Anda di halaman 1dari 4

Assalamualaikum wr wb. Sampurasun!!! Kumaha daramang?

Bapa kalih Ibu girang pangajen nu ku sim kuring dipihormat. Hadirin


samudayana!
Langkung ti payun hayu urang sanggakeun puji sinareng sukur ka Dat
Alloh nu Maha Gofur! Solawat miwah salam mugia dilélérkeun ka Jungjunan
Alam nyatana Habibana wanabiyana Muhammad SAW. Ku barokah sareng
nimat ti Mantenna ieu urang samudayana tiasa riung mungpulung di tempat nu
mulya ieu.
Hadirin nu ku sim kuring dipihormat.
Ngadegna sim kuring di ieu tempat seja ngiring diajar sumanggem
ngalalancar cumarios, kalawan insyaallah baris ngabantun jejer kamekaran
basa Sunda ti jaman ka jaman.
Hadirin nu ku sim kuring dipihormat,
Basa tẻh cicirẻn bangsa, sakumna sarjana Basa Sunda paham pisan kana
kalimah ieu malih dina kamekaran saterasna nu dianggap mibanda pangaruh
ageung sanès mung saukur basa sareng ẻtnisitas atawa sèkèsèlèr, nanging ogẻ
budaya. Kukituna basa tẻh mangrupi representasi, wujud nyata, hiji budaya nu
ngarojong ajegna hiji sèlèr. Basa dianggap janten pangrojong pangpentingna
kanggo rènghapna hiji budaya. Basa sunda resmi diaku janten basa nu mandiri
ngawitan taun 1841, ditandaan ku medalna kamus basa sunda nu munggaran
(kamus basa walanda, malayu jeung sunda). Kamus eta wedalan Amsterdam,
yasana Roorda, salah sawios sarjana basa timur.

Basa Sunda mangrupi basa nu diciptakeun sareng dianggo ku urang Sunda


dina saniskara kapperyogian komunikasi kahirupan maranehna. Teu aya nu
terang, iraha basa sunda lahir, tapi tina titinggal mangrupi seratan, nu
mangrupi katerangan pangheubeulna, wanguna prasati ti abad ka 14.
Prasasti èta kapendakna di Kawali Ciamis sareng diserat dina batu alam
nganggo aksara sareng nganggo Basa Sunda (kuno). Taksiran prasati ieu
langkung ti hiji sareng didamel dina mangsa pamarèntahan Prabu Niskala
Wastukancana (1397-1475), janten tiasa dipastikeun yèn Basa Sunda tos
dianggo sacara lisan ku masarakat Sunda harita malih tiasa ogé tebih sateuacan
jaman èta. Teu pamohalan waktos Kwaeun Lun nu dièmbarkeun ku Berita Cina
sareng dianggo pikeun ngobrol sapopoè di wilayah nusantara sateuacan abad ka
10 di masarakat Jawa Barat tiasa janten nyaèta Basa Sunda ( kuno ), masing
uhun teu kapendak sareng teu dipikawanoh bungkeuleukanana gè.
Buktos dianggèna Basa Sunda dina wangun seratan, tiasa deueur kapendak
ku urang dina wangun naskah, nu diserat dina daun lontar (lontar, kawung,
kalapa, nipah) nu asalna ti jaman abad ka 15 dugi ka 18. Margi langkung ganpil
cara nyeratna nya ku kituna naskah mah langkung panjang tibatan prasasti. Nu
balukarna kabeungharan kecapna langkung euyeub sareng struktur bahasana
langkung jelas.

Hadirin nu ku sim kuring dipihormat,


Peryogi kauninga basa sunda dina mangsa èta seueur mibanda kosakata
serepan sareng dipangaruhan ku struktur Basa Sangsakerta ti India. Saentos
urang Sunda wanoh sareng ngagem agama islam, sareng nanjeurkeun
kakawasaan agama Islam di Cirebon sareng Banten ti ngawitan ahir abad ka 16.
Hal ieu tèh mangrupi buktos yèn nu pangpayunna lebet kana kabeungharan
kecap Basa Sunda nyaèta kosakata Basa Arab sapertos duniya, niyat, salat,
masjid, sareng sajabina

Mirig lebetna islam kana lebet kalbu sareng saniskara widang kahirupan
masarakat Sunda, kosakata basa arab beuki seueur nyerep kana kabeungharan
kecap basa sunda nu saterasna mah tos teu asa janten kosakata serepan deui.

