Solat (bahasa Arab: ;صالةpl. ṣalawāt) merujuk kepada sembahyang dalam agama Islam.
Solat terbahagi kepada solat fardu dan solat sunat. Solat fardu diwajibkan ke atas orang Islam
sebanyak 5 kali sehari pada waktu-waktu tertentu. Solat fardu merupakan salah satu dari
Rukun Islam.
Solat fardhu yang wajib didirikan ialah solat lima waktu sehari semalam, iaitu subuh, zohor,
asar, maghrib dan isyak.
Sekiranya seseorang tertinggal solat fardu, wajib baginya untuk mengulangkannya dengan
niat qada.
Bagi mereka yang musafir, mereka diharuskan bagi solat dengan menqasar dan
menjamakkannya.
Waktu-waktu solat
Solat Zohor Waktunya dimulai sejak matahari tergelincir ke barat dan berakhir di saat
bayangan sesuatu benda itu sama betul panjangnya dengan benda itu. Manusia pertama yang
mengerjakan solat Zohor ialah Nabi Ibrahim a.s. iaitu tatkala Allah SWT telah memerintahkan
padanya agar menyembelih anaknya Nabi Ismail a.s.. Seruan itu datang pada waktu tergelincir
matahari, lalu sujudlah Nabi Ibrahim sebanyak empat rakaat.
Solat Asar Waktunya dimulai setelah waktu Zohor habis, iaitu ketika bayangan sesuatu benda
sama panjang dengan bendanya dan berakhir setelah terbenamnya matahari. Manusia
pertama yang mengerjakan solat Asar ialah Nabi Yunus a.s. tatkala baginda dikeluarkan oleh
Allah SWT dari perut ikan Nun. Ikan Nun telah memuntahkan Nabi Yunus di tepi pantai,
sedang ketika itu telah masuk waktu Asar. Maka bersyukurlah Nabi Yunus lalu
bersembahyang empat rakaat kerana baginda telah diselamatkan oleh Allah SWT daripada 4
kegelapan iaitu:
Rakaat pertama: Untuk menafikan ketuhanan selain daripada Allah yang Maha Esa.
Rakaat kedua: Untuk menafikan tuduhan dan juga tohmahan ke atas ibunya Siti Mariam
yang telah dituduh melakukan perbuatan sumbang.
Rakaat ketiga: Untuk meyakinkan kaumnya bahawa Tuhan itu hanya satu iaitu Allah
SWT semata-mata, tiada dua atau tiganya.
Solat Isyak Waktunya dimulai setelah hilangnya mega merah sampai terbitnya fajar shadiq.
Manusia pertama yang mengerjakan solat Isyak ialah Nabi Musa a.s.. Pada ketika itu, Nabi
Musa telah tersesat mencari jalan keluar dari negeri Madyan, sedang dalam dadanya penuh
dengan perasaan dukacita. Allah SWT menghilangkan semua perasaan dukacitanya itu pada
waktu Isyak yang akhir. Lalu sembahyanglah Nabi Musa empat rakaat sebagai tanda
bersyukur.
Solat Subuh Waktunya dimulai setelah terbit fajar shadiq sampai terbitnya matahari. Manusia
pertama yang mengerjakan solat subuh ialah Nabi Adam a.s. iaitu ketika baginda keluar dari
syurga lalu diturunkan ke bumi. Perkara pertama yang dilihatnya ialah kegelapan dan baginda
berasa takut yang amat sangat. Apabila fajar subuh telah keluar, Nabi Adam a.s. pun
bersembahyang dua rakaat.
Rakaat pertama: Tanda bersyukur kerana baginda terlepas dari kegelapan malam.
Rakaat kedua: Tanda bersyukur kerana siang telah menjelma.
1. Islam
2. Baligh
3. Berakal
4. Suci daripada haid dan nifas bagi perempuan
BALIGH
Baligh ( Bahasa Arab: ) بالغsecara harfiah atau bahasanya bermaksud telah mencapai. Dari
segi istilah, ia bermaksud seseorang yang telah mencapai tahap kematangan seksual, iaitu
dewasa dari segi jasad.
Bagi kanak-kanak lelaki, usia baligh ialah lazimnya antara 11-15 tahun, manakala bagi kanak-
kanak perempuan, usia baligh adalah antara 9-12 tahun. Walau bagaimanapun, usia baligh
berbeza mengikut tahap keseimbangan hormon dalam badan. Tanda baligh untuk lelaki ialah
apabila telah bermimpi sehingga keluar air mani. Tanda untuk perempuan pula ialah apabila
mereka telah mendapat haid yang pertama.
(nota: sekiranya sesudah tamat solat, lalu disedari perkara yang tersebut di atas terjadi -
misalnya didapati ada najis di sejadah - maka perlulah diulangi solat itu kerana ia tidak
menepati syarat sah solat)
1. Niat.
2. Takbiratul Ihram (Allahu Akhbar yang pertama).
3. Berdiri bagi yang mampu.
4. Membaca surah Al-fatihah.
5. Rukuk dengan tama'ninah (tama'ninah: tenang dan tertib, tidak terburu-buru).
6. Iktidal dengan tama'ninah.
7. Sujud dua kali, dengan tama'ninah.
8. Duduk di antara dua sujud, dengan tama'ninah.
9. Tasyahhud Akhir dengan membaca bacaan Tasyahhud.
10. Duduk dalam Tasyahhud akhir.
11. Selawat kepada Nabi Muhammad s.a.w. dalam Tasyahhud Akhir.
12. Membaca salam.
13. Tertib.
Pada mazhab Maliki dan Hanafi, baca fatihah rukun bagi solat perseorangan sahaja. (Tidak
rukun bila solat jemaah, bila imam baca makmum dengar sahaja berdasarkan al-quran:-dan
hendaklah kamu diam bila quran dibacakan.).
1. Sunat Hai'ah
2. Sunat Ab'adh
Takbiratul-Ihram
Al-Iftitah
Al-Iftitah (Pembukaan) ialah bacaan pembukaan sebelum membaca Al-Fatihah dan mempunyai banyak
pilihan untuk diamalkan.
( هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً ا، هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً اAllahu akbaru kabira, Allahu akbaru
kabira (3x) Al-hamdu liLlahi kasira, Al-
[Ibnu Majah/
807, sahih]
ِ ْال َح ْم ُد هلِل،×) ْال َحمْ ُد هلِل ِ َك ِثيرً ا3 hamdu liLlahi kasira (3x) Subhana Llahi
هللا ُب ْك َر ًة
ِ ان َ ×) ُسب َْح3( َك ِثيرً اbukratan wa'asila (3x) Allahumma inni
ك
َ ُوذ ِب ُ ×) اللَّ ُه َّم إِ ِّني أَع3( ً َوأَصِ يالa`uzubika mina sy-syaytani r-rajim, min
hamzihi wanafkhihi wanafsih
ِمنْ َه ْم ِز ِه،ان الرَّ ِج ِيم ِ م َِن ال َّش ْي َط
َو َن ْف ِخ ِه َو َن ْف ِث ِه
ِ ×) ْال َح ْم ُد هلِل3( هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً ا
Allahu akbaru kabira (3x) Al-hamdu
هللا ُب ْك َر ًة
ِ ان َ ×) ُسب َْح3( َك ِثيرً اliLlahi kasira (3x) Subhana Llahi bukratan
كَ ُوذ ِب ُ ×) اللَّ ُه َّم إِ ِّني أَع3( ً َوأَصِ يالwa'asila (3x) Allahumma inni a`uzubika [Ibnu Hibban/
2601, sahih]
mina sy-syaytan, min hamzihi wanafsihi
ِمنْ َهمْ ِز ِه َو َن ْف ِث ِه،ان ِ م َِن ال َّش ْي َطwanafkhih
َو َن ْف ِخ ِه
( هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً ا َو ْال َح ْم ُد هلِل ِ َك ِثيرً اAllahu akbaru kabira, wal-hamdu liLlahi
( ًهللا ُب ْك َر ًة َوأَصِ يال ِ ان َ ×) ُسب َْح3 kasira (3x) Subhana Llahi bukratan
wa'asila (3x) A`uzubi Llahi mina sy-
[Ibnu Hibban/
ان
ِ َ
ْط ي َّ
ش ال ِن
َ م ِ هَّلل ابِ ُ
ُوذ ع َ أ )× 3 syaytani r-rajim, min nafkhihi wahamzihi
1780, hasan]
اي َك َما َ اللَّ ُه َّم بَاعِ ْد َب ْينِي َو َبي َْن َخ َطا َيAllahumma ba`id bayni wabayna
،ِت َبي َْن ْال َم ْش ِر ِق َو ْال َم ْغ ِرب َ اع ْد َ َبkhatayaya kama ba`adta bayna l-
اي َك َما ُي َن َّقى َ اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي ِمنْ َخ َطا َيmasyriqi wal-maghrib, Allahumma
naqqini min khatayaya kama yunaqqa s-
[Muslim/ 598],
[An-Nasa'iy/
اللَّ ُه َّم،س َ َّ sawbu l-abyadhu mina d-danas,
ِ الث ْوبُ األ ْب َيضُ م َِن ال َّد َن 60, sahih]
الث ْل ِج َو ْال َما ِء َّ اي ِب َ اغسِ ْلنِي ِمنْ َخ َطا َي ْ Allahumma ghsilni min khatayaya bis-
salji wal-ma'i wal-barad
َو ْال َب َر ِد
اي َك َما َ اللَّ ُه َّم بَاعِ ْد َب ْينِي َو َبي َْن َخ َطا َيAllahumma ba`id bayni wabayna
،ِت َبي َْن ْال َم ْش ِر ِق َو ْال َم ْغ ِرب َ اع ْد َ َبkhatayaya kama ba`adta bayna l- [An-Nasa'iy/
اي َك َما ُي َن َّقى َ اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي ِمنْ َخ َطا َيmasyriqi wal-maghrib, Allahumma
naqqini min khatayaya kama yunaqqa s-
895, sahih],
اللَّ ُه َّم،س َ َّ sawbu l-abyadhu mina d-danas,
ِ الث ْوبُ األ ْب َيضُ م َِن ال َّد َن
[Ibnu Hibban/
1775, sahih]
الث ْل ِجَّ اي ِب ْال َما ِء َو َ اغسِ ْلنِي ِمنْ َخ َطا َي ْ Allahumma ghsilni min khatayaya bil-ma'i
was-salji wal-barad
َو ْال َب َر ِد
اي َك َما َ اللَّ ُه َّم بَاعِ ْد َب ْينِي َو َبي َْن َخ َطا َيAllahumma ba`id bayni wabayna
،ِت َبي َْن ْال َم ْش ِر ِق َو ْال َم ْغ ِرب
khatayaya kama ba`adta bayna l-
َ اع ْد َ َبmasyriqi wal-maghrib, Allahumma
ِ الث ْو
ب َّ اي َك َ اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي ِمنْ َخ َطا َيnaqqini min khatayaya kas-sawbi l-
[Ibnu Majah/
805, sahih]
اغسِ ْلنِي ْ اللَّ ُه َّم،س َ
ن َّ
د ال ِن
َ م ض ِ ي
َ ْ
ب َ األabyadhi mina d-danas, Allahumma
ِ ghsilni min khatayaya bil-ma'i was-salji
ْ ْ َّ
اي ِبال َما ِء َوالثل ِج َوال َب َر ِد ْ َ
َ ِمنْ خطا َيwal-barad َ
اي َك َما َ اللَّ ُه َّم بَاعِ ْد َب ْينِي َو َبي َْن َخ َطا َيAllahumma ba`id bayni wabayna
،ِت َبي َْن ْال َم ْش ِر ِق َو ْال َم ْغ ِرب َ اع ْد َ َبkhatayaya kama ba`adta bayna l-
اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي م َِن ْال َخ َطا َيا َك َما ُي َن َّقىmasyriqi wal-maghrib, Allahumma
naqqini mina l-khataya kama yunaqqa s-
[Ibnu Hibban/
اللَّ ُه َّم،س َ
ن َّ
د ال ِن
َ م ُض ي
َ ْ
ب َالث ْوبُ األ َّ 1778, sahih]
ِ sawbu l-abyadhu mina d-danas,
الث ْل ِج َو ْال َما ِء َّ اي ِب َ اغسِ ْلنِي ِمنْ َخ َطا َي ْ Allahumma ghsilni min khatayaya bis-
salji wal-ma'i wal-barad
َو ْال َب َر ِد
اي َك َما َ اللَّ ُه َّم بَاعِ ْد َب ْينِي َو َبي َْن َخ َطا َيAllahumma ba`id bayni wabayna
khatayaya kama ba`adta bayna l-
[Ibnu Hibban/
1776, sahih]
،ِت َبي َْن ْال َم ْش ِر ِق َو ْال َم ْغ ِرب َ اع ْد َ َبmasyriqi wal-maghrib, Allahumma
اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي م َِن ْال َخ َطا َيا َك َما ُي َن َّقىnaqqini mina l-khataya kama yunaqqa s-
sawbu l-abyadhu mina d-danas,
اللَّ ُه َّم،س ن َ د َّ ال ِن َ م ُض ي َ ب ْ َالث ْوبُ األ َّ
ِ Allahumma ghsilni min khatayaya bil-ma'i
الث ْل ِج َّ اي ِب ْال َما ِء َو َ اغسِ ْلنِي ِمنْ َخ َطا َي ْ was-salji wal-barad
َو ْال َب َر ِد
الث ْل ِج َّ اي ِب َ اغسِ ْلنِي ِمنْ َخ َطا َي ْ اللَّ ُه َّمAllahumma ghsilni min khatayaya bis- [An-Nasa'iy/
َو ْال َما ِء َو ْال َب َر ِدsalji wal-ma'i wal-barad 334, sahih]
ب ِ الذ ُنو ُّ اللَّ ُه َّم َطهِّرْ نِي م َِنAllahumma tahhirni mina z-nunibi wal-
اللَّ ُه َّم َن ِّقنِي ِم ْن َها َك َما ُي َن َّقى، َو ْال َخ َطا َياkhataya, Allahumma naqqini minha kama
yunaqqa s-sawbu l-abyadhu mina d-
[An-Nasa'iy/
اللَّ ُه َّم،س َ
ن َّ
د ال ِن
َ م ُض ي
َ ْ
ب َالث ْوبُ األ َّ 402, sahih]
ِ danas, Allahumma tahhirni bis-salji wal-
َّ َطهِّرْ نِي ِبbaradi wal-ma'i l-baridi
ار ِد ِ الث ْل ِج َو ْال َب َر ِد َو ْال َما ِء ْال َب
الث ْل ِج َو ْال َب َر ِد َو ْال َما ِء َّ اللَّ ُه َّم َطهِّرْ نِي ِب
Allahumma tahhirni bis-salji wal-baradi
بِ الذ ُنو ُّ اللَّ ُه َّم َطهِّرْ نِي م َِن،ِارد ب َ ْ
ال
ِ wal-ma'i l-baridi, Allahumma tahhirni [An-Nasa'iy/
