobaan ............................................. 85
3.2.4.5 Perhitungan ......................................................... 87
3.2.4.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 87
3.2.4.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 90
3.2.5 Analisis Gradasi Butiran (Grain Size Analysis) ................ 91
3.2.5.1 Maksud ................................................................ 91
3.2.5.2 Landasan Teori ................................................... 91
3.2.5.3 Peralatan .............................................................. 91
3.2.5.4 Prosedur Percobaan ............................................. 93
3.2.5.5 Perhitungan ......................................................... 95
3.2.5.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 96
3.2.5.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 104
3.2.6 Atterberg Limit .................................................................. 105
3.2.6.1 Batas Cair (Liquid Limit) .................................... 105
3.2.6.1.1 Maksud ............................................... 105
3.2.6.1.2 Landasan Teori ................................... 105
3.2.6.1.3 Peralatan ............................................. 106
vi
3.2.6.1.4 Prosedur Percobaan ............................ 108
3.2.6.1.5 Perhitungan ......................................... 109
3.2.6.1.6 Hasil Pemeriksaan .............................. 110
3.2.6.1.7 Kesimpulan dan Analisis .................... 113
3.2.6.2 Batas Plastis (Plastic Limit) ................................ 114
3.2.6.2.1 Maksud ............................................... 114
3.2.6.2.2 Landasan Teori ................................... 114
3.2.6.2.3 Peralatan ............................................. 115
3.2.6.2.4 Prosedur Percobaan ............................ 117
3.2.6.2.5 Perhitungan ......................................... 118
3.2.6.2.6 Hasil Pemeriksaan .............................. 119
3.2.6.2.7 Kesimpulan dan Analisis .................... 121
3.2.6.3 Batas Susut (Shrinkage Limit) ............................ 122
3.2.6.3.1 Maksud ............................................... 122
3.2.6.3.2 Landasan Teori ................................... 122
3.2.6.3.3 Peralatan ............................................. 123
3.2.6.3.4 Prosedur Percobaan ............................ 124
3.2.6.3.5 Perhitungan ......................................... 125
3.2.6.3.6 Hasil Pemeriksaan .............................. 127
3.2.6.3.7 Kesimpulan dan Analisis .................... 129
3.2.6.4 Kesimpulan dan Atterberg Limit ......................... 133
vi
3.3.1.4 Prosedur Percobaan ............................................. 137
3.3.1.5 Perhitungan ......................................................... 139
3.3.1.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 144
3.3.1.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 158
3.3.2 Kuat Geser Langsung (Direct Shear Test)......................... 159
3.3.2.1 Makusd ................................................................ 159
3.3.2.2 Landasan Teori ................................................... 159
3.3.2.3 Peralatan .............................................................. 160
3.3.2.4 Prosedur Percobaan ............................................. 161
3.3.2.5 Perhitungan ......................................................... 163
3.3.2.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 164
3.3.2.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 169
3.3.3 Kuat Tekan Bebas (Unconfined Compression Test).......... 170
3.3.3.1 Maksud ................................................................ 170
3.3.3.2 Landasan Teori.................................................... 170
3.3.3.3 Peralatan............................................................... 170
3.3.3.4 Prosedur Percobaan.............................................. 171
3.3.3.5 Perhitungan.......................................................... 173
3.3.4 Uji Tekan Triaksial (Triaxial Test).................................... 175
3.3.4.1 Maksud................................................................. 175
3.3.4.2 Landasan Teori.................................................... 175
3.3.4.3 Peralatan............................................................... 176
3.3.4.4 Prosedur Percobaan.............................................. 177
3.3.4.5 Perhitungan.......................................................... 178
3.3.4.6 Hasil Pemeriksaan ............................................... 182
3.3.4.7 Kesimpulan dan Analisis .................................... 191
3.4 ENGINEERING PROPERTIES TEST (Pemeriksaan Tanah
untuk Perencanaan Jalan dan Timbunan)........................... 192
3.4.1 Pemadatan.......................................................................... 192
vi
3.4.1.1 Maksud................................................................. 192
3.4.1.2 Landasan Teori.................................................... 192
3.4.1.3 Peralatan............................................................... 193
3.4.1.4 Prosedur Percobaan.............................................. 194
3.4.1.5 Perhitungan.......................................................... 197
3.4.1.6 Hasil Pemeriksaan................................................ 199
3.4.1.7 Kesimpulan dan Analisis..................................... 204
3.4.2 CBR Laboratorium............................................................. 205
3.4.2.1 Maksud................................................................. 205
3.4.2.2 Landasan Teori.................................................... 205
3.4.2.3 Peralatan............................................................... 206
3.4.2.4 Prosedur Percobaan.............................................. 209
3.4.2.5 Perhitungan.......................................................... 211
3.4.2.6 Hasil Pemeriksaan................................................ 215
3.4.2.7 Kesimpulan dan Analisis..................................... 223
BAB 4 PENUTUP
4.1 KESIMPULAN .......................................................................... 224
4.2 SARAN ....................................................................................... 230
vi