PENGURUSAN ORGANISASI Objektif Meningkatkan pengetahuan dan kefahaman mengenai aspek-aspek pengurusan Kemahiran mengenai kaedah pengurusan/ penyeliaan

an Peranan pengurus dan kepimpinan kepada peningkatan prestasi Pengurusan organisasi yang berkesan Penyampaian Perkhidmatan yang cekap Kandungan Prinsip dan fungsi pengurusan, kepimpinan, perhubungan kemanusiaan, komunikasi berkesan, peranan dan tanggungjawab pengurus Penyelesaian masalah dan membuat keputusan Management - Management is the specific organ of modern institution.a function, a discipline, a task to be done: and the managers are the professionals who practice these discipline, carry out the function, and discharge these tasks (Peter Drucker, 1996 ) Fokus Pengurusan Organisasi Sumber manusia Kewangan Bahan Teknologi/alat Persekitaran Pengurusan Sumber Manusia Pengurusan tenaga kerja melibatkan aktiviti: pengambilan staf latihan perkembangan kerjaya

Mentakrif situasi semasa Pengumpulan maklumat, data dan analisa Analisa SWOT Kekuatan, kelemahan,peluang, ancaman Pelan tindakan Melaksanakan tindakan Penilaian pembetulan KEPIMPINAN Pengurusan Tertinggi Pengurusan Pertengahan Pengurusan Operasi/sokongan Pengurusan Tinggi Bertanggungjawab kepada keseluruhan organisasi Menentukan survival organisasi Memerlukan visi, kemahiran konsep, perancangan strategi, dan kemahiran mempengaruhi ahli-ahli organisasi Fungsi Pengurusan Pertengahan Pemberi perkhidmatan Terlibat dengan pengurusan manusia / pelanggan Perlu melaksana, mengawal dan menilai

Menangani Perubahan Dalaman

Stakeholders dan pelanggan. Merangkumi proses kerja spt. Pengumpulan maklumat, komunikasi, membuat keputusan dan pengurusan sumber Luaran Sosio budaya Politik Teknologi Ekonomi

Team Building Putting individual together solving making action Initiate Decision Problem

strength

Build

Minimizes weaknesses Manages differences

Perlu memiliki kemahiran kepimpinan, komunikasi, motivasi, kreatif dan kemahiran social

keselamatan dan kebajikan pekerja menilai prestasi pekerja memotivasi pekerja aspek disiplin pampasan pekerja.

Fungsi Pengurusan Bawahan Nadi penggerak perkhidmatan Juga memerlukan ilmu pengetahuan, kemahiran dan sikap yang betul untuk melaksanakan tugas Perlu faham dan menjiwai misi dan visi organisasi WHAT IT TAKES TO BE A LEADER OBJECTIVITY AND PURPOSE Strong enough to handle anger, and strong enough to appreciate contrary feedback from other people. WHERE LEADERS FALL TAKING ALL THE CREDIT NO SENSE OF HUMOUR LACKING THAT COMIC SPIRIT NEVER PROTECTS HIS/HER PEOPLE UNFAIRNESS AND INJUSTICE NO WISDOM, NO INTEGRITY Kemahiran Pengurusan Kemahiran konseptual Keupayaan untuk mengeluarkan ide dan memahami sesuatu yang abstrak Melihat kepada saling hubungan dan pergantungan antara bahagian atau unit dalam organisasi serta memahami bagaimana organisasi menyesuaikan diri dalam persaingan global Kemahiran teknikal Pengurus yang berkemahiran teknikal berupaya mengaplikasikan pengetahuan khusus, kepakaran berkaitan dengan kerja, peraturan dan sumber tertentu dalam menyelesaikan aktiviti yang menjadi sebahagian daripada tugas mereka Kemahiran analitikal Kemahiran analitikal boleh dirujuk sebagai keupayaan pengurus untuk mengenalpasti sesuatu faktor utama yang mempengaruhi sesuatu serta memahami bagaimana faktor-faktor utama ini saling berkait Kemahiran kemanusiaan Kemahiran yang melibatkan keupayaan untuk membina kerjasama dengan individu atau kumpulan yang dipimpin Kemahiran ini penting kerana pengurus menghabiskan sebahagian besar masanya dengan berinteraksi dan berurusan dengan orang lain Communication skill Listening skill Leadership skill Komunikasi Kelemahan komunikasi merupakan antara faktor kegagalan organisasi Staf tidak memahami visi, misi dan objektif organisasi Arahan tidak difahami

Tekanan & Punca Tekanan Kerja Rakan-rakan Keluarga Masalah kewangan dll The 5 Values of Great Customers Service Pay Attention Show you care Show Respect Personalize Advocate Pengurusan Organisasi

Quality goods or services begin with a quality man. (Y. Bhg. Tan Sri Dato Seri Ahmad Sarji) We must build people first before products or services. (INTAN, 1991) Toxic People: Arrogant Lying Stubborn Explosive Negative Back stabbing Stoppy Controlling Lazy Incompetent How you can make dealing with difficult people less difficult? Begin with compassion Decide if you need to act Make an observation, ask and listen Pengurusan Bahan Perolehan Pengurusan perolehan Penyimpanan Pengurusan stor Penggunaan Pelupusan Pengurusan Teknologi Perlu disediakan teknologi yang sesuai dan mencukupi untuk menjalankan tugas Gunakan dengan bertanggungjawab dan berintegriti Perancangan Banyak organisasi yang merancang menemui kegagalan akibat gagal menangani cabaran semasa, apa lagi organisasi yang tidak merancang Failing to plan is planning to fail Kenapa merancang??? Selaras dengan visi, misi dan strategi Untuk ukur pencapaian Utk memastikan keberkesanan Sumber yang terhad Memudahkan kawalan Penilaian semula & penambahbaikan Masa depan sukar diramal Menangani cabaran globalisasi Langkah perancangan Menetapkan matlamat Visi,misi dan strategi

Leadership determines the direction of the company Organization determines the potential of the company Personnel determine the success of the company John C. Maxwell

MOTIVASI DEFINISI Goal-directed behavior mengenai kekuatan dan halatuju sesuatu tingkahlaku atau tindakan KEKUATAN RASA KEINGINAN, KEMAHUAN ATAU DESAKAN YANG TERDAPAT DI DALAM DIRI SESEORANG ITU UNTUK BERFIKIR, BERCAKAP DAN SETERUSNYA BERUSAHA DAN BERTINDAK BAGI MENCAPAI KEPUASAN/ MATLAMAT.

Wujud kegagalan dalam delivery process Listening skill Keadaan menjadi lebih kritikal apabila pengurusan atasan tidak mempunyai kemahiran mendengar perkara-perkara yang dianggap kecil tetapi memberi impak yang sangat beasar kepada keberkesanan organisasi

Motivasi ialah rangsangan dalaman sebagai pencetus semangat, iaitu penggerak kepada kelakuan untuk membangkitkan tindakan yang berpunca daripada satu motif atau beberapa motif. (Azman Che Omar, 2001) MOTIF Motif ialah satu rangsangan dalaman yang mendorong, mengaktif atau menggerak atau mengarah kelakuan individu secara sedar kepada satu-satu arah tuju tertentu. 1. Model Tradisi Kuasa pengurus beri ganjaran sebagai pendorong motivasi Selari Teori X (McGregor) pekerja malas bekerja Kaitan pengurusan saintifik (Taylor) - pengurus perlu beritahu apa yang perlu dilakukan dan mengawal setiap pergerakan Teori X - pekerja malas dikenakan tindakan. Teknik ensentif upah dan hukuman. 2. Model Perhubungan Manusia Kelemahan model tradisi iaitu upah bukan faktor penting, pekerja tidak perlu dikawal sepanjang masa, tidak memadankan output dengan upah

Eksperimen Hawthorne oleh Mayo upah bukan penyebab produktiviti tetapi perhatian dan keprihatinan Pekerja perlu pengiktirafan dan kepuasan kehendak sosial. HUBUNGAN MANUSIA Hubungan manusia ialah satu seni dan amalan menggunakan pengetahuan yang sistematik mengenai tingkahlaku manusia ke arah pencapaian matlamat organisasi dan personal 6 CARA MEMBUATKAN KITA DISUKAI Tunjukkan kita berminat kepada mereka. Senyum Mengingati Nama Menjadi Pendengar yang baik Berbicara dimulai dengan minat mereka Rasakan dirinya mustahak 3 TEKNIK ASAS MENANGANI MANUSIA Jangan kritik, kondem atau komplain Berikan penghargaan secara jujur dan ikhlas Semarakkan perasaan kehendak kemahuan 3. Model Sumber Manusia Maslow dan McClelland - motivasi tidak bergantung kepada wang/keperluan asas tetapi untuk mencapai prestasi yang baik. Andaian - setiap pekerja mempunyai keperluan berbeza Selari dengan Teori Y (McGregor) Tugas pengurus menyediakan persekitaran dan kerja yang kondusif bagi mencapai objektif organisasi dan kepuasan pekerja. MOTIVASI TEMPAT KERJA PEKERJA - mencari dan membuat sesuatu kerja atau yang diarahkan bagi memuaskan keperluan mereka atau sekurang-kurangnya menjuruskan tindakan mereka kearah pencapaian matlamat. MAJIKAN - melalui kaedah bayaran gaji, kenaikan pangkat, penghargaan dan sebagainya TEORI HIERARKI KEPERLUAN Dipelopori Abraham Maslow Keperluan manusia disusun mengikut hirarki bermula dari peringkat paling rendah Setelah keperluan rendah dicapai didorong untuk mencapai kepuasan keperluan yang lebih tinggi

Berkaitan dengan peranan fikiran, jangkaan dan fahaman mengenai keadaan yang dihadapi. Contohnya, sesuatu tingkahlaku mungkin wujud disebabkan oleh keinginan untuk mencapai sesuatu tujuan tertentu atau kerana fahaman kita mengenai nilai daripada tujuan tersebut JENIS MOTIVASI INTRINSIC MOTIVATION Tingkahlaku yang disebabkan oleh keinginan dari dalam diri (kesenangan)

wujudnya

Komunikasi persuratan (written comm.) Bentuk-bentuk komunikasi persuratan adalah: Nota tidak Borang rasmi Memo Notis Surat Laporan Pekeliling Surat berit Siaran akhbar

EXTRINSIC MOTIVATION Tingkahlaku yang disebabkan oleh sesuatu dari luar seperti untuk mendapatkan hadiah yang ditawarkan MOTIVATION STRATEGIES Mewujudkan persekitaran kerja dan membangunkan dasar-dasar dan amalan-amalan yang boleh meningkatkan tahap prestasi yang tinggi dikalangan pekerja KENAPA MANUSIA TIADA MOTIVASI Tidak ada tujuan hidup Meragui potensi diri Puas apa yang ada Tabiat suka menangguhkan kerja Mempunyai simbol-simbol palsu dalam kejayaan (Ahmad Atory Hussain) MEMAHAMI STRUKTUR ORGANISASI MEMAHAMI SYARAT DAN PERATURAN KERJA MEMAHAMI SYARAT DAN PERATURAN KEHIDUPAN DAN MASALAH PERSEKITARAN MENERIMA HAKIKAT DAN KENYATAAN SEBENAR DAN BIJAKSANA BERFIKIR BERILMUBERPENGETAHUAN BERJIWA TENANG DEFINISI KOMUNIKASI Komunikasi adalah sesuatu yang memberi kesan kepada fikiran manusia Menurut Sillars (1988) dalam bukunya Success in Communication:

Komunikasi visual (visual comm.) Selain daripada menggunakan perkataan, kita juga menggunakan imej-imej visual untuk berkomunikasi. Bentuk-bentuk komunikasi visual adalah: Komunikasi grafik Imej bergerak

Komunikasi isyarat (non-verbal comm.) Menurut Williams (1984) komunikasi isyarat adalah makna yang dilahirkan melalui bunyi, pergerakan anggota badan, ekspresi muka, Objek atau sebarang rupabentuk Komunikasi isyarat berbeza interpretasi diantara satu kaum atau bangsa TAHAP-TAHAP KOMUNIKASI maksud dan

comm..)

Komunikasi

Intraperibadi(intrapersonal

Komunikasi Antara Peribadi (interpersonal comm..) Komunikasi Kumpulan Kecil Komunikasi Kumpulan Besar Komunikasi Keorganisasian + komunikasi intraperibadi BAHASA KOMUNIKASI Diantara bentuk bahasa-bahasa digunakan semasa berkomunikasi: Bahasa baku Bahasa kesat Bahas halus Bahasa istana yang biasa

Pencapaian Hasrat Diri Penghargaan Diri Keperluan Sosial Keperluan Keselamatan Keperluan Fisiologi MOTIVASI PENCAPAIAN McCLELLAND Dua keperluan tambahan - keperluan kepada KUASA dan PERHUBUNGAN KUASA - merujuk kepada bagaimana seseorang berupaya mempengaruhi orang lain dalam mengikut perintahnya. PERHUBUNGAN berhubung dan berinteraksi antara satu sama lain PENDEKATAN MOTIVASI DRIVE-REDUCTION APPROACHES (Hull, 1943) Apabila kekurangan dalam keperluan biologi, seseorang akan memiliki dorongan (drive) untuk mendapatkan keperluan tersebut. Contohnya, seseorang yang haus akan mencari air (Homesotasis - usaha untuk menstabilkan keadaan dalam badan kepada sesuatu yang optima seperti keinginan makan, minum dsb) INSTINCT APPROACHES (McDoughall,1908) Manusia/haiwan dilahirkan dengan mempunyai set tingkahlaku yang telah diprogramkan dalam usaha mempertahankan kehidupannya (survival). Contohnya seks bagi memenuhi naluri reproduksi AROUSAL APPROACHES Setiap orang cuba mempertahankan (maintain) suatu aras (level) berkaitan dengan ransangan dan aktiviti tertentu. INCENTIVE APPROACHES Suatu ganjaran (reward) bagi individu melakukan sesuatu COGNITIVE APPROACHES (Tolman, 1959)

Bahasa pasar Bahasa daerah Bahasa kutu

Komunikasi adalah penghantaran, penerimaan atau pertukaran maklumat, pendapat atau idea dengan tulisan, percakapan atau imej visual- atau mana-mana kombinasi ketiga-tiga unsur tersebut- supaya bahan yang dikomunikasikan difahami dengan jelas oleh sesiapa yang terlibat S. S. Stevens, pakar psikologi memberikan definisi beliau: Komunikasi adalah satu respon oleh satu organisme kepada satu rangsangan (stimulus). Definisi ini mengatakan bahawa komunikasi berlaku apabila gangguan persekitaran (rangsangan) mempengaruhi satu organisme dan organisme tersebut berbuat sesuatu terhadapnya. Sekiranya rangsangan itu tidak dipedulikan oleh orang, jadi tidak ada komunikasi. Alexis S. Tan (1981), JENIS-JENIS KOMUNIKASI Aktiviti komunikasi berlaku dalam pelbagai bentuk. Terdapat dua cara pembahagian bagi mengambarkan bentuk-bentuk komunikasi. Pembahagian mengikut bentuk-bentuk komunikasi Pembahagian berdasarkan konteks atau tahap-tahap komunikasi BENTUK-BENTUK KOMUNIKASI

Bahasa abgsa TUJUAN KOMUNIKASI Kebiasaanya kita berkomunikasi kerana bertujuan. Ada dua jenis tujuan berkomunikasi: Tujuan yang betul hidup mengajar kesejahteraan berhibur keselamatan memberitahu mengenali memujuk mengetahui menjalin hubungan mendapat menjual petunjuk Tujuan yang salah mengania memeson ya dan menzalimi gkan maklumat Adu menipu domba memperse Propagan nda/perli da menonjok Mengaibk an ego an orang menyakiti perasaan orang lain KOMUNIKASI BERKESAN A GOOD WORDS LIKE A GOOD TREE Surah Ibrahim: 24-26 NILAI & ETIKA Nilai Kepercayaan yang mendorong seseorang memilih untuk bertindak berasaskan nilai-nilai utama masyarakat.

