/SARAF/SORF: Pendahuluan

Sorof (i)

Dalam Bahasa Arab, Feel ( )merupakan ibu / induk kepada perkataan-perkataan lain.
Contohnya:
( masjid) adalah berasal dari perkataan ( sujud).

Pada asasnya feel terdiri daripada hanya 3 huruf sahaja.

Contoh:

- pergi
- makan

- baca

- lihat

- tulis

- duduk
- duduk
- faham
- lihat
Namun kadangkala kita terjumpa feel yang hanya mempunyai 2 huruf. Benarkah ia hanya 2
huruf? Cuba teliti kalimah / perkataan di bawah ini.

Hemm... nampak macam 2 huruf. Cuba kita pecahkan. ops, 3 huruf laa.....

asalnya

alamak, betullah! 3 huruf.

 asalnya juga 3 huruf.

/SARAF/SORF: Pendahuluan
Sorof (ii)

Sebelum kita pergi jauh lagi. Ada satu perkara yang amat penting diketahui, iaitu kalau dalam pelajaran
Matematik kita belajar tentang 'rumah nombor'. Rumah 'se', 'puluh', 'ratus', 'ribu' dan seterusnya. Haa....
dalam ilmu Sorf pun amat amat amat penting untuk pelajar-pelajar mengetahui tentang 'rumah' ni.......
aik, rumah mendenye?

Ok, semua feel kena diselaraskan dengan rumah :

Contoh:

atas wazan / timbangan / bentuk / paten;

Jadi dalam perbincangan;
huruf
huruf
huruf

akan digelar / disebut sebagai faa'ul fi'li ()

akan digelar / disebut sebagai 'ainul fi'li ()

akan digelar / disebut sebagai laamul fi'li ( )

Habis huruf

tu apa halnya menyibuk kat situ? Owh, huruf tu ditambah sebagai

menunjukkan bahawa;

adalah feel mudhari' / perbuatan yang sedang dilakukan / present tense /

= sedang menolong
Jika tiada huruf

iaitu sahaja,

ia menunjukkan perbuatan telah dilakukan / feel madhi /past tense /

= telah menolong
Contoh-contoh lain:

 - telah baca

- telah makan

- telah pergi
- faa'ul feel / / rumah

-'ainul feel / / rumah

-laamul feel / / rumah

ARAF/SORF: Pelajaran 1.1 :

Dalam Pelajaran Sarf yang pertama ini, jika di sekolah Arab / pondok,
pelajar akan diajar berkenaan tajuk yang paling asas iaitu
(berwarna pink dalam rajah di atas).

bermaksud feel yang terdiri daripada hanya 3 huruf

(tiada huruf tambahan).
/SARAF/SORF: Pelajaran 1.2 :

Wazan / Timbangan / Bentuk / Paten
Feel 3 Huruf
(Tanpa Huruf Tambahan)

Keterangan:
* Perbincangan akan tertumpu kepada perubahan baris yang berlaku kepada
(huruf / 'ainul fi'l / 'ainul kalimah / rumah )
* Warna biru adalah:
feel madhi
:
masa lampau @ telah berlaku :

past tense @ past participle.

* Warna kuning adalah:
feel mudhari' :
:
masa kini @ akan datang :
present tense @ future tense
*********************************

*Kesemua wazan / paten / bentuk Feel Thulathi (sulasi) Mujarrad , huruf pertamanya iaitu ()
feel madhi
berbaris atas ( )
*Huruf kedua feel madhi ()pula samada berbaris :
- atas
- bawah

- hadapan
..........huruf terakhir baris apa?............ itu kena belajar Ilmu Nahu.............
*********************************
* Jika (( )feel madhi / telah berlaku / past tense)
berbaris atas () .
Contoh :

-
-

-

Maka dalam (feel mudhari' / sedang berlaku / present tense)
baris ( 'ainul fi'l / 'ainul kalimah / rumah
samada berbaris:
> atas contoh

)tersebut

> bawah contoh

> hadapan contoh
*********************************

* Jika (( )feel madhi / telah berlaku / past tense)

berbaris bawah (
) .
Contoh:

