Anda di halaman 1dari 11

SILABUS

Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas / Semester Standar Kompetensi Alokasi Waktu
No 1. Kompetensi Dasar

: SMK Negeri Purwosari : BAHASA JAWA : X/ Genap : 1. Mampu mendengarkan dan memahami wacana lisan nonsastra maupun sastra dalam berbagai ragam bahasa Jawa : 4 x 45 menit
Indikator Nilai Karakter Materi Pembelajaran Kegiatan Pembelajaran 1. Siswa menyimak pembacaan cerkak 2. Siswa mencatat tokohtokoh 3. Siswa menjelaskan karakter tokoh dalam cerkak 4. Siswa menceritakan kembali sinopsis cerkak Penilaian Tes tulis Wangsulana pitakonpitakon ing ngisor iki! 1. Apa tema cerita cekak kuwi? 2. Kepriye lakune para paraga cerita cekak iku? 3. Apa pesen kang kaandhut ing cerkak kalawau? 4. Sapa paraga/tokoh kang ana jroning crita ing dhuwur? Tes lisan Coba ceritake maneh cerkak wau nganggo basamu dhewe? Alokasi Waktu Sumber Belajar TM PS PI 2 JP Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

1.1Mendengarkan 1. mencatat pokok-pokok pembacaan cerkak isi cerkak yang disampaikan 2. menjelaskan unsursecara langsung atau unsur yang ada pada rekaman cerkak 3. menyampaikan kembali ringkasan cerkak

2.

1.2 Mendengarkan 1. mencatat pokokberita dari surat kabar pokok/ isi informasi atau majalah 2. menyampaikan ringkasan isi informasi

Percaya diri a. Pengertian cerkak Rasa Cerkak yaiku crita kang ingintahu nggambaraken sawijining kadadean Bekerja sama utawa prastawa nganggo basa Komunikatif gancaran. Kreatif b. Ciri-cirine crita cekak : 1. Critane ringkes 2. Kadadeane kang dicritakake gegayutan karo lelakone manungso 3. Isi bab-bab kang kamanungsan umpamane piwulang bab ala becike manungsa (kalakuan, wewatekan lsp) 4. Dumadi saking 3 perangan, yaiku bab kenalan utawa perkenalan, daredah utawa regejegan utawa pertikaian, lan bab carane ngrampungake utawa penyelesaian. c. Teks cerkak Komunikatif a. Pangertosan Pawarta Kreatif Pawarta yaiku katrangan kang Toleransi bisa menehi pangerten ngenani Rasa ingin sawijining kahanan. Pawarta ana

1.

2.

Siswa menyimak tayangan rekaman berita Siswa mencatat isi

Tes tulis Wangsulana pitakonpitakon ing ngisor iki! 1. Apa irah-irahan

2 jp

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot

3. menjawab pertanyaan yang berhubungan dengan isi berita

tahu Percaya diri

kang lesan uga ana kang awujud tulisan. Wujud pawarta lesan bisa digiyaraken lumantar radio, TV, 3. utawa diwaca lugas, dene pawarta awujud tulisan lumrah kapacak ana ing ariwarti/ koran, kalawarti/ majalah, lsp. Miturut isine, pawarta ana sing nyenengake, gawe gumun, uga ana sing nyedihake. Ngrungokake pawarta pancen luwih angel tinimbang maca dhewe, amarga ora bisa dibolanbaleni saengga kudu nggatekake tenanan supaya bisa ngerti apa isi pawartane mau. b. Rekaman berita

pokok-pokok berita tersebut Siswa memberi tanggapan 2.

3. 4. 5.

pawarta kang mentas kok rungokake wau? Saka ngendi pawarta diandharake? Sapa kang ngandharake? Apa bakune isi pawarta kalawau? Golekana pawarta nganggo basa Jawa saka TV, aliwarti, kalawarti banjur tulisen sumber, lan isine pawarta!

Semarang Kelas X LKS Kresna

Mengetahui, Kepala SMK Negeri Purwosari

Purwosari, Januari 2013 Guru Mata Pelajaran

HIDAYAT RAHMAN, S. Pd., M.M. NIP. 19680321 199303 1 004

EVA NUR CAHYANI, S.Pd.