Komunikasi lisan (oral comm.) Komunikasi lisan merupakan cara berkomunikasi dengan melahirkan perkataan melalui mulut secara langsung atau menggunakan media / teknologi. Bentuk-bentuk komunikasi lisan adalah: Percakapan tidak dirancang Perbualan dirancang tetapi secara formal

Percakapan melalui telefon / tele-sidang (video conferencing) Temuduga Mesyuarat Presentasi Perucapan awam

Etika Tanggungjawab dan akibat tingkahlaku seseorang atau profesion terhadap masyarakat. Etika Kerja Dalam Perkhidmatan Awam Etika kerja adalah prinsip-prinsip moral yang ditetapkan oleh sesebuah organisasi bagi mengawal tingkah laku pekerja atau ahli organisasi tersebut.

Etika ini adalah satu bentuk kawalan bagi memastikan perlakuan pekerja sentiasa selaras dengan sistem nilai organisasi berkenaan

Peranan Pengurusan Bertanggungjawab dalam penjiwaan nilai dan etika Perkhidmatan Awam kepada semua anggota dalam organisasinya. Bertanggungjawab melahirkan kesedaran setiap anggota Perkhidmatan Awam mengenai kepentingan tanggungjawab masing-masing. NILAI & ETIKA DLM PERKHIDMATAN AWAM 1. Nilai-Nilai Peribadi Asas Amanah Bekerjasama Bertanggun Bersih gjawab Ikhlas Tekun Berdedikasi Sederhana Berdisiplin 2. Mulia Nilai-Nilai Yang Mengutamakan Pelanggan Berbudi SopanSantun Bersabar Peramah Syura

Empat (4) Aspek Etika Kerja 1. Nilai-nilai Kualiti Integriti Profesionalisme Kejujuran Intelektual Neutraliti Kepimpinan Bekerjasama Kreativiti dan Inovasi Berorientasikan Pelanggan Pengurusan Diri Pemajuan Diri 2. Akauntabiliti Definisi Akauntabiliti bermakna tanggungjawab seseorang terhadap tugas-tugas yang perlu dilaksanakan. Matlamat Akauntabiliti

diterima oleh semua lapisan masyarakat tanpa mengira agama dan keturunan, oleh yang demikian ..penerapan dan penghayatan nilai-nilai murni dan etika yang baik oleh setiap penjawat awam adalah amat perlu untuk tidak menimbulkan keraguan mana-mana pihak terhadap Perkhidmatan Awam Malaysia PENGURUSAN INTEGRITI DAN AKAUNTABILITI MELALUI KAWALAN SISTEM Integrity is one of several paths; it distinguishes itself from the others because it is the right path, and only upon which you will never get lost M.H. McKee DEFINISI Satu kualiti dan ciri positif yang wujud secara keseluruhan pada individu dan organisasi. Ciri dan kualiti integriti mengandungi unsur wholeness (yakni kewujudan secara berpadu sebagai keseluruhan) pada diri individu ataupun organisasi. Berkait Rapat : Sikap amanah Pembentukan / Pengukuhan Etika Nilai yang baik SIAPAKAH YANG BERTANGGUNGJAWAB Pemimpin Ketua Jabata Pengurus Individu KEPENTINGAN INTEGRITI Mengujudkan pengurusan yang baik Mengelakkan keruntuhan kuasa Membendung gejala negatif AKAUNTIBILITI Patutkah manusia menyangka bahawa ia akan ditinggalkan terbiar (dengan tidak diberikan tanggungjawab dan tidak dihidupkan semula untuk menerima balasan)? Surah Al-Qiamah ayat 36 AKAUNTIBILITI / KEBERTANGGUNGJAWABAN

mencapai satu kaedah kawalan yang berkesan bagi memastikan undang-undang dan peraturan yang berkaitan dengan satu-satu pengurusan dipatuhi.

3. Nilai-Nilai Kepimpinan Adil Berani 4. Nilai-Nilai Profesionalisme Berilmu Kreativiti Inovasi Integriti Neutraliti 5. Nilai-Nilai Produktiviti/Kualiti Produktiviti 6. Nilai-Nilai Keagamaan B eriman Bertakwa

Kejujuran Intelektual Akauntabiliti Berkecuali

menyediakan satu sistem yang berkesan bagi melaksanakan dan mengesan tanggungjawab yang diamanahkan. Peranan Akauntabiliti Akauntabiliti memainkan peranan penting dalam pengurusan kewangan Sektor Awam dalam menjamin kejayaan projek kerajaan. dalam pelaksanaan kawalan disiplin dan tatatertib. dalam pelaksanaan tugas dan tanggungjawab dengan lebih berkesan. 3. Pengurusan Masa Yang Berkesan Faedah Asas untuk membentuk sikap positif Menghasilkan kerja yang sempurna dengan tepat & cepat.

Kualiti Bersyukur

PENERAPAN NILAI, NORMA DAN ETIKA PERKHIDMATAN TONGGAK 12 M P ENGHARGAI MASA ENGARUH TELADAN N K IKMAT MENCIPTA EKUATAN SIFAT BAIK HATI P K ENINGKATAN ETINGGIAN BAKAT PERIBADI K K EUTAMAAN EMULIAAN KESABARAN KESEDERHANAAN K K EBIJAKSANAAN ESERONOKAN BERHEMAT BEKERJA K K EWAJIPAN ETEKUNAN MENJALANKAN MEMBAWA TUGAS KEJAYAAN SEMBILAN (9) NILAI-NILAI UTAMA Taat Setia nah, Bersih & Jujur Bertanggungjawab ecuali Adil & Saksama patan Masa Prestasi yg p Berjimat Cermat Cemerlang & Berkualiti Perkhidmatan Ramah & Mesra Ama Berk Kete Sika

Menghindarkan executive stress Meningkatkan produktiviti Bagaimana Membuat Perancangan Kerja Pendelegasian Kerja (Job delegation) Menggangap kerja sebagai urusniaga. Mengelakkan gangguan kerja Menguruskan mesyuarat dengan baik Mengamalkan prinsip follow-through dan follow-up Membuat Berkesan Keputusan Yang

integriti

Perlu dan saling berkaitan dengan

4.

Prinsip pengurusan yang baik untuk mengesan dan mencegah penyelewengan, salahguna kuasa dan rasuah Bertanggungjawab ke atas sesuatu arahan, pengwujudan tatatacara kerja dan tugasan, keputusan/tindakan, reward dan hukuman serta perakuan. Ke arah Meningkatkan Integriti DEFINISI 1. Amalan

Effective decision making dapat dicapai dengan pendekatan profesional melalui proses pemikiran yang teratur dan rasional. Pembuatan keputusan yang tidak baik atau salah antaranya mengakibatkan : Kelewatan Penyelewengan

kebiasaan 2. Sistem

Habitual

action,

Awam

Kekaburan (ambiguity) Ketidakpastian (uncertainty)

Kumpulan beberapa bahagian/alat yang sama-sama berkerja untuk satu tujuan 3. Tatacara/Prosedur Cara dan peraturan KAWALAN SISTEM Suatu kaedah yang dirangka bagi mencegah atau menutup ruang serta peluang yang menjadi punca kepada berlakunya rasuah, penyelewengan, salahguna kuasa dan lain-lain kelemahan pengurusan di semua peringkat pelaksanaan operasi sesebuah jabatan, syarikat atau organisasi. KENAPA PERLU Rasuah Penyelewengan Pembaziran Kurang Produktiviti Jejas Imej/Integriti

Penghayatan Nilai-nilai Murni Adil Dalam Perlantikan Amanah Dalam Menjalankan Tugas Bertanggungjawab Dalam Perkhidmatan Ikhlas Dalam Perkhidmatan Awam Dedikasi Dalam Perkhidmatan Awam Tekun Dalam Perkhidmatan Awam Berdisiplin Dalam Perkhidmatan Awam Bekerjasama Dalam Perkhidmatan Awam Berbudi Mulia Dalam Perkhidmatan Awam Bersyukur Dalam Perkhidmatan Awam

Kepentingannya Etika kerja adalah nilai-nilai yang dapat dianggap penting dalam pengurusan sesebuah organisasi. Kepentingannya adalah untuk

kepercayaan (trust) sihat

mengekal

dan

memelihara

Salahguna kuasa Kerugian Objektif Tak Capai Kurang Kualiti

PRINSIP/ELEMEN PENTING DLM KAWALAN SISTEM MENELITI TIADA INTEGRITI ELEMEN YANG KURANG ATAU

memupuk tanggungjawab bersama mengeratkan perhubungan mewujudkan suasana kerja yang

KESIMPULAN Nilai-nilai seperti amanah, jujur, bertanggungjwab, ikhlas, cekap berdedikasi, tekun, bersih, berdisiplin merupakan nilai sejagat (universal values) yang boleh

KAUNTABILITI

 KETELUSAN

HECK AND BALANCE

25-35 35-45

SIMPTOM RASUAH Sukakan gaya hidup mewah Gagal menjelaskan punca perolehan harta Hubungan akrab dengan pelanggan Suka berahsia mengenai tindakan Kerap berurusan di luar tanpa sebab munasabah Penglibatan yang luar biasa dengan unit lain Terlibat dengan hutang Pembekal/kontraktor enggan berurusan dengan pegawai lain Suka bekerja berseorangan CONTOH TIADA/KURANG INTEGRITI Tidak amanah dalam tugas Suka berbohong Kerap datang lewat ke pejabat Tidak adil dalam tindakan Tidak mengutamakan kepentingan jabatan Mendedahkan rahsia jabatan KETELUSAN Sesuatu yang jelas dan nyata mengenai sesuatu serta tidak ada sebarang elemen untuk menyembunyikan sesuatu dari pihak yang mempunyai kepentingan terhadap sesuatu isu atau perkara. KE ARAH PENGURUSAN YANG MANTAP Penubuhan Jawatankuasa Keutuhan Pengurusan (JKP) Peringkat : Persekutuan Negeri Daerah OBJEKTIF JKP Untuk mewujudkan pentadbiran Kerajaan dan Perkhidmatan Awam yang cekap, berdisiplin serta mempunyai integriti yang paling tinggi dengan mempertingkatkan amalan nilai-nilai murni di samping berusaha mengatasi masalah-masalah dan kelemahan terutamanya dalam pengurusan kewangan Kerajaan, pentadbiran awam, pengendalian kes-kes tatatertib, rasuah, penyalahgunaan kuasa dan penyelewengan yang ditegah oleh peraturan, perundangan serta agama SEKIRANYA ANDA DITAWARKAN RASUAH LANGKAH PERTAMA : Mengenal pasti siapakah yang menawarkan Kenapa anda harus dirasuah LANGKAH KEDUA : TOLAK tawaran Rasuah LANGKAH KETIGA : Dapatkan saksi-saksi jika mungkin LANGKAH KEEMPAT : Membuat catatan sebagai rekod bertulis LANGKAH KELIMA : Laporkan terus kepada BPR atau melalui pegawai kanan anda. GOLDEN RULES Jangan membuat apa-apa pelaburan Jangan letakkan diri dalam keadaan termakan budi Jangan memberi bantuan yang boleh menyebabkan ketidakadilan Jangan melakukan pekerjaan luar

45-55

Memenuhi keinginan diri Berkahwin dan berkeluarga Meminjam dan ansuran Tempoh mula stabil Kerjaya telah berubah Kerjaya lebih terjamin Tanggungjawab berkeluarga Kemuncak kerjaya Rancangan selepas bersara

BENTUK-BENTUK TINGKAHLAKU RASUAH PERINGKAT PRA

KLIEN MEMBERI (SUMBANGAN IKHLAS) ATAS KONSEP MENABUR BUDI,UCAPAN TERIMA KASIH,FRIENDLY,PUJIAN2AN

PERINGKAT PERMULAAN

MAKAN,BAUCER,CENDERAHATI, HADIAH ATAS KONSEP TERHUTANG/TERMAKAN BUDI, BUDAYA/AMALAN

ELAKKAN URUSAN RASMI BERCAMPUR DENGAN MASALAH PERIBADI TINGKATKAN KEIMANAN BERKAWAN DENGAN ORANG YANG BOLEH DIPERCAYAI DAPATKAN TEMAN RAPAT YANG BOLEH MENGAWAL DAN MEMERHATIKAN TINGKAH LAKU KITA ELAKKAN WUJUDNYA SUASANA KONDUSIF TOLAK TAWARAN ATAU PUJUKAN DENGAN TEGAS INGATKAN DIRI KELUARGA TUKAR TEMPAT KERJA PATUHI UNDANGUNDANG/PERATURAN Tidak terima sebarang suapan Tidak minta suapan Tidak membuat tuntutan palsu Tidak menyalahgunakan kedudukan jawatan dan kuasa Tidak bersubahat/berpakat melakukan jenayah rasuah Kerja tidak tangguh Kerja dengan ikhlas tanpa harap balasan Hidup sekadar kemampuan Tidak berjudi,minum arak,berhutang, berfoya-foya

PERINGKAT PERTENGAHAN BAYARAN TUNAI,SUAPAN ATAS KONSEP KETERBIASAAN,KETERLANJURAN PERINGKAT KRITIKAL DEMAND, KEMESTIAN, TERBUKA ATAS KONSEP TERPAKSA, PENGHALALAN, CORRUPTION MINDSET Persepsi Pemberi Rasuah

PENDEKATAN KOGNITIF SUKAR MENOLAK tapiDIRI KITA yang menentukan untuk TERIMA atau TOLAK KITA mempunyai HAK untuk mengatakan TIDAK KITA MEMPUNYAI HAK UNTUK MENOLAK SESUATU YANG KITA TIDAK MAHU Kita mesti TEGAS, berani dan tanpa ragu-ragu

DIHARGAI

Manusia

suka

DIRAI

dan

KUATKAN PRINSIP DIRI BAHAWA RASUAH ITU SATU JENAYAH BAGAIMANA MENGATAKAN TIDAK KEPADA RASUAH JANGAN MENGATAKAN YA PADA PELAWAAN PERTAMA JANGAN TERPENGARUH DENGAN PUJIAN

Tradisi sesebuah Jabatan RASUAH BIASA diamalkan. Pastikan pihak dahulu sebelum umpan dihulur. WANG & WANITA lain KOMIT

Manusia Mudah tunduk pada SEKALI LAGI! MENOLAK, CUBA

BERBAIK-BAIK HARI INI MENGENA HARI ESOK HUTANG BUDI di BALAS BUDI Rendah Moral= MUDAH TERPENGARUH Persepsi Penerima Rasuah

MengHALALkan tingkah laku TERSISIH/TERANIAYA kerana tidak mengikut NORMA Apa yang SAYA DAPAT? PELUANG HANYA SEKALI! BOSS PUN SAMA! Keistimewaan /Faedah BUKAN RASUAH Keraian memang SIFAT DALAM PERUNDINGAN Keadaan MEMANG BEGINI MOTIVASI Saya ada KUASA Iman kuatpun BELUM TENTU!

