Anda di halaman 1dari 2

NASKAH DHARMA WACANA TRI HITA KARANA PINAKA DASAR NGLAKSANAYANG

DANU KERTHI
Inggih suksma aturang titiang majeng ring pangenter baos inggian galah sane kapaica ring
titiang, ngaturang sambrama wacana majeng ring ida dane sareng sami. Sadurung titiang
ngelanturang atur, pinih kapertama lugrayang titiang ngaturang rasa angayu bagya majeng
ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning paswecan Ida presida iraga mesadu
ajeng ring genah tur galahe sane becik puniki.

OM SWASTYASTU Sane wangiang titiang , Majeng ring Panureksa sane wangiang titiang,
Majeng ring para sisia pemilet pacentokan sami sane wangiang titiang, Ida dane sareng
sami sane ten presida ojah titiang siki-siki sane dahat tresna asihin titiang.

Ida dane para pamiarsa sareng sami


Maosang indik danu kertih punika, boya ja tios wantah sinalih tunggil pahan saking sad
kertih sane munggah ring peplajahan agama, napi kasujatian sad kertih punika? Sad kertih
punika kawangun antuk kalih kruna, inggih punika sad miwah kertih. Kruna sad madue arti
nenem, lan kertih madue arti suci, yadnya utawi pidabdab. Dadosnyane, sad kertih punika
madue teges nenem kasucian utawi yadnya sane patut kemargiang olih para janane ring
jagate puniki. Ngenenin indik pemargin prakerti yadnya minakadi:
Kapertama, sane kabaos atma kertih inggih punika utsaha sane kalaksanayang mangda
sida sanghyang atma nenten kaiket olih awidya.
Ping kalih sane kabaos Samudra kertih nenten ja wenten tios ngelaksanayang utsaha miara
Samudra, pasih miwah pesisi.
Ping tiga indik wana kertih nenten ja wenten tios ngelestariang kawentenan alas sane
pinaka genah para beburone maurip.
Selanturnyane sane kabos danu kertih inggih punika utsaha ngelestariang genah pawetuan
toya utawi “ sumber-sumber air sekadi pasiraman, tukad, danu miwah sane lianan.
Selantur ipun kabaos jagat kertih inggih punika wantah upakara pabersihan palemahan
antuk ngawetuang upakara tawur, caru merebu bumi, miwah sane tiosan.
Sane kaping untat kabaos manusa kertih inggih punika marupa upakara manusa yadnya
ngemargiang upakara dharma kahuripan nganutin guru sastra ngawit saking upakara
magedong-gedongan, upakara kepus pungsed, upakara abulan pitung rahina, telung
bulanan, ngotonin, mapandes, pawiwahan, miwah sane lianan

Inggih ida dane, para pamiarsa sareng sami


Napi kasujatian danu kertih punika? Danu kertih, inggih punika utsaha ngelestaring genah
pewetuan toya utawi “sumber-sumber air” sekadi Pesiraman, Tukad, Danu miwah sane
lianlianan. Pastika ida dane sampun uning ring kawigunan toya sane presida ngurip
sehananin sane maurip sane wenten ring jagate. Utsaha sane presida kaanggen jalaran
mangdane kewentenan danu setata asri inggih punika nenten ngerusak taru sane wenten,
turmaning ngemargiang upacara melasti miwah ngaturang pekelem ring tengahing danu.
Lianan ring punika patut taler ngewangun parhyangan ring wewidangan danu punika
mangda presida ngelestaring kesucian ring danu utsaha sane kemargiang mangda presida
ngewerdiang sane kebaos keharmonisan ring jagate. Keharmonisan punika pacang presida
kemargiang yening para umat sampun ngemargiang Tri Hita Karana. Tri Hita Karana inggih
punika keharmonisan sane kewangun I manusa sareng Dewa sane kabos parhyangan, I
manusa sareng manusa kabaos pawongan maka miwah manusa sareng jagat genah ipun
maurip sane kabaos palemahan . Yening iraga sareng sami sampun presida ngemargiang
Tri Hita Karana pastika presida taler ngardi Jagate Kertih. Majalaran sastra tri hita karana
punika jagat baline prasida ajeg, saantukan sastra punika prasida nuntun para janane
ngamecikang sahananin parhyangan genah ngaturang bhakti ring ida hyang parama kawi .
tri hita karana taler prasida nuntun para janane ngamecikang paiketan pasemetonan ring
bali. Tri hita karana taler prasida nuntun para janane namecikang indik kawentenan
wewidangan baline mangda asri saking kota rauh ring desa-desa. Duaning kadi asapunika
buat kasuksman tri hita karana ne, patut punika kakardinin kalih kalimbakang
pamekasnyane ring jagat bali.
Inggih ida dane sane suksmayang titiang, mangdane presida ngewerdiang Pawongan patut
iraga ngemargiang sane kabaos Atma Kertih miwah manusa Kertih. Yening ngaptiang
Parhyangan miwah Palemahan, parilaksana sane patut kemargiang inggih punika antuk
ngelaksanayang samudra kertih, wana kertih, danu kertih miwah jagat kertih.
Inggih ida dane para pamiarsa sareng sami,
Napi sane patut iraga laksanayang mangda danune punika becik turmaning pinaka
prananing kahuripan, sampun sepatutnyane upapira lan becikang mangda danune punika
setata asri,nenten ngerusak taru sane wenten, taler nglaksanayang yadnya niskala sekadi
upakara melasti miwah pakelem ring tengahing danu taler ngewangun parhyangan ring
wewidangan danu punika mangda presida ngelestaring kesucian ring danu.
Ida dane pamiarsa sareng sami
Yening cutetang daging dharma wacana iwau inggih punika:
1. Danu kertih punika sinalih tunggil pahan saking sad kertih,
2. Danu kertih ten pinaka utsaha Sajeroning ngemargiang ajahan Tri Hita Karana
Inggih ratu ida dane sareng sami sane wangiang titiang, wantah asapunika presida antuk
titiang ngaturang. Dumadak je wenten pikenoh ipun menawi wenten atur titiang sane nenten
mungguh ring pikayunan titiang nunas majeng ring ida dane sareng sami
“ jukut kangkung mesambel sere, sekar alit ring kuping gajah”
“kirang langkung titiang nunas ampura, titiang alit kari melajah”
Makewesananing atur puputang titiang antuk parame shanti

OM SANTIH SANTIH SANTIH OM

Anda mungkin juga menyukai