TEKS GEGURITAN
1. Identitas
a. Nama Mata Pelajaran : Bahasa Daerah
b. Semester :2
c. Kompetensi Dasar :
3.5 Memahami struktur teks, unsur kebahasaan, dan pesan moral puisi
secara lisan dan tulis
4.5 Mengapresiasi secara lisan dan tulis teks puisi
d. Materi Pokok : Teks Geguritan
e. Alokasi Waktu : 2 JP X 4
f. Tujuan Pembelajaran :
g. Materi Pembelajaran
Wacanen Buku Teks Pelajaran (BTP):
1. Buku Kirtya basa jawa. Kanggo SMP/ MTs kelas VII. Surabaya:
Penerbit Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur, halaman 80-91
1
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Peta Konsep
Unsur kebahasaan
teks puisi
TEKS PUISI/
GEGURITAN
Pesan moral teks puisi
Proses Belajar
a. Pendahuluan
2
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Geguritan golongane sastra gagrak anyar, cengkok anyar, wedharing rasa edi, kalair
basa kang laras runtut karo edining rasa, nanging ora kecancang ing patokan-
patokan, wilangan, dhong-dhing kang tetep tinamtu, beda banget karo sifate
tembang macapat lan sapanunggalane. Ewa samono isih tetep ngugemi ananing
rasa kaendahan . endahing geguritan dumunung ing pilihan tembung pantes,
mentes lan mantesi. Geguritan bisa narik kawigatine para pamaos, manawa isine
nggambarake kajupuk tepa palupi (suri tauladan) mungguh ing urip bebrayan.
Supaya luwih mahami bab kasebut, terusna macamu ing kagyatan inti lan
wacanen petunjuk ing UKB.
b. Kegiatan Inti
3
BAD 3.5/4.5/2/1.1
2. Kegiatan Belajar
Ayo … …nggarap kegiatan belajar ing ngisor iki kanthi sabar lan
Kegiatan Belajar 1
konsentrasi!
4
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Kegiatan Belajar 2
B. Ing kegiyatan 2 iki para siswa diajak nggathukake isi teks geguritan
kanthi irah-irahan “Indonesiaku” karo kasunyatan urip saben dina
utawa diarani relevansi isi cerita geguritan. Tulisen apa relevansi crita
saka geguritan kasebut!
5
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Kegiatan Belajar 3
1. Gatekna tuladha teks geguritan iki, banjur wacanen kanthi ekspresi kang
bener!
MERAPI
Dening Putu Aryana
6
BAD 3.5/4.5/2/1.1
TAMAN
Dening : J.F.X. Hoery
Ing taman
Ing taman anakku
Tawon lan kupu rebutan madu
Kinjeng lan kombang rebutan kembang
Angin esuk ngerog ebun ing pucuking kudhup
Kekedhering kinjeng lan kupu Aja nganti mbokincup
Sawangen wae
Endahe ing taman
Ing taman anakku
Kupu lan kinjeng isi kapiadreng
Tawon lan kombang ngenam panandhang
Madu lan kembang ninggal kudhup esuk
Mega-mega putih gegojegan mapag angin sore
Aja mbokguyu dheweke Sawangen
Ing biruning
langit
Kae papane kawruh lungit
Lan ing kana ua aku titip
Geguritan kang dakrakit.
7
BAD 3.5/4.5/2/1.1
2. Coba nggawea siji (1) geguritan tema lingkungan kaya tuladha ing
ndhuwur!
Pepeling
Carane niteni titikane unsur kebahasaane geguritan yaiku :
basane endah, mentes, lan mantesi sarta migunakake tembung Kawi
(Jawa Kuna). Sok-sok tinemu tembung dasanama,
tembung entar,purwakanthi, pepindhan,tembung saroja,lan
sapanunggalane.
c. Penutup
8
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Yen ana wangsulan “TIDAK” ing salah sawijining pitakonan kasebut , mula
disinaoni maneh materi - materi kasebut ing buku Kirtya Basa lan sinaonana
maneh kegiyatan belajar 1, 2, lan 3 kang koanggep perlu mbutuhake bimbingan
guru utawa kancamu. Aja mutung utawa aja putus asa mbaleni sinau maneh. Yen
pitakonan ing dhuwur diwangsuli “YA” sliramu bisa nutukake pasinaon ing
UKBM candhake .
Ing ngendi posisimu?
Ukuren kemampuanmu sajrone nguwasai materi geguritan ing rentang 0 –
100, tulisen ing kotak kang wus cumawis.
Referensi
1. Kirtya basa Bahasa Jawa SMP/ MTs/ Kanggo Kelas VII. Surabaya:
Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Timur ,2014
9
BAD 3.5/4.5/2/1.1
Kawruh Paribasan
Becik ketitik ala ketara tegese tumindak / perilaku becik lan tumindak
ala ( elek)mesthi bakal ketara tembe mburine. Mula tumindak jujur ing
prakaryan utamane pasinaon supaya mujur ing tembe.
Mengetahui Nganjuk,...............
--------------------------- -------------------------
------------------------ --------------------------
10
BAD 3.5/4.5/2/1.1
11