ADA UDANG DI SEBALIK BATU JANGAN MEMINTA-MINTA/CERITA MASALAH JANGAN TERIMA KERAIAN (INGAT!. KERAIAN YANG REMAH SEPERTI DIARI, HAMPER, TIKET CALCULATOR DSBNYA ADALAH MERUPAKAN MUQADIMAH KEPADA TAWARAN YANG LEBIH BEHARGA.) BADAN PENCEGAH RASUAH OBJEKTIF B.P.R Menghapuskan segala bentuk jenayah rasuah dan penyalahgunaan kuasa yang ditegah oleh peraturan kerajaan dan undang-undang Negara PERANAN DAN FUNGSI BPR [Akta Pencegahan Rasuah 1997 (Akta 575)] Sek. 8 Kewajipan Pegawai Badan 1. Mengesan dan mengenalpasti perlakuan rasuah serta penyalahgunaan kuasa berasakan kepada maklumat dan pengaduan. 2. Memperolehi dan mengumpul buktibukti kukuh dan lengkap bagi membuktikan perlakuan rasuah dan penyalahgunaan kuasa/tatakelakuan) 3. Memastikan kepentingan awam dan keadilan sentiasa terjamin berlandaskan undang-undang negara dan peraturan yang berkaitan melalui nasihat perundangan dan pendakwaan. 4. Membantu ketua-ketua organisasi sektor awam dan swasta dalam mengambil tindakan tatatertib terhadap pegawai-pegawai mereka yang melanggar kod etika kerja berasaskan laporan BPR 5. Menyekat punca dan peluang perlakuan rasuah dan penyalahgunaan kuasa akibat kelemahan dalam sistem pengurusan di sektor awam dan swasta yang dikenalpasti hasil siasatan dan laporan BPR 6. Menentukan hanya calon-calon yang tidak terlibat dalam perlakuan rasuah diperakukan untuk tujuan kenaikan pangkat melalui Tapisan Keutuhan BPR

Jangan menimbulkan konflik antarakesetiaan terhadap kerajaan dan organisasi yang kita bakal bekerja

RASUAH PENGERTIAN RASUAH AL - RISYWAH CORRUPTION KAJIAN PENILAIAN NILAI SETIAP MANUSIA MEMPUNYAI PEGANGAN NILAI YANG BERBEZA SIKAP DAN TINGKAHLAKU BERGANTUNG KEPADA NILAI PERSEPSI JUGA BERGANTUNG KEPADA NILAI NILAI DIPENGARUHI OLEH CORAK PENDIDIKAN PENGALAMAN, AGAMA DAN PERSEKITARAN TAHAP PERKEMBANGAN KERJAYA Apa kaitannya dengan gejala rasuah? 18-25 Pencapaian awal kerjaya Buat pilihan kerjaya Belajar bertanggungjawab

APA TERJADI JIKA SESEORANG DISABITKAN DENGAN TUDUHAN RASUAH !!!!!! DIRI SENDIRI MENGAIBKAN DIRI PANDANGAN NEGATIF KELUARGA DIPANDANG HINA TIADA BERKAT SEGALA BENTUK HARTA DIPERSOALKAN MASA DEPAN PASANGAN/ANAK-ANAK KERJAYA PELUANG TERJEJAS REKOD PERKHIDMATAN BAGAIMANA RASUAH MENGELAKKAN DIRI DARIPADA

7.

Meningkatkan penyertaan & sokongan di kalangan pemimpin, kumpulan-kumpulan berpengaruh dan masyarakat umum dalam usaha menentang rasuah. 8. Memastikan tindakan BPR dilaksanakan dengan jayanya melalui kerjasama agensi-agensi berkaitan dalam negara dan antarabangsa. 9. Mewujudkan nilai unggul, meningkatkan kepakaran dan profesionalisme di kalangan pegawaipegawai BPR dengan kepimpinan yang dedikasi melalui program latihan yang terancang. 10. Meningkatkan daya kepimpinan dan kualiti melalui teknologi maklumat dan proses kerja yang sistematik. Kesalahan Rasuah Kesalahan menerima dan memberi suapan rasuah Kesalahan mengemukakan dokumen atau butiran / pernyataan palsu Kesalahan menyalahguna kuasa atau kedudukan untuk kepentingan diri SUAPAN 1. Wang, derma, alang (gift), pinjaman, fee, hadiah, cagaran berharga, harta, samada alih atau tidak alih atau apa-apa manfaat seumpama itu yang lain; 2. Apa-apa jawatan, kebesaran, pekerjaan, kontrak pekerjaan atau perkhidmatan, dan apa-apa perjanjian untuk memberi perkhidmatan atas apa-apa sifat. 3. Apa-apa bayaran, pelepasan, penunaian atau penyelesaian apa-apa pinjaman, obligasi atau liabiliti lain, sama ada keseluruhannya atau sebahagian daripadanya; 4. Apa-apa jenis balasan berharga, apa-apa diskaun, komisen, rebat, bonus, potongan peratusan; 5. Apa-apa perbuatan menahan diri daripada menuntut apa-apa wang atau nilai wang atau benda berharga; 6. Apa-apa jenis perkhidmatan atau pertolongan lain, seperti perlindungan daripada apa-apa penalti atau ketakupayaan yang dikenakan atau prosiding yang bersifat tatatertib, sivil atau jenayah dan 7. Apa-apa tawaran, akujanji atau janji sama ada bersyarat atau tidak bersyarat, untuk memberikan suapan mengikut pengertian mana-mana perenggan (a) hingga (f) yang terdahulu. PUNCA RASUAH 1. Urusan Pentadbiran & Penyeliaan Kakitangan Penurunan Kuasa Tanpa Penyeliaan Kuasa Budi Bicara Yang Berlebihan Pengambilan Kakitangan Secara Pilih Kasih

Kebocoran maklumat dalaman Sengaja tidak melaporkan kekurangan pembekalan Memutarbelitkan fakta/spesifikasi Penipuan dalam Progress Payment Membuat Variation Order sewenangwenangnya Sengaja mempengaruhi keputusan kerana kepentingan Tidak mengambil tindakan terhadap mereka yang melanggar peraturan Sengaja mengambil kesempatan dari pihak yang melanggar peraturan/undang-undang

IALAH SATU DOKUMEN RASMI YANG DIKELUARKAN OLEH BAHAGIAN BELANJAWAN, PERBENDAHARAAN MALAYSIA DI BAWAH AKTA PROSIDUR KEWANGAN 1957C (SEK 15 (3) BAGI TUJUAN UNTUK MELULUSKAN SUATU PERUBAHAN KEPADA SENARAI PERJAWATAN TAHUNAN. BAGI KERAJAAN NEGERI IANYA DIBAWAH BIDANG KUASA PEGAWAI KEWANGAN NEGERI. WARAN PERJAWATAN MENGANDUNGI MAKSUD PERBELANJAAN BUTIRAN/ PROGRAM/ AKTIVITI/ JAWATAN TAJUK PROGRAM/ AKTIVITI/ JAWATAN GRED JAWATAN KOD GAJI/ KOD SKIM/ KOD PEKERJAAN BILANGAN JAWATAN TARAF JAWATAN SEBELUM DIIKLANKAN PERLU ADA: SKIM-SKIM PERKHIDMATAN WARAN PERJAWATAN KELULUSAN DARIPADA BERKUASA (KEWANGAN) IKLAN MENGANDUNGI: NAMA JAWATAN TARAF JAWATAN TANGGA GAJI KELULUSAN/ KELAYAKAN TARIKH TUTUP ALAMAT WARGANEGARA DRAF IKLAN KEPADA KUASA MELANTIK JUMLAH KEKOSONGAN YANG HENDAK DIISI JUMLAH CALON SIMPANAN TUGAS JAWATAN YANG HENDAK DIISI SALINAN SURAT KPPA BILA ADA PINDAAN PERBEZAAN SYARAT DSB. SURAT TAWARAN PERLU ADA: NAMA JAWATAN GAJI MASUK TANGGA GAJI JAWATAN TEMPOH PERCUBAAN

Cabaran Pembayaran/transaksi rasuah dibuat di luar negara Kurang kerjasama masyarakat sebagai saksi walaupun mengetahui fakta kes Kesukaran mendapatkan kerjasama dari organisasi atau saksi luar negara Saksi takut terhadap tindakan tertuduh Tempoh perbicaraan yang lama menimbulkan masalah kepada saksi Saksi menghilangkan diri / berpindah dan tidak dapat dikesan Sikap masyarakat Rasuah Bukan Jenayah tetapi suatu jalan menyelesaikan masalah Kemerosotan nilai murni dalam masyarakat

PIHAK

Terlalu Banyak Birokrasi Yang Melewatkan Perkhidmatan Penempatan Terlalu Lama Kerja Lebih Masa Tanpa Kawalan Kurang Penyeliaan Berakauntabel 2. 3. Urusan Pembelian /Perolehan/ Pembekalan Pembelian Tanpa Kawalan Kelemahan Pengawalan Maklumat Tanpa Ciri Keselamatan Kebenaran Urusan Pembelian Dan Pembayaran Di Pejabat Pembekal Berurusan Secara Bersendirian Pembelian Dibuat Tanpa Perancangan PERINTAH AM BAB A (PELANTIKAN) TAFSIRAN LANTIKAN TERMASUK LANTIKAN PERTAMA KE PERKHIDMATAN KERAJAAN DAN SEBARANG PERLANTIKAN PEGAWAI-PEGAWAI SEDANG BERKHIDMAT KE SKIM PERKHIDMATAN YANG LAIN. PEGAWAI SEDANG BERKHIDMAT PEGAWAI DALAM PERCUBAAN PEGAWAI SEMENTARA PEGAWAI DALAM TUKAR SEMENTARA PEGAWAI PINJAMAN PEGAWAI KONTRAK SKIM PERKHIDMATAN PERLU ADA : KLASIFIKASI KUMPULAN PERKHIDMATAN NAMA SKIM PERKHIDMATAN TARIKH KUATKUASA SYARAT LANTIKAN PENETAPAN GAJI PERMULAAN LATIHAN PEPERIKSAAN/KURSUS INDUKSI PENGESAHAN DALAM PERKHIDMATAN PERGERAKAN GAJI TAHUNAN KENAIKAN PANGKAT

TARAF JAWATAN. TIADA REKOD JENAYAH BUKAN PENAGIH DADAH PEMERIKSAAN PEGAWAI PERUBATAN BUKAN SEORANG BANKRAP TIDAK PERNAH DIBUANG KERJA TIDAK MEMILIKI KEWARGANEGARAAN ASING MENANDATANGANI AKU JANJI MEMATUHI PEKELILINGDAN PERATURAN

Kawalan Barangan / Inventori Pejabat Kelemahan Pengawasan Kakitangan & Stor Rekod Inventori Tidak Diperiksa/Kemaskini Penerimaan/Permohonan Pembekalan Oleh Kakitangan Yang Berlainan Barangan Diterima Tidak Mengikut Spesifikasi Prosedur Kewangan / Perakaunan Bayaran/Penjelasan Tidak Mengikut Jadual Proses Pembayaran Terlalu Lama Membuat Keputusan Secara Berseorangan Kelemahan Tatacara Kerja & Pelupusan Hutang (Stok) Pelupusan Stok Sebelum Masanya Kurang Ketelusan Dalam Prosedur Kerja Penguatkuasaan Undang-Undang dan Peraturan Tiada Piagam Pelanggan Prosedur Tidak Dipamerkan Kurang Publisiti Terhadap Undang-Undang Dan Peraturan Yang Dikuatkuasakan Oleh Jabatan

PENETAPAN GAJI MASUK LANTIKAN PERTAMA GAJI PERMULAAN P1 T1

PIHAK BERKUASA MELANTIK SATU PERGERAKAN MATAGAJI BAGI SATU TAHUN GENAP PENGALAMAN P1 DAN TANGGA PANEL PENILAI/ KUASA MELANTIK P1 DAN TANGGA (BAKAT) TELAH DISAHKAN KE JAWATAN BARU GAJI PERMULAAN P1 T1 MATA GAJI YANG LEBIH TINGGI BERHAMPIRAN P1 PENGESAHAN DALAM PREKHIDMATAN LANTIKAN TERUS: TELAH MENJALANI TEMPOH PERCUBAAN DENGAN JAYANYA HADIR DENGAN JAYANYA KURSUS INDUKSI LULUS PEPERIKSAAN PERKHIDMATAN DIPERAKUKAN OLEH KETUA JABATAN LANTIKAN KPSL: SELEPAS SATU TAHUN

4.

5.

NEGERI

PERKHIDMATAN DI DALAM/ DILUAR

Contoh Penyelewengan.... Pilih kasih terhadap kontraktor dan berpakat

WARAN PERJAWATAN

HADIR DENGAN JAYANYA KURSUS INDUKSI DIPERAKUKAN OLEH KETUA JABATAN

*kegagalan ketua jabatan mengemukakan perakuan pegawai boleh memohon untuk disahkan kpd suruhanjaya PERLANJUTAN TEMPOH PERCUBAAN DENGAN BERDENDA ATAU TIDAK BERDENDA DIPERAKUKAN KEPADA SPA SEBAB-SEBAB PEGAWAI TIDAK DISAHKAN SOKONGAN KETUA JABATAN KENYATAAN PERKHIDMATAN KEMASKINI SENARAI PEPERIKSAAN YANG LULUS PESERTA TARIKH (JIKA ADA) KURSUS INDUKSI/ TARIKH/ PENGANJUR KESAN PERLANJUTAN TEMPOH PERCUBAAN HILANG KEKANANAN TIDAK ADA PERGERAKAN GAJI DIUBAH TARIKH PERGERAKAN GAJI PERGERAKAN GAJI TAHUNAN 1. PERGERAKAN GAJI BIASA 2. ANJAKAN GAJI T3 T4 T5 P1 601.85 642.99 P2 P3 644.20 687.76 686.55 731.32 728.90 774.88

BIL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

T6 771.25 818.44

PERKHIDMATAN PEGAWAI PERUBATAN PENGAJAR TUKANG GRED I & II JURUTERA (LAUT, PEGAWAI PERIKANAN) (KEJURUTERAAN) PENJAGA JENTERA ELEKTRIK JURUTERBANG & PEMERIKSA JURUTERBANG PEMERIKSA KAPALTERBANG PEGAWAI LAUT MALIM PEGAWAI PENYELIDIK (PORIM, FRIM, PRIM, SIRIM, MARDI, MRRDB, UTN, IMR, MIMOS DLL.) JURURAWAT TERLATIH ARKITEK (TERMASUK ARKITEK LAUT) JURU UKUR BAHAN PENOLONG PEGAWAI LAUT PEGAWAI KEMAJUAN PERINDUSTRIAN PEGAWAI UNDANG-UNDANG TUKANG K1 & K2 PENSYARAH UNIVERSITI (PERUBATAN, PERUNDANGAN, KEJURUTERAAN) PEGAWAI PENDIDIKAN (POLI DAN VOK) (KETUKANGAN KEJURUTERAAN) PENSYARAH UiTM (KEJURUTERAAN, SENIBINA, UKUR BAHAN, PERUNDANGAN)

KOD KLASIFIKASI PERKHIDMATAN GAJI A Pengangkutan B Bakat dan Seni C Sains D Pendidikan E Ekonomi F Sistem Maklumat G Pertanian J Kejuruteraan K Keselamatan dan Pentadbiran Awam L Perundangan M Tadbir dan Diplomatik N Pentadbiran dan Sokongan Q Penyelidikan dan Pembangunan R Mahir/ Separuh Mahir/ Tidak Mahir S Sosial U Perubatan W Kewangan Y Polis Z Tentera Elaun Pakaian Panas Belanja Perubatan

Belanja Pelbagai Tol Letak Kereta Telefon, Fax, Setem dsb. 15% tip 3% kerugian tukaran wang asing

PERINTAH AM BAB B (ELAUN) PENAMATAN PERKHIDMATAN BOLEH DILAKUKAN DALAM KEADAAN BERIKUT : KETERANGAN, KENYATAAN, PALSU Elaun dalam Perkhidmatan Awam merupakan satu kemudahan yang disediakan oleh kerajaan kepada pegawai awam. Prinsip Pemberian Elaun

