Anda di halaman 1dari 122

Peran Binwil Dalam

Pemanfaatan Data PISPK Untuk


Pembangunan Kesehatan Wilayah

Trihono
Health Policy Unit, Setjen Kemkes

Jakarta, September 2018


1
Hasil Sementara PIS-PK
Tanggal 3 September 2018
Cakupan Kunjungan Keluarga
Laju cakupan kunjungan keluarga (nasional)
Jumlah keluarga Cakupan
yang dikunjungi kunjungan (%)
30 Januari 2018 5.884.791 8,99
28 Februari 2018 7.688.375 11,72
25 Maret 2018 8.567.097 13,06
4 April 2018 9.032.406 13,77
8 Mei 2018 10.790.288 16,45
7 Juni 2018 12.259.382 18,61
7 Juli 2018 13.334.099 20,24
5 Agustus 14,722,809 22.35
3 September 16,035,797 24.35

Catatan: Total jumlah keluarga di Indonesia: 65.588.400 keluarga


Sumber: Aplikasi keluarga sehat
Cakupan kunjungan keluarga
INDONESIA 24.3%
DKI JAKARTA 2.2%
PAPUA 3.9%
NUSA TENGGARA TIMUR 7.3%
PAPUA BARAT 7.5%
MALUKU 9.3%
KALIMANTAN TIMUR 11.7%
SULAWESI UTARA 11.7%
JAWA BARAT 17.4%
KEPULAUAN RIAU 18.6%
KALIMANTAN BARAT 19.0%
DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA 20.2%
BALI 21.4%
KALIMANTAN TENGAH 22.2%
SUMATERA SELATAN 22.5%
SULAWESI TENGGARA 22.8%
JAWA TIMUR 24.5%
ACEH 25.0%
JAMBI 25.1%
NUSA TENGGARA BARAT 26.0%
BANTEN 27.0%
KALIMANTAN UTARA 27.9%
LAMPUNG 29.6%
JAWA TENGAH 29.8%
KALIMANTAN SELATAN 29.8%
GORONTALO 30.7%
SUMATERA UTARA 31.1%
MALUKU UTARA 35.1%
SULAWESI SELATAN 36.5%
SUMATERA BARAT 36.5%
BENGKULU 39.3%
SULAWESI TENGAH 39.6%
KEPULAUAN BANGKA BELITUNG 46.7%
RIAU 50.7%
SULAWESI BARAT 61.2%
Sumut
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
TAPANULI SELATAN 65,168 44,706 68.60%
LANGKAT 266,325 177,544 66.66%
KOTA GUNUNG SITOLI 29,547 18,592 62.92%
DELI SERDANG 428,679 245,691 57.31%
SERDANG BEDAGAI 160,363 84,681 52.81%
KOTA TEBING TINGGI 34,614 15,919 45.99%
PADANG LAWAS UTARA 54,482 21,711 39.85%
HUMBANG HASUNDUTAN 41,277 15,753 38.16%
KOTA SIBOLGA 19,648 7,265 36.98%
MANDAILING NATAL 104,354 37,269 35.71%
LABUHAN BATU UTARA 83,940 29,790 35.49%
KOTA PADANG SIDEMPUAN 42,622 14,267 33.47%
KOTA BINJAI 60,342 20,185 33.45%
PROVINSI SUMUT 3,247,999 1,009,500 31.08%
Sumut
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
SAMOSIR 30,827 8,824 28.62%
KOTA PEMATANG SIANTAR 63,346 16,975 26.80%
KARO 96,397 21,500 22.30%
KOTA MEDAN 501,251 100,092 19.97%
KOTA TANJUNG BALAI 37,651 7,363 19.56%
BATU BARA 96,678 13,944 14.42%
SIMALUNGUN 218,963 30,803 14.07%
LABUHAN BATU 103,194 13,307 12.90%
ASAHAN 169,975 21,136 12.43%
PADANG LAWAS 53,508 6,582 12.30%
TAPANULI TENGAH 71,341 8,248 11.56%
PAKPAK BHARAT 9,737 1,101 11.31%
DAIRI 67,110 7,135 10.63%
NIAS SELATAN 76,163 7,765 10.20%
NIAS BARAT 20,490 2,076 10.13%
TOBA SAMOSIR 44,209 2,125 4.81%
NIAS UTARA 30,809 1,443 4.68%
LABUHAN BATU SELATAN 68,088 2,550 3.75%
NIAS 28,692 973 3.39%
TAPANULI UTARA 68,209 2,185 3.20%
PROVINSI SUMUT 3,247,999 1,009,500 31.08%
Maluku Utara
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
KOTA TIDORE KEPULAUAN 23,202 22,436 96.70%
HALMAHERA TENGAH 10,523 5,804 55.16%
HALMAHERA BARAT 25,573 13,500 52.79%
HALMAHERA TIMUR 18,053 8,422 46.65%
PULAU MOROTAI 13,331 5,107 38.31%
KOTA TERNATE 45,252 14,747 32.59%
HALMAHERA UTARA 41,725 13,231 31.71%
PULAU TALIABU 11,241 1,357 12.07%
HALMAHERA SELATAN 48,789 4,766 9.77%
KEPULAUAN SULA 22,266 1,998 8.97%
MALUKU UTARA 259,955 91,368 35.15%
Sumbar
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
KOTA SOLOK 14,565 12,899 88.56%
SOLOK SELATAN 40,298 32,088 79.63%
KOTA PARIAMAN 19,418 15,198 78.27%
KOTA PADANG PANJANG 11,754 8,414 71.58%
SIJUNJUNG 54,831 37,862 69.05%
SOLOK 94,553 58,748 62.13%
KOTA SAWAH LUNTO 15,353 8,744 56.95%
KOTA PAYAKUMBUH 30,992 16,403 52.93%
PESISIR SELATAN 110,125 57,473 52.19%
DHARMASRAYA 50,276 19,859 39.50%
KOTA PADANG 197,561 77,567 39.26%
PADANG PARIAMAN 98,788 38,432 38.90%
KOTA BUKITTINGGI 26,779 8,577 32.03%
PASAMAN BARAT 92,235 24,615 26.69%
LIMA PULUH KOTA 94,966 13,121 13.82%
KEPULAUAN MENTAWAI 18,866 2,562 13.58%
AGAM 118,665 15,075 12.70%
PASAMAN 66,373 5,041 7.59%
TANAH DATAR 92,201 3,349 3.63%
1,248,599 456,027 36.52%
Aceh
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
ACEH JAYA 18,666 18,409 98.62%
KOTA SUBULUSSALAM 16,208 13,605 83.94%
ACEH TIMUR 94,021 43,885 46.68%
KOTA LANGSA 37,866 16,405 43.32%
PIDIE 107,324 41,914 39.05%
ACEH BESAR 93,298 34,936 37.45%
KOTA SABANG 9,853 3,149 31.96%
BIREUEN 100,230 29,059 28.99%
KOTA LHOKSEUMAWE 46,451 11,722 25.24%
KOTA BANDA ACEH 58,183 13,764 23.66%
ACEH TAMIANG 67,013 12,971 19.36%
ACEH BARAT 47,297 8,964 18.95%
ACEH BARAT DAYA 34,080 5,986 17.56%
PIDIE JAYA 38,603 6,114 15.84%
ACEH SINGKIL 25,844 3,996 15.46%
NAGAN RAYA 39,076 5,873 15.03%
ACEH TENGAH 48,306 5,602 11.60%
GAYO LUES 21,023 2,271 10.80%
ACEH UTARA 133,898 13,160 9.83%
SIMEULUE 18,136 1,280 7.06%
BENER MERIAH 33,071 2,295 6.94%
ACEH TENGGARA 49,642 1,894 3.82%
ACEH SELATAN 55,701 1,663 2.99%
ACEH 1,193,790 298,917 25.04%
Jateng
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
KOTA SEMARANG 404,510 283,202 70.01%
REMBANG 177,160 107,548 60.71%
KENDAL 274,389 160,778 58.59%
PATI 409,252 232,840 56.89%
KOTA SURAKARTA 145,228 76,668 52.79%
PEKALONGAN 240,653 126,797 52.69%
WONOSOBO 227,483 119,222 52.41%
TEMANGGUNG 216,562 107,180 49.49%
SRAGEN 262,363 116,277 44.32%
KOTA TEGAL 68,500 30,327 44.27%
BANYUMAS 475,688 197,914 41.61%
TEGAL 401,057 160,420 40.00%
BOYOLALI 286,190 98,253 34.33%
KOTA MAGELANG 37,396 12,078 32.30%
CILACAP 464,295 145,003 31.23%
JAWA TENGAH 9,670,248 2,882,587 29.81%
Jateng
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
PURWOREJO 217,249 64,596 29.73%
SUKOHARJO 239,022 67,453 28.22%
BLORA 256,619 70,661 27.54%
GROBOGAN 441,306 118,953 26.95%
KUDUS 221,906 57,297 25.82%
KARANGANYAR 241,715 56,383 23.33%
BATANG 207,774 44,526 21.43%
KLATEN 377,170 69,931 18.54%
KOTA PEKALONGAN 78,720 13,519 17.17%
PURBALINGGA 255,520 41,755 16.34%
KOTA SALATIGA 51,338 7,917 15.42%
JEPARA 314,160 44,366 14.12%
PEMALANG 334,835 45,293 13.53%
MAGELANG 339,449 45,393 13.37%
BREBES 474,006 58,069 12.25%
BANJARNEGARA 265,637 28,075 10.57%
KEBUMEN 341,353 34,302 10.05%
SEMARANG 279,372 27,618 9.89%
DEMAK 311,443 8,003 2.57%
WONOGIRI 330,928 3,970 1.20%
JAWA TENGAH 9,670,248 2,882,587 29.81%
Sulteng
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
BANGGAI 73,713 75,783 102.81%
KOTA PALU 46,115 32,612 70.72%
DONGGALA 69,522 30,713 44.18%
MOROWALI 23,708 10,230 43.15%
MOROWALI UTARA 22,128 9,236 41.74%
PARIGI MOUTONG 101,132 35,698 35.30%
SIGI 57,721 17,143 29.70%
BUOL 32,438 8,891 27.41%
POSO 54,663 10,383 18.99%
TOJO UNA-UNA 36,415 5,076 13.94%
TOLI-TOLI 52,132 6,615 12.69%
BANGGAI LAUT 16,640 1,505 9.04%
BANGGAI KEPULAUAN 31,434 668 2.13%
Sulawesi Tengah 617,761 244,553 39.59%
DKI Jakarta
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
KOTA JAKARTA TIMUR 694,876 39,868 5.74%
KEPULAUAN SERIBU 5,974 229 3.83%
KOTA JAKARTA UTARA 397,364 7,176 1.81%
KOTA JAKARTA SELATAN 489,968 2,649 0.54%
KOTA JAKARTA BARAT 497,471 742 0.15%
KOTA JAKARTA PUSAT 248,128 2 0.00%
DKI Jakarta 2,333,781 50,666 2.17%
Kepri
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
NATUNA 19,256 6,597 34.26%
KOTA TANJUNG PINANG 59,724 18,726 31.35%
BINTAN 38,822 11,633 29.96%
KARIMUN 67,409 17,359 25.75%
LINGGA 22,286 4,514 20.25%
KEP. ANAMBAS 11,046 1,658 15.01%
KOTA BATAM 277,855 31,633 11.38%
Kepulauan Riau 496,398 92,120 18.56%
Bengkulu
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
REJANG LEBONG 72,560 64,264 88.57%
KOTA BENGKULU 80,855 63,177 78.14%
BENGKULU UTARA 67,017 26,325 39.28%
BENGKULU SELATAN 39,702 9,150 23.05%
MUKO-MUKO 44,049 8,171 18.55%
BENGKULU TENGAH 29,339 5,064 17.26%
KEPAHIANG 39,677 6,592 16.61%
KAUR 32,470 3,560 10.96%
SELUMA 49,749 3,007 6.04%
LEBONG 30,287 1,422 4.70%
Bengkulu 485,705 190,732 39.27%
DI Yogyakarta
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)

