AKTA

KESELAMATAN DAN
KESIHATAN PEKERJAAN 1994
(OSHA)

BAHRUDIN BIN MAMAT

(TIMBALAN PENGARAH KHIDMAT TEKNIK)
JKKP SELANGOR
1

PENGENALAN JKKP

Jab. Kejenteraan JKJ JKKP/DOSH

Jabatan dibawah KSM terdapat cawangan ikut

Fungsinya:

negeri saja.

Penguatkuasaan Pendaftaran, Pengiktirafan,

Promosi dan khidmat nasihat Ceramah, seminar,

Penyediaan Standard Gubal akta /peraturan/

Pemeriksaan, Penyiasatan dan Tindakan Undang-undang

pameran dan promosi.

garispanduan baru dan semakan semula.

AKTA DAN PERATURAN YANG

DIKUATKUASAKAN JKKP

Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan,

1994 (Akta 514) dan 7 Peraturan di bawahnya.

Akta Kilang dan Jentera, 1967 (Akta 139) dan 15

Peraturan di bawahnya.
Akta Petroleum (Langkah-langkah Keselamatan),
1984 (Akta 302) dan Peraturannya.

Peraturan -peraturan di
bawah AKKP, 1994
1.
2.
3.

Pernyataan Dasar Am K&K (Pengecualian)-1995

Jawatankuasa K & K (JKK/SHC))- 1996
Kawalan Terhadap Bahaya Kemalangan Besar Dalam
Perindustrian (CIMAH)- 1996
Pegawai K & K (PKK/SHO)-1997
Pengelasan, Pembungkusan & Pelabelan Bahan Kimia
Berbahaya (CPL)-1997
Penggunaan & Std. Pendedahan Bahan Kimia Berbahaya
Kepada Kesihatan (USECHH)-2000
Pemberitahuan kemalangan, kejadian berbahaya, keracunan
pekerjaan dan penyakit pekerjaan (NADOPOD)-2004
PERINTAH :

4.
5.
6.
7.

Pegawai K & K- 1997

Larangan Penggunaan Bahan -1999
4

AKTA KESELAMATAN
DAN KESIHATAN
PEKERJAAN, 1994
(AKTA 514)

 Tanggungjawab untuk memastikan

keselamatan dan kesihatan di tempat kerja
dengan melihat siapa yang mencipta risiko
dan siapa yang bekerja dengan risiko
peraturan kendiri (self-regulation)
perundingan (consultation)
kerjasama dan penglibatan pekerja

BAHAYA DI TEMPAT KERJA

BAHAYA FIZIKAL

BAHAYA KIMIA
Gas/vapour
habuk
wasap

mekanikal
elektrikal
bising/ getaran
tempat tinggi
haba
tekanan

BAHAYA
PSIKOSOSIAL
gangguan seksual
tekanan kawan sekerja
jiran/keluarga
penyalahgunaan dadah

BAHAYA
ERGONOMIK

BAHAYA BIOLOGI
bakteria/virus/spora
habuk tumbuhan
7

TUJUAN AKTA
1.

Keselamatan, kesihatan dan kebajikan orang yang

sedang bekerja; - (Pekerja)

2.

Melindungi orang bekerja dan selainnya daripada aktiviti

yang melibatkan risiko;- (orang awam, pelawat, dsb)

3.

Mengadakan suasana tempat kerja selamat dan sihat

(bersesuaian dengan kehendak fizikal dan mental pekerja)

4.

Untuk mengadakan perundangan keselamatan dan

kesihatan pekerjaan dengan peraturan dan tataamalan
industri yang diluluskan di bawah peruntukan Akta

-(tidak terhad kpd akta & peraturan)

SKOP AKTA 514

ORANG YANG BEKERJA : dalam semua sektor di Malaysia mengikut
Jadual Pertama
Kecuali : pekerjaan di atas kapal (termaktub dibawah
Ordinan Perkapalan Saudagar 1952)
Angkatan tentera