SUMPAH

Elaun berkursus (Jangka Pendek) Dalam Negeri Di luar kawasan Ibu Pejabat Elaun Makan Bayaran Sewa Hotel Lojing Elaun Perjalanan Di dalam kawasan Ibu pejabat: Elaun Perjalanan RM15.00 jika kemudahan makan tidak disediakan Elaun Berkursus Jangka Pendek (Luar Negeri) Elaun Makan Sewa Hotel/ Lojing Elaun Pakaian Panas Elaun Perjalanan Kenderaan

GAGAL DISAHKAN: TIADA SOKONGAN/ PERAKUAN TIDAK LULUS PEPERIKSAAN TIADA KURSUS INDUKSI GAGAL DALAM TAPISAN KESELAMATAN NOTIS BERHENTI: DISAHKAN SEBULAN GAJI/ 90 HARI NOTIS BELUM DISAHKAN SEBULAN GAJI / 30 HARI NOTIS KONTRAK MENGIKUT SYARAT PERJANJIAN

Tidak sejagat - Pemberian elaun kepada perkhidmatan tertentu sahaja. Tidak kekal - Dibayar secara sementara. Tidak biasa - Dibayar dalam keadaan tertentu Ketaksamaan - Diberi kepada yang layak secara adil

PELEPASAN JAWATAN PEGAWAI TETAP : PELEPASAN BIASA (Daripada Kerajaan ke Kerajaan) PELEPASAN DENGAN IZIN (Ke Badan Berkanun/ Kuasa Tempatan) PEGAWAI KONTRAK } MELETAKKAN SEMENTARA } JAWATAN PERSARAAN PERSARAAN WAJIB - 56 TAHUN LELAKI/ WANITA PERSARAAN PILIHAN- 40 TAHUN LELAKI/ WANITA FAEDAH PERSARAAN PILIHAN SENDIRI -50 LELAKI -45 PEREMPUAN KECUALI - POLIS, BOMBA,TENTERA FORMULA FAEDAH PERSARAAN GANJARAN: BULAN PERKHIDMATAN X GAJI AKHIR X 7.5 % PENCEN : 1/600 X BULAN PERKHIDMATAN X GAJI AKHIR MAX DARIPADA GAJI AKHIR AWARD GANTIAN WANG TUNAI JUMLAH EMOLUMEN X JUMLAH AWARD (HARI) (HARI)

Elaun diberi berdasarkan Kepakaran Kemahiran Kepentingan sesuatu perkhidmatan Bayaran balik perbelanjaan Tanggungjawab tambahan Kos sara hidup Risiko kerja Kesusahan Galakan Keanehan tugas atau perkhidmatan Elaun Semasa Menjalankan Tugas Rasmi (Dalam Negeri) Elaun Makan Elaun Harian Bayaran Sewa Hotel Elaun Lojing Elaun Gantian Elaun bantuan gaji drebar

Elaun semasa bertukar atau berpindah rumah Bertukar Berpindah Rumah

Elaun perjalanan - Pengangkutan Awam @ Kereta sendiri Elaun Basikal Belanja Pelbagai Tol, Letak Kereta, Dobi, Telefon, Fax, Setem dsb.

Tuntutan Bertukar dan Berpindah Rumah Unsur bayaran tetap Elaun makan (3 hari sebelum dan 5 hari selepas) Unsur bayaran berubah Bayaran Sewa Hotel (3 hari sebelum dan 5 hari selepas) Bayaran lojing (3 hari sebelum dan 5 hari selepas) Tambang Perjalanan Tambang Pengangkutan Barang Pemberian Perpindahan Belanja Pelbagai (1% atau 1.5%) LAIN LAIN ELAUN ELAUN GANGUAN IMBUHAN TETAP PERUMAHAN ELAUN PERUMAHAN WILAYAH ELAUN INSINTIF WILAYAH ELAUN TANGGUNG KERJA ELAUN MEMANGKU IMBUHAN TETAP KHIDMAT AWAM IMBUHAN TETAP KERAIAN LAIN LAIN KEMUDAHAN TAMBANG BELAS EHSAN UNTUK MELAWAT KELUARGA TAMBANG PERCUMA KELUAR NEGERI TAMBANG MENGUNJUNGI WILAYAH ASAL BANTUAN MENGURUSKAN JENAZAH BANTUAN ELEKTRIK DAN AIR KEAHLIAN KELAB REKREASI BAYARAN BLACK TIE

PERINGKAT KUMPULAN PERKHIDMATAN 1. KUMPULAN PENGURUSAN TINGGI : a) Jawatan-jawatan Utama b) Jawatan-jawatan Gred Khas KUMPULAN PENGURUSAN/ PROFESIONAL

ELAUN PERJALANAN KENDERAAN KELAS GAJI SUKATAN SELINDER A Tidak kurang dari 1,400 ss dan RM 2,020.36sb. ke atas B Tidak kurang 1,000 ss dan RM 1,795.30 ke atas C Tidak kurang Di bawah 1,000 ss RM 1,193.54 D Kurang dari Tidak kurang 175ss RM 1,193.54 E Kurang dari Di bawah 175 ss RM 1,193.54 Elaun Semasa Menjalankan Tugas (Luar Negeri) Elaun Makan/Harian Bayaran Sewa Hotel/Lojing Elaun Gantian Tetap Belanja Keraian

2.

3. KUMPULAN SOKONGAN KLASIFIKASI PERKHIDMATAN DAN KOD GAJI PERKHIDMATAN KRITIKAL

BAYARAN PAKAIAN ISTIADAT PAKAIAN MENGHADIRI UPACARA RASMI PAKAIAN BILIK KOMPUTER PAKAIAN BERTUGAS DI MAHKAMAH PAKAIAN SERAGAM BANTUAN SELENGARA RUMAH BANTUAN PEMBANTU RUMAH BAYARAN TAMBANG DAN ELAUN HIDUP PEGAWAI YANG BERCUTI DIPANGGIL BERTUGAS

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Cuti Sakit Cuti Sakit Lanjutan Cuti Kerantina Cuti Bersalin Cuti Kecederaan Cuti Tibi, Barah dan Kusta

Ingkar perintah atau kelakuan dengan apa-apa cara yang boleh ditafsirkan sebagai ingkar perintah Cuai dalam menjalankan tugasnya DILARANG SAMA SEKALI Menerima/memberi keraian Menyara hidup melebihi emolumen rasmi Menyimpan wang/menjadi penjamin Kesusahan berat kerana hutang Memberi pinjaman wang Spekulasi Refel/loteri Menerbit buku, majalah dsb. Penyunting akhbar, majalah, jernal Tidak hadir bertugas tanpa cuti DIBOLEHKAN DENGAN IZIN Membuat kerja luar Menerima/ memberi hadiah Pemilikan harta Penyataan awam Bergiat cergas dalam politik Membawa perbicaraan undangundang/ bantuan guaman HUKUMAN TATATERTIB Amaran Denda Lucuthak emolumen Tangguhkan pergerakan gaji Turun gaji Turun pangkat Buang Kerja Hukuman Tempoh tidak layak dinaikkan pangkat/ urusan kenaikan pangkat Amaran 6 bulan atau 1 urusan, mana yang terdahulu Denda 12 bulan atau 1 urusan, mana yang terdahulu Lucut 18 bulan atau 1 urusan, Emolumen mana yang terdahulu Tangguh 30bulan atau 1 urusan, Kenaikan mana yang terkemudian Gaji Turun Gaji 36 bulan atau 1 urusan, mana yang terkemudian Turun 48 bulan dan 2 urusan, pangkat mana yang terkemudian PERATURAN PEGAWAI-PEGAWAI AWAM (KELAKUAN DAN TATATERTIB) PINDAAN 2002 BAHAGIAN A1 3A 1) Kewajipan mematuhi peraturanperaturan 2) Pelanggaran mana-mana peruntukan peraturan-peraturan ini oleh seorang pegawai dikenakan tatatertib. 3B 1) Kegagalan memberikan akujanji sebagai satu kesalahan tatatertib 2) Gagal mematuhi akujanji boleh dikenakan tindakan tatatertib 3C 1) Menjadi tugas tiap-tiap pegawai untuk menjalankan kawalan dan pengawasan tatatertib keatas pegawai bawahannya. 2) Gagal menjalankan kawalan dan pengawasan tatatertib dianggap cuai dan tidak bertanggungjawab. Pihak berkuasa tatatertib perlu maklumkan kepada KPPA setiap tindakan tatatertib.

ELAUN DAN KEMUDAHAN LUAR NEGERI ELAUN PERBEZAAN SARA HIDUP ELAUN KHIDMAT LUAR NEGERI ELAUN KANAK-KANAK BELANJA KERAIAN ELAUN DOYEN BANTUAN PAKAIAN LUAR NEGERI BANTUAN PAKAIAN PASANGAN BANTUAN PELAJARAN TAMBANG CUTI BERISTIREHAT TAMBANG EHSAN BANTUAN TUKANG MASAK TAMBANG MELAWAT ANAK RAWATAN PERUBATAN BANTUAN UTILITI

CUTI-CUTI LAIN 1. Cuti Haji 2. Cuti Berkursus 3. Cuti Menjaga Anak 4. Cuti Rehat Selepas Berkursus Lebih 12 Bulan 5. Cuti Kecemasan Am 6. Cuti Sambilan

7.

Cuti Mengikut Pasangan Kerana Berkursus / Bertugas

Kursus Sambilan

Dalam kawasan Ibu Pejabat - RM8.00 sehari Diluar kawasan Ibu Pejabat - RM10.00

Kemudahan Perjalanan Kapalterbang a) Dalam Negeri - Pegawai Kat. 1 Gaji RM3,872.00 Kelas Satu - Lain-lain Pegawai Kelas Ekonomi b) Luar Negeri - Pegawai Gred Utama/Khas Kelas Satu - Lain-lain pegawai Kelas Ekonomi PERINTAH AM BAB C (CUTI) Sebarang tempoh seorang pegawai itu dibenarkan meninggalkan tugasnya dan peninggalan tugas itu tidak dikira sebagai putus perkhidmatan atau sebagai berhenti kerja DASAR CUTI REHAT Adalah menjadi tujuan kerajaan bahawa cuti rehat diambil pada tiap-tiap tahun oleh pegawai-pegawai untuk tujuan KECEKAPAN dan KEPENTINGAN pegawai itu sendiri PERKHIDMATAN YANG MELAYAKKAN Bermakna perkhidmatan yang diambil kira bagi mengira kelayakan mendapat cuti seseorang pegawai dan terdiri dari masa-masa bertugas, cuti rehat, cuti sakit (dan bagi guruguru termasuk cuti sekolah bergaji penuh) tetapi tidak cuti separuh gaji, cuti tanpa gaji, cuti haji, cuti sakit tibi/kusta dan barah serta cuti belajar. Cuti Sebab Perkhidmatan Cuti Rehat Cuti Separuh Gaji Cuti Tanpa Gaji Cuti Penggal Cuti Rehat Tujuan Cuti Rehat Mengikut kelayakan tahunan Mengikut perkhidmatan yang melayakkan Kebenaran Ketua Jabatan bercuti di Malaysia Bawa ke tahun hadapan

CUTI TIDAK BEREKOD 1. Cuti Gantian 2. Cuti Latihan Pasukan Sukarela 3. Cuti Menghadiri Latihan Asas atau Khemah Tahunan Pertubuhan/Persatuan 4. Cuti Bagi Kursus Lain: Kursus-kursus Kepimpinan Belia dan Bina Semangat Kursus Kesatuan Sekerja Yang Diluluskan Oleh Kementerian Sumber Manusia 5. Cuti Menghadiri Latihan Syarikat Kerjasama 6. Cuti Mengambil Peperiksaan 7. Cuti Menghadiri Mesyuarat Tahunan/Luar Biasa Perastuan Ikhtisas 8. Cuti Mengambil Bahagian Dalam Olahraga/Sukan 9. Cuti Tugas Khas (Perubatan) 10. Cuti Menghadiri Mesyuarat Majlis Bersama Kebangsaan 11. Cuti Menghadiri Kursus Intensif Pendidikan Jarak Jauh. 12. Cuti Menyertai Rombongan Kebudayaan Di Luar Negeri 13. Cuti Isteri Bersalin 14. Cuti Menghadiri Perbicaraan Mahkamah (Di Luar Stesen) 15. Cuti Untuk Membuat Kerja Penyelidikan

16. Cuti Sabbatical

17. 18. Cuti kerana terlibat dengan PLKN Cuti kerana kematian saudara terdekat BAB D (KELAKUAN DAN PERINTAH AM TATATERTIB)

TUJUAN DAN KEPENTINGAN KAWALAN TATATERTIB Bagi mencapai objektif organisasi Menjaga keutuhan dan nama baik perkhidmatan awam Garis panduan kepada pegawai awam Menjauhi apa-apa yang ditegah Melahirkan kakitangan berdisiplin tinggi, jujur dan cekap Pentadbiran berjalan dengan licin dan lancar Mengenakan tindakan tatatertib kepada mereka yang melanggar peraturan. TATAKELAKUAN Taat setia kepada DYMM Agong, Negara dan Kerajaan Membelakangkan kewajipan awamnya kerana kepentingan persendiriannya Berkelakuan sedemikian mungkin kepentingan persendirian bercanggah dengan kewajipan awamnya Menjatuhkan reputasi perkhidmatan awam atau menghilangkan kepercayaan kepada P.A Berkelakuan yang mungkin menyebabkan syak yang munasabah: Kepentingan persendirian bercanggah dengan kewajipan awamnya. Menggunakan kedudukan awamnya untuk faedah persendirian Kurang kecekapan dan keusahaan Tidak jujur atau tidak amanah Tidak bertanggungjawab Membawa atau cuba membawa apa-apa pengaruh untuk menyokong tuntutan berhubung dengan perkhidmatan awam

luar

Cuti Separuh Gaji Kesihatan pegawai perakuan Lembaga Perubatan Kesihatan sanak saudara yang rapat 14 hari Kelayakan 30 hari tidak lebih 180 hari Cuti Tanpa Gaji

3)

Urusan sendiri dalam Malaysia/diluar. Berkhidmat tidak kurang 6 bulan. Kelayakan 30 hari genap tahun perkhidmatan tidak lebih 360 hari KATEGORI JUSA dan 31-54 Gred 21 - 30 Gred 1 - 20 DIBWH 10 TAHUN 30 hari 25 hari 20 hari 10 TAHUN LEBIH 30/35 hari 30 hari 25 hari

PERINTAH AM BAB E (RUMAH KEDIAMAN KJAAN) TANGGUNGJAWAB PEGAWAI YANG MENDIAMI RUMAH KERAJAAN E7 - Pegawai yang diuntukkan rumah kediaman dikehendaki mematuhi peraturan-peraturan yang ada sekarang ada dan juga arahan yang dikeluarkan dari masa ke semasa E8 - Tidak ada sebarang tambahan/pindaan boleh dilakukan melainkan dapat kebenaran dari JKR. Sebarang kerosakan akan dipertanggungjawabkan kepada si penghuni.

CUTI SEBAB PERUBATAN

E9 - Rumah kediaman Kerajaan yang dibekalkan tidak boleh disewakan. Hanya keluarga pegawai dan orang gajinya sahaja yang boleh menghuninya. E10 - Ternakan adalah dilarang termasuk di dalam kawasan rumah. E11Kebersihan rumah dan kawasannya adalah ditanggungjawabkan kepada si penghuni rumah berkenaan.