BANTUL 271,362 71,443 26.33%

KULON PROGO 123,677 31,157 25.19%

GUNUNG KIDUL 204,321 37,382 18.30%

KOTA YOGYAKARTA 129,228 23,534 18.21%

SLEMAN 311,166 46,552 14.96%

DI Yogyakarta 1,039,754 210,068 20.20%


Bali
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
TABANAN 123,447 51,987 42.11%
GIANYAR 102,214 33,095 32.38%
BADUNG 147,467 35,692 24.20%
KLUNGKUNG 46,419 10,550 22.73%
KARANG ASEM 114,913 20,732 18.04%
BULELENG 179,859 31,326 17.42%
KOTA DENPASAR 228,600 32,771 14.34%
BANGLI 61,688 7,416 12.02%
JEMBRANA 83,529 9,545 11.43%
Bali 1,088,136 233,114 21.42%
Sumsel
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
OGAN KOMERING ULU 95,469 50,322 52.71%
OGAN ILIR 106,693 54,886 51.44%
KOTA PRABUMULIH 42,028 17,810 42.38%
PENUKAL ABAB LEMATANG ILIR 43,680 18,011 41.23%
KOTA PAGAR ALAM 33,034 11,976 36.25%
KOTA LUBUKLINGGAU 50,589 17,681 34.95%
OGAN KOMERING ULU TIMUR 165,168 44,562 26.98%
MUSI RAWAS 101,073 26,623 26.34%
KOTA PALEMBANG 353,200 87,556 24.79%
LAHAT 103,162 20,316 19.69%
OGAN KOMERING ULU SELATAN 92,825 14,970 16.13%
MUARA ENIM 144,637 20,363 14.08%
MUSI BANYUASIN 156,157 21,171 13.56%
BANYUASIN 202,195 26,058 12.89%
OGAN KOMERING ILIR 202,498 14,532 7.18%
EMPAT LAWANG 62,150 2,807 4.52%
MUSI RAWAS UTARA 45,027 663 1.47%
Sumatea Selatan 1,999,585 450,307 22.52%
Sulbar
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
MAMASA 37,402 32,205 86.11%
MAMUJU TENGAH 27,080 20,150 74.41%
MAMUJU 55,765 39,395 70.64%
MAJENE 37,255 21,072 56.56%
MAMUJU UTARA 35,342 17,274 48.88%
POLEWALI MANDAR 97,226 47,326 48.68%
Sulbar 290,070 177,422 61.17%
Sulel
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
TORAJA UTARA 54,214 42,957 79.24%
WAJO 94,325 61,115 64.79%
PINRANG 83,794 53,338 63.65%
KOTA PALOPO 35,273 21,747 61.65%
LUWU 81,126 49,501 61.02%
KOTA PARE-PARE 31,642 18,077 57.13%
PANGKAJENE KEPULAUAN 84,942 45,784 53.90%
JENEPONTO 93,301 49,025 52.54%
ENREKANG 53,178 25,452 47.86%
BANTAENG 52,609 25,003 47.53%
KEPULAUAN SELAYAR 35,130 16,201 46.12%
MAROS 76,396 29,483 38.59%
KOTA MAKASSAR 331,405 110,383 33.31%
TANA TORAJA 54,356 17,597 32.37%
Sulsel 2,055,935 750,786 36.52%
Sulsel
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
BULUKUMBA 113,730 30,727 27.02%
LUWU TIMUR 61,062 15,058 24.66%
SOPPENG 62,348 15,170 24.33%
GOWA 159,927 35,689 22.32%
TAKALAR 68,703 14,998 21.83%
BONE 180,103 39,281 21.81%
SIDENRENG RAPPANG 71,806 14,238 19.83%
BARRU 45,074 8,244 18.29%
SINJAI 58,747 9,056 15.42%
LUWU UTARA 72,744 2,662 3.66%
Sulsel 2,055,935 750,786 36.52%
Babel
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)

BANGKA 74,835 70,494 94.20%

BANGKA BARAT 47,477 35,774 75.35%

BELITUNG TIMUR 33,701 21,194 62.89%

KOTA PANGKAL PINANG 51,175 12,292 24.02%

BELITUNG 45,453 10,377 22.83%

BANGKA TENGAH 43,480 4,923 11.32%

BANGKA SELATAN 45,981 4,587 9.98%

Babel 342,102 159,641 46.66%


Jambi
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
BATANG HARI 68,086 33,472 49.16%
TEBO 78,814 35,164 44.62%
TANJUNG JABUNG TIMUR 57,568 22,746 39.51%
BUNGO 77,747 26,960 34.68%
MUARO JAMBI 93,897 24,710 26.32%
TANJUNG JABUNG BARAT 71,444 13,671 19.14%
KOTA JAMBI 132,647 23,571 17.77%
KOTA SUNGAI PENUH 15,564 2,657 17.07%
SAROLANGUN 68,354 11,662 17.06%
MERANGIN 93,852 9,508 10.13%
KERINCI 61,550 1,961 3.19%
Jambi 819,523 206,082 25.15%
Gorontalo
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
BOALEMO 35,556 20,516 57.70%
GORONTALO UTARA 29,816 15,494 51.97%
KOTA GORONTALO 46,925 21,207 45.19%
BONE BOLANGO 40,198 9,962 24.78%
GORONTALO 101,142 17,862 17.66%
POHUWATO 35,232 3,782 10.73%
Gorontalo 288,869 88,823 30.75%
Riau
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
KOTA DUMAI 37,495 41,718 111.26%
SIAK 93,804 72,000 76.76%
ROKAN HULU 117,309 84,609 72.12%
ROKAN HILIR 132,258 83,816 63.37%
PELALAWAN 74,793 44,577 59.60%
INDRAGIRI HULU 93,284 54,973 58.93%
KAMPAR 172,202 93,857 54.50%
KOTA PEKANBARU 204,993 97,054 47.35%
INDRAGIRI HILIR 169,522 70,368 41.51%
KEPULAUAN MERANTI 39,770 7,804 19.62%
BENGKALIS 129,492 19,844 15.32%
KUANTAN SINGINGI 65,010 4,177 6.43%
Riau 1,329,932 674,797 50.74%
Proporsi kab/kota vs cak. kunjungan keluarga

Cakupan kunjungan keluarga Jumlah %


Cak. Kunjungan keluarga >75% 18 3.5%
Cak. Kunjungan keluarga >50 - 75% 55 10.7%
Cak. Kunjungan keluarga >30 - 50% 90 17.5%
Cak. Kunjungan keluarga >10 - 30% 211 41.1%
Cak. Kunjungan keluarga <10% 140 27.2%

