Anda di halaman 1dari 3

“OM SWASTYASTU”

Inggih ratu ida dane sane wangiang titiang, pemekas ring angga panureksa sane dahat
kusumayang titiang, para penodya, pemilet, taler semeton sareng sami sane tresna sihin titiang.
Kaping ajeng ngiring nunas ica majeng ring ida sang hyang parama kawi dumogi sangkaning
paswecan ida iraga sareng sami prasida ngamolihang kerahayuan, ring rahina sane mangkin
titiang rumasa gargita ring manah, riantukan presida kacunduk ngiring ida dane sareng sami ring
rahina sane mangkin mapaiketan ring Bulan Bahasa bali warsa 2023 lan prasida ngamiletin
wimbakara Pidarta Bahasa bali, mungguing Murdan Pidarta sane jagi aturang tityang inggih
punika “SEGARA KERTIH”

Inggih ratu ida dane sareng sami sane wangiang titiang,


Pangaweruh pewangunan baline sampun kesungkemin tur sampun kaunggahang ri
sejeroning peraturan daerah , inggih punika pewangunan sane nganggen dasar kaweruhan
budaya. Sane kebaos pewangunan sane nganggen dasar kaweruhan budaya inggih punika
kacihnayang antuk pikayun utawi konsep Tri Hita Karana. Tri Hita Karana kepah dados tiga,
inggih punika: Parahyangan, Pawongan, lan Palemahan. Sajeroning pewangunan i manusa
utawi pawongan punika sane dados bobot utamannyane sane prasida jagi ngewangun kesukertan
jagat. Santukan Tri Hita Karana punika sukseman nyane wantah tetiga sane ngawinan i manusa
ngemangguhang kesukertan minakadi: Paiketan i manusa majeng ring ida sang hyang widi wasa
sane kebaos parahyangan, Paiketan i manusa sareng i manusa sane kebaos pawongan, taler
Paiketan i manusa sareng palemahan.
Inggih ratu ida dane sareng sami sane kusumayang titiang,
yening jagat baline puniki anutang tityang ring daging tatwa Tri Hita Karana palemahan
punika wantah jagat baline, pawongan punika wantah krama baline, taler parahyangan punika
nenten je tios wantah pura-pura sane wenten ring sejebag Bali, minakadi pura dang kayangan,
pura sad kayangan , pura kayangan jagat , miwah sane tiosan.
Ri tepengan puniki titiang nenten je jagi natasang paindikan pewangunan parahyangan,
sakewanten sapunapi sepatut nyane krame baline ngewangun paiketan majeng ring ida sang
hyang widi wasa mangda prasida ngamolihang kasukertan jagat baline. Krama baline patut
nyihnayang rasa bakti majeng ring ida sang hyang widi wasa, sane megenah ring kayangan jagat
manut prabawan nyane soang-soang meserane antuk yadnya. Ring sajeroning ngewangun

PIDARTA BAHASA BALI SUSIANA


yadnya, munggah ring purana bali, sane kebaos Sad Kertih, inggih punika: ngenenin indik
pemargin pakerti yadnya, minakadi:
1. Atma kertih
Yadnya punika tetujone upakara majeng ring sang hyang atma minakadi upakara ngaben,
memukur, miwah sane tiosan.
2. Danu Kertih
Inggih punika upakara sane katur majeng ring palemahan minakadi upakara mendak tirta,
mepulang pakelem ring danu, ring sawah, ring pabian.
3. Segara kertih
Tetujon upakara yadnya puniki kasegara sane kacihnayang antuk upakara nangluk merana.
4. Wana kertih
Tatujon upakara puniki wantah ngerahayuang alas, gunung, miwah sarwa tumbuh minakadi
entik-entikan kacihnayang antuk upakara ngaturang pakelem ring gunung
5. Jagat Kertih
Tetujon karya puniki wantah upakara pabersihan palemahan antuk ngelaksanayang upakara
tawur, caru merebu bumi, miwah sane tiosan
6. Yama kertih
Upakara puniki merupa upakara manusa yadnya ngemargiang upakara dharma kauripan
nganutin guru sastra ngawit saking upakara magedong-gedongan, upakara kepus pungsed,
upakara abulan pitung rahina, telung bulanan, ngotonin, mepandes, pewiwahan, miwah sane
tiosan.

Ida dane sareng sami sane tresna sihin tityang

Sekadi murdan Pidarta sne uningayang tityang diwau inggih punika “Segara Kertih” upacara
segara kertih punika wantah silih sinunggil pahan saking sane kebawos SAD KERTIH, Segara
Kerthi pateh sekadi segara agung tan patepi. Napi mawinan sekadi asapunika, duaning
makasamian jagate puniki kaiterin antuk segara sane nenten prasida antuk ngwatesin. Yening
iketang ring widang Bahasa, Aksara, miwah Sastra Bali, segara kerthi pinaka panglikub
pikayunan sane ngawengkonin jagat Bali. Antuk punika, ngiring upapira tetamian panglingsir
antuk manah subakti, antuk parilaksana sane jakti, mangda prasida macampuh ring iusan budaya

PIDARTA BAHASA BALI SUSIANA


global. Titiang ngaptiang ida dane sareng sami mangda prasida ngupapira kesimbangan alam
semesta miwah sedagingnyane manut sekadi pahpahan Tri Hita Karana.

     Ida dane sareng sami sane wangiang tityang,


ngawit mangkin ngiring sareng sami mulat sarira, eling ring angga, eling ring Sad Kerti. Duaning
ring kahuripa puniki patut pisan makerti ayu, mangda sadaging jagat kerta raharja.
Wantah sekadi asapunika sane prasida aturang titiang. Mejanten sampun sangkaning kiwimudan
tur katunaan tityang akeh atur tityang sane nentrn manut, gumantine tityang wantah nunas geng
rene pangampura,

“jukut kangkung mesambel sere, sekar alit ring kuping gajah”


“kirang langkung titiang nunas ampura, titiang alit kari melajah”
Makewesananing atur puputang titiang antuk parame shanti
 “OM SHANTI SHANTI SHANTI OM”

PIDARTA BAHASA BALI SUSIANA

Anda mungkin juga menyukai