Di Tata Ku :
Annisah Harry Prasetyo (3) Barroq Al Mubarak (6)
Dean Nurfitra (9) Destya Nurul Fadillah (10)
Dhea Salsabila (11) Dian Novita Fitriani (12)
Fajar Nur Rohman (14) Karissa Rahma Dewi (21)
Zidan Al Khoeri (36)
SMAN 1 BANJAR
DINAS PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN KOTA BANJAR
Jl. K.H Mustafa No 1, Kota Banjar 46311, Telephone (0265)741192
WARSIH 2023/2024
KECAP PANGANTEUR
Puji sinareng sukur urang sangggakeun ka Allah nu maha gofur anu tos maparinan
nikmat iman, nikmat islam sareng nikmat sehat. Alhamdulillah simkuring saparakanca
tiasa ngarengsekeun tugas anu dipiwarang nyaeta tugas ngadamel makalah tina tema
Warta Pendidikan anu leuwih di khususkeun nyaeta asal usul Wana Wisata
Karangkamulyan (Ciung Wanara). Sareng ngadamelna makalah ieu supados nambih
pengetahuan anyar pikeun anu maca.
Penulis
BAB I BUBUKA
A. Kasang Tukang
Budaya mangrupa cara hirup anu ngembang,sarta kagaduh sareng ku
jumplukan rang sarta diwariskeun ti generasi ka generasi. Budaya tiasa kabentuk ti
sagala rupa unsur anu rumit,kaasup sistem ageman sarta pulitik,adat
istiadat,pakakas,Nalika,wangunan,baju,sarta karya seni.
Budaya nyaeta salah sahiji cara urang jalmi kanggo nurunkeun kauninga,hiji
keilmuan ka generasi selanjutnya ,tanpa kitu kaayaanana budaya di jaman
tiheula,mangka moal aya peradaban jalmi anu sepertos ayeuna ataupun nagara
Indonesia sarta oge tatar sunda anu urang tinggali ayeuna.
Budaya anu aya di nusantara asalna ti budaya anu aya saprak jaman karajaan,di
saban wewengkon benten budaya na,benten karajaan na,tangtos wae abdi
minangka nu nulis boga pamadegan yen peryogi kanggo mempelajari
budaya ,tanpa mempelajari budaya mangka urang sarta generasi anu bade dongkap
bade langkung gampil ancur,goyah, labil, kalawan mempelajari budaya mangka
midamel hiji bangsa ngabogaan hiji identitas ,kalawan mempelajari budaya
maraneh bade meunangkeun hiji identitas,pangakuan luhur diri maraneh sorangan.
Ku margi eta makalah ieu bade ngabahas hiji budaya bade patilasan hiji
karajaan anu namina Karajaan Galuh. Patilasan sajarah ieu aya di Desa
Karangkamulyan,Kecamantan Cijeungjing. Budaya patilasan Karajaan galuh ieu
peryogi pisan dimargikeun nyaeta hiji kawit usul ti Suku Sunda, Hiji mimiti ti
kaum sunda.
Dumasar babaran di luhur,mangka diangkat tema kanggo penyusunan pancen ieu
anu dijudulan “Sejarah sarta Budaya Loka Bojong Galuh Karangkamulyan”
B. Tujuan
a. Untuk melanggengkeun sarta mengenalkeun budaya sunda,hususna budaya
karajaan galuh ka khalayak rame.
b. Mengapresiasi kearifan budaya khususna dina widang sajarah sareng adat
istiadat khususna di tatar sunda.
c. ngarengsekeun tugas makalah mata palajaran Nalika Sunda kelas XI
SMAN 1 Banjar.
BAB II EUSI
A. Lokasi Situs Bojong Galuh Karangkamulyan
Loka Karangkamulyan mangrupa loka ti mangsa Hindu-Buddha kalawan
koordinat 7°20 , 84 ' S 108°29 , 376 ' E. Kinten-kinten loka ieu mangrupa
patilasan mangsa Karajaan Galuh. Loka Karangkamulyan aya di Desa
Karangkamulyan,Kacamatan Cijeungjing. Komplek loka mangrupi leuweung
anu lega na 25 , 5 hektar aya di sisi jalan gede anu nyambungkeun Ciamis-
Banjar. Wangkid loka di palebah kaler nyaeta jalan gede, belah wetan
Walungan Cimuntur, kidul Walungan Citanduy, sarta di belah kulon aya rest
area.
Iraha loka ieu kapanggih henteu dipikanyaho sacara tangtos. Balarea satempat
nyebutkeun yen saprak kira-kira warsih 1700 komplek ieu atos sering
didatangan kanggo sagala rupa maksad. Nanging inventarisasi barang-barang
purbakala anu dipigawe ku N.J. Krom dina warsih 1914 henteu nyebutkeun
kitu kaayaanana komplek Karangkamulyan.
1. Pangcalikan
Mimiti anu ditepungan ti panto lebet loka ka arah wetan yaktos Loka
Pangcalikan. Loka ieu mangrupi lahan anu atos dibere pager beusi. Loka
Pangcalikan diwangun tilu halaman sewang-sewang diwatesan susunan batu
kalawan jangkungna kira-kira 1 m rubak 0 , 35 m. Halaman kahiji tempatna
palebah kidul. Halaman kadua aya di palebah kaler halaman kahiji. Selanjutnya
halaman katilu aya di palebah kaler halaman kadua.