Pesara yang menerima pencen tidak melebihi RM295.00 sebulan dikecualikan membayar wad. F22 (a) Bayaran wad dikira dari jam kemasukan dalam hospital. - Melebihi 12 jam/ sebahagiannya dikira sebagai 1 hari. - Baki hari yang kurang 12 jam tidak akan dikira. (b) Jatuh sakit/kecederaan semasa menjalankan tugas rasmi di luar ibu pejabat, bayaran wad percuma. (c) Kelayakan keluarga pegawai sama seperti kelayakan pegawai. F23- (a) Pegawai perubatan atas permintaan pegawai atau keluarga boleh memasukkan ke wad yang lebih tinggi daripada kelayakannya. -Dikenakan bayaran seperti orang ramai -Boleh diarah membayar cengkeram -Rawatan dan perubatan masih percuma (b)Pegawai/keluarga yang diletakkan di wad lebih rendah akan dikenakan membayar maksima kelas wad tersebut. F24- (a) Anak pegawai dimasukkan ke dalam hospital sebagai murid adalah percuma (Kelas II). -Surat pengenalan dari Guru Besar. (b) Rawatan pergigian juga sama seperti (a). (c) Takrif murid di sini tidak lebih dari tingkatan lima. Lembaga Perubatan F18- Lembaga perubatan akan hanya ditubuhkan semasa diperlukan atas permintaan Ketua Jabatan atau Kuasa tertentu. - Ahli tidak kurang daripada 2 orang pegawai perubatan dan salah seorang mesti pakar dalam penyakit atau cedera yang dihadapi oleh pegawai berkenaan. - Doktor prebet boleh menjadi ahli Lembaga jika dipersetujui oleh Ketua Jabatan atau Kuasa Tertentu. - Yang melantik ahli Lembaga ialah Ketua Jabatan Perubatan Negeri atau Ketua Yayasan Perubatan Persekutuan. F19 - Lembaga Perubatan boleh dipanggil apabila:i. Pegawai masih tidak sihat setelah menghabiskan semua cuti-cuti sakit. ii. Pegawai perubatan mengesahkan tidak ada harapan seseorang pegawai menjadi sembuh. iii. Apabila pada tiap-tiap tahun telah mengambil cuti sakit selama 45 hari dalam tempoh 45 hari dalam tempoh 3 tahun berturut-turut. iv. Kesiuman otak atau kesihatan badan pegawai diragukan. v. Tercedera semasa bertugas vi. Pegawai atau keluarga yang memerlukan rawatan di luar negeri kerana rawatan sedemikian tidak diperolehi di negeri ini. PERINTAH AM BAB G (WAKTU KERJA) CORAK WAKTU BEKERJA Terus menerus Terputus-putus Bila sesuatu jenis kerja itu tidak bersambung terus menerus, maka waktu bekerja sehari biasa itu. Boleh jadi lebih daripada 8 jam tidak boleh melebihi 12 jam. KERJA LEBIH MASA BAB G 17 Seseorang Ketua Jabatan atau Ketua Pejabat boleh menghendaki mana-mana pegawainya bertugas di luar masa yang ditetapkan bila pada pandangannya ini adalah untuk kepentingan awam atau perkhidmatannya. WAKTU BEKERJA PEJABAT Diluar daripada waktu bekerja ditetapkan Cuti mingguan Kelepasan am BUKAN WAKTU BEKERJA PEJABAT Luar giliran Waktu dibebaskan Cuti mingguan Kelepasan am DILAKUKAN BERASASKAN Kerja kecemasan Mustahak/ Tidak boleh ditangguh Melebihi bidang tugas biasa Diuruskan dalam masa terhad KERJA KECEMASAN Sebarang tugas yang memerlukan pekerja yang lebih dari biasa bagi penjagaan dan pemulihan perkhidmatan yang diisytiharkan oleh Ketua Jabatan.

TINGGAL ATAS PANGGILAN Ketua Jabatan boleh mengarahkan seseorang pegawai di bawah jagaannya dan semasa tinggal atas panggilan boleh dipanggil bekerja demi kepentingan perkhidmatan atau kepentingan awam. JENIS-JENIS PEKERJAAN YANG BOLEH DIBAYAR ELAUN LEBIH MASA KERJA SIANG KERJA MALAM KERJA KECEMASAN SIANG Sebarang giliran bertugas tambahan yang dikerjakan antara 6.00 pagi hingga 10.00 malam. MALAM Sebarang giliran bertugas tambahan yang dikerjakan antara 10.00 malam hingga 6.00 pagi. WAWASAN 2020 Konsep yang diilhamkan oleh Perdana Menteri di Persidangan Majlis Perdagangan Malaysia pada 28.2.91 Matlamatnya ialah untuk menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara industri dan membangun sepenuhnya dari semua dimensi, ekonomi, politik, sosial, kerohanian, kejiwaan dan kebudayaan. Kemajuan sepenuhnya ini pula merangkumi aspek perpaduan negara dan kesepaduan sosial, dari segi ekonomi, keadilan sosial, kestabilan politik, sistem pemerintahan, mutu kehidupan, nilai sosial dan kerohanian, kebanggaan dan keyakinan terhadapnegara Wawasan difikirkan perlu berasaskan faktor berikut: National Focus (Fokus warganegara) Konsensus Nasional (Persetujuan warganegara) Perjanjian Sosio Politik

E12 a) Sipenghuni rumah hendaklah melaporkan kepada JKR jika terdapat sebarang kerosakan/ kekurangan tentang rumah yang didudukinya itu. b) Kerosakan yang bukan dari kegunaan boleh mengakibatkan seseorang pegawai itu untuk mengganti rugi. E13 a) Tarikh memasuki rumah Kerajaan hendaklah dilaporkan kepada JKR dan diperlukan untuk mengisi borang sijil akuan masuk rumah (Lampiran E). b) Perkara di (a) juga hendaklah dihantar kepada Pegawai Perumahan dan kemudiannya ia akan mengarahkan Ketua Pejabatnya untuk membuat potongan sewa pada tiap-tiap bulan. E14 a) Disamping (b) kunci rumah hendaklah diserahkan kepada JKR dan pegawai dikehendaki mengisi borang sijil akuan keluar rumah (Lampiran F). b) Seseorang yang hendak berpindah dari rumah Kerajaan hendaklah memberitahu JKR dan Pegawai Perumahan dalam tempoh sekurang-kurangnya 14 hari sebelum berpindah. JENIS RUMAH KEDIAMAN Rumah Khas Jawatan Rumah Khas Jabatan Rumah Biasa Kerajaan Rumah Kediaman Luar Negara Tanggungjawab pegawai yang mendiami rumah Kerajaan Kadar sewa, bayaran dan lain bayaran KELAYAKAN RUMAH KERAJAAN GRED GAJI KATEGORI Gred Khas B danke atas Gred Khas C Kategori I RM3654 atas Kategori I RM3653 bawah KELAS RUMAH A dan dan B keB keC

1.

Agenda Pembangunan Negara

MENGAPA TAHUN 2020? Dalam masa 30 tahun generasi baru dapat dibentuk. *Melalui pendidikan dan pendedahan ilmu serta penerapan nilai dan etika mampu melahirkan pemimpin yang bermoral. 2. 30 tahun dianggap munasabah dan praktikal untuk dicapai terutamanya matlamat pembangunan ekonomi. 3. Dekad akan datang, sains, teknologi dan komunikasi akan menentukan tahap kemajuan dan kedudukan sesuatunegara itu.

PERINTAH AM BAB F (PERUBATAN) pegawai Tanggungjawab Pegawai Perubatan Lembaga Perubatan Bayaran dan Peraturan Wad Pelbagai Rawatan perubatan untuk pegawai-

4.

Ahli-ahli fikir berpendapat dekad akan datang suatu MASA akan menjadi garis pemisah samada sebuah negara itu berjaya di dalam pembangunan perindustrian atau tidak.

Rawatan Perubatan Untuk Pegawai-Pegawai F2 - Pegawai dan keluarga mendapat rawatan dan perubatan percumaIni termasuk alat otopedikTidak termasuk gigi palsu F3 - Rawatan mesti diperolehi dihospital yang berhampiran dengan tempat kerja.Jika disahkan oleh pegawai perubatan ditempatnya itu yang ia memerlukan rawatan dihospital tempat lain maka ia bolehlah membuat tuntutan seperti di Bab B seolah-olah menjalankan urusan rasmi.Jika atas kehendak pegawai sendiri, tidak boleh buat tuntutan. F7 - Pegawai dan keluarga yang disahkan oleh Lembaga Perubatan memerlukan rawatan khas di luar negeri dan diperakukan oleh Ketua Pengarah Kesihatan tidak ada rawatan sedemikian di negeri ini boleh ditimbangkan untuk diberi rawatan diluar negeri atas perbelanjaan Kerajaan. Hendaklah diluluskan oleh sebuah jemaah pegawai terdiri dari Ketua Setiausaha Negara (Pengerusi)KSU PerbendaharaanKetua Pengarah JPAKetua Pengarah Kesihatan.Boleh termasuk seorang lain sebagai pengiring si pesakit F8 - (a) Persaraan Kerajaan atau keluarga layak mendapat rawatan dan perubatan seperti pegawai Kerajaan lain yang sedang berkhidmat (b) Kelayakan pesara bagi tujuan masuk wad berdasarkan kepada kelayakan yang akhir sebelum bersara.

APA DIA WAWASAN 2020? Wawasan atau visi atau halatuju strategik jangka panjang Merupakan panduan arah dasar yang meliputi aspek-aspek dalaman dan luaran Arah tujuan atau sasaran negara bagi menjelang 2020 Penetapan jangkamasa (mile stone) selama 30 tahun untuk mencapainya. 9 CABARAN WAWASAN 2020

1.

Mewujudkan negara Malaysia bersatu yang mempunyai matlamat yang dikongsi bersama. Malaysia mesti menjadi negara yang aman, berintergrasi di peringkat wilayah dan kaum, hidup dalam harmoni, bekerjasama sepenuhnya dan didokong oleh satu bangsa Malaysia yang mempunyai kesetiaan politik dan dedikasi kepada negara. Mewujudkan sebuah masyarakat berjiwa bebas, tenteram, maju, berkeyakinan tinggi, bangga dan gagah menghadapi cabaran. Dikenali diatas pencapaian yang cemerlang di dalamsemua bidang dan dihormati oleh rakyat negara lain.

2.

3.

Mewujud dan membangunkan masyarakat demokratik yang matang dan mempunyai persefahaman berasaskan masyarakat yang bersatupadu, adil, stabil, toleransi dan progresif. Mewujudkan masyarakat yang bermoral dan beretika, kukuh dalam nilai agama dan kejiwaan serta didorong oleh tahap etika yang tinggi Mewujudkan masyarakat liberal dan bertolak ansur dalam konteks masyarakat majmuk, bebas mengamalkan adat, kebudayaan dan kepercayaan agama dan pada masa yang sama meletakkan kesetiaan pada satu Negara Mewujudkan masyarakat yang saintifik dan progresif, memiliki daya perubahan tinggi dan memandang kedepan, kreatif, inovatif serta menyumbang kepada tamadun saintifik dan teknologi masa depan Mewujudkan masyarakat penyayang dan budaya menyayangi iaitu sistem sosial yang memberi keutamaan kepada kepentingan masyarakat melebihi diri sendiri serta kebajikan insan tidak sahaja berkisar kepada negara atau orang perseorangan tetapi di sekeliling sistem keluarga yang kukuh Memastikan masyarakat yang adil dalam bidang ekonomi iaitu masyarakat yang melaksanakan pengagihan kekayaan negara secara adil dan saksama dalam erti kata wujudnya perkongsian dibidang ekonomi sepenuhnya bagi setiap rakyat Malaysia Mewujudkan masyarakat makmur yang mempunyai ekonomi berdaya saing, dinamik, giat, kental dan berdaya tahan

4.

Wawasan 2020 menetapkan matlamat pembentukan sebuah negara Malaysia yang benar-benar maju menjelang tahun 2020. Matlamat ini hanya boleh dicapai jika rakyat Malaysia dapat menghadapi dan mengatasi pelbagai halangan yang dianggap sebagai cabaran. Huraikan enam (6) daripada sembilan cabaran yang telah dikenalpasti. (15 Markah) Jawapan: Cabaran yang telah dikenalpasti ialah:-

kegiatan untuk memperolehi perkara terperingkat dengan cara tersembunyi atau salah di sisi undangundang bagi tujuan-tujuan yang memudaratkan keselamatan atau kepentingan-kepentingan Malaysia SUBVERSIF kegiatan yang dijalankan oleh pertubuhanpertubuhan atau orang perseorangan di dalam atau di luar Malaysia yang tidak sampai kepada perbuatan peperangan yang bermaksud menghancur dan membinasakan ketenteraman yang ada dengan cara-cara yang salah di sisi undang-undang atau yang bertentangan dengan perlembagaan KELEMAHAN MANUSIA keinginan menunjuk-nunjuk kecuaian mematuhi arahan-arahan keselamatan tidak cermat ketika bercakap melalui telefon atau di tempat awam kecuaian kerana ketagihan minuman keras atau dadah PELAMPAU Sesuatu tindakan/perbuatan oleh seseorang individu/kumpulan, jikalau tindakan itu melebihi sesuatu nilai biasa & bertentangan dengan undangundang Perlembagaan Negara & boleh menimbulkan masalah kepada unsur keselamatan ataupun ganggu kestabilan ketenteraman awam & keselamatan negara LANGKAH KESELAMATAN FIZIKAL mencegah (defer) mengesan (detect) melengah (delay) mengambil tindakan (response) Berasaskan prinsip bahawa perkara terperingkat hanya dimaklumkan kepada mereka yang benarbenar Perlu Mengetahui Memastikan keselamatan bangunan, premis atau tempat termasuk yang digunakan bagi menguruskan perkara-perkara terperingkat dan sensitive KESELAMATAN FIZIKAL Tujuan : untuk mengawal ekses supaya terhad kepada yang punya kebenaran untuk menghalang ekses kepada dokumen rasmi kerajaan LANGKAH KESELAMATAN Hadkan jalan keluar masuk & adakan kaunter Sediakan atau kukuhkan tingkaptingkap dan pintu dan dilengkapi dengan kuncikunci keselamatan Kukuhkan dinding dan siling Pasang alat pengalisan bunyi, penggera ceroboh atau lain-lain alat teknik, mekanik, elektrik dan elektronik Sediakan tempat atau bilik khas untuk pelawat Wujudkan perkhidmatan pengawalan keselamatan Adakan pagar dan lampu keselamatan serta hadkan pintu keluar masuk Adakan papan kenyataan di tempat yang sesuai Peruntukkan dan sediakan peti-peti keselamatan termasuk bilik kebal, peti besi, kabinet/almari keluli atau beg berkunci dan kawalan kunci yang sempurna PAS KESELAMATAN Wujudkan sistem Pas keselamatan atau Kad Pengenalan Jabatan (3 bentuk) PAS KESELAMATAN TETAP Diberikan kepada warga tetap dalam sesuatu kawasan/tempat larangan PAS KESELAMATAN SEMENTARA Diberikan kepada bukan warga tetap tetapi dikehendaki berurusan selalu (urusan rasmi) ke sesuatu kawasan/tempat larangan PAS KESELAMATAN PELAWAT Diberikan kepada mereka yang datang berurusan sebentar sahaja ke kawasan/tempat larangan LARANGAN KUNCI KESELAMATAN Tidak boleh dilabel dan ditanda

5.

i.

6.

