Anda di halaman 1dari 10

RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN

(RPP)
I.

Identitas Mata Pelajaran


Nama Sekolah

: SMA Al Irsyad Al Islamiyyah Purwokerto

Kelas

: XII

Semester

:I

Mata Pelajaran

: Bahasa Jawa

Jumlah Pertemuan
Alokasi waktu
II.

: 1 kali pertemuan

: 45 menit

Standar kompetensi
:
1. Mendengarkan
Mampu mendengarkan dan memahami wacana lisan sastra
maupun non sastra dalam berbagai ragam bahasa Jawa

III.

Kompetensi Dasar :
1.a Mendengarkan sambutan dalam upacara adat pengantin
Jawa yang disampaikan secara langsung atau dalam bentuk
rekaman

IV.

Indikator
:
1. Menyebutkan isi sambutan pasrah pengantin
2. Memberikan tanggapan secara lisan tentang sambutan
pasrah pengantin
3. Menyampaikan
kembali

isi

sambutan

secara

lisan

menggunakan bahasa sendiri


V.

Tujuan Pembelajaran
1. Peserta didik mampu menyebutkan isi sambutan pasrah
pengantin
2. Peserta didik mampu memberikan tanggapan secara lisan
tentang sambutan pasrah pengantin
3. Peserta didik mampu menyampaikan kembali isi sambutan
secara lisan menggunakan bahasa sendiri

VI. Materi Pembelajaran


Tuladha atur pambuka panatacara maosaken tata cara pasrah
panampining lamaran
Bismillahirrohmanirrohim. Assalamualaikum Wr. Wb.
Panjenenganipun

para

pepundhen,

para

sesepuh,

para

pinisepuh ingkang hanggung mastuti dhumateng pepoyaning


kautaman ingkang pantes pinundhi, para duta saraya saking
kadang besan sutresna ingkang pantes kinurmatan, para
lenggah kakung putri, kadang wredha ingkang winantu suka
basuki.
Mradapa keparengipun Bp. .................... sekalihan sumrambah
para kulawangsa ing kalenggahan punika kula piniji pinangka
pambiwara wontenipun upacara pasrah panampining upakarti
miwah lamaran kinaryo jejangkeping tata cara salaki rabi.
Namung saderengipun kula ngaturaken urut reroncening
adicara ingkang sampun karakit dening para kulawarga,
cundhuk kaliyan kuncaraning bangsa ingkang linambaran
agunging

Pancasila

sumangga

nun

kula

dherekaken

ngaturaken puji syukur wonten ngarsa dalem Allah Ingkang


Maha Agung, karana ageng barokah saha rahmat ingkang
sampun

kaparingaken

dhumateng

panjenengan

sadaya-

dalasan-kula.
Sinawung raos syukur ing ngajeng, mugilampahing adicara
pasrah panami lamaran saha upakarti pinangka jejangkeping
palakrama tansah pinaringan rahayu tebih ing sambekala. Nun
inggih

para

lenggah

ingkang

sinuba

ing

pakurmatan,

keparenga Pranata Adicara murwani lekasing sedya ingkang


punika enggal badhe binuka lampahing upacara pasrah
panampi

kanthi ngaturaken reroncening adicara

rinantam para kulawangsa.

ingkang

Tinarbuka atur pambagyaharja saking ingkang hamengku gati


dening tetuwangga ingkang sampun piniji. Atur lamaran
miwah upakarti dening pangarsaning duta saraya pinangka
sulih salira saking badhe/calon kadang besan. Atur panampi
dening

tetuwangga

ingkang

pinangka

sulih

saliranipun

Bp. ............. ingkang mengku gati. Kaleksananing adicara liru


kalpika (menawi wonten). Tanggap wacaran sawatawis saking
pinisepuh ingkang tumuju dhumateng kasaenan (menawi
wonten). Paripurnaning sedya hambok bilih ing mangke
wonten pratanda saking kulawarga mingka paran para.
Makaten para tamu saha para lenggah urut reroncening tata
adicara

pasrah

lamaran

ingkang

sinanggit

dening

para

kulawarga, kasuwun wontena suka Waning penggalih para


lenggah tansah henjenengi ngantos dumigi purnaning gati.
Nuwun, nuwun, matur nuwun.

