BALI
BAB II
KELAS VIII
Kawentenan Anggah-ungguh basa Bali sangkaning wenten
pabinayan linggih
(perbedaan kedudukan masyrakat Bali)
• Krama Bali Purwa(tradisional) sane • Krama Bali anyar(modern)
metu saking pamijilan (berasal dari 1. Wenten krama Bali sane kabaos
keturunan)
sang singgih yadiastun nenten medue
• 1. Krama Bali Triwangsa (masyarakat Kasta nanging ipun pinaka
Bali yang Berkasta) sane pinaka sang
singgih sekadi: Prakangge/prayayi( pejabat/atasan)
• A. wangsa Brahmana Sekadi: Direktur, manajer, gubernur,
• B. wangsa Kesatrya Bupati, Camat, Kepala Sekolah, guru,
Msl.
• C. wangsa Wesia
• 2. Krama Bali biasa sane nenten 2. Sane pinaka sang sor ( bawahan)
makasta sane pinaka sang sor kabaos sekadi: pegawai, buruh, pembantu,
wangsa jaba. murid, msl.
Kruna-kruna basa Bali kepah dados
pitung soroh
1. Kruna andap ( Basa Biasa)
conto:
a. Suba (sudah) f. Ngenceh (kencing)
b. Mara (baru) g. Alih (cari)
c. Teka (datang) h. Ngeling ( menangis)
d. Dingeh (dengar) i. Ilang (hilang)
e. Panak (anak) a. Ngelah (punya)
Msl…
2. Kruna Alus Mider (Ami)
dados keanggen mideran nyinggihang miwah ngasorang
(memiliki 2 fungsi)
Conto:
• Msl…
3. Kruna alus Madia (Ama)
Basa Menengah pantaraning alus singgih lan alus sor
conto:
Msl…
4. Kruna Alus singgih (Asi)
basa sane keanggen nyinggihang sang singgih/ menghormati lawan bicara
conto:
Msl..
5. Kruna alus Sor (ASO)
kaanggen ngasorang angga miwah ngasorang anak tios sane linggihne andapan/ digunakan untuk
merendah saat berbicara dengan lawan bicara yang kedudukannya lebih tinggi
Msl…
6. Kruna Mider
kruna sane nenten medue wangun alus lan basa siosan/ kata yang tidak memiliki
bentuk alus lainnya bisa di gunakan untuk berbahasa alus ataupun bahasa biasa
conto:
Msl..
LATIHAN SOAL
1. Adungang kruna-kruna puniki tur
No Kruna
dagingin
andap
tanda
Ami
centang!
Ama Asi Aso K. kasa
Mider r
1 Mapesengan
2 Nawang
3 Mabanyu
4 Bunter
5 Tiang
6 Mapeta
7 Ampun
2. Nguwah( merubah) lengkara
NO
andap ke basa alus
BASA ANDAP
singgih !
BASA ALUS SINGGIH (ASI)