الث ْوبُ األَ ْب َيضُ م َِن َّ ُط َّه ُر َ َك َما يmina z-nunibi kama yutahharu s-sawbu l-
abyadhu mina d-danas,
403, sahih]
سِ َ
ن دَّ ال
ك
َ ار َ َت َب،ك َ ك اللَّ ُه َّم َو ِب َح ْم ِد َ ُسب َْحا َنSubhanaka Llahumma wabihamdik, [An-Nasa'iy/
899, sahih],
َوالَ إِ َل َه،ك َ َو َت َعا َلى َج ُّد،ُك َ اسْ مtabaraka smuk, wata`ala jadduk, wala [Ibnu Majah/
ilaha ghayruk
كَ َغ ْي ُر 805, sahih]
[An-Nasa'iy/
ك َ َو َت َب،ك
َ ار َ ك اللَّ ُه َّم َو ِب َح ْم ِد
َ ُسب َْحا َنSubhanaka Llahumma wabihamdik, 900, sahih],
[Ibnu Majah/
َوالَ إِ َل َه،ك َ َو َت َعا َلى َج ُّد،ُك َ اسْ مwatabaraka smuk, wata`ala jadduk, wala 804, sahih],
ilaha ghayruk
َ َغ ْي ُر
ك [At-Tirmizi/
243, sahih]
ك َ َو َت َب،ك
َ ار َ ك اللَّ ُه َّم َو ِب َح ْم ِد َ ُسب َْحا َنSubhanaka Llahumma wabihamdik,
َوالَ إِ َل َه،ك َ َو َت َعا َلى َج ُّد،ُك َ اسْ مwatabaraka smuk, wata`ala jadduk, wala
هلل
ِ ُوذ ِبا ُ أَع، هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً ا،ك ilaha ghayruk, Allahu akbaru kabira,
َ َغ ْي ُرa`uzubi Llahi s-sami`i l-`alimi mina sy-
[At-Tirmizi/
242, sahih]
،ان الرَّ ِج ِيم ِ ِيع ْال َعل ِِيم م َِن ال َّش ْي َط ِ ال َّسمsyaytani
wanafsih
r-rajim, min hamzihi wanafkhihi
ِمنْ َهمْ ِز ِه َو َن ْف ِخ ِه َو َن ْف ِث ِه
تِ ت َو ْال َم َل ُكو ِ َذا ْال َج َبرُو،ُ هللاُ أَ ْك َبرAllahu akbar, za l-jabaruti wal-malakuti [An-Nasa'iy/
َو ْال ِكب ِْر َيا ِء َو ْال َع َظ َم ِةwal-kibriya'i wal-`azamah 1069, sahih]
ِ ت َو ْال َج َبرُو
ت ِ ُذو ْال َم َل ُكو،ُ هللاُ أَ ْك َبرAllahu akbar, zu l-malakuti wal-jabaruti [An-Nasa'iy/
َو ْال ِكب ِْر َيا ِء َو ْال َع َظ َم ِةwal-kibriya'i wal-`azamah 1145, sahih]
َ ال، َواصْ ِرفْ َع ِّني َس ِّي َئ َها،ت َ إِالَّ أَ ْنilla ant, labbayka wasa`dayk, wal-khayru
كَ َل َّب ْي،ت َ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِالَّ أَ ْنkulluhu fi yadayk, wasy-syarru laysa
ilayk, ana bika wa'ilayk, tabarakta
،ك ُّ
َ َوالخ ْي ُر كل ُه فِي َي َد ْي،ْك ُ َ ْ َ َو َسعْ دَ يwata`alayt, astaghfiruka wa'atubu ilayk
،ك َ ك َوإِ َل ْي َ أَ َنا ِب،ْك َ ْس إِ َلي َ َوال َّشرُّ َلي
ُك َوأَ ُتوب َ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب
َ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ هWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
wal-ardh, hanifan wama ana mina l-
[Ibnu Hibban/
1772, sahih]
َحنِي ًفا َو َما أَ َنا،ض َ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاواmusyrikin, inna salati wanusuki
صالَتِي َو ُن ُسكِي َ َّ إِن،ِين َ م َِن ْال ُم ْش ِركwamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
`alamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
،ِين َ اي َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلم َ َو َمحْ َيwa'ana mina l-muslimin, Allahumma anta
ت َوأَ َنا م َِن ُ ْك َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمر َ الَ َش ِريl-malik, la ilaha illa ant, subhanka
wabihamdik, anta rabbi wa'ana `abduk,
الَ إِ َل َه،ُت ْال َملِك َ اللَّ ُه َّم أَ ْن،ِين َ ْالمُسْ لِمzalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li
تَ أَ ْن،ك َ ك َو ِب َح ْم ِد َ ُسب َْحا َن،ت َ إِالَّ أَ ْنzunubi jami`a, la yaghfiru z-zunuba illa
ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َل،ك َ َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُدli'ahsaniha illa ant, wasrif `anni sayyi'aha,
وبي ِ اغ ِفرْ لِي ُذ ُن ْ َف،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْفla yasrifu `anni sayyi'aha illa ant,
labbayka wasa`dayk, wal-khayru
،ت َ وب إِالَّ أَ ْن َ ُ
ن ُّ
الذ رُ ف
ِ غْ ي
َ َ ال ،ًا ع ِيم ج َ biyadayk, wal-mahdiyyu man hadayt, ana
الَ َي ْهدِي، َواهْ ِدنِي ِألحْ َس ِن األ ْخالَ ِقbika َ َ wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
astaghfiruka wa'atubu ilayk
ف َع ِّني ْ َواصْ ِر،ت َ ِألَحْ َس ِن َها إِالَّ أَ ْن
َّ الَ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِال،َس ِّي َئ َها
َو ْال َخ ْي ُر،ْك َ ْك َو َسعْ دَ ي َ َل َّبي،ت َ أَ ْن
ك َ أَ َنا ِب،ْت َ َو ْال َم ْهدِيُّ َمنْ َه َدي،ْك َ ِب َي َدي
َ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت
ك َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب،ك َ َوإِ َل ْي
َ َوأَ ُتوبُ إِ َلي
ْك
ت ِ ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ال َّس َم َوا ُ َوجَّ ه
َحنِي ًفا َو َما أَ َنا م َِن،ض َ َْواألَر
صالَتِي َو ُن ُسكِي َ َّ إِن،ِين َ ْال ُم ْش ِركWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
،ِين َ اي َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلم َ َو َمحْ َيwal-ardh, hanifan wama ana mina l-
ت َوأَ َنا م َِن ُ ْك َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمر َ الَ َش ِريmusyrikin, inna salati wanusuki
wamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
الَ إِ َل َه،ُت ْال َملِك َ اللَّ ُه َّم أَ ْن،ِين َ ` ْالمُسْ لِمalamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
،ْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلم،ك َ أَ َنا َع ْب ُد،ت َ إِالَّ أَ ْنwa'ana mina l-muslimin, Allahumma anta
l-malik, la ilaha illa ant, ana `abduk,
وبي ِ اغ ِفرْ لِي ُذ ُن ْ َف،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْفzalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li [An-Nasa'iy/
،ت َ وب إِالَّ أَ ْن َ الذ ُن ُّ الَ َي ْغ ِف ُر، َجمِيعًاzunubi jami`a, la yaghfiru z-zunuba illa
ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
897, sahih]
الَ َي ْهدِي، َواهْ ِدنِي أِل َحْ َس ِن األَ ْخالَ ِقli'ahsaniha illa ant, wasrif `anni sayyi'aha,
ف َع ِّني ْ َواصْ ِر،ت َ ِألَحْ َس ِن َها إِالَّ أَ ْنla yasrifu `anni sayyi'aha illa ant,