JADUAL PERTAMA

Pengilangan
Perlombongan dan penguarian
Pembinaan
Pertanian, perhutanan dan perikanan
Kemudahan: Elektrik, Gas, Air dan Perkhidmatan Kebersihan
Pengangkutan, penyimpanan dan komunikasi
Perdagangan borong dan runcit
Hotel dan restoran
Kewangan, Insurans, Hartanah dan Perkhidmatan Perniagaan

Perkhidmatan Awam dan Pihak Berkuasa Berkanun

10

Seksyen 3 Tafsiran
Industri-perkhidmatan awam, pihak berkuasa
berkanun atau mana-mana aktiviti ekonomi dalam
Jadual Pertama;
Loji- Apa-apa jentera, kelengkapan, perkakas, alat
atau peralatan, apa-apa komponennya dan apa-apa
yang dipasang, disambung dan diperlengkapkan
padanya;

11

TANGGUNGJAWAB MAJIKAN

SEKSYEN
16

Majikan perlu
menyediakan dasar
keselamatan dan
kesihatan secara
bertulis
menyediakan
organisasi dan
perkiraan keselamatan
dan kesihatan

12

KANDUNGAN DASAR
KESELAMATAN DAN
KESIHATAN DI TEMPAT KERJA
1. Pernyataan mengenai DASAR AM majikan
terhadap keselamatan dan kesihatan di
tempat kerja
2. Pernyataan mengenai ORGANISASI untuk
melaksanakan dasar keselamatan dan
kesihatan di tempat kerja
3. Pernyataan berkenaan PERKIRAAN untuk
perlaksanaan dasar keselamatan dan kesihatan
di tempat kerja.

13

Pernyataan Mengenai
Dasar Am
Majikan menyatakan mengenai:
i. Prinsip/komitmen
ii. Prioriti
iii. Peranan/Kerjasama
iv. Objektif :
* Mengada,menyelenggara tempat & sistem
kerja
* Memberi maklumat dan latihan
* Menyiasat kemalangan/penyakit
perusahaan
* Mematuhi kehendak undang-undang
Ditandatangani oleh pengurusan tertinggi
& tarikh
14

JABATAN KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN

KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA

DASAR KESELAMATAN DAN KESIHATAN PEKERJAAN

Adalah menjadi dasar JKKP untuk menyediakan persekitaran kerja yang selamat dan sihat untuk semua pekerjanya
dan orang-orang lain yang mungkin terjejas oleh aktiviti-aktivitinya.

Pihak pengurusan dan pekerja akan sama-sama berusaha untuk mencapai matlamat dan objektif-objektif dasar ini
melalui rundingan dan kerjasama.
Khususnya, dasar Jabatan ialah:
untuk menyediakan dan menyenggarakan suatu tempat dan system kerja yang selamat dan sihat;
untuk mempastikan bahawa semua kakitangan adalah diberi maklumat,arahan, latihan dan penyeliaan
berkenaan cara untuk menjalankan tugas mereka dengan selamat dan tanpa risiko kepada kesihatan;
untuk menyiasat semua kemalangan, penyakit, keracunan dan kejadian berbahaya dan mengambil langkahlangkah untuk mempastikan kejadian-kejadian tersebut tidak berulang lagi;
untuk mematuhi kehendak-kehendak perundangan mengenai keselamatan dan kesihatan seperti yang
ditetapkan di dalam Akta keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994, peraturan-peraturannya dan
tataamalan-tataamalan yang dilulusakan;
untuk menyediakan kemudahan-kemudahan kebajikan asaa bagi semua pekerja; dan
untuk mengkaji semula dasar ini apabila perlu.
Jabatan yakin bahawa keselamatan dan kesihatan mestilah diintegrasikan ke dalam aktiviti-aktiviti harian kita, dan
pengguna cara kerja yang selamat dan sihat adalah factor utama kea rah mempastikan kejayaan misi kita.
Untuk mempastikan pelaksanaan dasar ini, seorang pegawai keselamatan dan kesihatan dilantik disetiap pejabat
untuk menyelaraskan aktiviti-aktiviti keselamatan dan kesihatan seperti yang telah dirancang.
Ir. Hj. Abu Bakar Bin Che Man
Ketua Pengarah
Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
Malaysia.
Tarikh Semakan: 14hb. September 2004