SILABUS
Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas / Semester Standar Kompetensi Alokasi Waktu
No 1. Kompetensi Dasar

: SMK Negeri Purwosari : BAHASA JAWA : X/ Genap : 2. Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan secara lisan sastra maupun nonsastra dengan menggunakan berbagai ragam dan ungguah-ungguh bahasa Jawa : 6 x 45 menit
Indikator Nilai Karakter Materi Pembelajaran Kegiatan Pembelajaran Penilaian Tes tulis Rembugen karo klompokmu cerita cekak kuwi! 1. Apa tema cerkak kuwi? 2. Aranana paraga sajroning cerkak iku! 3. Kepriye watake wantune para paraga kuwi? 4. Kepiye mungguh alur critane? 5. Sebutna nilai-nilai kang ana sajroning crita cekak iku! 6. Sebutna uga amanat kang ana sajroning cerkak iku! Tes lisan Critake sinopsis cerkak sing wis kokwaca! Alokasi Waktu Sumber Belajar TM PS PI 2 JP Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

2.1 Membahas atau 1. menceritakan isi mendiskusikan isi cerkak yang telah cerkak dibaca 2. menyebutkan nilainilai yang terdapat dalam cerkak 3. Menjelaskan unsurunsur pembangun cerkak

Gemar 1. Memberikan pendapat a. Unsur-unsur dalam cerkak: membaca 1. Tema : bab kang dadi undering tentang tokoh dan Tanggung crita/dhasare crita karakter jawab 2. Irah-irahan : judhul crita 2. Memberikan pendapat Peduli sosial 3. Paraga : tokoh/jejer paraga sijitentang unsur intrinsik Komunikatif sijine cerkak 4. Watak : sipat para paraga siji- 3. Memberikan gagasan sijine tentang cara penulisan 5. Setting/latar:papan kedadeane cerkak prastawa lan swasana nalika dumadine prastawa 6. Amanat : pesen kang bakal ditekakake dening pangripta marang kang padha maca b. Bab-bab kang kudu digatekake nalika maca endah cerkak 1. Pocapan (swara) lan ambegan (pernapasan) 2. Pamedhoting tembung/frasa lan ukara 3. Intonasi, nada lan tekanan 4. Tandha wacan 5. Mangerteni (memahami) wacan

2.

2.2 Berdialog

1. siswa membuat dialog berdasarkan unggahungguh basa 2. siswa mempraktekan dialog tersebut 3. menanggapi dialog yang dibawakan teman

6. Mranata kecepatan maca 7. Rasa percaya (percaya diri) c. Teks cerkak Kreatif a. Pangertosan Dialog / pacelathon Tanggung Pacelathon utawi guneman yaiku jawab omong-omongan wong loro utawi Mandiri luwih ingkang duweni ancas/tujuan Bekerja sama nalika nindhakake guneman utawi omongan. Ing salebeting pacelathon wonten tiyang sing ngomong utawi penutur lan wonten tiyang sing diajak ngomong utawi mitra tutur. Supaya pacelathon saged runtut lan urut nalika nindhakake guneman kudu gatekake rengrengan utawi urut-urutaning pacelathon. b. Sing kudu digatekake nalika nindakake pacelathon yaiku: 1) nemtokake tema/underaning tembung 2) nemtokake papan lan wektu pacelathon 3) nemtokake urut-urutaning pacelathon utawi isine pacelathon 4) nemtokake paraga/tokoh 5) nemtokake ukarane/pacelathon

1. Mendengarkan informasi tentang dialog. 2. Menjawab pretes tentang dialog. 3. Membedakan dialog dan cerita. 4. Berdialog dengan lancar & sesuai dengan peran tertentu. 5. Menanggapi dialog teman. 6. Bertanya jawab tentang dialog teman.

Tes tulis Gaweya pacelathon adhedhasar unggahungguh basa! Tes lisan Pragakake pacelathon kalawau!

2 JP

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

3.

2.3 Menceritakan 1. menceritakan pengalaman pribadi pengalaman pribadi yang mengesankan dengan menggunakan unggah-ungguh bahasa Jawa yang sesuai 2. menanggapi pembacaan pengalaman pribadi berupa dukungan maupun kritikan 3. menjawab pertanyaan

Rajin Rasa ingin tahu Kreatif Bertanggung jawab Jujur

2 JP 1. Pengertosan pengalaman 1. Mendengarkan informasi Tes tulis 1. Saking wacan pribadi tentang pengalaman pengalaman pribadi pribadi Saben wong iku mesthi punika kalebet jenis nduweni pengalaman tumrap 2. Memahami teknik pengalaman pribadi menulis pengalauripe. Pengalaman kang punapa? man/pembuatan sesuatu. dialami dening pribadine 3. Mengkritisi hasil cerita Tes lisan dhewe mono diarani teman. Critake pengalamanmu pengalaman pribadi. sing ora bisa Pengalaman pribadi inggih koklalekake nganggo punika pengalaman kang basa ngoko!