labbayka wasa`dayk, wal-khayru kulluhu
َّ الَ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِال، َس ِّي َئ َهاfi yadayk, wasy-syarru laysa ilayk, ana
َو ْال َخ ْي ُر ُكلُّ ُه،ْك َ ْك َو َسعْ دَ ي َ َل َّبي،ت َ أَ ْنbika wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
astaghfiruka wa'atubu ilayk
ك َ أَ َنا ِب،ك َ ْس إِ َل ْي َ َوال َّشرُّ َلي،ْك َ فِي َي َدي
كَ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب،ك َ َوإِ َل ْي
ْكَ َوأَ ُتوبُ إِ َلي
ت ِ ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ال َّس َم َوا ُ َوجَّ هWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
wal-ardh, hanifan wama ana mina l-
[Ahmad/ 803,
sahih]
َحنِي ًفا َو َما أَ َنا م َِن،ض َ ْرَ األ و َ musyrikin, inna salati wanusuki
صالَتِي َو ُن ُسكِي َ َّ إِن،ِين َ ْال ُم ْش ِركwamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
`alamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
،ِين َ اي َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلم َ َو َمحْ َيwa'ana awwalu l-muslimin, Allahumma
ت َوأَ َنا أَ َّو ُل ُ ْك َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمر َ الَ َش ِريanta l-malik, la ilaha illa ant, anta rabbi
wa'ana `abduk, zalamtu nafsi, wa`taraftu
الَ إِ َل َه،ُت ْال َملِك َ اللَّ ُه َّم أَ ْن،ِين َ ْالمُسْ لِمbizanbi, faghfir li zunubi jami`a, la
،كَ ت َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُد َ أَ ْن،ت َ إِالَّ أَ ْنyaghfiru z-zunuba illa ant, Allahumma
hdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْف،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلli'ahsaniha illa ant, isrif `anni sayyi'aha, la
الَ َي ْغ ِف ُر،وبي َجمِيعًا ِ اغ ِفرْ لِي ُذ ُن ْ َفyasrifu `anni sayyi'aha illa ant, labbayka
wasa`dayk, wal-khayru kulluhu fi yadayk,
اللَّ ُه َّم اهْ ِدنِي،ت َ وب إِالَّ أَ ْن َ الذ ُن ُّ
الَ َي ْهدِي أِل َحْ َس ِن َها،أِل َحْ َس ِن األَ ْخالَ ِق
َ ال، اصْ ِرفْ َع ِّني َس ِّي َئ َها،ت َ إِالَّ أَ ْن
كَ َل َّب ْي،ت َ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِالَّ أَ ْنwasy-syarru laysa ilayk, ana bika
wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
،ك َ َو ْال َخ ْي ُر ُكلُّ ُه فِي َي َد ْي،ْك َ َو َسعْ دَ يastaghfiruka wa'atubu ilayk
،ك َ ك َوإِ َل ْي َ أَ َنا ِب،ْك َ ْس إِ َلي َ َوال َّشرُّ َلي
ُك َوأَ ُتوب َ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب
َ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ ه
َحنِي ًفا َو َما أَ َنا،ض َ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
صالَتِي َو ُن ُسكِي َ َّ إِن،ِين َ م َِن ْال ُم ْش ِرك
َ اي َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلم
Wajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
،ِين َ َو َمحْ َيwal-ardh, hanifan wama ana mina l-
ت َوأَ َنا م َِن ُ ْك َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمر َ الَ َش ِريmusyrikin, inna salati wanusuki
الَ إِ َل َه،ك ْال َح ْم ُد َ ` ْالمُسْ لِمalamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
wamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
َ اللَّ ُه َّم َل،ِين
َ أَ ْن،ك
ت َ ك َو ِب َح ْم ِد َ ُسب َْحا َن،ت َ إِالَّ أَ ْنwa'ana mina l-muslimin, Allahumma laka
َ َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُدwabihamdik, anta rabbi wa'ana `abduk,
l-hamd, la ilaha illa ant, subhanaka
،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َل،ك
ِ اغ ِفرْ لِي ُذ ُن
[Ibnu Hibban/
وبي ْ َف،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْفzalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li 1774, sahih]
،ت َ وب إِالَّ أَ ْن َ الذ ُن ُّ الَ َي ْغ ِف ُر، َجمِيعًاzunubi jami`a, la yaghfiru z-zunuba illa
ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
َ َ ْ َ َ
ال َي ْهدِي، َواهْ ِدنِي ِألحْ َس ِن األخال ِقli'ahsaniha illa ant, wasrif `anni sayyi'aha,
ف َع ِّني ْ َواصْ ِر،ت َ ِألَحْ َس ِن َها إِالَّ أَ ْنla yasrifu `anni sayyi'aha illa ant,
labbayka wasa`dayk, wal-khayru
َّ الَ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِال، َس ِّي َئ َهاbiyadayk, wal-mahdiyyu man hadayt, ana
َو ْال َخ ْي ُر،ْك َ ْك َو َسعْ دَ ي َ َل َّبي،ت َ أَ ْنbika wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
astaghfiruka wa'atubu ilayk
َ أَ َنا ِب،ْت
ك َ َو ْال َم ْهدِيُّ َمنْ َه َدي،ْك َ ِب َي َدي
كَ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب،ك َ َوإِ َل ْي
َ َوأَ ُتوبُ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ هWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
wal-ardh, hanifan wama ana mina l-
[Ibnu Hibban/
1773, sahih]
َحنِي ًفا َو َما أَ َنا،ض َ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاواmusyrikin, inna salati wanusuki
صالَتِي َو ُن ُسكِي َ َّ إِن،ِين َ م َِن ْال ُم ْش ِركwamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
`alamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
،ِين َ اي َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلم َ َو َمحْ َيwa'ana awwalu l-muslimin, Allahumma
ت َوأَ َنا أَ َّو ُل ُ ْك َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمر َ الَ َش ِريanta l-malik, la ilaha illa ant, anta rabbi
wa'ana `abduk, zalamtu nafsi, wa`taraftu
الَ إِ َل َه،ُت ْال َملِك َ اللَّ ُه َّم أَ ْن،ِين َ ْالمُسْ لِم
،ك َ ت َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُد َ أَ ْن،ت َ إِالَّ أَ ْن
،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْف،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلbizanbi, faghfir li zunubi jami`a, la
yaghfiru z-zunuba illa ant, labbayka
الَ َي ْغ ِف ُر،وبي َجمِيعًا ِ ُ
ن ذ ُ ِي ل ْر ف
ِ اغْ َ