TULADHA ATUR PAMBAGYA PASRAH LAMARAN


Bismillah hirohman nirrohim,
Assalamu alaikum Wr. Wb.
Para pepundhen, para pinisepuh, para sesepuh ingkang pantes
pinundhi, para kadang duta saraya saking calon saha
badhe/calon kadang besan minangka cundhaka ingkang
pantes kinurmatan, para lenggah kakung putri ingkang satuhu
bagya mulya.
Keparenga kula mambeng saha nggempil kamardikan
panjenengan sedaya karana kula piniji panjenenganipun
Bp.___________ sekalihan, kinen ngaturaken pambagyaharja,
raos suka ebahing manah bingah saha lekasing sedya ing
kalenggahan punika.

Pinangka purwakaning atur sumangga nun tansah kula


dherekaken ngaturaken puji syukur wonten ngarsa dalem Gusti
Allah ingkang Maha Agung, karana sih wilasa miwah barokah
ingkang rumentah dhumateng panjenengan sedaya dalasan
kula, saengga ing kalenggahan punika taksih saged kempal
manunggal kanthi pinayungan karaharjan tebih ing sambekala.
Para lenggah ingkang sinuba ing pakurmatan, madyaning
penggalihan punika, Bp.___________ sekalihan lumantar kula
hangambali atur, sugeng rawuh awit karawuhanipun para
pepundhen miwah para pinisepuh langkung-langkung para
kadang duta saraya tresna, sinarengan raos panuwun ingkang
tanpa pepindha mugi keparenga panjenenganipun para
lenggah kasuwun lelenggahan kanthi mardu mardikaning
penggalih.
Para tamu miwah para lenggah ingkang winantu ing suka
basuki, lekas wekasing sedya wigatosing gati, keparenga kula
aturaken nadyan panjenengan sadaya hambok bilih sam-un
ngawuningani gatining sedya ingka kalenggahan punika. Nun
inggih ing nguni Panjenenganipun Bp.___________ sekalihan
garwa
sampun
nggumolongaken
pirembagan
kalihan
panjenenganipun Bp.___________ sekalihan, karana ing
pangajab sami-sami netepi darmaning asepuh nedya
ngraketaken balung apisah daging arenggang, ingkang
antawisipun Bp.___________ sekalihan garwa kagungan putra
ingkang kekasih Bg.__________ panjenenganipun Bp.___________
kekalihan anggadahi siwi putrid taruni kanthi asesilih
Rr.___________ manunggaling sedya ingkang sampun jumbuh
handhaupaken ingkang putra calon penganten satataning
agami miwah satataning adhat. Inggih awit saking
samudayanipun sampun manunggil cipta rasa miwah
karsanipun ing kalenggahan punika badhe kaleksanaaken tata
upacara pasrah panampining upa karti winastan lamaran saha
walimahan.

Mugi-mugi wekasing sedya saged kasembadan ingkang sami


ginayuh, panyuwunipun Bp.___________ sekalihan mugi
wontena jumurunging pamuji hastuti saking para lenggah
sedaya hanggenya Bp.___________ sekalihan badhe nampi
pasrahipun calon kadang besan tansah manggih basuki ing
salwiring reh.
Hambok bilih Bp.___________ sekalihan suma rambah para
kulawangsa anggenipun nampi karawuhan penjenengan
sadaya kiranging tanggap tangguh miwah gupuh lebet
hanglenggana budi dayaning manungsa kirang sampurna, awit
saking punika Bp.___________ sekaliha naming tansah
tumadhah lubering pangaksama.
Ing wasana pantok peputonig aturipun Bp.___________ sekaliha
lumantar kula, hambok bilih wonten atur kula ingkang mboten
mranani dhiri saha mboten hanuju prana labet kiranging
seserepan kula ing reh suba sita, bias tuwin sastra, mugi
diagung pangaksama panjenengan sadaya, wekdal kula
aturaken kadang panata cara.
Wassalamu alaikum Wr. Wb.

VII. Metode Pembelajaran


1. Ceramah
2. Demonstrasi
3. Tanya Jawab
VIII. Langkah-Langkah Pembelajaran

No
1

Kegiatan Belajar

Waktu

Nilai PPA/

Pendahuluan

10

Pendikar
Religius

Orientasi:

menit

Komunikat

Guru membuka pelajaran dengan

if

salam.
Guru mengecek kesiapan siswa dan
presensi.
Apersepsi:
Guru

bertanya

peserta
2

didik

jawab

dengan

tentang

manfaat

jenis-jenis sambutan.
Kegiatan Inti

30

Eksplorasi:

menit

Peserta

didik

diperdengarkan

sambutan melalui power point.