Sumber: Aplikasi keluarga sehat, awal Agustus 2018 47


Proporsi kab/kota dengan cak. kunjungan
keluaga >30% per provinsi
Provinsi Juli Agustus Sept Kab/Kota
ACEH 4 7 7 23
BALI 1 2 9
BANGKA BELITUNG 3 3 3 7
BANTEN 1 1 3 8
BENGKULU 3 3 3 10
DI YOGYAKARTA 5
DKI JAKARTA NA NA NA 6
GORONTALO 3 3 3 6
JAMBI 2 4 4 11
JAWA BARAT 4 5 7 27
JAWA TENGAH 11 13 15 35
JAWA TIMUR 5 7 12 38
Sumber: Aplikasi keluarga sehat, awal Agustus 2018
48
NA: Not applicable karena aplikasi KPLDH belum link dengan aplikasi keluarg sehat
Proporsi kab/kota dengan cak. kunjungan
keluaga >30% per provinsi
Provinsi Juli Agustus Sept Kab/Kota
KALIMANTAN BARAT 1 2 2 14
KALIMANTAN SELATAN 1 3 3 13
KALIMANTAN TENGAH 2 2 2 14
KALIMANTAN TIMUR 1 1 1 10
KALIMANTAN UTARA 2 2 2 5
KEPULAUAN RIAU 1 2 7
LAMPUNG 4 4 4 15
MALUKU 1 1 1 11
MALUKU UTARA 6 7 7 10
NUSA TENGGARA BARAT 3 3 3 10
NUSA TENGGARA TIMUR 1 1 22

Sumber: Aplikasi keluarga sehat, awal Agustus 2018 49


Proporsi kab/kota dengan cak. kunjungan
keluaga >30% per provinsi
Provinsi Juli Agustus Sept Kab/Kota
PAPUA 21
PAPUA BARAT 1 13
RIAU 8 9 9 12
SULAWESI BARAT 6 6 6 6
SULAWESI SELATAN 12 14 14 25
SULAWESI TENGAH 4 6 6 12
SULAWESI TENGGARA 3 5 5 9
SULAWESI UTARA 2 3 23
SUMATERA BARAT 12 14 13 19
SUMATERA SELATAN 6 6 6 17
SUMATERA UTARA 9 12 13 33
INDONESIA 117 146 163 514
Sumber: Aplikasi keluarga sehat, awal Agustus 2018 50
Analisis PISPK
Provinsi Jawa Timur
Data 3 September 2018
Langkah Analisis PISPK Untuk Bina Wilayah
• Buat peringkat cakupan kunjungan keluarga antar
kab/kota
• Secara empiris, bila cakupan 30% lebih, angka
pencapaian IKS dan 12 indikator keluarga sehat
relative stabil, bisa dijadikan data dasar untuk
perencanaan tahun2 selanjutnya
• Untuk kab/kota dengan cakupan <30%  bina
akselerasi, agar cakupan segera naik
• Untuk kab/kota dengan cakupan >30%  bina
intervensi dengan tetap meneruskan cakupan
kunjungan keluarga mencapai 100%
Langkah Bina Akselerasi
• Untuk Kab/Kota dengan cakupan <30%  buat
roadmap peningkatan cakupan sampai 100%
• Buat target bulanan, agar terpantau apakah
implementasi di lapangan on the right track atau
tidak
• Cari solusi terhadap masalah yang mereka hadapi
(regulasi, SDM terbatas, dana terbatas?)
• Pada saat mencapai 30%  sudah saatnya
dilakukan bina intervensi
Langkah Bina Intervensi (Cak >30%)
• Sandingkan data PISPK dengan data program yang sesuai
(tidak bisa sama karena unit analisisnya berbeda, program:
individu, PISPK: keluarga). Dalam hal ini dipakai Profil
Kesehatan Daerah 2017
• Lihat di tiap kab/kota, adakah yang tidak wajar  bila ada
perlu klarifikasi dengan program dan daerah (Dinkes
Kab/Kota)
• Bila sudah verifikasi  tentukan roadmap terhadap
– Cakupan kunjungan keluarga dari 30% ke 100%
– Peningkatan IKS dan 12 indikator keluarga sehat
• Cari intervensi sesuai dengan pencapaian IKS dan 12
indikator keluarga sehat
RPJMD DKI Jakarta
Target peningkatan IKS (Indeks Keluarga Sehat)
• Tahun 2017 0,32
• Tahun 2018 0,35
• Tahun 2019 0,38
• Tahun 2020 0,42
• Tahun 2021 0,44
• Tahun 2022 0,47

• Seharusnya Provinsi dan Kab/Kota yang cakupan


kunjungan keluarga >30% sudah bisa
mencantumkan target
Bahasan saat ini
• Tahun 2019 disusun RPJMN & Renstra Kesehatan
periode berikutnya
• Saatnya untuk membenahi indikator (baik program
maupun PISPK)
• Jadi kita bahas sekalian penajaman indikator
propgram dan PISPK
• Intinya: PISPK indikator kasar, sebagai petunjuk
lebih lanjut terhadap apa yang harus dilakukan
program
• Jadi untuk PISPK indikator harus sederhana, yang
bisa dilakukan oleh ban putih.
Jatim
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
TRENGGALEK 230,253 178,470 77.51%
KOTA MADIUN 60,351 42,944 71.16%
KEDIRI 437,329 223,968 51.21%
KOTA SURABAYA 850,398 430,470 50.62%
KOTA KEDIRI 79,922 34,330 42.95%
PACITAN 172,341 61,818 35.87%
KOTA PASURUAN 49,962 17,672 35.37%
TUBAN 313,621 105,959 33.79%
TULUNGAGUNG 329,660 109,678 33.27%
SIDOARJO 519,129 166,624 32.10%
MADIUN 226,830 72,609 32.01%
MAGETAN 191,140 60,671 31.74%
PONOROGO 282,699 84,673 29.95%
LAMONGAN 334,613 92,568 27.66%
PROBOLINGGO 334,775 87,522 26.14%
JOMBANG 368,211 85,404 23.19%
KOTA PROBOLINGGO 59,783 12,632 21.13%
NGANJUK 318,112 63,648 20.01%
Jatim 11,359,423 2,786,610 24.53%
Jatim
KAB/KOTA # Keluarga Dikunjungi (%)
BONDOWOSO 257,049 51,246 19.94%
BANGKALAN 251,919 49,933 19.82%
BANYUWANGI 486,973 94,649 19.44%
PASURUAN 431,870 83,057 19.23%
GRESIK 327,063 61,958 18.94%
MALANG 702,677 126,490 18.00%
SAMPANG 244,249 42,866 17.55%
BOJONEGORO 363,377 63,224 17.40%
SUMENEP 333,947 47,353 14.18%
BLITAR 369,109 48,655 13.18%
KOTA MOJOKERTO 35,994 4,200 11.67%
NGAWI 291,873 32,545 11.15%
KOTA BLITAR 39,429 3,911 9.92%
JEMBER 728,164 65,343 8.97%
SITUBONDO 217,921 19,087 8.76%
LUMAJANG 311,608 25,477 8.18%
KOTA BATU 53,839 3,598 6.68%
PAMEKASAN 229,872 13,473 5.86%
KOTA MALANG 216,106 9,059 4.19%
MOJOKERTO 307,255 8,826 2.87%
Jatim 11,359,423 2,786,610 24.53%
IKS menurut Provinsi
MALUKU 0.080
JAMBI 0.110
LAMPUNG 0.120
NUSA TENGGARA TIMUR 0.122
SUMATERA UTARA 0.122
RIAU 0.125
SUMATERA BARAT 0.125
BANTEN 0.126
MALUKU UTARA 0.127
PAPUA BARAT 0.134
JAWA BARAT 0.138
KALIMANTAN BARAT 0.139
SULAWESI BARAT 0.142
SULAWESI TENGAH 0.142
SULAWESI TENGGARA 0.145
NUSA TENGGARA BARAT 0.147
PAPUA 0.154
GORONTALO 0.158
JAWA TIMUR 0.164
KALIMANTAN TENGAH 0.164
SULAWESI UTARA 0.165
BENGKULU 0.170
KALIMANTAN SELATAN 0.176
KEPULAUAN BANGKA BELITUNG 0.181
JAWA TENGAH 0.188
SUMATERA SELATAN 0.192
SULAWESI SELATAN 0.199
KALIMANTAN UTARA 0.218
KEPULAUAN RIAU 0.233
ACEH 0.244
KALIMANTAN TIMUR 0.263
DAERAH ISTIMEWA YOGYAKARTA 0.281
BALI 0.300
DKI JAKARTA 0.339
0
0.05
0.15
0.25
0.35

0.1
0.2
0.3
PROBOLINGGO
BANYUWANGI
TRENGGALEK
BONDOWOSO
SITUBONDO
JEMBER
SAMPANG
BANGKALAN
PAMEKASAN
MALANG
SUMENEP
TULUNGAGUNG
PACITAN
PASURUAN
LUMAJANG
KEDIRI
JOMBANG
BLITAR
PONOROGO
KOTA MOJOKERTO
TUBAN
NGANJUK
KOTA BATU
KOTA BLITAR
NGAWI
KOTA PROBOLINGGO
MADIUN
KOTA PASURUAN
LAMONGAN
MAGETAN
Jatim: IKS vs Kab/Kota

BOJONEGORO
SIDOARJO
KOTA MALANG
GRESIK
KOTA SURABAYA
KOTA MADIUN
KOTA KEDIRI
MOJOKERTO
JAWA TIMUR
0.164
Jatim: IKS cakupan >30%
0.324
0.312