ف wasa`dayk, wal-khayru kulluhu fi yadayk,
،ك َ ْك َو َسعْ َد ْي َ َل َّبي،ت َ وب إِالَّ أَ ْن َ الذ ُن ُّ wasy-syarru laysa ilayk, ana bika
wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
ْسَ َوال َّشرُّ َلي،ْك َ َو ْال َخ ْي ُر ُكلُّ ُه فِي َي َديastaghfiruka wa'atubu ilayk
َ ار ْك
ت َ َت َب،ْك َ ك َوإِ َلي َ أَ َنا ِب،ْك َ إِ َلي
َ ُك َوأَ ُتوبُ إِ َل ْي
ك َ ‹ أَسْ َت ْغ ِفر،ْت َ َو َت َعا َلي
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ ه
َحنِي ًفا مُسْ لِمًا،ض َ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
صالَتِي َ َّ إِن،ِين َ َو َما أَ َنا م َِن ْال ُم ْش ِرك
ِّاي َو َم َماتِي هلِل ِ َرب َ َو ُن ُسكِي َو َمحْ َيWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
ك َل ُه َو ِب َذل َِك َ الَ َش ِري،ِين َ ْال َعا َلمwal-ardh, hanifan musliman wama ana
mina l-musyrikin, inna salati wanusuki
اللَّ ُه َّم،ِين َ ت َوأَ َنا م َِن ْالمُسْ لِم ُ ْ أ ُ ِمرwamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
َ ُسب َْحا َن،ت
ك َ ‹ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن،ك ُ ِت ْال َمل َ ` أَ ْنalamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
wa'ana mina l-muslimin, Allahumma anta
،ك َ ت َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُد َ أَ ْن،ِك َ َو ِب َحمْ دl-malik, la ilaha illa ant, subhanaka
،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْف،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلwabihamdik, anta rabbi wa'ana `abduk,
zalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li
[Ibnu Hibban/
َ إِ َّن ُه ال،وبي َجمِيعًا ِ ن ُ ذ ُ ِي ل ْر ف ِ اغ ْ ف َ zunubi jami`a, innahu la yaghfiru z-
1771, sahih]
َواهْ ِدنِي،ت َ
َ وب إِالَّ أ ْن َ الذ ُن ُّ َي ْغ ِف ُرzunuba illa ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq,
la yahdini li'ahsaniha illa ant, wasrif `anni
الَ َي ْهدِينِي، ِألَحْ َس ِن األَ ْخالَ ِقsayyi'aha, la yasrifu `anni sayyi'aha illa
ف َع ِّني ْ َواصْ ِر،ت َ ِألَحْ َس ِن َها إِالَّ أَ ْنant, labbayka wasa`dayk, wal-khayru fi
yadayk, wal-mahdiyyu man hadayt, ana
َّ الَ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِال، َس ِّي َئ َهاbika wa'ilayk, tabarakta wata`alayt,
َو ْال َخ ْي ُر فِي،ْك َ ْك َو َسعْ دَ ي َ َل َّبي،ت َ أَ ْنastaghfiruka wa'atubu ilayk
كَ أَ َنا ِب،ْت َ َو ْال َم ْهدِيُّ َمنْ َهدَ ي،ْك َ َي َدي
كَ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب،ك َ َوإِ َل ْي
َ َوأَ ُتوبُ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ هWajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
wal-ardh, hanifan musliman wama ana
[Ahmad/ 729,
sahih]
َحنِي ًفا مُسْ لِمًا،ض َ ْر َ األ و َ تِ ا او َ َ م س َّ ال mina l-musyrikin, inna salati wanusuki
صالَتِي َ َّ إِن،ِين َ َو َما أ َنا م َِن ْال ُم ْش ِركwamahyaya َ wamamati liLlahi rabbi l-
`alamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
ِّاي َو َم َماتِي هلِل ِ َرب َ َو ُن ُسكِي َو َمحْ َيwa'ana mina l-muslimin, Allahumma la
ك َل ُه َو ِب َذل َِك َ الَ َش ِري،ِين َ ْال َعا َلم
َ اللَّ ُه َّم ال،ِين َ ت َوأَ َنا م َِن ْالمُسْ لِم ُ ْأ ُ ِمر
،ك َ ت َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُد َ أَ ْن،ت َ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن
،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْف،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلilaha illa ant, anta rabbi wa'ana `abduk,
zalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li
الَ َي ْغ ِف ُر،وبي َجمِيعًا ِ اغ ِفرْ لِي ُذ ُن ْ َفzunubi jami`a, la yaghfiru z-zunuba illa
َواهْ ِدنِي ِألَحْ َس ِن،ت َ وب إِالَّ أَ ْن ُّ ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
َ الذ ُن li'ahsaniha illa ant, wasrif `anni sayyi'aha,
َّ الَ َي ْهدِي ِألَحْ َس ِن َها إِال، األَ ْخالَ ِقla yasrifu `anni sayyi'aha illa ant,
َ ال، َواصْ ِرفْ َع ِّني َس ِّي َئ َها،ت َ أَ ْنtabarakta wata`alayt, astaghfiruka
wa'atubu ilayk
،ت ْ َ َّ َ
َ َيصْ ِرفُ َعني َس ِّيئ َها إِال أن ِّ
ُك َوأَ ُتوب َ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب
َ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ ه
َحنِي ًفا مُسْ لِمًا،ض َ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
صالَتِي َ َّ إِن،ِين َ َو َما أَ َنا م َِن ْال ُم ْش ِرك
Wajjahtu wajhiya lillazi fatara s-samawati
ِّاي َو َم َماتِي هلِل ِ َرب َ َو ُن ُسكِي َو َمحْ َيwal-ardh, hanifan musliman wama ana
ك َل ُه َو ِب َذل َِك َ الَ َش ِري،ِين َ ْال َعا َلمmina l-musyrikin, inna salati wanusuki
َ اللَّ ُه َّم ال،ِين َ ت َوأَ َنا أَ َّو ُل ْالمُسْ لِم ُ ْ أ ُ ِمرwamahyaya wamamati liLlahi rabbi l-
`alamin, la syarika lahu wabizalika umirtu
،ك َ ت َربِّي َوأَ َنا َع ْب ُد َ أَ ْن،ت َ إِ َل َه إِالَّ أَ ْنwa'ana awwalu l-muslimin, Allahumma la
،ت ِب َذ ْن ِبي ُ َواعْ َت َر ْف،مْت َن ْفسِ ي ُ َظ َلilaha illa ant, anta rabbi wa'ana `abduk,
zalamtu nafsi, wa`taraftu bizanbi, faghfir li
[Ahmad/ 729,
sahih]
ْ َ
ال َيغ ِف ُر،وبي َجمِيعًا ُ ُ
ِ فاغ ِفرْ لِي ذنzunubi ْ َ jami`a, la yaghfiru z-zunuba illa
َواهْ ِدنِي ِألَحْ َس ِن،ت َ وب إِالَّ أَ ْن ُّ ant, wahdini li'ahsani l-akhlaq, la yahdi
َ الذ ُن li'ahsaniha illa ant, wasrif `anni sayyi'aha,
َّ الَ َي ْهدِي ِألَحْ َس ِن َها إِال، األَ ْخالَ ِقla yasrifu `anni sayyi'aha illa ant,
َ ال، َواصْ ِرفْ َع ِّني َس ِّي َئ َها،ت َ أَ ْنtabarakta wata`alayt, astaghfiruka
wa'atubu ilayk
،ت َ َيصْ ِرفُ َع ِّني َس ِّي َئ َها إِالَّ أَ ْن
ُك َوأَ ُتوب َ أَسْ َت ْغ ِف ُر،ْت َ ت َو َت َعا َلي َ ار ْك َ َت َب
َ إِ َلي
ْك
ْت َوجْ ِه َي لِلَّذِي َف َط َر ُ َوجَّ ه،ُ هللاُ أَ ْك َبرAllahu akbar, wajjahtu wajhiya lillazi [An-Nasa'iy/