Dina halaman katilu ieu aya wangunan cungkup tanpa dinding nanging
diselubungi vitrage bodas. Tinggalan anu aya mangrupi batu bodas tufaan
ukuranana 92 x 92 cm kalawan luhur sakabeh 48 cm. Batu ieu ku balarea
disebut pangcalikan. Di palebah kidul batu ieu ngajajar tilu buah batu leah ti
bahan andesitik. Di palebah kulon tanagi batu pangcalikan aya sekumpulan
batu hiji diantarana ngawangun buleud paos.
2. Sipatahunan
Sipatahunan nyaeta salah sahiji haturan tepian Citanduy anu landai. Di dieu
henteu aya objek arkeologi.
3. Sanghyang bedil
Loka Sanghyang Bedil mangrupi wangunan susunan batu ngawangun sagi
opat. Dina sisi kidul aya celah tembok minangka jalan lebet. Di keur lahan aya
2 batu paos dina kaayaan pites. Hiji batu dina posisi ajeg sarta anu hiji na deui
rubuh. Batu anu rubuh ieu disebut Sanghyang Bedil margi bentukna jiga bedil.
4. Panyabungan Hayam
Halaman ieu ngawangun ngalingker anu di keur na aya tangkal bungur. Dina
sisi kaler aya tatanan batu.
5. Lambang Peribadatan
Menyusuri jalan taneuh ka arah kaler saterusna mengkol ka wetan bade
ditepungan batu Lambang Peribadatan. Batu ieu aya dina halaman anu
diwatesan susunan batu ngawangun bujur kurung. Jalan lebet aya di sisi wetan.
Di keur halaman aya batu tangtung ngawangun sagi opat paos,dikurilingan
susunan batu buleud. Batu tangtung kasebat kapungkur (warsih 1960-an)
kapanggih di palebah kaler lokasi ayeuna dina jara kira-kira 10 m. Kalawan
sagala rupa wiwaha saterusna didirikeun di lokasi ayeuna sarta
dipangnyieunkeun pager ti susunan batu sakumaha objek anu sanes.
6. Cikahuripan
Menyusuri jalan taneuh ka arah wetan bade dugi di Cikahuripan. Cikahuripan
mangrupa pasamoan dua walungan alit anu namina Citeguh sarta Cirahayu.
Kaayaan Cikahuripan anu aya ayeuna mangrupa tempat ibak kanggo kaperluan
nu tangtu. Wangunan anu aya mangrupa wangunan anyar kalawan dilengkepan
sagala rupa fasilitas contona tempat solat.
7. Panyandaan
Ka arah wetan ti Cikahuripan aya susunan batu ngawangun pasagi anu
nyarupaan tembok batu. Dina sisi wetan aya celah minangka jalan lebet. Di
keur struktur batu ubeng aya batu tangtung sarta batu leah ngawangun segitiga
anu dikurilingan susunan batu alit. Loka ieu disebut Panyandaan.
8. Makam Sri Bhagawat Pohaci
Di payun Loka Panyandaan aya tilu buah batu tangtung anu salah sahijina dina
posisi condong. Di kira-kira batu tangtung ieu aya sebaran batu-batu buleud.
Objek ieu dipercaya minangka astana Sri Bhagawat Pohaci.
9. Pamangkonan
Loka Pamangkonan perenahna tebih di palebah kidul Loka Panyandaan atawa
di belah wetan Loka Pangcalikan. Objek mangrupi susunan batu ngawangun
pasagi. Dina sisi wetan aya celah minangka jalan lebet. Di keur objek aya
susunan batu-batu buleud ngalingkung salah sahiji batu. Batu ieu oge disebut
Sanghyang Inditinditan kapungkur kapanggih di Walungan Citanduy.Astana
C. Legenda
Patilasan di loka Karangkamulyan dihubungkeun kalawan legenda
Ciung Wanara. Disebatkeun sabot Prabu Adimulya Permanadikusuma
marentah Galuh,boga maksud rek kanggo ngajalanan hirup minangka pertapa.
Kanggo ngawujudkeun kahayang eta,pamarentahan Galuh dibikeun ka Prabu
Bondan Sarati. Prabu Adimulya Permanadikusuma mitembeyan kahirupan
minangka pertapa boga gelar Pandita Ajar Sukaresi.
Sayembara adu hayam anu diayakeun Bondan Sarati kadona kanggo anu
tiasa ngelehkeun hayam raja mangrupi palih wilayah Karajaan Galuh.
Ngadenge wartos eta,Ciungwanara henteu ajrih-ajrih ngamangpaatkeun
kasempetan. Sabot lumangsung perang antawis hayam Ciungwanara sarta
hayam Bondan Sarati,Ciungwanara sok waspaos,ku kituna terhindar ti usaha
pembunuhan. Ahirna hayam Ciungwanara tiasa ngelehkeun hayam raja.
BAB III
PENUTUP