Mewujudkan negara Malaysia bersatu yang mempunyai matlamat yang serupa dan dikongsi bersama. la mesti menjadi negara yang aman, berintegrasi di peringkat wilayah dan kaum, hidup dalam harmoni, bekerjasama sepenuhnya, secara adil dan didokong oleh satu bangsa Malaysia yang mempunyai kesetiaan politik dan dedikasi kepada negara; Mewujudkan masyarakat yang berjiwa bebas, tenteram dan maju dengan keyakinan terhadap diri sendiri, bangga dengan apa yang dicapai serta gagah menghadapi pelbagai masalah. Masyarakat Malaysia ini mesti dapat dikenali melalui usaha mencapai kecemerlangan, sedar semua kemampuannya, tidak mengalah kepada sesiapa, dan dihormati oleh rakyat negara lain; Mewujudkan membangunkan masyarakat demokratik yang matang, mengamalkan satu bentuk persefahaman yang matang, demokrasi Malaysia berasaskan masyarakat yang boleh menjadi contoh kepada banyak negara membangun; Mewujudkan masyarakat yang sepenuhnya bermoral dan beretika, yang mana warganegara kukuh dalam nilai agama, dan kejiwaan dan didorong oleh tahap etika paling tinggi; Mewujudkan masyarakat liberal dan bertolak ansur, rakyat pelbagai kaum bebas mengamalkan adat, kebudayaan dan kepercayaan agama masing-masing dan pada masa yang sarna meletakkan kesetiaan mereka kepada satu negara; Mewujudkan masyarakat saintifik dan progresif, mempunyai daya perubahan tinggi dan memandang ke depan, yang bukan sahaja menjadi pengguna teknologi tetapi juga menyumbang kepada tamadun saintifik dan teknologi masa depan; Mewujudkan masyarakat penyayang dan budaya menyayangi iaitu sistem sosial yang mana kepentingan masyarakat lebih utama daripada diri sendiri dan kebajikan insan tidak berkisar kepada negara atau individu tetapi di sekeliling sistem kekeluargaan yang kukuh; Memastikan masyarakat yang adil dalam bidang ekonomi iaitu masyarakat yang melaksanakan pengagihan kekayaan negara secara adil dan saksama di mana wujud perkongsian sepenuhnya bagi setiap rakyat dalam perkembangan ekonomi. Masyarakat sedemikian tidak akan wujud jika masih ada pengenalan kaum berdasarkan fungsi ekonomi, dan kemunduran ekonomi berdasarkan kaum; dan Mewujudkan masyarakat makmur yang mempunyai ekonomi bersaing, dinamik, giat dan kental. KERAJAAN ARAHAN

ii.

7.

8.

iii.

9.

iv.

v.
PELAN TINDAKAN 1. Rangka Rancangan Jangka Panjang Kedua (RRJP2) 2. Dasar Pembangunan Negara (DPN) 3. Rancangan Malaysia keenam (1991 1995) 4. Dasar Pandang Ke Timur 5. Persyarikatan Malaysia 6. Dasar Penswastaan 7. Sogoshosha Malaysia 8. Dasar Perindustrian Berat 9. Pelan Induk Perindustrian 10. Dasar Pertanian Negara 11. Dasar Penerapan Nilai-nilai Islam 12. Dasar Kependudukan 13. Dasar Kepimpinan Melalui Teladan 14. Dasar Ekonomi Baru 15. Dasar Pendidikan Kebangsaan LAIN-LAIN CABARAN 1. Persepsi negara barat/bukan Islam terhadap negara Islam 2. Menyatupadukan negara-negara Islam 3. Persepsi/hubungan negara jiran terhadap Malaysia 4. Menjadi model negara Islam 5. Memperkasa dan mempertahankan semangat muhibah dikalangan rakyat berbilang kaum 6. Masalah dan mentaliti orang Melayu Ia memberi satu tumpuan fokus negara bagi setiap penduduk termasuk pemerintah dan rakyat ke arah mencapai satu-satu matlamat. Dengan adanya wawasan kita berupaya bergerak maju ke hadapan dengan tumpuan yang jelas, yakin dan serentak. Wawasan memerlukan ijma nasional atau persetujuan sebulat suara. Malaysia mempunyai berbilang bangsa, agama, adat & sebagainya. Ini mungkin menyebabkan pandangan-pandangan yang berbeza-beza. Walaupun begitu, perbezaan ini tidak semestinya buruk malah ia membawa negara lebih maju jika konsensus dapat diwujudkan. Satu-satu Visi telah dipersetujui dan dianggap sebagai satu perjanjian sosio politik bagi negara ini. Ini bererti setiap rakyat yang setuju-terima pada dasarnya mempersetujui arah & matlamat yang sama. Ia merupakan satu garis panduan umum bagi membentuk agenda pembangunan nasional yang boleh dicerakinkan melalui RRJP.

vi.

vii.

viii.

ix.

KAWALAN RAHSIA KESELAMATAN

dikeluarkan oleh jemaah menteri menetapkan darjah keselamatan mengikut prinsip tertentu tanggungjawab ketua jabatan pastikan arahan difahami dan dipatuhi pkpkkm menjadi kuasa pusat untuk keluarkan arahan tambahan serta tafsiran ANCAMAN SABOTAJ satu perbuatan atau omitan bertujuan menyebabkan kerosakan fizikal untuk kepentingan-kepentingan sesebuah kuasa asing atau sesuatu tujuan politik yang subversif ESPIONAJ

Tidak boleh dirangkaikan dengan anak kunci lain Tidak boleh buatpendua tambahan tanpa kebenaran Anak kunci pendua disimpan di PKPKKM dengan guna dua lapis sampul surat kecuali peraturan lain telah dibuat dengan persetujuan beliau LARANGAN KUNCI KESELAMATAN (PETI BESI / BILIK KEBAL) Perlu tukar setiap tahun atau seseorang yang mengetahuinya bertukar atau tinggalkan perkhidmatan Tidak boleh ditulis di merata-rata tempat Kunci disimpan di PKPKKM dengan guna dua lapis sampul surat kecuali ada peraturan lain telah dibuat dengan persetujuan beliau KEHILANGAN ANAK KUNCI Lapor kepada Pegawai Keselamatan Jabatan/Ketua Jabatan Siasat dan kemuka laporan pada PKPKKM dalam masa 24 jam. Laporan mengandungi pandangan dan tafsiran bahaya terhadap keselamatan Dianggap tidak selamat selagi tidak diganti kecuali dalam keadaan tertentu bila dibuktikan bahawa kunci tidak mungkin jatuh ke tangan orang yang tidak dibenarkan KESELAMATAN DOKUMEN Tujuan: Memastikan orang-orang yang tidak dibenarkan daripada mendapat ekses ke atas dokumen terperingkat, sensitif dan bernilai; BERJILID KEKAL Huruf Cerai Huruf Besar di penjuru atas sebelah kiri, penjuru bawah sebelah kanan Tidak kurang 7 mm tinggi di luar kulit hadapan dan belakang, muka tajuk, muka pertama dan penghabisan, di kesemua mukasurat yang bercetak TIDAK BERJILID KEKAL Huruf Cerai Huruf Besar Di kesemua mukasurat yang bercetak di penjuru atas sebelah kiri, penjuru bawah sebelah kanan RAHSIA BESAR Disimpan di bilik kebal atau peti besi atau kabinet/almari keluli berpalang dan berkunci RAHSIA Disimpan di bilik kebal atau peti besi atau kabinet/almari keluli berpalang dan berkunci SULIT Disimpan di dalam kabinet/almari keluli berpalang dan berkunci TERHAD Disimpan di dalam kabinet/almari keluli berpalang dan berkunci atau dalam lain-lain peti berkunci yang dibenarkan oleh Pegawai Keselamatan Jabatan PENGHANTARAN

biasa perlu mendapat kebenaran bertulis dari orang tertentu RAHSIA BESAR & RAHSIA

- Tiada halangan keselamatan setakat ini/Rujuk Pejabat KPKK untuk mendapatkan penerangan lanjut ARAHAN PRKHIDMATAN BAB 2 PELAKSANAAN SISTEM PENILAIAN PRESTASI PEGAWAI PERKHIDMATAN AWAM MERUJUK KEPADA PEKELILING PERKHIDMATAN 4 TAHUN 2002

Kebenaran bertulis dari Ketua Setiausaha Kementerian Kebenaran Kerajaan Negeri bertulis dari Setiausaha

SULIT & TERHAD Kebenaran bertulis dari Ketua Jabatan memadai PEMUSNAHAN Tidak boleh dimusnahkan melainkan ikut arahan Kerajaan kecuali jika terdapat arahan khas di dokumen Sijil Pemusnahan hendaklah dihantar pada pemula Penurunan Taraf oleh Pemula Rujukan kepada PKPKKM serta Ketua Pengarah Arkib Negara terlebih dahulu PROSES PEMUSNAHAN Hendaklah dirincih/dikoyak sekecilkecilnyadengan mesin perincih dibakar ikut peraturan yang selamat di bawah seliaan penjat awam yang dibenarkan kendalikan dokumen tersebut abunya hendaklah dihancurkan sehingga tidak dikenali lagi akhirnya ditanam dan buangan terperingkat diberi perlindungan keselamatan yang sepatutnya sehingga dimusnahkan Rujukan kepada Pegawai Keselamatan Kerajaan hendaklah dibuat untuk lain-lain cara pemusnahan. KEHILANGAN cari segera lapor pada Ketua Jabatan/Pegawai Keselamatan Jabatan & siasat kemuka laporan mengandungi pandangan dan taksiran bahaya terhadap keselamatan kepada Pegawai Keselamatan Kerajaan dalam masa 24 jam Kehilangan disahkan pemula hendaklah dimaklumkan supaya taksiran risiko terhadap keselamatan dapat dibuat dan tindakan menyelamat dan pembetulan keadaan dapat diambil jika terbukti hilang, budibicara Ketua Jabatan untuk ambil tindakan Tatatertib atau tidak atau siasatan bawah Akta Rahsia Rasmi 1972(1986) patut diambil laporan pada pihak polis yang terdekat hanya sekiranya difikirkan sesuatu jenayah telah berlaku

DIGUBALBERDASARKAN BEBERAPA PRINSIP PENILAIAN YANG IDNYATAKAN DALAM SISTEM SARAAN MALAYSIA

SPP BANTU PIHAK PENGURUSAN:

MENGAMBIL TINDAKAN, PERTIMBANGAN DAN KEPUTUSAN YANG BERKAITAN DENGAN PENGURUSAN DAN KEMAJUAN KERJAYA PYD Menentukan penempatan dan bidang kerjaya sesuai dengan potensi, kebolehan, keistimewaan serta kemajuan pegawai Menentukan kesesuaian dan kelayakan untuk kenaikan pangkat, pemangkuan, pinjaman dan pertukaran sementara

Menentukan penganugerahan khidmat cemerlang, pingat dan bintang kebesaran serta pemberian surat penghargaan Menenalpasti dan merancang keperluan latihan; dan Memberi kaunseling dengan tujuan memperbaiki dan mempertingkat prestasi serta motivasi pegawai. PRINSIP ASAS DAN TUJUAN UTAMA SPP Penilaian hendaklah dilaksanakan secara objektif, adil dan telus Penilaian prestasi hendaklah diasaskan kepada penghasilan kerja dan tingkahlaku yang dipamerkan oleh Pegawai Yang Dinilai ke arah pencapaian objektif organisasi yang ditetapkan; dan Menggalakkan persaingan positif sesama pegawai untuk meningkatkan kualiti dan produktiiti. PENILAIAN YANG OBJEKTIF, ADIL DAN TELUS Penilaian dibuat secara bertrusan berdasarkan pencapaian kerja sebenar Pegawai Yang Dinilai sepanjang tahun yang dinilai; Penilaian tidak dibuat secara tergesagesa atau dilakukan di saat akhir; Penilaian dibuat dengan keyakinan bahawa Pegawai Yang Dinilai merupakan aset terpenting yang perlu dan boleh dimajukan dari semasa ke semasa. Penilaian tidak dipengaruhi oleh faktor yang boleh dianggap sebagai pilih kasih; Pegawai penilai tidak bersifat terlalu murah hati (lenient) atau sebaliknya; Pegawai penilai tidak mengambil jalan mudah dengan memberi markah dalam lingkungan pertengah sahaja; dan Tidak memberi perhatian yang lebih kepada perkara yang baru berlaku sama ada bersifat positif atau negatif, yang boleh mempengaruhi penilaian keseluruhan seseorang pegawai. SYARAT PENENTUAN PEGAWAI PENILAI Pegawai Penilai Pertama ialah pegawai atasan atau penyelia yang terdekat kepada Pegawai Yang Dinilai dan mempunyai hubungan kerja secara langsung atau yang mengawasi kerjanya; dan Pegawai Penilai Kedua ialah pegawai atasan yang terdekat kepada Pegawai Penilai Pertama dan mempunyai hubungan kerja dengan Pegawai Yang Dinilai. Jika hanya terdapat satu peringkat penyeliaan, maka penilaian bolehlah dibuat oleh Pegawai Penilai Pertama sahaja.

Menggunakan Utusan Selamat Menggunakan Sistem Dua Lapis Sampul Surat Menggunakan Sistem Beg Berkunci Disertakan satu Resit Akuan Terima Penghantaran ke luar negeri mesti melalui Kementerian Luar Negeri

KESELAMATAN PERIBADI Memastikan penjawat awam adalah bersih daripada kesalahan jenayah atau mempunyai kaitan dan hubungan secara langsung mahupun tidak langsung dengan agen-agen negara asing atau pertubuhan subversif serta sedar akan tanggungjawab mereka apabila berkhidmat dengan kerajaan Tujuan : Untuk memastikan seseorang yang diragui kesetiaannya kepada negara tidak dilantik dalam perkhidmatan kerajaan atau jika seseorang itu telahpun menjawat jawatan di dalam perkhidmatan kerajaan kedudukannya tidak akan diteruskan dalam bidang tugas dan tanggungjawab yang mengendalikan urusan rahsia rasmi. Pengurusan Keselamatan Peribadi meliputi Tapisan Keselamatan Kesedaran Keselamatan Penggunaan Prinsip Perlu Mengetahui Perakuan ARR 1972 mengikut Lampiran D & E Arahan Keselamatan Rekod Pemegang Jawatan Keselamatan Berjadual Terbahagi 2 : Tapisan Halus - ditemuduga oleh Pegawai Cawangan Khas Bukit Aman Tapisan Kasar - diselidiki oleh Cawangan Khas Bukit Aman Bah. Jenayah & Sivil Keputusan : - Tiada apa-apa yang buruk diketahui setakat ini

UTUSAN SELAMAT Perkhidmatan penghantaran Semboyan Tentera oleh Angkatan Tentera Malaysia yang berkhidmat antara negeri-negeri dalam Malaysia melalui pemandu kapal terbang Angkatan Tentera Udara Di Raja Malaysia atau sistem Penerbangan Malaysia Melalui seseorang yang dibenarkan melihat perkara-perkara yang sama peringkatnya dengan dokumen yang hendak dihantar lain-lain cara tertentu yang dibenarkan oleh Ketua Jabatan setelah mendapat persetujuan Pegawai Keselamatan Kerajaan KEBENARAN BAWA KELUAR Tidak boleh dibawa keluar dari pejabat Kecuali

Untuk rujukan rasmi di tempat lain Ada sebab yang terkecuali untuk berbuat demikian sama ada sesekali atau sebagai amalan

BAB 3 SURAT - MENYURAT DEFINISI : SEJENIS KOMUNIKASI SEHALA BAGI MENYAMPAIKAN MAKLUMAT/PESANAN DARI SATU PIHAK KEPADA PIHAK YANG LAIN SATU DOKUMEN YANG MENYATAKAN HASRAT PENYEDIAAN SURAT RASMI menggunakan kertas rasmi

 perintah

hendaklah jelas maksudnya dimulakan dengan tuan/puan diakhiri dengan saya yang perlu ada nombor rujukan perlu ada tajuk surat punya perenggan bernombor mukasurat satu surat satu perkara KEPADA

menurut

satu fail satu perkara satu tajuk jangan ada lebih fail induk beri pengkelasan yang sesuai