JKKP JOHOR

15

Pernyataan Mengenai
Organisasi
Agihan dan penyelarasan tanggungjawab:
* Setiap lapisan pengurusan dan pekerja
* Jawatankuasa Keselamatan dan Kesihatan
* Pegawai Keselamatan dan Kesihatan
Perlu nyatakan:
* Bagaimana akauntabiliti ditetapkan
* Bentuk pengawasan pelaksanaan program dibuat
Carta organisasi pengurusan keselamatan &
kesihatan
Ditandatangani oleh pengurusan tertinggi dan tarikh

16

Pernyataan
Mengenai
Perkiraan

1. Sistem, prosedur dan program-program

yang dilaksanakan bertujuan mengawal
atau menghapus bahaya-bahaya di tempat
kerja
2. Maklumat yang jelas tentang bahayabahaya dan langkah kawalan yang diambil.
3. Ditandatangani oleh pengurusan tertinggi
dan tarikh.
17

Perkiraan
(Arrangement)

Prosedur melaporkan kemalangan / bahaya

Prosedur Menyiasat kejadian kemalangan
Audit tempat kerja
Analisa risiko & kawalan
First Aid, first aiders
Prosedur kejadian kecemasan (ERP)
Latihan induksi dan lanjutan KKP
Prosedur untuk kontraktor
Promosi KKP (OSH promotion)
Penyimpanan rekod
Penyenggaraan pelan dan peralatan
Sistem kerja selamat dan penggunaan PPE,
dll.

18

Kepentingan Dasar
Keperluan Undang-undang
Penglibatan terus majikan mengenai KKP
Ujud piawaian pencapaian dan tindakan
KKP
Menjelaskan peraturan dan
tanggungjawab organisasi
Kenyataan mengenai objektif
Menyediakan satu sistem pengurusan
keselamatan dan kesihatan
Jelas dan telus dalam menjalankan
perniagaan

19

TANGGUNGJAWAB MAJIKAN

SEKSYEN
15 (1)

Majikan perlu
memastikan
setakat yang
praktik,
keselamatan,
kesihatan dan
kebajikan
pekerjanya.
20

setakat yang praktik

teruknya bahaya atau risiko
pengetahuan dan cara menghapuskan
atau mengurangkan bahaya atau risiko
terdapat dan kesesuaian cara
menghapuskan atau mengurangkan
bahaya atau risiko
kos menghapuskan atau mengurangkan
bahaya atau risiko
21

KESIMPULAN KEHENDAK
SEKSYEN 15(1)

mengikut perundangan, majikan

berkewajipan untuk menyediakan
keperluan asas yang sesuai terhadap
pekerjanya;
jika tidak mematuhinya adalah satu
kes jenayah.

22

TANGGUNGJAWAB
MAJIKAN
(a)
SEKSYEN
15(2)

(b)

pengadaan dan
penyenggaraan loji dan
sistem kerja;
membuat perkiraan bagi
keselamatan dan
kesihatan terhadap
penggunaan,
pengendalian,
penanganan, penyimpanan
dan pengangkutan loji dan
bahan

23

TANGGUNGJAWAB
MAJIKAN

SEKSYEN
15(2)
(sambungan)

( c)

pengadaan maklumat,
arahan, latihan dan
penyeliaan

(d)

pengadaan dan
penyenggaraan tempat
kerja cara masuk ke
dalam dan keluar
darinya yang selamat
dan tanpa risiko
24

TANGGUNGJAWAB MAJIKAN

(e)
SEKSYEN
15(2)
(sambungan)

pengadaan dan
penyenggaraan
persekitaran
pekerjaan yang
selamat dan tanpa
risiko kesihatan
dan cukup
kemudahan
kebajikan
25

TANGGUNGJAWAB MAJIKAN
untuk memastikan tiada
risiko kepada pekerja dan
bukan pekerjanya daripada
aktiviti pengusahaannya;