-
-

Maka dalam (feel mudhari' / sedang berlaku / present tense)
baris ( 'ainul fi'l / 'ainul kalimah / rumah )tersebut
samada berbaris:
> atas contoh
>bawah contoh


****************************************
* Jika (( )feel madhi / telah berlaku / past tense)
berbaris hadapan () .
Contoh:

-
Maka dalam(feel mudhari' / sedang berlaku / present tense)
baris ( 'ainul fi'l / 'ainul kalimah / rumah )tersebut
hanya berbaris:
> hadapan contoh

****************************************
/SARAF/SORF: Pelajaran 1.2 : ( Wazan Yang
Terbanyak Digunakan Mengikut Urutan)

Feel Thulathi Mujarrad menurut wazan / bab yang terbanyak digunakan diikuti
yang agak kurang penggunaannya dan seterusnya.

Feel Thulathi Mujarrad menurut wazan / bab yang terbanyak digunakan (mengikut
urutan):

1.

2.

3.

4.

5.

6.

/SARAF/SORF Pelajaran 1.3 : Contoh-contoh Feel Thulathi Mujarrad

Cara mengenali: ain atau lam feel adalah salah satu daripada huruf-huruf
halqi atau dalam pelajaran Tajwid ia dikenali sebagai huruf Izhar halqi (
)



Wazan yang terbanyak digunakan



Wazan yang amat jarang digunakan



Feel yang berkisar tentang tabiat / sifat manusia dan lazim ( )iaitu tidak memerlukan maf'ul bih
(prediket)

Perhatian: Setiap feel sudah termaktub wazan-wazan yang tertentu untuknya, kita tidak boleh
membariskannya sebarangan atau memasukkannya ke dalam wazan yang salah.

/SARAF/SORF: Pelajaran 2 :

Hari ini kita akan mempelajari tentang feel ruba'i mmujarrad (tulisan berwarna biru) iaitu feel yang
mempunyai empat huruf asal (tiada penambahan huruf di dalam wazan)
Untuk mengingati pelajaran kali amat mudah kerana wazan feel ruba'i mujarrad hanya mempunyai satu
wazan sahaja. Iaitu:

) ( feel madhi - telah berlaku / past tense)

( feel mudhari' - sedang berlaku @ akan berlaku / present tense)

Di dalam kitab ianya tertulis begini:

Maksudnya : Adapun Ruba'i Mujarrad maka baginya satu wazan. Iaiitu hendaklah pada feel mudhari'nya
- dibariskan hadapan huruf mudhari'nya (huruf yang pertama, samada:
bariskan bawah huruf sebelum akhir.

)dan

Contoh:

Untuk menjadikan sesuatu feel itu 'akan berlaku', kita hanya perlu menggunakan feel mengikut
wazan feel mudhari' dan tambahkan sahaja samada huruf sin berbaris atas (
pada awal perkataan tersebut.
Contoh:

: dia sedang monolong

: dia akan menolong (untuk jangka masa terdekat)

) atau (

)



: dia akan menolong (untuk jangka masa lebih jauh atau lama)

/SARAF/SORF: Tamrin / Latihan Pelajaran 1 & 2

-
Tentukan (tulis) 'bab' feel-feel di bawah ini:

)) -
Datangkan (berikan) feel madhi bagi feel mudhari' berikut beserta 'bab'nya. Bina empat
ayat dengan menggunakan mana-mana empat feel daripada perkataan-perkataan
berikut:

.
.
.

.
.

 )) -
Sebutkan mudhari' bagi feel-feel di bawah, kemudian bina ayat dengan menggunakan perkataanperkataan di bawah ini:

.

.
. .
-

Berapakah bentuk feel mudhari' jika ain feel madhinya berbaris hadapan?
Berapa pula bentuk feel mudhari' sekiranya ain feel madhinya berbaris atas atau bawah?
Berikan contoh bagi setiap jawapan di dalam ayat yang lengkap.