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

WARNA KULIT FAIL RAHSIA BESAR- KUNING PALANG MERAH RAHSIA - MERAH JAMBU PALANG MERAH SULIT - HIJAU TERHAD - PUTIH TERBUKA - PUTIH BAB 5 PENGURUSAN REKOD KERAJAAN DEFINISI SEMUA JENIS GAMBAR, SURAT, DOKUMEN, REKOD, DAFTAR, BAHAN BERCETAK, BUKU, PETA, PELAN, LUKISAN, GAMBAR, MIKROFILEM, FILEM WAYANG GAMBAR DAN RAKAMAN SUARA YANG DITERIMA ATAU DIKELUARKAN OLEH MANA-MANA JABATAN KERAJAAN DALAM APA JUA BENTUK UNTUK TUJUAN MENJALANKAN DAN MENUNAIKAN URUSAN RESMI MEREKA. (AKTA ARKIB NEGARA) REKOD tidak boleh dimusnahkan tanpa kelulusan dari Ketua Pengarah Arkib Negara ketua jabatan bertanggungjawab melakukan kajian semula setiap tahun (Surat Pekeliling Am 1/97 Ketua Jabatan bertanggungjawab melakukan Kajian Semula setiap tahun bagi menyenaraipindahkan semua rekod yang berusia 5 tahun dari tarikh ianya ditutup) PEMELIHARAAN REKOD TERHINDAR DARI AIR, PANCARAN MATAHARI TERUS MENERUS BILIK BERHAWA DINGIN PUNYA PEREDARAN UDARA YANG BAIK JIKA TIADA HAWA DINGIN DIBERSIHKAN SELALU SETIAP ENAM BULAN PERIKSA TEMPAT SIMPANAN REKOD PERSEKITARAN DISEMBUR RACUN SERANGGA DILARANG MAKAN, MINUM, MEROKOK, LEPAK DILARANG JADI STOR PENYIMPANAN BARANGAN LAIN TERUTAMA BERBENTUK CECAIR SIMPAN REKOD ATAS RAK YANG PUNYA JARAK 6 INCI DARI ARAS LANTAI JANGAN SUSUN TERLALU PADAT KERINGKAN REKOD DENGAN DIANGINKAN MUSUH-MUSUH REKOD LIPAS TIKUS ANAI-ANAI MANUSIA HABA/SUHU KELEMBAPAN SILVERFISH BOOKLICE DLL REKOD YANG TERUS DISIMPAN DI JABATAN ATAS KEPERLUAN TETAPI TELAH MENCAPAI USIA 20 TAHUN DARI TARIKH IANYA DIWUJUDKAN PERLU MENDAPAT KELULUSAN KHAS DARI JABATAN ARKIB NEGARA UNTUK TERUS MENYIMPANNYA PEKELILING KEMAJUAN PENTADBIRAN AWAM (PKPA) UNIT PEMODENAN (MAMPU) Objektif TADBIRAN MALAYSIA

Pekeliling-pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam (PKPA) Penyusunan semula jentera penyelarasan dan perlaksanaan projek pembangunan Dokumentasi dan penyebaran maklumat Latihan Tindakan susulan Unit Inspektorat MAMPU Pengiktirafan dan pemberian anugerah

MENGALAMATKAN SURAT DIALAMATKAN MENGEPALAI JABATAN FIRMA PEGUAM PERSEORANGAN

YANG

PEKELILING KEMAJUAN PENTADBIRAN AWAM (PKPA) 1. PKPA 1/91 -Panduan Meningkatkan Kualiti Layanan Urusan Melalui Telefon. - Menyeluruh kpd semua staff didalam organisasi. - 4 peringkat i) Persediaan ii) Sambutan panggilan iii) Pengendalian panggilan iv) Menamatkan panggilan. 2. PKPA 2/91 - Panduan Urusan Mesyuarat dan Urusan Jawatankuasa Jawatankuasa Kerajaan - Bantu pihak pengurusan dan urusetia jlnkan tugas dgn ckp dan berkesan dlm mencapai objektif mesyuarat. Cth tidak produktif; a) Mesyuarat tidak dirancang/tidak ada objektif. b) Surat jemputan lewat. c) Minit tidak disediakan. 3. PKPA 3/91 - Anugerah Inovasi Perkhidmatan Awam Memberi pengiktirafan kepada anggota dan agensi kerajaan yang memperkenalkan inovasi pentadbiran. Untuk menggalakkan supaya anggota perkhidmatan awam lebih inovatif dan kreatif Kriteria penilaian untuk mengiktiraf sesuatu perubahan sebagai Inovasi Pengurangan Kos Operasi Penjimatan Masa Peningkatan Hasil Kerja Peningkatan dalam tahap kepuasan hati pelanggan

PENERIMAAN SURAT 1. PENGASINGAN SURAT a) 1. 2. 3. 4. 5. b) a) b) SURAT UNTUK JABATAN Buka (KETUA PEMBANTU TADBIR) Cop tarikh terima Rekod dalam daftar mel Failkan dalam fail berkenaan Minitkan. Srt (drp) bertarikh (no. rujukan) dikdgkan (tarikh fail srt) SURAT UNTUK PERHATIAN Cop tarikh terima atas sampul Serah kepada yang berkenaan

c) SURAT UNTUK PERHATIAN i) TIDAK BOLEH DIBUKA OLEH ORANG LAIN KECUALI ii) YANG BERKENAAN TIADA DI PEJABAT UNTUK SATU JANGKA MASA YANG AGAK LAMA iii)SURAT PERSENDIRIAN TIDAK BOLEH DIBUKA OLEH ORANG LAIN iv) SURAT TERSALAH ALAMAT DIKEMBALIKAN KE PEJABAT POS BAB 4 SISTEM FAIL FAEDAH PENGGUNAAN Semua maklumat, surat, permohonan berkenaan sesuatu perkara akan dikumpul dalam satu fail Memudahkan pengesanan maklumat untuk tindakan Memudahkan latihan kepada kakitangan baru Memudahkan pertukaran kakitangan TUJUAN UNTUK MENYENANGKAN TATACARA PENDAFTARAN DAN PENGENDALIAN FAIL DENGAN CARA MENGGUNAKAN SENARAI PENGKELASAN YANG TELAH DITENTUKAN DAN DIBERIKAN NOMBOR KOD MASINGMASING BILA FAIL BOLEH DIWUJUDKAN PEMBUKAAN FAIL BARU Tentukan tajuk fail Tentukan nombor rujukan fail Tentukan/pilih kulit fail mengikut taraf keselamatan Tuliskan tajuk fail & nombor rujukan fail pada kulit fail baru Buat catatan atas kertas minit Kandungkan surat dalam fail BILA FAIL LAMA DITUTUP - Tebal fail satu inci - Nombor kandungan/folio sampai kepada angka seratus GUNA TAJUK YANG SAMA GUNA NOMBOR RUJUKAN SAMA TAPI JILID BERIKUTNYA PENYEDIAAN NOMBOR RUJUKAN FAIL Nama Organisasi/Bah(TK)/Kod Organisasi/Kod Perkara Utama/Kod Pecahan Perkara Utama/Kod Pecahan Kecil Perkara Utama PENGEDARAN FAIL SIMPAN DALAM PERHATIAN (SDP) fail diperlukan pada masa atau tarikh yang ditetapkan oleh pegawai kerani fail catat SDP fail yang diperlukan dalam buku harian rasmi atau buku daftar fail diperolehi dari tempat simpanan pada masa dan tarikh yang diperlukan PERKARA YANG PERLU DIAMBIL PERHATIAN BILA BUKA FAIL beri tajuk ringkas yang sesuai

4. PKPA 4/91: Garis Panduan Mengenai Strategi- strategi Peningkatan Kualiti Dalam Perkhidmatan Awam - Menyediakan garispanduan mengenai beberapa strategi untuk dilaksanakan oleh ketua-ketua jabatan bagi usaha meningkatkan serta memperkukuhkan kualiti dalam perkhidmatan awam. Tujuh Program peningkatan dicadangkan Sistem Cadangan Q Sistem Proses Q Sistem Pemeriksaan Q Slogan Q Hari Q Sistem Maklumbalas Q Sistem Maklumat Q kualiti yang

Pembaharuan-pembaharuan dalam pengurusan dan pentadbiran awam Kajian-kajian pengurusan dasar awam, sistem maklumat dan otomasi pejabat Menyelia dan menyelaras penggunaan komputer di pejabat-pejabat kerajaan Menjadi urusetia kepada PANEL Memajukan Pentadbiran Awam

PKPA 5/91: Panduan Mengenai Sistem Penjadualan Yang Bersepadu (SIAP) Bg mengenalpasti dan merancang projek-projek yg berdaya maju dan mengurangkan kelemahan. - dpt membantu ketua jab. a) Mengawasi perlaksanaan projek b) Memastikan projek dilaksanakan terancang dan ikut jadual. c) Sediakan anggaran peruntukkan belanjawan tahunan. PKPA 6/91: Panduan Mengenai Peningkatan Produktiviti Dlm Perkhidmatan Awam - Menyediakan garispanduan kepada ketua jabatan dalam merancang dan melaksanakan usaha-usaha meningkatkan produktiviti di jabatan masingmasing. Konsep Produktiviti: Produktiviti adalah nilai atau kualiti output yang dihasilkan oleh setiap unit.

(MAMPU) Strategi

Faktor-faktor penting yang mempengaruhi produktiviti: Tenaga Manusia Struktur Organisasi Sistem dan Prosedur Gaya pengurusan Persekitaran kerja Teknologi dll.

Panduan Pengurusan Kualiti - Menyeluruh (TQM) Memberi panduan serta penerangan kepada ketuaketua jabatan mengenai konsep, falsafah dan kaedah melaksanakan TQM. Konsep TQM; - Satu proses pengurusan kualiti beroriantasikan pelanggan - Satu proses yang bertujuan membawa perubahan yang menyeluruh - Satu proses Tranformasi Budaya di mana ciri-ciri budaya yang sedia ada akan diubah 4 Ciri penting TQM; 1. Matlamat: Kepuasan Pelanggan, Output Tanpa Cacat dan Output Yang Sentiasa Tepat. 2. Fokus: Sistem dan Proses, Budaya Organisasi, Pelanggan dan Pembekal 3. Strategi: Penambahbaikan Yang Berterusan, Melibatkan seluruh Organisasi, Tindakan Strategik, Matlamat Jangka Panjang, Pengawalan Kos, Tindakan Pencegahan, Kepastian Kualiti dan Penyelesaian Masalah Secara Sistematik. 4. Pelaksana: Pengurusan Atasan, Seluruh Kakitangan dan Pasukan Kerja. PENYEDIAAN BUKU PANDUAN PENGURUSAN KUALITI MENYELURUH (TQM) TUJUAN Membantu agensi merancang, melaksana, mengesan dan mengawal usaha-usaha peningkatan kualiti Menjadi panduan kepada setiap anggota untuk melibatkan diri dalam usaha-usaha peningkatan kualiti. Peringkat Agensi: - Perutusan Ketua Agensi - Prinsip-prinsip Pengurusan Kualiti - Penetapan Dasar Kualiti Agensi - Penetapan Tuju Arah Dan Output Agensi - Pencapaian Kualiti Melalui Penyelesaian - Masalah Sokongan Pihak Pengurusan PERINGKAT BAHAGIAN/UNIT Mengandungi Bahagian 1 hingga 6 seperti dalam Buku Panduan di peringkat agensi kecuali : Bahagian 4 yang akan mengandungi : (a) Standard-standard kualiti bagi output yang dihasilkan olehBahagian/Unit berkenaan. (b) Proses-proses yang terlibat dalam penghasilannya. (c) Bagi setiap proses, standard- standard kualiti untuk input, transformasi dan output. PERINGKAT INDIVIDU Pengubahsuaian Fail Meja dengan menetapkan standard - standard kualiti input, transformasi dan output proses kerja berkenaan. PELAN TINDAKAN PELAKSANAAN (TQM) - Perancangan Strategik Analisis SWOT - Penggubalan Dasar Kualiti - Penubuhan Struktur Pengurusan Kualiti - Pendidikan Kualiti - Penyediaan Panduan Standard Kualiti - Pelaksanaan Program PKPA 1991/1992/1994/1995 - Pengesanan dan Penilaian Prestasi TQM - Aktiviti dijelaskan dengan lebih detail. - Tentu pelaksana untuk tiap-tiap aktiviti. - Tentu jadual permulaan aktiviti. PKPA 4/92: Pengendalian Pengaduan Awam - Memaklumkan mengenai sistem pengendalian pengaduan awam yang baru dan peranan ketua-ketua jabatan melaksanakan sistem pengendalian pengaduan awam yang berkesan. Pengaduan Awam mengikut Pekeliling ini ialah: 1. Pengaduan orang ramai tentang ketidakpuasan hati mereka terhadap sebarang tindakan pentadbiran kerajaan. 2. Pengaduan ini meliputi semua aspek pentadbiran kerajaan kecuali perkara-perkara yang berkaitan dengan dasar kerajaan yang telah diletakan bawah kuasa Biro Bantuan Guaman, Jawatankuasa Khas kabinet mengenai pengurusan kerajaan dan Jawatankuasa Kerja Awam PKPA 2/93: Garis Panduan Mengenai Pemberian Anugerah Perkidmatan Cemerlang Perkidmatan Awam - Menerangkan jenis dan kaedah mengenai pemberian Anugerah Perkhidmatan Cemerlang kepada anggotaanggota perkhidmatan Awam Perkhidmatan Cemerlang - Merupakan perkhidmatan yang diberikan kepada seseoran anggota awam yang mana produktiviti kerjanya melebihi keperluan tanggungjawab biasa bagi

jawatannya. Perkhidmatan yang diberikan boleh dijadikan contoh dan ikutan serta diarap memberi pengaruh yang positif ke arah mengerakkan kecergasan bekerja dan daya usaha anggota yang lain Jenis-jenis Hadiah dan Insentif 1. Sijil Perkhidmatan Cemerlang 2. Cenderamata yang sesuai 3. Bonos gaji - akan ditetapkan ole JPA 4. Diberi Cuti Tanpa Rekod 5. Nama dan gambarnya akan dipamerkan disudut yang strategik yang biasa dikunjungi ole pelawat dan orang awam di pejabatnya PKPA 3/93: Panduan Mengenai Piagam Pelanggan - Membantu Ketua Jabatan/Agensi Kerajaan menwujudkan Piagam Pelanggan sebagai jaminan bertulis penyediaan keluaran dan perkhidmatan yang berkualiti, cepat, tepat, cekap dan memenuhi kehendak pelanggan. Konsep Piagam Pelanggan: - Satu dokumen bertulis yang menjelaskan tentang komitmen organisasi terhadap kualiti penyampaian keluaran dan perkidmatan kepada pelanggan. Ciri-ciri Piagam Pelanggan: 1.Jelas 2.Senang disebar 3.Kebolehpercayaan 4.Praktikal 5.Khusus 6.Boleh ditambahbaik Konsep dan definisi - Satu komitmen bertulis jabatan/agensi kerajaan terhadap penyampaian keluaran atau perkhidmatannya kepada pelanggan (termasuk stakeholders) - Satu jaminan jabatan/agensi kerajaan untuk menyampaikan keluaran atau perkhidmatan mengikut standard kualiti yang ditetapkan. CIRI-CIRI Jelas Senang disebar Kebolehpercayaan Praktikal Khusus Boleh ditambahbaik

Pengukuran Produktiviti membolehkan Organisasi:

Mengetahui sejauhmana sumber-sumber yang telahdiperuntukan diguna dengan cekap. Meningkatkan fleksibiliti operasi dari segi penggunaan tenaga manusia dan alat-alat. Mengenalpasti ditingkatkan produktiviti. bidang-bidang yang boleh

Menentukan kos operasi organisasi.