0.280

0.218
0.201
0.179 0.181
0.161 0.164

0.128
0.111
0.104
0.080
Jatim: IKS & 12 indikator KS
KOTA
KOTA KOTA JAWA
KEDIRI PASU-
KEDIRI MADIUN TIMUR
RUAN
Ikut KB 43.02% 65.54% 26.96% 54.34% 46.61%
Linfaskes 91.44% 97.90% 91.09% 97.49% 88.00%
Imunisasi Dasar Lngkap 95.96% 96.07% 99.63% 94.72% 94.85%
ASI Eksklusif 82.95% 76.56% 90.00% 69.84% 82.00%
Penimbangan balita 91.04% 92.60% 99.14% 93.26% 92.59%
Tuberkulosis berobat sesuai standar 31.55% 36.59% 23.30% 36.96% 32.85%
Hipertensi berobat teratur 14.56% 31.16% 19.93% 26.25% 22.40%
ODGJ berobat dan tidak terlantar 14.21% 27.47% 2.32% 31.76% 15.55%
Tidak merokok 45.99% 56.18% 60.66% 49.16% 49.34%
Anggota JKN 37.72% 60.37% 94.73% 41.80% 42.00%
Akses air bersih 98.33% 99.36% 98.66% 98.05% 98.13%
Akses jamban sehat 92.63% 98.52% 98.94% 91.35% 92.66%
IKS 0.128 0.324 0.312 0.181 0.164
Jatim: IKS & 12 indikator KS
KOTA
MAGE- JAWA
SURA- MADIUN PACITAN
TAN TIMUR
BAYA
Ikut KB 45.77% 44.95% 56.68% 45.80% 46.61%
Linfaskes 85.84% 93.95% 94.81% 50.47% 88.00%
Imunisasi Dasar Lngkap 96.38% 98.81% 97.97% 98.93% 94.85%
ASI Eksklusif 88.79% 84.69% 82.35% 85.50% 82.00%
Penimbangan balita 94.17% 94.54% 94.55% 96.98% 92.59%
Tuberkulosis berobat sesuai standar 34.58% 33.88% 47.80% 23.08% 32.85%
Hipertensi berobat teratur 46.86% 23.47% 18.69% 17.89% 22.40%
ODGJ berobat dan tidak terlantar 8.89% 28.51% 33.33% 11.73% 15.55%
Tidak merokok 62.09% 54.67% 51.45% 46.52% 49.34%
Anggota JKN 56.98% 42.61% 50.28% 29.12% 42.00%
Akses air bersih 98.86% 98.73% 99.27% 97.07% 98.13%
Akses jamban sehat 98.46% 95.57% 93.92% 97.35% 92.66%
IKS 0.28 0.179 0.201 0.111 0.164
Jatim: IKS & 12 indikator KS
SIDO- TRENG- TULUNG JAWA
TUBAN
ARJO GALEK AGUNG TIMUR
Ikut KB 50.49% 47.59% 50.68% 45.00% 46.61%
Linfaskes 85.19% 95.37% 88.48% 90.09% 88.00%
Imunisasi Dasar Lngkap 96.44% 94.93% 94.31% 97.38% 94.85%
ASI Eksklusif 82.61% 62.94% 85.69% 85.28% 82.00%
Penimbangan balita 93.14% 92.33% 93.60% 95.52% 92.59%
Tuberkulosis berobat sesuai standar 29.29% 26.30% 32.19% 23.10% 32.85%
Hipertensi berobat teratur 29.40% 6.84% 23.25% 22.41% 22.40%
ODGJ berobat dan tidak terlantar 30.61% 13.46% 7.24% 11.42% 15.55%
Tidak merokok 49.74% 46.00% 50.42% 46.57% 49.34%
Anggota JKN 52.87% 24.75% 42.45% 26.63% 42.00%
Akses air bersih 98.96% 98.00% 98.28% 98.57% 98.13%
Akses jamban sehat 96.21% 94.61% 87.02% 96.55% 92.66%
IKS 0.218 0.08 0.161 0.104 0.164
Menentukan target IKS dan 12 indikator KS
Data
2019 2020 2021 2022 2023
Dasar
IKS
Keluarga ikut KB
Keluarga: Linfaskes
Keluarrga: bayi dengan IDL
Keluaga: bayi dengan ASI Exklusif
Keluarga: penimbangan balita
Keluarga: tb berobat standar
Keluarga: hioertensi berobat teratur
Keluarga: ODGJ berobat teratur
Keluarga tidak ada yg merokok
Keluarga: anggota JKN
Keluarga: akses air bersih
Keluarga: akses jamban sehat
Kota Kediri: Roadmap peningkatan PISPK
Data
2019 2020 2021 2022 2023
Dasar
Keluarga ikut KB 65.54% 70% 70% 70% 70% 70%
Keluarga: Linfaskes 97.90% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarrga: bayi dengan IDL 96.07% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluaga: bayi dengan ASI Exklusif 76.56% 80% 85% 90% 90% 90%
Keluarga: penimbangan balita 92.60% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarga: tb berobat standar 36.59% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarga: hioertensi berobat teratur 31.16% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarga: ODGJ berobat teratur 27.47% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarga tidak ada yg merokok 56.18% 60% 65% 70% 75% 80%
Keluarga: anggota JKN 60.37% 65% 70% 75% 80% 85%
Keluarga: akses air bersih 99.36% 100% 100% 100% 100% 100%
Keluarga: akses jamban sehat 98.52% 100% 100% 100% 100% 100%
IKS 0.324 0.370 0.420 0.470 0.520 0.570
Keluarga ikut KB
• Inikator di tingkat keluarga, tetapi batasan umur
yang diambil berbeda (PISPK mulau usia 10 tahun)
• Perbedaan pencapaian Program dan PISPK tidak
begitu banyak, PISPK cenderung lebih rendah
• Perhatian ditujukan kepada perbedaan yang besar
antara data Program dan PISPK
• Solusi perbaikan  bisakah batasan disetarakan
dengan program?
• Perlu perbaikan batan usia produktif? Banyak anak
usia <15 tahun sudah kawin.
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
SUMENEP
KOTA MOJOKERTO
BANGKALAN
KOTA MADIUN
PROBOLINGGO
BANYUWANGI
KOTA PROBOLINGGO
MALANG
JOMBANG
PAMEKASAN
KEDIRI
BOJONEGORO
BONDOWOSO
MADIUN
TULUNGAGUNG
KOTA SURABAYA
PACITAN
NGANJUK
NGAWI
KOTA MALANG
TRENGGALEK
GRESIK
LAMONGAN
SITUBONDO
SIDOARJO
TUBAN
BLITAR
LUMAJANG
JEMBER
KOTA PASURUAN
SAMPANG
MAGETAN
Jatim: KB menurut Kab/Kota

KOTA BATU
PASURUAN
PONOROGO
KOTA KEDIRI
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
JAWA TIMUR
46.6%
KB: PISPK vs Program
Kab/Kota PISPK Program
KEDIRI 43.02% 70%
KOTA KEDIRI 65.54% 66%
KOTA MADIUN 26.96% 74%
KOTA PASURUAN 54.34% 69%
KOTA SURABAYA 45.77% 73%
MADIUN 44.95% 77%
MAGETAN 56.68% 72%
PACITAN 45.80% 85%
SIDOARJO 50.49% 72%
TRENGGALEK 47.59% 73%
TUBAN 50.68% 74%
TULUNGAGUNG 45.00% 66%
JAWA TIMUR 46.61% 76%
Persentase perempuan pernah kawin usia 20 – 24 tahun
yang menikah sebelum usia 15, 16 dan 18 tahun

Dikutip dari: BPS & Unicef. Kemajuan yang tertunda.


Analisis Data Perkawinan Usia Anak di Indonesia
Persentase perempuan pernah kawin usia 20 – 24 tahun
menurut usia perkawinan pertama

Dikutip dari BPS: Perkawinan Usia Anak di Indonesia, 2013 dan 2015
Keluarga dengan Linfaskes
• Indikator di tingkat individu, tetapi dalam satu
keluarga hampir semuanya hanya ada satu (untuk
sang ibu)
• Perbedaan pencapaian program dan PISPK relative
kecil
• Bila pencapaian sudah tinggi, tetap kerja keras
karena tahun depan subyeknya berganti dan target
harus 100% (perintah SPM Kesehatan)
• Program seharusnya mengembangkan indikator
kualitas yankes maternal
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
PACITAN
PROBOLINGGO
BANGKALAN
SUMENEP
BONDOWOSO
SIDOARJO
KOTA SURABAYA
PASURUAN
PONOROGO
MALANG
TUBAN
SAMPANG
TULUNGAGUNG
JEMBER
BOJONEGORO
GRESIK
KOTA MOJOKERTO
KOTA MADIUN
KOTA PROBOLINGGO
LAMONGAN
NGAWI
KEDIRI
BANYUWANGI
NGANJUK
JOMBANG
KOTA MALANG
SITUBONDO
MADIUN
MAGETAN
TRENGGALEK
Keluarga dengan Linfaskes