-

Binakan lima ayat yang mengandungi feel mudhari' daripada bab

( nasoro, dhoroba, fataha, fariha dan karuma) mengikut turutan:

-
Syarahkan dua bait syair berikut dan nyatakan 'bab' setiap feel di dalam bait ini.

****
****

*** Anda digalakkan untuk merujuk kepada ustaz-ustaz yang mahir berbahasa Arab yang berdekatan
dengan anda.
*** Sila manfaatkan kamus di laman ini sekiranya anda belum mempunyai kamus lagi.
*** Saya minta maaf, kerana perkataan-perkataan dalam B.Arab kali ini kurang dibariskan (ianya
sebagaimana yang terdapat di dalam kitab rujukan saya). Namun saya percaya bahawa anda mampu
membacanya bukan?
Kalau belum kesemuanya, serba sedikit pasti boleh!
*** Pemilik blog ini bukanlah 'pakar' dalam Bahasa Arab.... he he.... sekadar mahu berkongsi.... soalansoalan di atas pun..... agaknya 'pecah kepala' saya hendak menjawabnya......

Pelajaran 3
/SARAF/SORF:WAZAN Feel Thulathi Mazid Biharfin.
Pada keluaran kali ini kita akan mempelajari tentang feel thulathi mazid, iaitu feel yang perkataan
induknya terdiri daripada tiga huruf tetapi telah ditambah dengan samada satu, dua atau tiga huruf
tambahan. Sila perhati gambarajah di bawah iaitu pada kotak berwarna biru. Kotak yang berwarna
kuning ialah pelajaran lalu, manakala merah pula belum kita pelajari lagi.

Kita telah mengetahui bahawa wazan thulathi mujarrad ada enam wazan dan ruba'i mujarrad pula paling
mudah diingati kerana hanya mempunyai satu wazan sahaja seperti gambarajah di bawah:

Persoalannya, mengapa perlu wazan-wazan mujarrad ini menjadi mazid pula? (Mujarrad = tiada huruf
tambahan, mazid = ada huruf tambahan).
Jawapannya, untuk mudah kita memahaminya ialah sebagaimana perkataan-perkataan Bahasa Melayu
mempunyai imbuhan seperti; ___________an, pe_______________an, di____________,
be___________________, di___________kan dan lain-lain, begitulah juga Bahasa Arab (malah
fungsinya lebih daripada itu).

Seperti juga dalam Bahasa Melayu, kita sepatutnya mengenal pasti yang mana satukah perkataan akar
atau asal dan yang manakah imbuhan.
Dalam Bahasa Arab huruf-huruf yang menjadi tambahan telah dicantumkan menjadi

' ' .
Sila perhati rajah di bawah, huruf yang berwarna merah adalah huruf tambahan.

Perkataan-perkataan Bahasa Arab terbahagi kepada tiga seperti di bawah ini,

dan feel adalah merupakan 'ibu' kepada perkataan-perkataan lain.

( isim makan / tempat = tempat sujud) adalah berasal daripada perkataan

( sujud).

Contoh:

Pada keluaran kali ini, kita akan pelajari salah satu daripada wazan-wazan di bawah, iaitu wazan feel
thulathi mazid biharf (Feel thulathi yang ditambah satu huruf);

Fungsi wazan ini ialah;

(1)

Contoh:

Zaid menggembirakan anak-anak itu.

= memberitahu
(2) Pengulangan

-


- Saya menghiris / memotong daging.
Contoh:

- Saya mencincang daging. (potong laju-laju, cepat-cepat -->

pengulangan)

(3)

- Menghadap ke arah (makna asal).

Contoh:

- Menuju ke arah Timur.

(4) Menunjukkan Fa'il (orang yang membuat)seumpama asal feel tersebut.

- batu

- Tanah itu telah mengeras, tanah itu seumpama batu kerasnya.

Contoh:

- Kamu telah menyempitkan benda yang luas (Kamu seolah-olah- 'keras macam batu'!)

- Ringkasan kepada zikir yang panjang.

Contoh:

(5)

Sebelum berakhir, saya tinggalkan anda dengan perkataan-perkataan ini, cuba analisa yang manakah
huruf asal dan yang mana pula huruf tambahan?

3.2