Secara

berkelompok,

peserta

yang telah diperdengarkan dan


menyebutkan

jenis

sambutan

tersebut.
Secara berkelompok,

peserta

didik mengidentifikasi sambutan


-

yang didengar
Salah
satu

kelompok

menanggapi pendapat kelompok


lain
-

Kerjasama
tanah air

didik mendiskusikan sambutan

tahu
Rasa Cinta

Elaborasi:
-

Rasa Ingin

berkaitan

dengan

isi

sambutan yang dikemukakan


Peserta didik meringkas isi
sambutan dalam kalimat dengan

ragam krama.
Konfirmasi:
- Guru memberikan umpan balik
positif atas hasil diskusi dan
tanggapan
mengenai

peserta

didik

sambutan

pasrah

pengantin Jawa.
Guru melakukan

atas kinerja peserta didik


Guru memberikan penghargaan

kepada kelompok terbaik


Guru member motivasi kepada

pengamatan

Jujur

IX. Penilaian Hasil Belajar


1. Prosedur Penilaian :
a. Penilaian Kognitif
Jenis

: Tugas dan Ulangan Harian

Bentuk

: Uraian

b. Penilaian Afektif
Bentuk

: Lembar pengamatan sikap

2. Instrumen Penilaian : Terlampir


3. Program Tindak Lanjut
a. Remedial bagi peserta didik yang memperoleh nilai KD
<KKM
Mengikuti

program

pembelajaran

memberikan pembahasan soal -soal

kembali

dengan

uji kompetensi

(menjelaskan kembali penyelesaian soal -soal).


Memberikan tugas yang berkaitan dengan indikator atau
kompetensi dasar yang belum tuntas.
Melakukan uji pemahaman ulang

(ujian

perbaikan)

sesuain dengan indikator/ kompetensi dasar yang belum


tuntas.
b. Pengayaan bagi peserta didik yang memperoleh nilai KD >
KKM:
Memberikan program pembelajaran tambahan berupa
pembahasan

soal

-soal

memberikan

pembahasan

yang

bervariasi.

soal-soal

uji

Dengan
kompetensi

(menjelaskan kembali penyelesaian soal -soal)


X.

Media dan Sumber Belajar


a. Sumber belajar

: Widaryatmo, Gandung

dkk. 2011. Prigel Bahasa Jawa kanggo


SMA/ SMK/ MA kelas XII. Jakarta : Erlangga.

b. Media Pembelajaran

rekaman

pengumuman, power point, laptop dan


LCD

Purwokerto, Juli 2015


Mengetahui,
Kepala Sekolah,

Guru Mata Pelajaran,

Muhammad Iqbal, S.E., M.Si.

Sixteen Muzakki, S. Pd

LAMPIRAN
Lampiran : Instrumen Penilaian
A. Penilaian Kognitif
Jenis
Bentuk
Instrumen
Penilai Instrum
an
en
Tugas
Uraian
Kapirengsambutan wonten ing rekaman
kelomp
sambutan,
ok
Gladhen:
a. Adhedasar saka asiling anggonmu
ngrungokake, jlentrehna wos surasane
tanggap wacana kasebut!
b. Aweha tanggapan kang awujud
panyaruhe (kritik) utawa

Tugas
Individ
u
(PR)

Uraian

penyengkuyung (dukungan) kanthi


lesan tumrap tanggap wacana kang
diandharake!
c. Andharna maneh tanggap wacana ing
nduwur nganggo basamu dhewe!
Kadamela tuladha pidhato pasrah lan
nampi kang ana ing daerahmu.

B. Pedoman Penskoran
No Soal
Jawaban
1. Tugas
Peserta didik menyebutkan
individu
1. Pokok-pokok
sambutan/
pidhato.
2. Hal-hal
penting
dalam
sambutan/ pidhato.
3. Hasil tanggapan terhadap isi
sambutan.
2. PR
Peserta didik membuat pidhato
pasrah lan nampi
yang
didalamnya terdapat pokok warawara, yaitu:
1. Dari siapa
2. Untuk siapa
3. Isinya apa
C. Penilaian Afektif
No Nama
Peserta
didik
1
1
2

Aspek
2
3
4

Keterangan
1. keaktifan berpendapat/diskusi
2. tanggung jawab
3. menghargai (pendapat) teman/orang
lain
4. pantang menyerah
5. adab majelisl

Skor
Skor : 3 x 5 : 1,5 =
10

Skor sempurna:
No1 2 : 2 x 2.5 = 5
No 3 = 5
Jumlah
= 10

Jumlah

Keterangan

Rentang Nilai
Sangat Baik (A)
= 85
100
Baik (B)
= 70
84
Cukup
= 55
69
Kurang (D)
= 40
54
Sangat kurang (E) = 0
39

Anda mungkin juga menyukai