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

tentang isi cerita pengalaman pribadi

nate/tau dialami dening pawongan sajroning urip lan pengalaman kalawau nganti saiki isih kelingan senajan kedadeyane wis suwe banget. 2. Cengkorongan/ kerangka nyerat pengalaman Pribadi Wonten ing salebeting nyerat pengalaman pribadi kedah nggatosaken cengkorongananipun, supados gampang lan runtut anggone nulis crita. Cengkorongan nyerat pengalaman pribadi inggih menika kados mekaten: a. Wektu lan papan kedadean b. Wiwitane kedadean c. Kedadosan d. Pungkasan e. Saged paring penget dateng wong liya/dudut inti critane. Purwosari, Januari 2013 Guru Mata Pelajaran

Mengetahui, Kepala SMK Negeri Purwosari

HIDAYAT RAHMAN, S. Pd., M.M. NIP. 19680321 199303 1 004

EVA NUR CAHYANI, S.Pd.

SILABUS
Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas / Semester Standar Kompetensi Alokasi Waktu
No 1. Kompetensi Dasar

: SMK Negeri Purwosari : BAHASA JAWA : X/ Genap : 3. Mampu membaca dan memahami bacaan sastra maupun nonsastra, berhuruf Latin maupun Jawa dengan berbagai keterampilan dan teknik membaca : 4 x 45 menit
Indikator Nilai Karakter Kreatif Gemar membaca Tanggung jawab Percaya diri Materi Pembelajaran 1. Pawarta yaiku laporan ngenani sawijining prastawa kang wis dumadi kang dianggep wigati kanggo nemtokake sikep lan tumindak. 2. Sumber pawarta bisa kapethik saka kahanan kang nganeh-nganehi, edi, menjila, lan ndudut kawigaten. 3. Pawarta kang becik yaiku pawarta kang aktual (anyar), basane ringkes lan madhet, lan nyemsemake (narik kawigaten bebrayan). Kajaba iku uga bisa kanggo mangsuli pitakon: sapa, apa, kepriye, kena apa, kapan, lan ana ngendi kedadeyane (5W + 1 H). 4. Katrampilan maca nyaring/ nyuwara prelu diduweni dening: penyiar radio, juru waos pawarta TV, pendhita, pastur, ulama, aktor, lsp. 5. Juru maos pawarta uga prelu nggatekake teges lan surasaning wacan, maca kanthi cepet lan 1. Kegiatan Pembelajaran Siswa memperhatikan contoh pembacaan berita Siswa menyebutkan definisi berita Siswa menyebutkan unsur-unsur penting dalam berita Siswa membaca berita dengan intonasi, lafal, sikap dan nada yang sesuai Penilaian Tes unjuk kerja Wacanen pawarta kang wis kokgawe kanthi gatekake unsur-unsur salebeting pawarta kanthi cetha! Alokasi Waktu Sumber Belajar TM PS PI 2 JP Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

3.1 Membaca nyaring 1. siswa memahami cara naskah berita membaca berita yang benar 2. membaca berita dengan intonasi, lafal, sikap dan nada yang sesuai

2. 3.

4.

2.

3.2 Membaca nyaring 1. siswa membaca cerkak nyaring cerkak dengan jeda, intonasi, lafal yang benar 2. memberikan tanggapan terhadap cerita yang didengarkan

Percaya diri Bertanggung jawab Kreatif Jujur

jembar pandulune, lan kontak mata karo audien. 6. Juru waos pawarta prelu nggladhi dhiri babagan: a. Pocapan kang bener/trep b. Irama/ intonasi kang cocok karo isine wacan c. Pedhotan/ frasering kang cetha d. Tandha wacan kang bener e. Ekspresi/mimik/ pasuryan kang lumrah, lan nyocokake karo kahanan. 1. Watake paraga (tokoh) yaiku ciri wanci utawa sipat kang mrebawani pocapan lan tingkah lakune. 2. Watak paraga bisa katiti kanthi nggatekake: a.Katrangan langsung saka pangripta kang nelakake watake paraga b. Pacelathon antarane paraga siji lan sijine c.Pangrengkuhe/tanggapane paraga liya d. Pikirane paraga dhewe awujud panggraita e.Kahanan sakiwa tengene f. Gegambaran awake paraga g. Solah bawa lan muna-munine.