SEKSYEN
17

JHA, HAZAN, HIRARC

pengadaan maklumat kepada

orang lain kesan ujud
daripada aktiviti
pengusahaannya.
ERP, Responsible Care

26

CONTOH KEWAJIPAN AM MAJIKAN

DAN ORANG YANG BEKERJA SENDIRI

PENYENGGARAAN TEMPAT KERJA

Perlu mengambilkira:
Sistem bagi Pemeriksaan Berkala
dengan melapurkan kecacatan
kepada orang yang bertanggungjawab;
Pembaikan samada secara baikpulih atau
penggantian;

27

SISTEM KERJA SELAMAT

Premis dan loji yang selamat;
Penyenggaraan Pencegahan yang efektif;
Pencahayaan & pengalihudaraan yang mencukupi;
Pemilihan, arahan dan latihan pekerja;
Penyeliaan yang kompeten dan penguatkuasaan
peraturan;
Perlindungan tambahan untuk pekerja yang kurang
upaya.
28

CONTOH KEWAJIPAN AM MAJIKAN

DAN ORANG YANG BEKERJA SENDIRI
PENGATURAN KESELAMATAN DAN
KESIHATAN
Pengadaan kelengkapan pelindung diri (PPE),
peralatan yang sesuai;
Pengendalian diatur secara selamat;
Lebihan berat perlu diambilkira;
Bahagian berbahaya ditutup;
Bahaya pencemaran dilindungi;

29

CONTOH KEWAJIPAN AM MAJIKAN

DAN ORANG YANG BEKERJA SENDIRI
PENGATURAN KESELAMATAN DAN
KESIHATAN
Kemudahan penstoran mencukupi dan selamat;
Pengangkutan dilaksanakan dengan selamat
Beban diikat dan dalam keadaan stabil.
Bahan dibungkus dengan selamat.

30

TANGGUNGJAWAB MAJIKAN
mengadakan pengawasan
perubatan;

SEKSYEN
28, 29 & 30

mengaji pegawai
keselamatan dan kesihatan;
menubuhkan jawatankuasa
keselamatan dan kesihatan
di tempat kerja.
31

PENGAWASAN PERUBATAN
(SEKSYEN 28)

1. Menteri boleh membuat arahan mengujudkan

Peraturan jika terdapat apa-apa risiko seperti:
a.
b.
c.
d.

2.

3.

Kes-kes penyakit;
Proses atau bahan yang digunakan;
Orang di bawah umur 16 tahun;
Pekerjaan melibatkan risiko khas kepada kesihatan.

Peraturan terperinci bagi pengawasan perubatan

dan pemeriksaan perubatan tidak termasuk
rawatan perubatan;
Pengawasan perubatan yang dijalankan oleh
Doktor Kesihatan Pekerjaan (OHD yang perlu
berdaftar dengan JKKP).
32

PEGAWAI KESELAMATAN & KESIHATAN

(SEKSYEN 29)
1. Pembinaan bangunan & kejuruteraan :
Harga kontrak > RM 20 juta
2. Pembinaan kapal : Pekerja > 100 orang pada waktu
puncak kerja
3. Aktiviti memproses gas /industri petrokimia :
Pekerja > 100 orang
4. Pembuatan dandang dan vesel tekanan :
Pekerja > 100 orang
5. Industri pembuatan logam yang terdapat kerja
mengetin,mengecap, menebuk, memotong atau
melentur : Pekerja > 100 orang
6. Industri kayu : Pekerja > 100 orang
7. Pembuatan simen : Pekerja > 100 orang
8. Lain-lain aktiviti pembuatan : Pekerja > 500 orang

33

PEGAWAI KESELAMATAN & KESIHATAN

(SEKSYEN 29)

1. Pendaftaran : Borang yang disediakan & fee RM 100

2. Kelayakan :
a) Diploma keselamatan & kesihatan pekerjaan
b) Kursus & lulus peperiksaan dan 3 th pengalaman
c) 10 th dalam bidang k & k
d) Kelayakan lain- di tetapkan oleh Menteri
3. Tempoh pendaftaran : 3 tahun
4. Pembaharuan : Perlu hadiri program berkaitan KKP
sekurang-kurangnya sekali setahun
5. Majikan hendaklah melapurkan kepada KP mengenai SHO
yang dilantik/ditamatkan dalam tempoh sebulan