fatara s-samawati wal-ardh, hanifan 898, sahih]
َحنِي ًفا مُسْ لِمًا،ض َ ْر َ األ و َ ت
ِ ا و ََم س َّ ال musliman wama ana mina l-musyrikin,
صالَتِي َ َّ إِن،ِين َ َو َما أ َنا م َِن ْال ُم ْش ِركinna َ salati wanusuki wamahyaya
wamamati liLlahi rabbi l-`alamin, la
ِّاي َو َم َماتِي هلِل ِ َرب َ َو ُن ُسكِي َو َمحْ َيsyarika lahu wabizalika umirtu wa'ana
ك َل ُه َو ِب َذل َِك َ الَ َش ِري،ِين َ ْال َعا َلم
اللَّ ُه َّم،ِين َ ت َوأَ َنا أَ َّو ُل ْالمُسْ لِم ُ ْ أ ُ ِمرawwalu l-muslimin, Allahumma anta l-
malik, la ilaha illa ant, subhanaka
َ ُسب َْحا َن،ت
ك َ ‹ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن،ك ُ ِت ْال َمل َ أَ ْنwabihamdik
َ َو ِب َحمْ د
ِك
ايَ صالَتِي َو ُن ُسكِي َو َمحْ َي َ َّإِن
كَ الَ َش ِري،ِين َ َو َم َماتِي هلِل ِ َربِّ ْال َعا َلمInna salati wanusuki wamahyaya
،ِينَ ت َوأَ َنا م َِن ْالمُسْ لِم ُ ْ َل ُه َو ِب َذل َِك أ ُ ِمرwamamati liLlahi rabbi l-`alamin, la
syarika lahu wabizalika umirtu wa'ana
ِ اللَّ ُه َّم اهْ ِدنِي ِألَحْ َس ِن األَعْ َمmina l-muslimin, Allahumma hdini
ال [An-Nasa'iy/
الَ َي ْهدِي، َوأَحْ َس ِن األَ ْخالَ ِقliahsani l-a`mali wa'ahsani l-akhlaq, la
yahdi li'ahsaniha illa anta, waqini sayyi'a
896, sahih]
َو ِقنِي َسي َِّئ،ت َ أِل َحْ َس ِن َها إِالَّ أَ ْنl-a`mali wasayyi'a l-akhlaq, la yaqi
الَ َيقِي،ال َو َسي َِّئ األَ ْخالَ ِق ِ األَعْ َمsayyi'aha illa anta
تَ َس ِّي َئ َها إِالَّ أَ ْن
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َل
، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
ت ِ ت َق ِّي ُم ال َّس َم َاوا َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ َو َلAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
samawati wal-'ardha waman fihinn,
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْ َواألَرwalaka l-hamd, anta qayyimu s-samawati
كَ ُ َو َق ْول،ك َح ٌّق َ َو َوعْ ُد،ت ْال َح ُّق َ أَ ْنwal-ardhi waman fihinn, walaka l-hamd,
anta l-haqq, wawa`duka haqq,
، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّق،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤ، َح ٌّقwaqawluka haqq, waliqa'uka haqq, wal-
،َّاع ُة َح ٌّق َ َوالس، َوال َّنا ُر َح ٌّقjannatu haqq, wan-naru haqq, was-
sa`atu haqq, wan-nabiyyuna haqq,
[Al-Bukhariy/
اللَّ ُه َّم، َوم َُح َّم ٌد َح ٌّق،ُّون َح ٌّق َ َوال َّن ِبيwamuhammadun haqq, Allahumma laka 5958]
ك
َ َو ِب،ت ُ ك َت َو َّك ْل َ َو َع َل ْي،مْت ُ ك أَسْ َل َ َلaslamt, wa`alayka tawkkalt, wabika
amant, wa'ilayka anabt, wabika khasamt,
‹،ْتُ اصم َ ك َخ َ َو ِب،ْت ُ ْك أَ َنب َ َوإِ َلي،ت ُ آ َم ْنwa'ilayka hakamt, faghfir li ma qaddamtu
ُ اغ ِفرْ لِي َما َق َّدم
ْت ْ َف،مْت ُ ك َحا َك َ َوإِ َل ْيwama akhkhart, wama asrartu wama
a`lant, anta l-muqaddimu wa'anta l-
ت َو َما ُ ْ َو َما أَسْ َرر،ت ُ ْ َو َما أَ َّخرmuakhkhir, la ilaha illa ant
،ُت ْالم َُؤ ِّخر َ ت ْال ُم َق ِّد ُم َوأَ ْن َ أَ ْن،ت ُ أَعْ َل ْن
تَ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َلAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
samawati wal-'ardha waman fihinn,
[Al-Bukhariy/
5958]
، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاواwalaka l-hamd, anta qayyimu s-samawati
ت ِ ت َق ِّي ُم ال َّس َم َاوا َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ َو َلwal-ardhi waman fihinn, walaka l-hamd,
anta l-haqq, wawa`duka haqq,
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل، َِّيهن ِ ف ْن م
َ و
َ ض ِ ْرَ األ وَ waqawluka haqq, waliqa'uka haqq, wal-
ك َ ُ َو َق ْول،ك َح ٌّق َ َو َوعْ ُد،ت ْال َح ُّق َ أَ ْن
، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّق،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤ،َح ٌّق
،َّاع ُة َح ٌّق َ َوالس، َوال َّنا ُر َح ٌّقjannatu haqq, wan-naru haqq, was-
sa`atu haqq, wan-nabiyyuna haqq,
اللَّ ُه َّم، َوم َُح َّم ٌد َح ٌّق،ُّون َح ٌّق َ َوال َّن ِبيwamuhammadun haqq, Allahumma laka
ك
َ َو ِب،ت ُ ك َت َو َّك ْل َ َو َع َل ْي،مْت ُ ك أَسْ َل َ َلaslamt, wa`alayka tawkkalt, wabika
amant, wa'ilayka anabt, wabika khasamt,
‹،ْت ُ اصم َ ك َخ َ َو ِب،ْت ُ ْك أَ َنب َ َوإِ َلي،ت ُ آ َم ْنwa'ilayka hakamt, faghfir li ma qaddamtu
ُ اغ ِفرْ لِي َما َق َّدم
ْت ْ َف،مْت ُ ك َحا َك َ َوإِ َل ْيwama akhkhart, wama asrartu wama
a`lant, anta l-muqaddimu wa'anta l-
ت َو َما ُ ْ َو َما أَسْ َرر،ت ُ ْ َو َما أَ َّخرmuakhkhir, la ilaha illa ghayrak
،ُت ْالم َُؤ ِّخر َ ت ْال ُم َق ِّد ُم َوأَ ْن َ أَ ْن،ت ُ أَعْ َل ْن
ك َ الَ إِ َل َه َغ ْي ُر
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َل
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
ك َ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ت َق ِّي ُم ال َّس َم َاوا َ أَ ْنAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
ت
ِ ت َربُّ ال َّس َم َاوا َ أَ ْن، ْال َحمْ ُدsamawati wal-'ardha, walaka l-hamd,
anta qayyimu s-samawati wal-ardh,
ُّ،ت ْال َحق ْ َ
َ أن، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف َ
ِ ْ َواألرwalaka l-hamd, anta rabbu s-samawati
،ك ْال َح ُّق َ ُ َو َق ْول،ك ْال َح ُّق
wal-ardhi waman fihinn, anta l-haqq,
َ َو َوعْ ُدwawa`duka l-haqq, waqawluka l-haqq,
َوال َّنا ُر، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّق،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤwaliqa'uka haqq, wal-jannatu haqq, wan- [Muslim/ 769]
naru haqq, was-sa`atu haqq, Allahumma
َ اللَّ ُه َّم َل،َّاع ُة َح ٌّق
ك َ َوالس، َح ٌّقlaka aslamt, wabika amant, wa`alayka
َ َو َع َلي،ت
ْك ُ ك آ َم ْن َ َو ِب،مْت ُ أَسْ َلtawkkalt, wa'ilayka anabt, wabika
ك
َ َو ِب،ْت ُ ك أَ َنب َ َوإِ َل ْي،ت ُ َت َو َّك ْلkhasamt, wa'ilayka hakamt, faghfir li ma