Kamekaran salajengna aya pangaruh Basa Jawa dina kahirupan


masarakat Sunda atra pisan katingali ti ahir abad ka 17 dugi ka pertengahan
abad ka 19 balukar tina pangaruh Mataram ka wilayah ieu. Mangsa harita
kagunaan Basa Sunda salaku basa tulisan di kalangan kaom elit kadeseh ku
Basa Jawa, margi Basa Jawa dijantenkeun basa resmi di lingkungan
pamarèntahan, disagèdèngeun èta tingkatan basa/undak-usuk basa sareng
kosakata Jawa lebet ogè kana Basa Sunda nurutan pola Basa Jawa nu disebat
Unggah-Ungguh Basa.

Ku dianggèna undak-usuk basa janten nyababkeun ayana stratifikasi


social / tingkatan-tingkatan status sosial kalawan nyata. Tapi sok sanaos kitu
Basa Sunda tetep diangge janten basa lisan, basa paguneman sadidinten
masarakat Sunda. Malih, di lingkungan masarakat handap utamina di
padèsaan, kagunaan basa tulisan sareng basa sunda masih tetep aya, utamina
kanggo nyerat karya sastra wawacan nu nganggo aksara Pègon.

Ti satengahing abad ka 19 Basa Sunda ngawitan dianggè deui janten basa


tulisan di sadaya tingkatan sosial urang Sunda, kalebet nyerat karya sastra.
Dina ahir abad ka 19 ngawitan lebet pangaruh Basa Walanda dina
kabeungharan kecap (kosakata) ogè dina èjahan diserat sapertos basa latin
balukar tina dibukana sakola-sakola kanggo ra’yat pribumi ku pamarèntah.

Ku diwulangkeuna di sakola-sakola sareng janten basa komunikasi antar


ètnis / sèkèsèlèr dina hirup kumbuh sadidinten, Basa Malayu ogè nyerep sareng
mangaruhan Basa Sunda. Komo deui saentos janten basa persatuan nu namina
janten Bahasa Indonesia dina taun 1928. Ti taun 1920-an kadangu humandeuar
jeung kahanjakal ti para ahli sareng panalungtik Basa Sunda yèn Basa Sunda
tos robih janten kamalayuan, nyaèta Basa Sunda campur sareng Basa Malayu.

Ti tahun 1950-an kahariwang ti para ahli beuki mindeng kadanguna margi


dina ngangè basa sunda tos dicampuran / direumbeuy ku Bahasa Indonesia ku
urang Sunda nu matuh di kota - kota ageung, sapertos Jakarta malah di
Bandung nyalira gè sami. Seueur urang Sunda nu matuh di kota - kota ageung
teu nganggè Basa Sunda dina ngobrol dina hirup kumbuh sadidinten dina
kulawarga aranjeunna. Tapi, masing kitu tètèla masih seueur kènèh kaom nu
kalawan sumanget merjoangkeun ayana sareng hirup - huripna Basa Sunda di
tengah-tengah masarakatna dina hal ieu Sunda jeung Jawa Barat. Ku lobana
kulawarga ti sèlèr liann nu matuh di tatar Sunda sareng ngobrol nganggè Basa
Sunda dina kahirupan sapopoè, urang kudu optimis yèn Basa Sunda tèh moal
dugi ka tumpur.
Hadirin nu ku sim kuring dipihormat,
Rupina dicekapkeun sakitu wae cariosan ti sim kuring. Hapunten tina
sagala kakirangan! Hatur nuhun kana samudaya perhatosanna!
Billahitaufikwalhidayah, Assalamualaikum wr wb.

Diropéa ku Abah Unang

KAMEKARAN BASA SUNDA


Kelompok 4
Anggota:
1. Dede Ernawati
2. Enung Nurul Wahidah
3. Kodar Solihat
4. Nisa Nurjanah
5. Pradya Dwi Putra G
6. Titin Ekawati

MADRASAH ALIYAH NEGERI (MAN) 2 CIAMIS

Jl. Yos Sudarso No.53 Tlp. (0265)771432 Fax. (0265)776484


Website : www.man2cms.sch.id E-Mail : administrasi@man2-cms.sch.id
Ciamis 46211

2011

Anda mungkin juga menyukai