LUMAJANG
KOTA BATU
KOTA PASURUAN
KOTA KEDIRI
BLITAR
PAMEKASAN
JAWA TIMUR
88.0%
Linfaskes: PISPK vs Program
KOTA / KABUPATEN Linfaskes Program
KEDIRI 91.44% 94.38
KOTA KEDIRI 97.90% 94.62
KOTA MADIUN 91.09% 100.04
KOTA PASURUAN 97.49% 92.54
KOTA SURABAYA 85.84% 97.61
MADIUN 93.95% 91.33
MAGETAN 94.81% 96.02
PACITAN 50.47% 82.39
SIDOARJO 85.19% 98.30
TRENGGALEK 95.37% 90.64
TUBAN 88.48% 96.73
TULUNGAGUNG 90.09% 90.99
JAWA TIMUR 88.00% 94.08
PERSENTASE JENIS KOMPONEN ANC YANG
DITERIMA IBU SELAMA HAMIL ANAK TERAKHIR

100 94.8 93.8 90.2 89.6


84.2 79.1
80 70.9 67.5
57.8
60 49.3
38.3 35.6 34.8
40 23.4
20 3.1 7.7 2.7
0

7.Pemberian TTD 90 tablet+

8.Letak Janin
Tidak ANC

9.Ukur LILA
5.Imunisasi TT

6.Tes lab: gol darah

8.DJJ

10.Tata laksana kasus


1.Ukut Tensi

4.Tinggi Fundus

7T (1-7)
2.Ukur: Tinggi Badan

3.Temu wicara

6.Tes Lab: Hb

10T (1-7 & 8-10)


2.Ukur: Berat Badan

6.Tes lab: Protein Urine


Komponen 7T .
Komponen 10T Komposit
Tidak Ibu melakukan ANC
CakupanANC
ANC K4 telah mencapai target, namun apabila dilihat menurut persentase komponen ANC yang
diterima masih sangat bervariasi
PERSENTASE PUSKESMAS YANG
MELAKSANAKAN KELAS IBU HAMIL
Persentase Puskesmas yang melaksanakan
Sumber data: Kelas Ibu Hamil
Survei Fasilitas - Puskesmas
97 94
91
Responden:
Penanggungjawab Program
KIA

Jumlah = 400 Puskesmas 6

Perkotaan Perdesaan Melaksanakan KIH Tidak melaksanakan

Baseline 2014 = 27%


Target 2015 = 78% ; 2016 = 81%
Sirkesnas 2016 = 94%
Pada rumah tangga, ditanyakan tentang keikut sertaan program
Kelas Ibu Hamil kepada responden.
100 Persentase frekuensi keikutsertaan ibu
Keikutsertaan dalam Kelas Ibu dalam Kelas Ibu Hamil*, Sirkesnas 2016
Hamil, Sirkesnas 2016 80

60
100
40
80
20
60

40
0
1 2 3 4 5+ Tdk Ikut
22.2 19.2
20 16.2 Frekuensi mengikuti KIH

Perkotaan Pedesaan Indonesia


0
Perkotaan Pedesaan INDONESIA * Survei komunitas

Meskipun indikator Puskesmas yang telah melaksanakan program Kelas Ibu Hamil
mencapai 94%, namun di masyarakat hanya 19,2% ibu, yang saat hamil anak terakhir
mengikuti program kelas ibu hamil. Ibu di perdesaan lebih banyak yang mengikuti Kelas
Ibu Hamil. Frekuensi paling banyak 1x mengikuti kelas ibu hamil
Imunisasi Dasar Lengkap
• Indikator tingkat individu, tetapi jarang keluarga inti
mempunya >1 bayi
• Pencapaian program relative sama dengan PISPK
• Bila sudah tinggi harus tetap kerja cerdas karena
tahun depan cakupan harus 100% (SPM bidang
Kesehatan) dan subyeknya berganti.
• Ada gerakan anti imunisasi yang harus dikendalikan
• Aspek kualitas vaksin harus dijaga (manajemen
rantai dingin)
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
PACITAN
PROBOLINGGO
BANGKALAN
SUMENEP
BONDOWOSO
SIDOARJO
KOTA SURABAYA
PASURUAN
PONOROGO
MALANG
TUBAN
SAMPANG
TULUNGAGUNG
JEMBER
BOJONEGORO
GRESIK
KOTA MOJOKERTO
KOTA MADIUN
KOTA PROBOLINGGO
LAMONGAN
NGAWI
KEDIRI
BANYUWANGI
NGANJUK
JOMBANG
KOTA MALANG
SITUBONDO
MADIUN
MAGETAN
Imunisasi Dasar Lengkap

TRENGGALEK
LUMAJANG
KOTA BATU
KOTA PASURUAN
KOTA KEDIRI
BLITAR
PAMEKASAN
JAWA TIMUR
88.0%
Imunisasi Dasar Lengkap
Kab/Kota PISPK Program
KEDIRI 95.96% 100.8
KOTA KEDIRI 96.07% 103.7
KOTA MADIUN 99.63% 97.8
KOTA PASURUAN 94.72% 100.8
KOTA SURABAYA 96.38% 94.6
MADIUN 98.81% 94.0
MAGETAN 97.97% 93.6
PACITAN 98.93% 84.6
SIDOARJO 96.44% 99.6
TRENGGALEK 94.93% 98.5
TUBAN 94.31% 100.5
TULUNGAGUNG 97.38% 99.7
JAWA TIMUR 94.85% 96.7
Persentase IDL Komunitas 12-23 Bulan

Perbandingan antara Sirkesnas 2016 dengan


Riskesdas 2007, 2010& 2013

81
ASI Eksklusif
• Indikator individu, tetapi jarang keluarga yang
mempunyai >1 bayi
• Pencapaian program seharusnya relative sesuai
dengan PISPK
• Kenyataannya PISPK lebih tinggi dari data
Riskesdas  kuesioner tanpa probing?
• Program tidak punya pelaporan rutin tentang ini
• Bagaimana memantau kemajuan indikator ASI
Eksklusif? Menggunakan PSG (Pemantauan Status
Gizi) atau Riskesdas (5 tahun sekali)
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
PROBOLINGGO
TRENGGALEK
SAMPANG
KOTA PASURUAN
BONDOWOSO
BANGKALAN
SITUBONDO
PASURUAN
KOTA PROBOLINGGO
KOTA MALANG
KOTA KEDIRI
KOTA MOJOKERTO
MALANG
MAGETAN
SIDOARJO
KEDIRI
LUMAJANG
MADIUN
GRESIK
LAMONGAN
NGANJUK
TULUNGAGUNG
BANYUWANGI
ASI Eksklusif

PACITAN
NGAWI
TUBAN
JEMBER
PONOROGO
KOTA SURABAYA
JOMBANG
KOTA MADIUN
KOTA BATU
SUMENEP
BLITAR
BOJONEGORO
PAMEKASAN
JAWA TIMUR
82.0%
ASI Eksklusif
KOTA / KABUPATEN ASI Eks Program
KEDIRI 82.95%
KOTA KEDIRI 76.56%
KOTA MADIUN 90.00%
KOTA PASURUAN 69.84%
KOTA SURABAYA 88.79%
MADIUN 84.69%
MAGETAN 82.35%
PACITAN 85.50%
SIDOARJO 82.61%
TRENGGALEK 62.94%
TUBAN 85.69%
TULUNGAGUNG 85.28%
JAWA TIMUR 82.00%
Pemantauan Pertumbuhan Balita
• Indikator di tingkat individu, banyak keluarga yang
mempunyai balita >1 orang
• Seharusnya pencapaian Program sesuai PISPK
• Ini adalah indikator proses  dipertimbangkan
untuk diganti dengan:
– Indikator proses yang lebih lengkap: tumbuh-kembang
balita
– Indikator output/dampak, misalnya proporsi bayi dengan
panjang lahir < standar (48 cm) atau stunting pada usia
2 tahun
• Usulan terakhir sekaligus evaluasi penanggulangan
stunting
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
KOTA BLITAR
KOTA MOJOKERTO
PROBOLINGGO
KOTA MALANG
KOTA PROBOLINGGO
SAMPANG
BONDOWOSO
BANGKALAN
MALANG
KOTA BATU
PASURUAN
BANYUWANGI
SITUBONDO
KEDIRI
NGANJUK
LUMAJANG
TRENGGALEK
KOTA KEDIRI
SIDOARJO
KOTA PASURUAN
JEMBER
TUBAN
KOTA SURABAYA
MADIUN
MAGETAN
PONOROGO
JOMBANG
GRESIK
Penimbangan balita

TULUNGAGUNG
LAMONGAN
NGAWI
PACITAN
SUMENEP
BOJONEGORO
KOTA MADIUN
BLITAR
MOJOKERTO
PAMEKASAN
JAWA TIMUR
92.6%
Penimbangan Balita
Timbang
KOTA / KABUPATEN Program
balita
KEDIRI 91.04% 73.3
KOTA KEDIRI 92.60% 77.6
KOTA MADIUN 99.14% 86.3
KOTA PASURUAN 93.26% 90.3
KOTA SURABAYA 94.17% 84.5
MADIUN 94.54% 79.2
MAGETAN 94.55% 85.2
PACITAN 96.98% 73.7
SIDOARJO 93.14% 66.4
TRENGGALEK 92.33% 83.5
TUBAN 93.60% 88.0
TULUNGAGUNG 95.52% 78.6
JAWA TIMUR 92.59% 80.4
Kecenderungan Frekuensi Pemantauan Pertumbuhan
Balita dalam 6 bulan Terakhir: 2007-2013