1. Siswa membacakan Tes Unjuk Kerja cerkak Wacanen cerkak 2. Siswa yang lain kasebut! mendengarkan dan memahami pembacaan cerkak 3. Siswa berdiskusi menentukan nilai atau pesan penting yang terkandung dalam cerkak 4. Siswa berdiskusi tentang tokoh yang ada dalam cerkak, setting, latar untuk membuat sinopsis

2 JP

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

Mengetahui, Kepala SMK Negeri Purwosari

Purwosari, Januari 2013 Guru Mata Pelajaran

HIDAYAT RAHMAN, S. Pd., M.M. NIP. 19680321 199303 1 004

EVA NUR CAHYANI, S.Pd.

SILABUS
Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas / Semester Standar Kompetensi Alokasi Waktu
No 3. Kompetensi Dasar

: SMK Negeri Purwosari : BAHASA JAWA : X/ Genap : 3. Mampu membaca dan memahami bacaan sastra maupun nonsastra, berhuruf Latin maupun Jawa dengan berbagai keterampilan dan teknik membaca : 4 x 45 menit
Indikator Nilai Karakter Kreatif Gemar membaca Tanggung jawab Percaya diri Materi Pembelajaran Pawarta yaiku laporan ngenani sawijining prastawa kang wis dumadi kang dianggep wigati kanggo nemtokake sikep lan tumindak. Sumber pawarta bisa kapethik saka kahanan kang nganeh-nganehi, edi, menjila, lan ndudut kawigaten. Pawarta kang becik yaiku pawarta kang aktual (anyar), basane ringkes lan madhet, lan nyemsemake (narik kawigaten bebrayan). Kajaba iku uga bisa kanggo mangsuli pitakon: sapa, apa, kepriye, kena apa, kapan, lan ana ngendi kedadeyane (5W + 1 H). Katrampilan maca nyaring/ nyuwara prelu diduweni dening: penyiar radio, juru waos pawarta TV, pendhita, pastur, ulama, aktor, lsp. Juru maos pawarta uga prelu nggatekake teges lan surasaning wacan, maca kanthi cepet lan jembar pandulune, lan kontak mata 5. Kegiatan Pembelajaran Siswa memperhatikan contoh pembacaan berita Siswa menyebutkan definisi berita Siswa menyebutkan unsur-unsur penting dalam berita Siswa membaca berita dengan intonasi, lafal, sikap dan nada yang sesuai Penilaian Tes unjuk kerja Wacanen pawarta kang wis kokgawe kanthi gatekake unsur-unsur salebeting pawarta kanthi cetha! Alokasi Waktu TM PS PI 2 JP Sumber Belajar Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

3.1 Membaca nyaring 1. siswa memahami cara naskah berita membaca berita yang benar 2. membaca berita dengan intonasi, lafal, sikap dan nada yang sesuai

6. 7.

8.

4.

3.2 Membaca nyaring 1. siswa membaca cerkak nyaring cerkak dengan jeda, intonasi, lafal yang benar 2. memberikan tanggapan terhadap cerita yang didengarkan

Percaya diri Bertanggung jawab Kreatif Jujur

karo audien. Juru waos pawarta prelu nggladhi dhiri babagan: f. Pocapan kang bener/trep g. Irama/ intonasi kang cocok karo isine wacan h. Pedhotan/ frasering kang cetha i. Tandha wacan kang bener j. Ekspresi/mimik/ pasuryan kang lumrah, lan nyocokake karo kahanan. 3. Watake paraga (tokoh) yaiku ciri wanci utawa sipat kang mrebawani pocapan lan tingkah lakune. 4. Watak paraga bisa katiti kanthi nggatekake: h. Katrangan langsung saka pangripta kang nelakake watake paraga i. Pacelathon antarane paraga siji lan sijine j. Pangrengkuhe/tanggapane paraga liya k. Pikirane paraga dhewe awujud panggraita l. Kahanan sakiwa tengene m. Gegambaran awake paraga n. Solah bawa lan muna-munine.

5. Siswa membacakan Tes Unjuk Kerja cerkak Wacanen cerkak 6. Siswa yang lain kasebut! mendengarkan dan memahami pembacaan cerkak 7. Siswa berdiskusi menentukan nilai atau pesan penting yang terkandung dalam cerkak 8. Siswa berdiskusi tentang tokoh yang ada dalam cerkak, setting, latar untuk membuat sinopsis

2 JP

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

Mengetahui, Kepala SMK Negeri Purwosari

Purwosari, Januari 2013 Guru Mata Pelajaran

HIDAYAT RAHMAN, S. Pd., M.M. NIP. 19680321 199303 1 004

EVA NUR CAHYANI, S.Pd.