34

PEGAWAI KESELAMATAN & KESIHATAN

(SEKSYEN 29)

Kewajipan SHO

Menasihati majikan
Memeriksa tempat kerja
Menyiasat kemalangan
Membantu majikan menganjurkan program
KKP
Sebagai Setiausaha Jawatankuasa KKP
Analisa statistik kemalangan
Membantu mana-mana pegawai
Menjalankan lain-lain arahan yang diarahkan
oleh majikan.
35

JAWATANKUASA KESELAMATAN &

KESIHATAN (SEKSYEN 30)
Keperluan:

Bilangan Pekerja > 40 orang

@ apabila diarah oleh KP-JKKP
Keanggotaan:
a) Pengerusi Majikan/Pengurus
b) Setiausaha SHO/ orang lain / ahli jawatankuasa
(dilantik oleh Pengerusi)
c) Wakil majikan
d) Wakil pekerja - undian
< 100 2 orang wakil majikan &
2 orang wakil pekerja
> 100 4 orang wakil majikan
4 orang wakil pekerja
36

JAWATANKUASA KESELAMATAN &

KESIHATAN (SEKSYEN 30)
Mesyuarat JKK:
1. Perbincangan : Isu keselamatan dan kesihatan
pekerjaan
2. Kekerapan - 3 bulan sekali
3. Sesuatu mesyuarat hendaklah dipanggil segera jika
terdapatnya kemalangan
4. Anggota jkuasa hendaklah diberi notis bertulis dan
satu salinan agenda mesyuarat
5. Menyediakan tempat yang sesuai dan waktu bekerja
6. Kuorum Pengerusi, Setiausaha, ahli
7. Bukan ahli boleh hadir : sesiapa yang terlibat
dengan kemalangan, orang yang berpengetahuan
tentang keselamatan dan kesihatan
37

FUNGSI JAWATANKUASA KESELAMATAN

DAN KESIHATAN
(seksyen 31)
1.

Membantu dalam pembuatan kaedah-kaedah

keselamatan dan kesihatan dan sistem kerja selamat;

2.

Mengkaji semula keberkesanan program keselamatan

dan kesihatan;

3.

Menjalankan kajian tentang trend kemalangan,

kemalangan nyaris, kejadian merbahaya, keracunan
pekerjaan atau penyakit pekerjaan dan hendaklah
melaporkan kepada majikan bersama cadangan
pembaikan;

4.

Mengkaji semula dasar keselamatan dan kesihatan di

tempat kerja dan membuat cadangan kepada majikan;

38

FUNGSI JAWATANKUASA KESELAMATAN

DAN KESIHATAN (samb.)

5. Memeriksa tempat kerja sekurang-kurangnya

3 bulan sekali;
6. Menjalankan siasatan kemalangan, kejadian
berbahaya, keracunan pekerjaan atau
penyakit pekerjaan dengan seberapa segera;
7. Penyiasatan aduan dari pekerja-bincang dan
membuat cadangan kepada majikan;
8. Seseorang majikan hendaklah menyimpan
salinan laporan di tempat kerja selama
tempoh minima 7 tahun.

39

FUNGSI JAWATANKUASA KESELAMATAN

DAN KESIHATAN (samb.)
9.

PERUNTUKAN LATIHAN DAN MAKLUMAT

Majikan hendaklah untuk memastikan ahli

jawatankuasa mempunyai kefahaman dan
pengetahuan asas tentang fungsi jawatankuasa

Majikan hendaklah meyediakan latihan yang

mencukupi kepada ahli jawatankuasa

Majikan hendaklah menyediakan dokumen dan

maklumat yang berkaitan : Undang2, tataamalan,
maklumat berkaitan program k & k, prosedur kerja,
bahaya dan lain-lain yang berkenaan.