60.0

50.0
45.4 44.6

40.0
34.3
29.1
30.0
25.5
21.1
20.0

10.0

0.0
≥ 4 kali 1 – 3 kali Tidak Pernah

2007 2013
Tuberkulosis
• Indikator tingkat keluarga, dalam 1 keluarga bisa
ditemukan >1 orang
• Pencapaian PISPK < Program
• Pencapaian PISPK bukan SR (success rate), tetapi
jumlah yang berobat sesuai standar dengan
denominator adalah seluruh penderita + suspek
penderita tuberkulosis
• Program harus memastikan temuan suspek pada
PISPK
• Bila sudah ditindaklanjuti, pencapaian PISPK akan
setara dengan program
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
BLITAR
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
KOTA BATU
PROBOLINGGO
PACITAN
SUMENEP
TULUNGAGUNG
KOTA MADIUN
SAMPANG
NGAWI
TRENGGALEK
MALANG
BANGKALAN
KOTA MOJOKERTO
KOTA PROBOLINGGO
SITUBONDO
SIDOARJO
JOMBANG
PONOROGO
BANYUWANGI
KEDIRI
TUBAN
BONDOWOSO
PASURUAN
Tuberkulosis

PAMEKASAN
JEMBER
MADIUN
KOTA SURABAYA
KOTA MALANG
BOJONEGORO
KOTA KEDIRI
KOTA PASURUAN
NGANJUK
LUMAJANG
GRESIK
MAGETAN
LAMONGAN
JAWA TIMUR
32.9%
Tuberkulosis
KOTA / KABUPATEN PISPK Program CDR
KEDIRI 31.55% 37.00%
KOTA KEDIRI 36.59% 74.51%
KOTA MADIUN 23.30% 113.62%
KOTA PASURUAN 36.96% 73.97%
KOTA SURABAYA 34.58% 77.89%
MADIUN 33.88% 56.11%
MAGETAN 47.80% 22.49%
PACITAN 23.08% 14.14%
SIDOARJO 29.29% 43.48%
TRENGGALEK 26.30% 20.12%
TUBAN 32.19% 62.08%
TULUNGAGUNG 23.10% 36.70%
JAWA TIMUR 32.85% 47.37%
Kemampuan Laboratorium
Puskesmas
100.0

90.0

80.0 76.0

70.0 68.0

60.0

50.0

40.0

30.0

20.0

10.0

0.0
Pemeriksaan protein dalam urin Pemeriksaan dahak untuk TB

Riset Ketenagaan di Bidang Kesehatan 2017


Ketersediaan Sarana Prasarana TB
di Puskesmas
100.0

88.8
90.0

80.0

70.0

60.0
53.4
50.0

40.0

30.0

20.0

10.0

0.0
Kombipak atau Fixed Dose Combination (FDC) Mempunyai anggaran pendampingan minum
dengan jumlah cukup obat TB

Riset Ketenagaan di Bidang Kesehatan 2017


Missing cases
Thd penduduk
2016  258 juta

310 ribu kasus


(30%) belum
terdeteksi
Estimasi
insiden 310 ribu kasus
kasus (44%) belum
TBC Estimasi terlaporkan
kasus
TBC
terdeteksi Jumlah
kasus TBC
ternotifikasi
Sebaran kasus tuberkulosis
1. 40% sudah diobati dan tercatat dalam SITT 
success rate sudah bagus?
2. 30% sudah diobati tetapi belum tercatat di SITT
(sebagian besar dari swasta):
– Sudahkah swasta mengikuti standar terapi
pogram? Bila tidak  punya potensi MDR
– Sudahkan dilakukan pelacakan pada keluarga
dari kasus yang mereka obat?
3. 30% belum terjangkau dan terdeteksi  dijangkau
dengan pendekatan keluarga PISPK dan
digunakan TCM (Tes Cepat Molekuler)
Hipertensi
• Indikator tingkat individu, dalam 1 keluarga bisa >1
orang menderita hipertensi
• Seharusnya program mempunyai perkiraan
penderita hipertensi yang harus ditemukan (bisa
dihitung dari hasil Riskesdas)
• Ini penting karena 2/3 penderita hipertensi tidak
tahu kalau mereka menderita hipertensi
• Perlu percepatan implementasi program di
lapangan
• Intervensi P2TMBM segera diberlakukan
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
45.0%
50.0%

40.0%
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
PAMEKASAN
PROBOLINGGO
TRENGGALEK
KEDIRI
NGAWI
KOTA BATU
PACITAN
MAGETAN
MALANG
KOTA PROBOLINGGO
BONDOWOSO
KOTA MADIUN
SITUBONDO
JEMBER
KOTA MALANG
TULUNGAGUNG
BANYUWANGI
PASURUAN
JOMBANG
TUBAN
MADIUN
Hipertensi

PONOROGO
NGANJUK
BLITAR
KOTA PASURUAN
LUMAJANG
SIDOARJO
SUMENEP
BANGKALAN
KOTA MOJOKERTO
KOTA KEDIRI
SAMPANG
LAMONGAN
GRESIK
BOJONEGORO
KOTA SURABAYA
JAWA TIMUR
22.4%
Hipertensi
KOTA / KABUPATEN PISPK # diperiksa Hioertensi (%)
KEDIRI 14.56% 328 108 32.9%
KOTA KEDIRI 31.16% 1492 599 40.1%
KOTA MADIUN 19.93% 2085 696 33.4%
KOTA PASURUAN 26.25% 0 0 0%
KOTA SURABAYA 46.86% 45987 8646 18.8%
MADIUN 23.47% 21 10 47.6%
MAGETAN 18.69% 2490 663 26.6%
PACITAN 17.89% 0 0 0%
SIDOARJO 29.40% 7462 2792 37.4%
TRENGGALEK 6.84% 220 83 37.7%
TUBAN 23.25% 1083 319 29.5%
TULUNGAGUNG 22.41% 50 15 30%
JAWA TIMUR 22.40% 275060 61024 22.2%
Ketersediaan Obat Hipertensi di Puskesmas

100.0
90.6
90.0

80.0 74.9 74.9


70.0 63.7
60.0

50.0

40.0

30.0

20.0

10.0

0.0
Amlodipine 5 mg Amlodipine 10 mg Captopril 12,5 mg Captopril 25 mg

Riset Ketenagaan di Bidang Kesehatan 2017


Prevalensi Hipertensi Berdasarkan Pengukuran
2013*) usia >15 tahun
50.0

40.0

30.0 26.2

20.0

10.0

0.0

Kalteng
Bengkulu

Sulteng
Lampung
Sumbar
Banten
NTT

NTB

Jatim
Pabar

Malut

Sultra

DIY

Sulut
Bali

Sumut
Aceh

Sulsel

Jabar
Kaltim
Kalsel
DKI

Riau

Indonesia
Sumsel
Maluku

Jambi

Jateng

Kalbar
Papua

Sulbar

Babel
Kep. Riau

Gorontalo
2013

*) Batas ambang systole ≥140 mmHg, diastole ≥ 90mmHg:


Perubahan Prevalensi diasumsikan karena beda alat ukur 2007 (IA2)discontinue, 2013 (IA1);
Beban PTM, penduduk usia >15 tahun

Penyakit (%) (#)


Stroke 1.21 1,2 juta
Hipertensi 25.8 42,1 juta
Obesitas sentral 26.6 44,3 juta
Diabetes Mellitus 6.9 8,9 juta

Note:
• Cakupan hipertensi oleh nakes  36.8%
• Cakupan diabetes mellitus oleh nakes  30.4%
• Sekitar 2/3 penderita tidak tahu bahwa dirinya menderita PTM
Source: Riskesdas 2013
Kesehatan Jiwa
• Indikator tingkat individu, dalam 1 keluarga bisa
terdapat >1 ODGJ berat
• Indikator pencapaian program perlu dipertajam
• ODGJ berat adalah indikator hilir, sementara
intervensi seharusnya mencegah jangan sampai
bertambah ODGJ berat
• Apa rencana pemanfaatan data PISPK untuk
pengembangan program selanjutnya?
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
30.0%
35.0%
BLITAR
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
PAMEKASAN
PROBOLINGGO
KOTA MADIUN
KOTA MALANG
BOJONEGORO
SAMPANG
KOTA PROBOLINGGO
BANYUWANGI
LUMAJANG
NGAWI
TUBAN
JOMBANG
JEMBER
KOTA SURABAYA
MALANG
PONOROGO
PASURUAN
TULUNGAGUNG
ODGJ

PACITAN
TRENGGALEK
KEDIRI
KOTA BATU
GRESIK
KOTA MOJOKERTO
LAMONGAN
KOTA KEDIRI
SUMENEP
BONDOWOSO
SITUBONDO
MADIUN
BANGKALAN
SIDOARJO
KOTA PASURUAN
NGANJUK
MAGETAN
JAWA TIMUR
15.6%
ODGJ
Kab/Kota PISPK
KEDIRI 14.21%
KOTA KEDIRI 27.47%
KOTA MADIUN 2.32%
KOTA PASURUAN 31.76%
KOTA SURABAYA 8.89%
MADIUN 28.51%
MAGETAN 33.33%
PACITAN 11.73%
SIDOARJO 30.61%
TRENGGALEK 13.46%
TUBAN 7.24%
TULUNGAGUNG 11.42%
JAWA TIMUR 15.55%