SILABUS
Nama Sekolah Mata Pelajaran Kelas / Semester Standar Kompetensi Alokasi Waktu
No 1. Kompetensi Dasar

: SMK Negeri Purwosari : BAHASA JAWA : X/ Genap : 4. Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan dalam berbagai jenis karangan nonsastra maupun sastra menggunakan berbagai ragam bahasa Jawa sesuai dengan unggah-ungguh dan menulis dengan huruf Jawa : 4 x 45 menit
Indikator Nilai Karakter Kreatif Tanggung jawab Mandiri Cerdas Materi Pembelajaran Wujude karangan kuwi ana lima, yaiku narasi, deskripsi, argumentasi, eksposisi, lan persuasi. Kabeh mau duwe titikan dhewe-dhewe. Karangan eksposisi diarani karangan kang njlentrehake sawijining perkara anyar kang bisa nambahi wawasan kang maca. 1. 2. 3. Kegiatan Pembelajaran Siswa diberi contoh wacana eksposisi Siswa diberi contoh teks berita Siswa mengidentifikasi persamaan ciri wacana eksposisi dan teks berita Siswa mencari informasi/ kejadian di lingkungan sekitar rumah, sekolah yang berhubungan dengan isu lingkungan Kemudian merancang informasi ke dalam bentuk karangan eksposisi Penilaian Tes tertulis Wangsulana pitakonpitakon ing ngisor iki! 1. Sebutna titikane wacana eksposisi? 2. Gaweya wacana eksposisi adhedhasar informasi kedadeyan ingkang magayutan kaliyan lingkungan! Tes unjuk kerja produk Wacan berita wau coba paragakna, kanthi ngginakaken ekspresi lan gambaraken kahanan kedadean! Alokasi Waktu TM PS PI 2 JP Sumber Belajar Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot Semarang Kelas X LKS Kresna

4.1 Menulis wacana 1. siswa memahami ciri eksposisi dalam wacana eksposisi dan bentuk naskah berita cirinya pendek (INTEGRASI 2. Menentukan pola PLH) pengembanganya 3. menentukan jenis pengembangannya 4. membuat berita tentang penanganan sampah

4.

5.

2.

Menulis unggah- 1. ungguh bahasa Jawa

Menjelaskan pengertian unggahungguh basa dan cara penggunaannya

Rasa ingin tahu Kreatif Cerdas Tanggung

Unggah-ungguh basa yaiku tata krama, solah bawaning tiyang jawa nalika nindhakaken guneman, utawa undha usuking basa. Ginanipun unggah-ungguh basa:

Tes Unjuk petik kerja produk Gaweya 2. siswa menyebutkan pacelathon/guneman ngginakaken kegunaan unggah- kanthi 1. siswa mendifinisikan arti unggah-ungguh basa

2 JP

Kabeh Seneng Basa Jawa Kelas X Pemkot

2.

3.

Menyebutkan jenisjenis basa dan cara penggunaannya Menuliskan dialog dengan menggunakan unggah-ungguh basa

jawab

Unggah-ungguh basa dipunginakaken miturut: a.Wong sing guneman (wong kapisan) b. Wong sing diajak guneman (wong kapindho) c.Wong sing digunemi (wong katelu) Jinising basa Jawa, wonten 2 yaiku: a.Basa ngoko, wonten 2: 1. ngoko lugu wujude mung tembung ngoko. Kanggone omongan bocah karo bocah sing wis kulina, omongane wong tuwo karo wong enom, lan yen lagi ngunandika. 2. Ngoko alus kedadeyan saka ngoko lan krama inggil. Kanggone ibu marang bapak, adhi marang kangmase lan mbakyune, lan anak marang wong tuwo. b.Basa krama yaiku basa kang kabeh tembunge ngginakaken tembung krama inggil. Kanggone guneme wong tuwo marang bocah kang durung ditepungi, guneme bocah karo bocah sing durung kulina, lan guneman karo sapa bae kang kudu diajeni.

ungguh basa 3. siswa menyebutkan jenis-jenis bahasa Jawa 4. siswa membuat dialog dengan memperhatikan tingkat kesantunan

ungguh-ungguh basa!

Semarang Kelas X LKS Kresna

Mengetahui, Kepala SMK Negeri Purwosari

Purwosari, Januari 2013 Guru Mata Pelajaran

HIDAYAT RAHMAN, S. Pd., M.M. NIP. 19680321 199303 1 004

EVA NUR CAHYANI, S.Pd.

Anda mungkin juga menyukai