40

TANGGUNGJAWAB
MAJIKAN
SEKSYEN 32

Pemberitahuan mengenai
kemalangan,kejadian
bahaya, keracunan
pekerjaan dan penyakit
pekerjaan kepada
pejabat JKKP yang
berdekatan.
Ujud Peraturan baru
yang berkuatkuasa pada
Mac 2005.
41

KESIMPULAN KEHENDAK
SEKSYEN 32

Menyediakan satu sistem melapor dan

penyiasatan terhadap kemalangan, keracunan,
penyakit, kerosakan harta benda dan
sebagainya;
Analisa sebab-sebab kemungkinan terhadap
kemalangan, keracunan dan penyakit dan
mengambil tindakan pembetulan untuk
mengelakkan kejadian semula;
Menyenggara rekod dan statistik untuk proses
pemantauan.
42

TANGGUNGJAWAB
PENGILANG & PEMBEKAL
memastikan loji dan bahan
adalah selamat apabila
digunakan dengan betul;

SEKSYEN
20 & 21

Ujian, pemeriksaan dan cara guna

bagi loji/bahan

mengadakan maklumat yang

cukup untuk penggunaan loji
atau bahan.
CSDS / apa-apa perubahan
terhadap loji/bahan

43

TANGGUNGJAWAB AM BAGI
PEREKABENTUK, PENGILANG &
PEMBEKAL
Setakat yang praktik Untuk memastikan loji/bahan direkabentuk dan dibina
dengan selamat dan tanpa risiko kesihatan bila digunakan
dengan betul;

Mengadakan pengujian dan pemeriksaan yang sesuai;

Memastikan dan mengadakan sistem maklumat yang cukup;

Merancang penyelidikkan untuk menghapus dan

menggurangkan risiko;
Cara pembinaan dan pemasangan yang selamat.
44

TANGGUNGJAWAB AM PEKERJA
(Seksyen 24)
Memberi perhatian munasabah bagi keselamatan
dan kesihatan dirinya dan orang lain;

Memberi kerjasama kepada majikan atau orang

lain dalam melaksanakan kehendak akta;
Memakai dan menggunakan peralatan atau
pakaian pelindung diri yang dibekalkan; dan
Mematuhi arahan atau langkah-langkah
keselamatan dan kesihatan pekerjaan.
45

PENGUATKUASAAN DAN
PENYIASATAN
Kuasa untuk memasuki, memeriksa,
menyiasat, mengambil contoh dan
lain-lain apabila mengsyaki wujud
bahaya; (Seksyen 39)

Notis Larangan dan Pembaikan;

(Seksyen 48)

46

PENDAKWAAN
Siapa yang boleh didakwa?
Badan Korporat bersama dengan
Pengarah Syarikat, Pengurus, Setiausaha
atau yang lain; (Seksyen 52)
Kesatuan Sekerja;
(Seksyen 53)
Seorang ejen; (Seksyen 54)

47

PENALTI
JENIS KESALAHAN
Gagal mematuhi Notis

PENALTI
Maksima RM50,000 @
LIMA tahun penjara @keduaduanya sekali @/dan RM500
setiap hari

Kewajipan Am Majikan dan Maximum RM50,000 @

Orang yang bekerja sendiri
DUA tahun penjara @ keduaduanya sekali

48

PENALTI
JENIS KESALAHAN

PENALTI

Diskriminasi terhadap
pekerja dan lain-lain

Maksima RM10,000 @ SATU

tahun penjara

Berkaitan dengan

Maksima RM10,000 @ SATU

pemeriksaan

tahun penjara

Organisasi keselamatan dan Maksima RM5,000 @ ENAM

kesihatan
bulan penjara
Kewajipan Am pekerja
Maksima RM1,000 @ TIGA
bulan penjara
Kedua-duanya sekali
49

KESAN TERHADAP
ORGANISASI
Pengurangan bilangan kes kemalangan,
keracunan dan penyakit.
Pengurangan ketidakhadiran
Meningkat pengeluaran dan kualiti
Meningkatkan perhubungan antara industri
Meningkat imej syarikat/organisasi
Meningkat pesaingan
Data dan maklumat untuk penentuan
piawai
50

PERLAKSANAAN DI SEKTOR
AWAM
Surat KSN

51

Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Selangor

Tingkat 7 & 8, Wisma Consplant 2
Jalan SS 16/1,
47500 Subang Jaya, Selangor D.E
Tel: 03-56236400
Fax: 03-5638 9159
email: baharuddin_ma@mohr.gov.my
52