JUMLAH KASUS PASUNG SAMPAI DESEMBER 2016 2345


PROVINSI JUMLAH TEMUAN BARU KASUS PASUNG SEPANJANG 2017 301
JUMLAH KASUS PASUNG YANG MENDAPATKAN LAYANAN KESWA 582 (22%)
Ketersediaan Obat Gangguan Jiwa
di Puskesmas
Antipsikotik (chlorpromazine-CPZ, haloperidol-
69.3
Haldol, Serenase)

Anti Parkinson (levodepo, tryhexifenidil) 41.5

Anti depresan (trisiklik, MAO inhibitor,


47.2
amitriptyline)

Anti mania (lithium carbonate) 9.3

Antianxietas - anti cemas (diazepam-


67.2
chlordiazepoxide)

Anti insomnia (phenobarbital) 37.6

Anti obsesif kompulsif (clomipramine) 10.6

Anti panik (imipramine) 4.2

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Riset Ketenagaan di Bidang Kesehatan 2017


Tidak Merokok
• Indikator individual, dalam 1 keluarga bisa >1 orang
yang merokok
• Indikator ini berlaku untuk seluruh keluarga 
berperan besar dalam peningkatan IKS
• Apa indikator untuk manajemen program? KTR
(kawasan tanpa rokok), atau yang lain?
• Paling sulit dikendalikan  gunakan berbagai cara
untuk mendelakikan perilaku merokok
• Lakukan P2TMBM untuk mengendalikan perilaku
merokok, bersama faktor risiko PTM lain
• Lakukan “pendekatan keluarga” untuk rokok
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
60.0%
70.0%
80.0%

50.0%
KOTA BLITAR
SAMPANG
PROBOLINGGO
MOJOKERTO
JEMBER
PASURUAN
LUMAJANG
BONDOWOSO
BANYUWANGI
SUMENEP
SITUBONDO
LAMONGAN
MALANG
JOMBANG
KOTA BATU
KEDIRI
TRENGGALEK
PACITAN
TULUNGAGUNG
KOTA MOJOKERTO
NGAWI
PONOROGO
KOTA PASURUAN
KOTA PROBOLINGGO
SIDOARJO
PAMEKASAN
Tidak merokok

TUBAN
MAGETAN
BOJONEGORO
MADIUN
NGANJUK
KOTA KEDIRI
KOTA MALANG
KOTA MADIUN
BLITAR
KOTA SURABAYA
GRESIK
BANGKALAN
JAWA TIMUR
49.3%
Tidak Merokok
Puskesmas
KOTA / KABUPATEN PISPK PISPK Perda KTR
UBM
KEDIRI 45.99% 0 0 1
KOTA KEDIRI 56.18% 0 0
KOTA MADIUN 60.66% 1 0
KOTA PASURUAN 49.16% 1 0
KOTA SURABAYA 62.09% 1 1 1
MADIUN 54.67% 0 1
MAGETAN 51.45% 0 0
PACITAN 46.52% 0 0
SIDOARJO 49.74% 1 1
TRENGGALEK 46.00% 1 0
TUBAN 50.42% 0 0
TULUNGAGUNG 46.57% 1 0
JAWA TIMUR 49.34% 18 8 4
Apa makna gambar ini?
Jaminan Kesehatan Nasional
• Indikator program tingkat individu, dalam PISPK
disebut menjadi anggota JKN bila semua anggota
keluarga telah menjadi anggota JKN
• Berlaku untuk semua keluarga  berpengaruh
besar pada peningkatan IKS
• Sewajarnya bila pencapaian PISPK lebih rendah
dari data BPJS
• Akan tetapi bila perbedaan terlalu banyak, harus
ditelusuri lebih lanjut
• Adakah faktor lain  misalnya KIS belum sampai
ke keluaga?
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
BANYUWANGI
TRENGGALEK
TULUNGAGUNG
JEMBER
BANGKALAN
PACITAN
SAMPANG
MALANG
SITUBONDO
PROBOLINGGO
LUMAJANG
PASURUAN
PAMEKASAN
KEDIRI
PONOROGO
KOTA BATU
JOMBANG
BLITAR
KOTA PASURUAN
TUBAN
JKN

MADIUN
BOJONEGORO
NGANJUK
BONDOWOSO
LAMONGAN
KOTA PROBOLINGGO
MAGETAN
GRESIK
NGAWI
SIDOARJO
KOTA MOJOKERTO
SUMENEP
KOTA SURABAYA
KOTA MALANG
KOTA KEDIRI
MOJOKERTO
KOTA MADIUN
KOTA BLITAR
JAWA TIMUR
42.0%
JKN
KOTA / KABUPATEN PISPK Program
KEDIRI 37.72% 55.61%
KOTA KEDIRI 60.37% 68.60%
KOTA MADIUN 94.73% 80.29%
KOTA PASURUAN 41.80% 60.81%
KOTA SURABAYA 56.98% 86.23%
MADIUN 42.61% 62.92%
MAGETAN 50.28% 62.31%
PACITAN 29.12% 52.25%
SIDOARJO 52.87% 62.35%
TRENGGALEK 24.75% 56.64%
TUBAN 42.45% 56.63%
TULUNGAGUNG 26.63% 47.87%
JAWA TIMUR 42.00% 62.26%
Air Bersih
• Indikator tingkat keluarga, data program akan
sesuai dengan PISPK
• Berlaku untuk semua keluarga  berpengaruh
besar pada peningkatan IKS
• Tugas Kemkes aspek kualitas air minum, tetapi apa
indikator kualitas air minum yang dipakai?
• Bagaimana peta kualitas air bersih selama ini?
• Pola samplingnya bagaimana? Tingkat keluarga
atau cukup tingkat kab/kota?
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
PROBOLINGGO
SAMPANG
PAMEKASAN
BONDOWOSO
SITUBONDO
PASURUAN
BANGKALAN
PONOROGO
PACITAN
MALANG
BANYUWANGI
LAMONGAN
JEMBER
LUMAJANG
BLITAR
NGAWI
TRENGGALEK
KOTA PASURUAN
KOTA PROBOLINGGO
KOTA MOJOKERTO
JOMBANG
TUBAN
KEDIRI
Air bersih

NGANJUK
TULUNGAGUNG
KOTA MADIUN
MADIUN
KOTA SURABAYA
SIDOARJO
KOTA MALANG
GRESIK
SUMENEP
MAGETAN
KOTA KEDIRI
KOTA BATU
BOJONEGORO
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
JAWA TIMUR
98.1%
Air Bersih
Jumlah Jumlah Jumlah
KOTA / KABUPATEN PISPK
sarana Sampel MS
KEDIRI 98.33% 1909 16 16
KOTA KEDIRI 99.36% 89 16 14
KOTA MADIUN 98.66% 28 15 13
KOTA PASURUAN 98.05% 123 6 4
KOTA SURABAYA 98.86% 55 2 1
MADIUN 98.73% 286 5 5
MAGETAN 99.27% 70 5 5
PACITAN 97.07% 70 10 8
SIDOARJO 98.96% 165 33 31
TRENGGALEK 98.00% 525 19 19
TUBAN 98.28% 205 34 32
TULUNGAGUNG 98.57% 42 1 1
JAWA TIMUR 98.13% 18048 548 472
Jamban
• Indikator keluarga, pencapaian program relative
sama dengan PISPK
• Berlaku untuk semua keluarga  berpengaruh
besar pada peningkatan IKS
• Bila selisih terlalu banyak, perlu analisis lebih lanjut
• Di lapangan masih ada yang bertanya batasan
jamban sehat
0.0%
100.0%
120.0%

20.0%
40.0%
60.0%
80.0%
PROBOLINGGO
BONDOWOSO
SITUBONDO
PASURUAN
JEMBER
TUBAN
PAMEKASAN
BANYUWANGI
NGANJUK
LUMAJANG
BANGKALAN
SAMPANG
KOTA PASURUAN
KOTA PROBOLINGGO
KEDIRI
JOMBANG
NGAWI
MAGETAN
PONOROGO
TRENGGALEK
MADIUN
MALANG
Jamban