qaddamtu wa'akhkhart, wama asrartu
ْ
ْ َفاغ ِفر،ك َحا َكمْت ُ َ
َ ‹ َوإِل ْي،صمْت ُ َ َخاwa'a`lant, anta ilahi, la ilaha illa ant
ُ ْ‹ َو َما أَسْ َرر،ت
ت ُ ْمْت َوأَ َّخر ُ لِي َما َق َّد
َ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن،ت إِ َل ِهي
ت َ أَ ْن،ت ُ َوأَعْ َل ْن
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َلAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
samawati wal-'ardha, walaka l-hamd,
[Muslim/ 769]
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاواanta qayyamu s-samawati wal-ardh,
كَ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ت َقيَّا ُم ال َّس َم َاوا َ أَ ْنwalaka l-hamd, anta rabbu s-samawati
wal-ardhi waman fihinn, anta l-haqq,
تِ ت َربُّ ال َّس َم َاوا َ أَ ْن، ْال َحمْ ُدwawa`duka l-haqq, waqawluka l-haqq,
،ت ْال َح ُّق َ أَ ْن، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْ َواألَرwaliqa'uka haqq, wal-jannatu haqq, wan-
naru haqq, was-sa`atu haqq, Allahumma
،ك ْال َح ُّق َ ُ َو َق ْول،ك ْال َح ُّق َ َو َوعْ ُدlaka aslamt, wabika amant, wa`alayka
َوال َّنا ُر، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّق،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤtawkkalt, wa'ilayka anabt, wabika
khasamt, wa'ilayka hakamt, faghfir li ma
كَ اللَّ ُه َّم َل،َّاع ُة َح ٌّق َ َوالس،َح ٌّق
َ َو َع َلي،ت
ْك ُ ك آ َم ْن َ َو ِب،مْت ُ أَسْ َل
ك
َ َو ِب،ْت ُ ك أَ َنب َ َوإِ َل ْي،ت ُ َت َو َّك ْلqaddamtu wa'akhkhart, wa'asrartu
ْاغ ِفر ْ َف،ْت ُ ك َحا َكم َ ‹ َوإِ َل ْي،ْت ُ صم َ َخاwa'a`lant, anta ilahi, la ilaha illa ant
ت ُ ْ‹ َوأَسْ َرر،ت ُ ْمْت َوأَ َّخر ُ لِي َما َق َّد
تَ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن،ت إِ َل ِهي َ أَ ْن،ت ُ َوأَعْ َل ْن
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َل
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
كَ َو َل،ض ِ ْت َواألَر ِ ت َقيَّا ُم ال َّس َم َاوا َ أَ ْنAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
ت
ِ ت َربُّ ال َّس َم َاوا َ أَ ْن، ْال َحمْ ُدsamawati wal-'ardha, walaka l-hamd,
anta qayyamu s-samawati wal-ardh,
،ت ْال َح ُّق َ أَ ْن، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْ َواألَرwalaka l-hamd, anta rabbu s-samawati
َ ُ َولِ َقاؤ،ك ْال َح ُّق
wal-ardhi waman fihinn, anta l-haqq,
،ك َح ٌّق َ َو َوعْ ُدwawa`duka l-haqq, waliqa'uka haqq, wal-
َوالسَّا َع ُة، َوال َّنا ُر َح ٌّق، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّقjannatu haqq, wan-naru haqq, was-
[Ibnu Hibban/
2598, sahih]
،ت ُ ك آ َم ْن َ َو ِب،مْت ُ ك أَسْ َل sa`atu haqq, Allahumma laka aslamt,
َ اللَّ ُه َّم َل، َح ٌّقwabika amant, wa`alayka tawkkalt,
ك َ َو ِب،ْت ُ ْك أَ َنب َ َوإِ َلي،ت ُ ْك َت َو َّك ْل َ َو َع َليwa'ilayka anabt, wabika khasamt,
wa'ilayka hakamt, faghfir li ma qaddamtu
ْاغ ِفر ْ َف،ْت ُ ك َحا َكم َ ‹ َوإِ َل ْي،ْت ُ صم َ َخاwama akhkhart, wama asrartu wama
‹ َو َما،ت ُ ْمْت َو َما أَ َّخر ُ لِي َما َق َّدa`lant, anta ilahi, la ilaha illa ant
َ ال،ت إ َل ِهي َ أَ ْن،ت ُ ت َو َما أَعْ َل ْن ُ ْأَسْ َرر
َ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن
ت
ِ ت َقيَّا ُم ال َّس َم َاوا
ت َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َلAllahumma laka l-hamd, anta qayyamu s-
samawati wal-ardh, walaka l-hamd, anta
[Ibnu Hibban/
2599, sahih]
ُّت َرب َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل،ض ِ ْ َواألَرrabbu s-samawati wal-ardhi waman
، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاواfihinn, anta haqq, waqawluka haqq,
wawa`duka haqq, waliqa'uka haqq, wal-
كَ َو َوعْ ُد،ك َح ٌّق َ ُ َو َق ْول،ت َح ٌّق َ أَ ْنjannatu haqq, wan-naru haqq, was-
، َو ْال َج َّن ُة َح ٌّق،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤ، َح ٌّقsa`atu haqq, Allahumma laka aslamt,
wabika amant, wa`alayka tawkkalt,
اللَّ ُه َّم،َّاع ُة َح ٌّق َ َوالس، َوال َّنا ُر َح ٌّقwa'ilayka anabt, wa'ilayka hakamt,
َ َو َع َلي،ت
ْك ُ ك آ َم ْن َ َو ِب،مْت ُ ك أَسْ َل َ َلwa'ilayka l-masir, Allahumma ghfir li ma
qaddamtu wama akhkhart, wama asrartu
كَ َوإِ َل ْي،ْت ُ ك أَ َنب َ َوإِ َل ْي،ت ُ َت َو َّك ْلwama a`lant, anta ilahi, la ilaha illa ant
‹ اللَّ ُه َّم،ك ْالمَصِ ي ُر َ َوإِ َل ْي،ْت ُ َحا َكم
َو َما،ت ُ ْمْت َو َما أَ َّخر ُ اغ ِفرْ لِي َما َق َّد ْ
َ ال،ت إ َل ِهي َ أَ ْن،ت ُ ت َو َما أَعْ َل ْن ُ ْأَسْ َرر
تَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن
ت ُنو ُر َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ اللَّ ُه َّم َل
، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْت َواألَر ِ ال َّس َم َاوا
ِ ت َقيَّا ُم ال َّس َم َاوا
ت َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ َو َلAllahumma laka l-hamd, anta nuru s-
،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل، َِّيهن ِ ض َو َمنْ ف ِ ْ َواألَرsamawati wal-ardhi waman fihinn, walaka
l-hamdu, anta qayyamu s-samawati wal-
ْض َو َمن ِ ْت َواألَر ِ ك ال َّس َم َاوا ُ ِت َمل َ أَ ْنardhi waman fihinn, walaka l-hamd, anta
،ت ْال َح ُّق َ أَ ْن،ك ْال َح ْم ُد َ َو َل، َِّيهن maliku s-samawati wal-ardhi waman
ِ فfihinn, walaka l-hamd, anta l-haqq,
َو ْال َج َّن ُة،ك َح ٌّق َ َو َوعْ ُد،ك َح ٌّق َ ُ َولِ َقاؤwaliqa'uka haqq, wawa`duka haqq, wal-
، َوالسَّا َع ُة َح ٌّق، َوال َّنا ُر َح ٌّق، َح ٌّقjannatu haqq, wan-naru haqq, was-
sa`atu haqq, wan-nabiyyuna haqq,
[Ibnu Hibban/
اللَّ ُه َّم، َوم َُح َّم ٌد َح ٌّق،ُّون َح ٌّق َ َوال َّن ِبيwamuhammadun haqq, Allahumma bika 2597, sahih]
ْكَ َو َع َلي،ْت ُ ك أَسْ َلم َ َو َل،ت ُ ك آ َم ْن َ ِبamant, walaka aslamt, wa`alayka