PKPA 7/91: Panduan Mengenai Kumpulan Meningkatkan Mutu Kerja (KMK) Memberi garispanduan perlaksanaan KMK dalam perkhidmatan awam. Konsep KMK KMK ialah sekumpulan kecil pekerja untuk mengenalpasti dan menyelesaikan masalah demi meningkatkan kualiti dan produktiviti mereka berdasarkan konsep pengurusan secara penyertaan dan kemanusiaan. Kumpulan Meningkatkan Mutu Kerja (KMK) Prinsip asas KMK;

Pengiktirafan kepada pekerja sebagai sumber yang paling bernilai disamping sumber pengurusan lain. Memajukan pekerja-pekerja Penyertaan dan sokongan semua peringkat Semangat bekerja secara berkumpulan pelaksanaan projek berkaitan dengan tugastugas harian

PKPA 8/91: Panduan Mengenai Manual Prosedur Kerja (MPK) Dan Fail Meja (FM)

Membantu ketua-ketua jabatan menyediakan MPK dan FM dengan lebih berkesan dan berkualiti

Faedah MPK dan FM Merekodkan semua prosedur dan peraturan kerja untuk dijadikan rujukan rasmi. Mewujudkan keseragaman dalam kaedah menjalankan tugas Memastikan peraturan pejabat dipatuhi Mengurangkan kesilapan

latihan serta arahan lisan

Mengurangkan

masa

Kepada Orang Ramai : - Tahu tentang spesifik mutu perkhidmatan - Mernilai tahap penyampaian perkhidmatan - Mengurangkan keraguan terhadap penyampaian perkhidmatan - Memudahkan perbandingan - Tahu standard kualiti perkhidmatan sesebuah jabatan/agensi Kepada Jabatan/Agensi Kerajaan - Petunjuk prestasi untuk membuat penilaian - Mempertingkatkan Disiplin Tanggungjawab Akauntabiliti - Supaya Perkhidmatan Awam lebih transparen PELAKSANAAN PIAGAM PELANGGAN Melalui lima peringkat utama : 1. Penggubalan Piagam Pelanggan 2. Promosi Piagam Kepada Pelanggan 3. Pemulihan Perkhidmatan (Service Recovery) 4. Pengesanan 5. Penilaian dan Penambahbaikan PENGGUBALAN PIAGAM PELANGGAN Empat proses - Mengenalpasti pelanggan dan kehendak mereka - Mengenalpasti keluaran atau perkhidmatan utama jabatan/ agensi - Menentukan standard keluaran/ perkhidmatan - Menyediakan Piagam Pelanggan

Perbezaan Manual Proses Kerja dan Fail Meja MPK - dokumen rujukan jab - berasaskan fungsi dan bidang tugas satu MPK utk jab. - Mengandungi maklumat menyeluruh mengenai semua aktiviti dalam jab FM -dokumen rujukan peringkat individu. - Berasaskan tugas tggjwb individu - satu FM untuk satu jawatan. Mengandungi maklumat/panduan untuk mengendalikan tugas yang ditetapkan bagi satu-satu jawatan. PKPA 10/91: Panduan Mengenai Peningkatan Kualiti Perkhidmatan Kaunter - Memberi panduan kepada jabatan kerajaan mengenai konsep perkhidmatan kaunter yang berkualiti Pekeliling ini mengariskan 3 komponen kaunter yang perlu diberi perhatian; 1. Bahagian Di Hadapan Kaunter 2. Bahagian Kaunter 3. Bahagian Di Belakang Kaunter Prinsip-prinsip operasi untuk perkhidmatan kaunter yang berkualiti; 1. 2. 3. 4. menyediakan

Pengubalan Strategi Penetapan Standard Kualiti Pengurusan Tenaga Manusia Untuk Menjayakan strategi Penambahbaikan Dalam Sistem Dan Prosedur

PKPA 1/92:

- Dasar Pensyarikatan Malaysia - Dasar Kependudukan Malaysia ke arah 70 Juta - Dasar Pengurangan Perbelanjaan Awam - Halatuju Pembangunan Kampung Dan Luar Bandar Dasar Sosial Dan Etika - Dasar Pendidikan Negara - Dasar Kebudayaan Kebangsaan - Dasar Penerapan Nilai Murni Dalam Pentadbiran - Dasar Pandang Ke Timur - Dasar Bersih Cekap Amanah - Kepimpinan Melalui Tauladan - Dasar Wanita Negara - PLKN Dasar Luar - Konsep Kawasan Aman, Bebas Dan Berkecuali ( ZOPFAN ) - Rancangan Kerjasama Teknikal Malaysia DASAR EKONOMI BARU ( 1970 ) - Dilaksanakan pada tahun 1970 utk membetulkan keadaan ketidakseimbangan sosioekonomi hingga mengakibatkan peristiwa 13 Mei 1969 Matlamat : - Pembasmian kemiskinan tanpa mengira kaum - Penyusunan semula masyarakat Jelaskan Strategi Pembasmian Kemiskinan Di bawah DEB. Pembasmian Kemiskinan Di Bandar - Penyediaan Kemudahan asas - Pembinaan rumah kos rendah - Penambahan peluang pekerjaan Pembasmian Kemiskinan Di Luar Bandar - Meningkatkan pendapatan dan Daya pengeluaran - Pembukaan Tanah Baru - Penyediaan Perkhidmatan Asas Strategi Penyusunan Semula Masyarakat - Penyusunan gunatenaga di semua peringkat - Meninggikan pendapatan - Pembentukan masyarakat usahawan bumiputra yang dinamik - Penyusunan milik ekuiti milik Bumiputra DASAR PENERAPAN NILAI-NILAI MURNI DALAM PERKHIDMATAN Pendahuluan - Kerajaan ambil iktibar dari ajaran agama untuk tujuan pembangunan masyarakat - Komitmen dan kesedaran masyarakat untuk menamalkan sifat positif dan universal yang boleh diterima oleh semua kaum dan memberi suatu identiti nilai. Objektif : - Pembentukan masyarakat yan beridentiti - Menghapuskan sikap negatif - Perkhidmatan yang bermutu Nilai Yang Penting : - Amanah - Ikhlas - Tekun - Bekerjasama - Bersyukur - Bertanggungjawab - Dedikasi - Berdisiplin - Berbudi Mulia DASAR PENSWASTAAN - Di lancarkan pada tahun 1983 - Kerajaan melakukan pemindahan kepentingan atau pelaburan kerajaan yg tertentu kepada sektor swasta Rasionalnya - pihak swasta di katakan lebih cekap dan bermotivasi - Dapat meningkatkan prestasi ekonomi - Seterusnya meningkatkan kadar pertumbuhan ekonomi Objektif : - Mengurangkan beban kewangan kerajaan - Meninggikan kecekapan dan bermotif keuntungan & bebas dari peraturan birokrasi Menggalakkan pertumbuhan ekonomi dan penggunaan sumber yg lebih cekap - Pengagihan sumber secara lebih cekap Dasar Pensyarikatan Malaysia

- Di perkenalkan pada tahun 1983 oleh Tun Dr. Mahathir - Menganggap Malaysia sebagai sebuah syarikat yg mana kerajaan dan pihak swasta merupakan pemilik sahamnya - Kerjasama adalah untuk membangunkan negara - Pihak Kerajaa dan swasta mempunyai tanggungjawab dan komitmen tertentu - Keuntungan dikongsi bersama melalui sistem kerjasama kerajaan dan swasta - PKPA Bil 9 Panduan Pelaksanaan Mekanisme - Sektor awam bantu bagi memudahkan kerjasama - Penubuhan Panel Perunding - Kelonggaran Peraturan - Pembaikan Penadbiran - Pekeliling untuk memberi panduan perlaksanaan Ciri ciri 1) Kerajaan pemegang saham 2) Kerajaan / Syarikat Kongsi Keuntungan 3) Kedua-dua sektor kenal peranan masing-masing 4) Sektor awam perlu beroperasi lebih cekap bantu sektor swasta 5) Bermatlamatkan Pertumbuhan Ekonomi Masalah Perlaksanaan 1) Pemahaman dan Penerimaan Konsep 2) Keberkesanan Panel Perunding 3) Persepsi yg salah 4) Perbezaan Kepentingan 5) Kelemahan Komunikasi 6) Kekurangan perkongsian maklumat 7) Krisis Kepimpinan 8) Pelarasan dan Muafakat Rumusan - Menerusi forum dan panel, pihak swasta dapat melibatkan diri dalam pengubalan dasar dan prosedur kerajaan - Menerusi penglibatan dua hala dalam pensyarikatan Malaysia kepekaan terhadap masalah dan keperluan diantara sektor awam dan swasta dapat di wujudkan dan potensi dalam sektor kedua-dua sektor dapat di gembelingkan ke arah pembangunan negara yg seimbang - Persepaduan di antara sektor awam dan swasta akan mendatangkan faedah kepada malaysia secara keseluruhan Dasar Perindustrian Negara Pengenalan : - Di tahun 60an tertumpu kpd getah / bijih timah - Di tahun 70an peluang pekerjaan dan menggalakkan pertumbuhan industri yang berasaskan eksport - Di tahun 80an tumpuan kpd industri berat. Kerajaan Galakkan Sektor Perindustrian : - Kajian semula dasar - Pengubalan Pelan Perindustrian 1986 1995 - Iklim Pelaburan - Mengadakan tabungan - Pembinaan kawasan perdagangan bebas - Pemberian Pioner status Kelemahan sektor perindustrian sehingga ahun 80an membuatkan kerajaan mewujudkan Dasar Perindustrian Negara Objektif : - Sektor perkilangan sebagai catalyst pertumbuhan perindustrian - Menggalakkan penggunaan sepenuhnya sumber asli - Meningkatkan tahap R & D sebagai asas kpd Negara Perindustrian Strategi Pelan Dasar Perindustrian -keluaran kilang secara besar-besaran dasar perindustrian berpandangan keluar dan menumpukankepada pengeksportan keluaran. - memajukan secara insentif industri berasaskan sumber untuk eksport dan pelbagai industri - memajukan industri berat terpilih untuk menyokong industri ekspot - sistem perkhidmatan bersepadu - membangunkan teknologi dan tenaga rakyat - mengurangkan perbelanjaan infrastruktur kepada perindustrian - perkukuhan industri pembangunan sektor pembuatn. - susun semula sistem galakan perindustrian untuk memupuk kecekapan dan daya saing yang tinggi

DASAR DASAR KERAJAAN Dasar Awam ( Thomas R. Dye ) Public Policy is whatever goverment choose to do or not to do Dasar Kerajaan Teras, Panduan atau matlamat bagi org awam (rakyat) demi kepentingan rakyat (masyarakat) Ciri-ciri : Kebajikan / hidup selesa / Aman / Sejahtera / Semangat bersatu-padu / Muhibbah / Kemajuan / Penguatkuasaan / Kewibawaan / kesejagatan Kenapa perlunya Dasar ? - sesuatu dasar itu tidak akan memberi manfaat jika tidak dilaksanakan dgn berkesan dan perancangan yg teliti - Dasar yg baik memerlukan para pelaksana yg jujur, matang,tulen,dedikasi,berdaya cipta, berani dalam melaksanakan tindakan dgn tegas. - Dasar mengariskan suatu panduan tindakan yg berfaedah dalam menyelesaikan masalah atau usaha utk mencapai matlamat negara. Bagaimana wujudnya sesuatu dasar ? Austin Ranney The study of policy content : - satu subjek masyarakat - satu jalinan peristiwa - satu pilihan tindakan - pernyataan tentang suatu maksud - satu perlaksanaan tujuan - penguatkuasaan Penentuan Dasar - Dasar Awam telah ditentukan dengan kuasa dan kewibawaannya dalam perlaksanaan melalui penguatkuasaan oleh institusi kerajaan yg terlibat dan dipertanggungjawabkan bagi melaksanakan - sesuatu Dasar itu tidak akan dianggap Dasar Awam sehingga ia di gabungkan, diselaraskan, dilaksanakan oleh pihak jabatan kerajaan. Ciri Utama Dasar Kerajaan 3 Ciri Utama : 1) Kerajaan memberi penguatkuasaan atau pengesahtarafannya kepada sesuatu dasar 2) Dasar Kerajaan pada lazimnya di anggap sebagai tanggungjawab yg sah. Ianya melibatkan obligasi sah menurut undang-undang 3) Dasar Kerajaan melibatkan kesejagatan atau bertaraf kebangsaan / persekutuan di mana kerajaan mempunyai kuasa mutlak. Pembentukan Dasar Bentuk Dasar : 1) Projek - Berbentuk konkrit / Khusus - Jangka masa pendek - Sebahagian dari program 2) Program - Berbentuk Sosial - Bentuk awal sesuatu dasar 3) Rancangan - Lebih Terperinci - Pelbagai Masalah Sosial - Ada Objektif / Matlamat - Strategi dalam bentuk bertulis 4) Dasar / Undang-undang - Berbentuk Panduan - Mengurus masalah sosial - objektif / matlamat - Hukuman : Denda / Penjara - Sukar diubah / Mansuh Dasar Dasar Ekonomi - Dasar Ekonomi Baru - Dasar Pembangunan Negara - RRJP 2 - Dasar Perindustrian Negara - Dasar Pertanian Negara - Dasar Penswastaan

LANGKAH UNTUK MENJAYAKAN DASAR PERINDUSTRIAN - tingkatkan R&D - wujudkan iklim pelaburan - akta galakan pelaburan - pindaan akta cukai pendapatan - pengeculian cukai - perluasan pasaran - insentif - tabungan asia japanesedev. Fund /tabung ushawan baru Dasar pembangunan negara 99-00 - Membina sebuah negara bersatu padu - mewujudkan sebuah negara yang lebih adil maju dan makmur menjelang tahun 2020 - sebagai sebuah negara maju meliputi politik, sosial kerohanian dan kebudayaan. Strategi DPN Membasmi kemiskinan, penyusunan semula masyarakat, penyusunan semula gunatenaga, pemilikan modal saham, penglibatan sektor swasta, pembangunan wilayah, pembangunan sektor pertanian, pembangunan sektor perkhidmatan, pembangunan infrastruktur, pembangunan sistem pendidikan dan latihan, pembangunan sumber manusia. Dimensi DPN Memperbaiki ketidakseimbangan sosial dan ekonomi Tertumpu kepada golongan termiskin, masyarakat pedagangan dan perindustrian bumiputera, penglibatan sektor swasta, pembangunan sumber manusia, dasar liberal dalam pemilikan modal saham, golongan minoriti di beri pertimbangan. Perlaksanaan dasar Pembangunan Negara Pendidikan dan latihan Pasaran antarabangsa Persaingan Perlindungan Tarikan modal Pembasmian kemiskinan luar bandar Estet komersil Latihan Belia Jalan raya, kesihatan Pengangkutan Perumahan, api, air Pembasmian kemiskinan di bandar Peningkatan pendapatan Peningkatan kemudahan CONTOH SOALAN: DPN bertujuan mengurangkan kadar kemiskinan. Apakah aktiviti kerajaan utk capai maklamat berkenaan. - pendahuluan - Jelaskan apa itu dasar kerajaan - Jelaskan DPN - Dimensi DPN - Aktiviti kerajaan untuk mengurangkan kemiskinan di bawah DPN. - mewujudkan peluang pekerjaan - menambahkan daya pengeluaran negara - peluang sektor rendah ke lebih diutamakan. - kurangkan perbezaan pendapatan antara bandar dan luar bandar. - taraf pendidikan latihan kesihatan. - wujud usahawan bumiputera Rumuskan....