SIDOARJO
TULUNGAGUNG
BLITAR
KOTA MOJOKERTO
KOTA BATU
PACITAN
SUMENEP
KOTA MALANG
LAMONGAN
BOJONEGORO
KOTA SURABAYA
KOTA KEDIRI
GRESIK
KOTA MADIUN
KOTA BLITAR
MOJOKERTO
JAWA TIMUR
92.7%
Jamban
KOTA / KABUPATEN PISPK Program
KEDIRI 92.63% 83.4
KOTA KEDIRI 98.52% 99.1
KOTA MADIUN 98.94% 100.0
KOTA PASURUAN 91.35% 52.5
KOTA SURABAYA 98.46% 97.7
MADIUN 95.57% 91.9
MAGETAN 93.92% 100.0
PACITAN 97.35% 100.0
SIDOARJO 96.21% 88.9
TRENGGALEK 94.61% 96.7
TUBAN 87.02% 78.3
TULUNGAGUNG 96.55% 93.8
JAWA TIMUR 92.66% 85.7
Variasi kemajuan PISPK antar Puskesmas
1. Ada yang sudah mengunjungi seluruh keluarga dan
melakukan intervensi
2. Ada yang belum mulai, baru sebatas sosialisasi
3. Sebagian besar sudah mulai tetapi belum selesai
mengunjungi seluruh keluarga (cakupan belum 100%)
4. Oleh karena itu untuk seluruh Puskesmas yang telah
melaksanakan PISPK diharapkan pada akhir tahun
2018 sudah dapat mencantumkan targetnya:
• Berapa % cakupan kunjungan keluarga
• Berapa kenaikan IKS dari desa yang sudah diketahui IKS
tahun 2017 ini
• Berapa cakupan 12 indikator keluarga sehat (sebagaian
harus 100% sesuai SPM bidang Kesehatan)
Puskesmas Tambakrejo Surabaya (Contoh)
TAMBAK- SIMO-
No Indikator KAPASAN Puskesmas
REJO KERTO
1 Keluarga mengikuti KB *) 28.4% 34.3% 41.4% 35.8%
2 Persalinan Ibu di faskes 80.0% 82.1% 89.9% 85.2%
3 Bayi : imunisasi dasar lengkap *) 88.6% 90.2% 92.3% 90.4%
4 Bayi mendapatkan ASI Eksklusif 69.6% 88.4% 87.0% 82.8%
5 Pertumbuhan Balita dipantau 93.0% 92.3% 95.1% 93.6%
6 Penderita TB berobat sesuai standar 32.0% 24.2% 39.7% 30.9%
7 Penderita hipertensi berobat teratur 44.4% 66.7% 62.3% 59.0%
8 ODGJ diobati, tidak ditelantarkan 14.3% 34.5% 6.0% 16.0%
9 Anggota keluarga tidak merokok *) 54.3% 57.6% 64.3% 59.4%
10 Keluarga menjadi anggota JKN 44.1% 48.0% 39.4% 44.1%
11 Keluarga akses/gunakan air bersih 98.3% 98.2% 98.9% 98.5%
12 Keluarga akses/gunakan jamban 98.0% 97.4% 98.4% 97.9%
Indeks Keluarga Sehat (IKS) 0.164 0.192 0.204 0.191
Manajemen Puskesmas
• Tujuan sampai akhir tahun 2018:
– Cak. kunjungan keluarga ditargetkan naik dari 60% ke 100%
– Peningkatan IKS dari yang sudah terdata:
IKS 0,191 menjadi 0,300
• Penigkatan cakupan 12 indikator KS:
– Harus 100%: linfaskes, imunisasi, timbang balita, tuberkulosis,
hipertensi, gangguan jiwa
– Lainnya situasional
• Untuk mencapai tujuan tersebut: intevensi (proses) dan
input apa yang diperlukan  dituangkan dalam RUK
(Rencana Usulan Kegiatan) dan diusulkan ke Dinkes
Kab/Kota untuk mendapatkan dana APBD setempat
RUK sampai Desember 2018
Sumber daya Proses/Kegiatan Luaran/Tujuan
SDM: • Advokasi: buat ranking desa Cak. kunjungan kel. 100%
• Seluruh SDM di berdasarkan IKS  alokasi
Puskesmas dana desa untuk kesehatan Tingkatkan IKS: 0,19  0,30
• Bekerjasama • Menambah posbindu PTM 
dengan Poltekkes cakupan hipertensi dan ODGJ Cakupan 12 indikator KS:
• Mengangkat bisa 100% 1. KB 65%
nakes honorer • Meningkatkan kualitas 2. Linfaskes 100%
Dana: posyandu, ditambah PAUD 3. Imunisasi 100%
• Pemanfaatan • Mengembangkan kawasan 4. ASI Exklusif %
dana BOK, bebas rokok untuk semua 5. Timbang balita 100%
kapitasi, APBD, sekolah dan masjid 6. TBC 100%
ADD • Mengembangkan klinik 7. Hipertensi 100%
Peralatan berhenti merokok 8. ODGJ 100%
• Gadget utk • Mengembangkan pemicuan 9. Rokok %
pendataan STBM 10. Air bersih %
• Komputer untuk • Selain meneruskan program2 11. Jamban %
buat PINKESGA yang sudah dilakukan 12. JKN 122 %
Perkembangan Proporsi Keluarga Sehat 2017 – 2018
Puskesmas X di Kab. Banggai Sulteng
80.0%

71.0% 70.0% 71.0%


70.0% 67.0%
65.0%

60.0%

50.0%
50.0%

40.0%

30.0% 27.0% 27.0% 26.0%


24.0%
21.0%
20.0%
16.0% 15.0%
13.0% 14.0%
9.0%
10.0% 8.0%
6.0%

0.0%
Tikupon Sepa Pisou
TS 1 TS 2 PS 1 PS 2 S1 S2
IMPLEMENTASI PIS-PK

DI WILAYAH KERJA
UPT PUSKESMAS BLOOTO
KOTA MOJOKERTO
TAHUN 2017
PELAKSANAAN
• Survey KS dan Skrining PTM
Tanggal : 1 s/d 21 Nopember 2017
Pelaksana : 5 Surveyor KS + 5 Surveyor PTM
Jumlah yang disurvey : 1712 KK (proyeksi: 2008 KK)
Dana : BOK
• Tim Entry Data
Tanggal : Entry data PTM (5 orang)
20 Nop s/d 20 Des 2017
Entry data KS (9 orang)
29 Jan 2018 s/d 25 Feb 2018
EVALUASI KEGIATAN
No PERMASALAHAN TINDAK LANJUT
1 Survei : • Meningkatkan peran lurah, RT/RW
Pada saat survei tidak bertemu untuk sosialisasi jadwal survei
dengan sasaran, terutama utk • Waktu pelaksanaan survei : sesuai
suami-istri bekerja kesepakatan antara surveyor dan
sasaran

2 Aplikasi PIS-PK (Pusdatin)


• Proses upload data sangat • Membuat Aplikasi Offline
lambat Puskesmas
• Data Indeks KS per wilayah
(RT/ RW/ Kelurahan) tidak
bisa muncul
• Input data dari tim entry • Dilakukan verifikasi data oleh
masih belum sesuai format verifikator Puskesmas
yang ditentukan
APLIKASI PIS-PK PUSKESMAS
BLOOTO
APLIKASI PIS-PK PUSKESMAS BLOOTO
LATAR BELAKANG:
- Program PIS-PK adalah salah satu program prioritas
Kemenkes
- Membutuhkan RESOURCES & EFFORT yang sangat
besar
- Data yang dihasilkan valid (total populasi, dilaksaakan
oleh petugas)
- Output : sebagai informasi untuk membuat perencanaan
Puskesmas (Musrenbang, RUK)
- Permasalahan : Aplikasi PIS-PK Pusdatin belum
sempurna sehingga survei KS yang telah dilaksanakan
tidak bisa menghasilkan output (informasi) yang
dibutuhkan untuk perencanaan Puskesmas
• Maka Puskesmas Blooto Kota Mojokerto
membuat aplikasi PIS-PK Puskesmas
dengan anggaran BLUD

• Tujuan:
1. Mendapatkan output lengkap dari kegiatan
survei KS (IKS per KK, RT, RW, Lingkungan
& Kelurahan serta data per indikator bisa
dimunculkan)
2. Efisiensi tenaga & waktu (format aplikasi
PIS-PK Puskesmas dibuat SAMA dengan
Aplikasi PIS-PK Pusdatin → data offline &
online cukup dengan SATU KALI ENTRY
TAMPILAN DATA ANGGOTA RUMAH TANGGA
DATA ANGGOTA RUMAH TANGGA DI WEB OFFLINE
DATA KUESIONER DI WEB OFFLINE
TAMPILAN 12 INDIKATOR DALAM 1 KK
TAMPILAN 12 INDIKATOR SELURUH KK DALAM 1 RT
IKS SELURUH RT DI DALAM 1 RW
IKS SELURUH RW DI KELURAHAN BLOOTO DENGAN 12
INDIKATOR
IKS KELURAHAN BLOOTO DENGAN 12 INDIKATOR
Inovasi Daerah
• Aplikasi KS Puskesmas Blooto adalah salah satu inovasi
yang sangat membantu Puskesmas: beban ringan (entry 1
kali), data langsung bisa dimanfaatkan untuk manajemen
Puskesmas.
• Seluruh Puskesmas di Kota Mojokerto telah menggunakan
aplikasi ini
• Disamping itu Prov. Jawa Timur melalui Bapelkes
Murnajati, telah Mengembangkan system manual dan ikut
diajarkan pada pelatihan PISPK.
• Data di Provinsi Jawa Timur > dari aplikasi KS:
– Aplikasi KS: Cakupan >30%  12 Kab/Kota
– Data manual Jawa Timur:  17 Kab/Kota
Inovasi
• Banyak inovasi yang sudah dilakukan di daerah,
baik dari sisi pengumpulan data, manajemen
maupun substansi program
• Perlu difasilitasi untuk menyajikan hasil inovasinya
di lapangan, kemudian dibukukan atau di-share
melalui media sosial, agar semua pihak bisa belajar
satu sama lain
• Ada pertemuan berkala setahun sekali untuk
menyajikan inovasi di lapangan
Motivasi berhenti merokok
berbasis pendekatan keluarga
Terima kasih
Trihono
HP: 08118894414
Email: trihonor2014@gmil.com
Portal: kanal-kesehatan.com
TERIMA KASIH
Trihono
Health Policy Unit (HPU) Setjen Kemkes
Gedung Adhyatma Lantai 6 Ruang 612
Jl HR Rasuna Said Jakata

HP: 08118894414
Emial: trihonor2014@gmail.com
Portal: kanal-kesehatan.com

Anda mungkin juga menyukai