tawkkalt, wa'ilayka anabt, wabika
ك
َ َو ِب،ْت ُ ك أَ َنب َ َوإِ َل ْي،ت ُ َت َو َّك ْلkhasamt, wa'ilayka hakamt, faghfir li ma
ْاغ ِفر ْ َف،ْت ُ ك َحا َكم َ ‹ َوإِ َل ْي،ْت ُ صم َ َخاqaddamtu wama akhkhart, wama asrartu
wama a`lant, anta l-muqaddimu wa'anta
‹ َو َما،ت ُ ْمْت َو َما أَ َّخر ُ لِي َما َق َّدl-mu'akhkhir, la ilaha illa ant, wala ilaha
ت ْال ُم َق ِّد ُم َ أَ ْن،ت ُ ت َو َما أَعْ َل ْن ُ ْ أَسْ َررghayruk
َ َوال،ت َ الَ إِ َل َه إِالَّ أَ ْن،ُت ْالم َُؤ ِّخر َ َوأَ ْن
َ إِ َل َه َغ ْير
ُك
اللَّ ُه َّم َربَّ ِجب َْرائِي َل َومِي َكائِي َل
ِ َفاطِ َر ال َّس َم َاوا، َوإِسْ َرافِي َلAllahumma rabba jibra'ila wamika'ila
ت
ِ َعالِ َم ْال َغ ْي،ض ِ ْ` َواألَرalima l-ghaybi wasy-syahadah, anta
wa'israfil, fatira s-samawati wal-ardh,
،ِب َوال َّش َها َدة
ِك فِي َما َكا ُنوا َ ت َتحْ ُك ُم َبي َْن عِ َباد َ أَ ْنtahkumu bayna `ibadika fima kanu fihi [Muslim/ 770]
yakhtalifun, ihdini lima khtulifa fihi mina l-
ِف فِي ِه َ اخ ُتل ْ اهْ ِدنِي لِ َما،ون َ ُ فِي ِه َي ْخ َتلِفhaqqi bi'iznik, innaka tahdi man tasya'u
ْك َت ْهدِي َمن َ إِ َّن،ك َ م َِن ْال َح ِّق ِبإِ ْذ ِنila siratin mustaqim
َت َشا ُء إِ َلى صِ َراطٍ مُسْ َتق ٍِيم
اللَّ ُه َّم َربَّ ِجب ِْري َل َومِي َكائِي َلAllahumma rabba jibrila wamika'ila
wa'israfil, fatira s-samawati wal-ardh,
[Ibnu Hibban/
2600,
تِ َفاطِ َر ال َّس َم َاوا،` َوإِسْ َرافِي َلalima l-ghaybi wasy-syahadah, anta isnadnya
،ِب َوال َّش َها َدة ِ َعالِ َم ْال َغ ْي،ض ِ ْ َواألَرtahkumu bayna `ibadika fima kanu fihi
yakhtalifun, ihdini lima khtulifa fihi mina l-
hasan]
ِك فِي َما َكا ُنوا َ ت َتحْ ُك ُم َبي َْن عِ َباد َ أَ ْنhaqqi, fa'innaka tahdi man tasya'u ila
ِف فِي ِه َ اخ ُتل ْ اهْ ِدنِي لِ َما،ون َ ُ فِي ِه َي ْخ َتلِفsiratin mustaqim
ك َت ْهدِي َمنْ َت َشا ُء َ َفإِ َّن،م َِن ْال َح ِّق
إِ َلى صِ َراطٍ مُسْ َتق ٍِيم
ْال َحمْ ُد هلِل ِ َح ْم ًدا َك ِثيرً ا،ُ هَّللا ُ أَ ْك َبرAllahu akbar, al-hamdu liLlahi hamdan [An-Nasa'iy/
َ َط ِّيبًا ُم َبkasiran tayyiban mubarakan fih
ار ًكا فِي ِه 901, sahih]
[Muslim/ 600],
َ ْال َحمْ ُد هلِل ِ َح ْم ًدا َك ِثيرً ا َط ِّيبًا ُم َبAl-hamdu liLlahi hamdan kasiran
ار ًكا [An-Nasa'iy/
932, sahih],
فِي ِهtayyiban mubarakan fih [Ibnu Hibban/
1761, sahih]
، َو ْال َحمْ ُد هلِل ِ َك ِثيرً ا، هللاُ أَ ْك َب ُر َك ِبيرً اAllahu akbaru kabira, wal-hamdu liLlahi
kasiran, wasubhana Llahi bukratan
[An-Nasa'iy/
ًهللا ب ُْك َر ًة َوأَصِ يال
ِ ان َ َو ُسب َْحwa'asila 931, hasan]
َ ْال َحمْ ُد هلِل ِ َح ْم ًدا َك ِثيرً ا َط ِّيبًا ُم َبAl-hamdu liLlahi hamdan kasiran
[Muslim/ 601],
ار ًكا [An-Nasa'iy/
ار ًكا َع َل ْي ِه َك َما ُيحِبُّ َر ُّب َنا
َ ُم َب،ِ فِيهtayyiban mubarakan fih, mubarakan 885, sahih],
`alayhi kama yuhibbu rabbuna wayardha [An-Nasa'iy/
ضى َ َْو َير 886, sahih]
Rujukan
1. ↑ Mohd `Adlan Bin Mohd Shariffuddin (2007). Risalah Tentang Wudhu' Nabi, Salatnya &
Zikirnya Selepas Salat http://ad-diyari.com/fail_htm/penerbitan.htm
Waktu solat adalah peruntukan tempoh atau selang masa tertentu bagi masyarakat muslim
menjalani syariat solat sama ada fardhu ataupun sunat. Penyusunan waktu solat fardhu telah
diajarkan sendiri oleh Malaikat Jibrail kepada Nabi Muhammad s.a.w.
Waktu solat adalah piawai bagi masyarakat muslim seluruh dunia. Terutama bagi solat fardhu,
waktunya ditetapkan mengikut peredaran matahari dan bukan mengikut selang masa yang
tetap. Hal ini disebabkan oleh faktor geografi, bentuk bumi, kecondongan paksi bumi dan
peredaran bumi dalam orbitnya yang berbentuk elips. Kerana itu waktu solat boleh berubah
mengikut pertukaran musim disebabkan perbezaan kadar siang dan malam
Waktu Solat Fardhu
Solat Zohor
Waktu Zohor/Zuhur ( )ﻇﻬﺮbermula daripada gelincir matahari dari kedudukan tengah langit hingga
bayang-bayang suatu benda menyamai panjangnya. Secara umumnya, zohor bermula apabila bayang-
bayang sudah cenderung ke arah barat.
Solat Asar
Waktu Asar ( )ﻋﺼﺮbermula apabila sesuatu bayang objek melebihi kepanjangan sebenar sehingga
matahari mula terbenam.
Haram menta'khirkan atau melewatkan solat asar sehingga tinggal waktu yang tidak sempat untuk
dikerjakan.
Solat Maghrib
Waktu Maghrib ( )ﻣﻐﺮﺏbermula apabila matahari terbenam (hilang bentuk bulatannya) hingga hilang
cahaya kemerahan di kaki langit.
Bagi kawasan atau negeri yang tidak hilang cahaya tersebut (kawasan seperti kutub), maka dikira kadar
panjang atau tempoh yang sama bagi kawasan atau negeri yang berhampiran yang mengalaminya.
Solat Isyak
Waktu Isya'/Isyak ( )ﻋﺸﺎﺀbermula apabila hilang cahaya merah di kaki langit hingga terbit fajar sadiq.
Waktu isya adalah waktu solat yang paling lama iaitu sepanjang malam.
Solat Subuh
Waktu Subuh ( )ﺻﺒﺢbermula dari naik fajar sadiq sehingga terbitnya matahari atau dikenali sebagai
Syuruk.
Solat dhuha - dilakukan ketika waktu matahari baru naik (mengikut pandangan sesetengah
ulama, pada ketinggian segalah atau tujuh hasta)
Solat dua Hari Raya - dilakukan pada waktu pagi hari raya yang pertama bagi keuda-dua jenis
hari raya dan lazimnya dilakukan pada waktu Dhuha ( )ﺿﺤﻰiaitu waktu matahari baru naik
(mengikut pandangan sesetengah ulama, pada ketinggian segalah)
Solat tarawih - dilakukan pada waktu Isya' (lazimnya dilakukan selepas Solat isya' sebelum
kemunculan waktu imsak)
Solat sunat gerhana - dilakukan pada waktu gerhana (matahari atau bulan) berlaku.
Solat sunat rawatib - dilakukan sebelum dan selepas solat fardhu. Tidak semua solat
mempunyai kedua-dua solat sunat.