Anda di halaman 1dari 4

Tugas Bahasa Bali

Sor Singgih Basa


A.A.Putri Nadia Paramitha (19/XII IA 7)
Sor singgih basa taler kabaosang anggah ungguhing basa taler kangkat
kabaos unda usuk basa. Sakewanten sane lumrah kabaos inggih punika
"Sor Singgih Basa".

Manut sor singgih basa sajeroning Basa Bali wenten pepalihannyane


makadi :
1. Basa Bali Alus :
 Basa Bali Alus Singgih (A.Si)
 Basa Bali Alus Sor (A.So)
 Basa Bali Alus Madia (A.Ma)
 Basa Bali Alus Mider (A.Mi)
2. Basa Bali Madia
3. Basa Bali Andap (Kapara)
4. Basa Bali Kasar

A. Basa Alus Singgih


Basa alus singgih mangge ritatkala matur – atur majeng ring
wangsa sane tegehan utawi ring jatma sane patut jung-jungang/
singgihang. Lengkara – lengkara sane kanggen mabebaosang
punika marupa kruna – kruna sane sampun kaanutang, upami :
 seda ( mati, wafat )
 mantuk ( mulih, pulang )
 ngandika (ngomong, bersabda )
 ngaksi ( ningalin, melihat )
 mireng ( madingehang, mendengar )
 ida ( ia, beliau )
 wikan ( dueg, pandai )
 parab ( adan, nama )
 gria ( umah, istana )
 ngrayunang ( madaar, santap )

B. Basa Alus Sor


Basa alus sor mangge ngandapang raga ri kala matur – atur
ring wangsa sane tegehan utawi sane patut singgihang. Kruna –
kruna sane mangge matur – matur marupa kruna – kruna sane alus
sor, upami :
 padem ( mati, meninggal )
 budal (mulih, pulang )
 matur ( ngomong, berkata )
 ngatonang (ningalin, melihat )
 miragi ( ningeh, mendengar )
 ipun ( ia, dia )
 tambet ( belog, bodoh )
 wasta ( adan, nama )
 pacanggahan ( umah, rumah )
 nglungsur ( madaar, makan )

C. Basa Alus Madia


Basa alus madia, marupa basa bali alus sane wirasanipun
tengah – tengah, dados mangge marep ring wangsa tegehan,
sesamen triwangsa miwah wangsa andapan sane patut jungjungang,
upami :
 tiang, wit saking titiang ( cang, saya )
 niki, wit saking puniki ( ene, ini )
 nika, nit saking punika ( ento, itu )
 ten, wit saking nenten ( tusing, tidak )
 napi, wit saking punapi ( apa, apa )
 ampun, wit saking sampun ( suba, sudah )
 sira, wit saking sapasira ( nyen, siapa )
 sirep ( pules, tidur )
 margi ( jalan, mari )
 mriki ( mai, kemari )
 ajeng ( daar, makan )

D. Basa Alus Mider


Basa malus mider marupa basa alus sane ngrias kagunan
ipun ri kala mabebaosan marep ring wangsa sane tegehan utawi
ring wangsa andapan sane patut jungjungang, upami :
 rauh (teka, datang )
 kanin (matatu, luka )
 mamargi (majalan, berjalan )
 lali (engsap, lupa )
 jinah (pipis uang )
 gelis (enggal, cepat )
 raris ( lantas, lalu )
 ayam (siap, ayam )
 puput (pragat, selesai )
 alit (cerik,kecil )

E. Basa Bali Madia


Basa Madia inggih punika kruna-kruna basa Baline sane
maderbe wangun wantah asiki, nenten maderbe wangun
alus,nenten maderbe wangun tiosan, mawinan dados maideran
sajeroning bebaosan.
Conto :
- Kija - tembok
- Ngongkok - clana
- Spidol - radio
- Bunter - gilik
- Sendeh - galak
- Sepatu - pulpen

F. Basa Bali Andap/ Kepara


Basa Andap inggih punika kruna-kruna sane rasa
basannyane andap (endep),nenten alus miwah nenten kasar. Yening
basa mider nenten madrebe wangun tiosan,nanging basa andap
madrebe wangun Alus.
Conto :
- Suba - teka
- Mara - aba
- Dingeh - ngenceh
- Ngigel - madaar
- Panak - alih
- Eda - beli

G. Basa Bali Kasar


Basa kasar inggih punika kruna-kruna basa Baline sane rasa
basan nyane kaon, saha ketah kanggenmabaosri kalanin brangti, ri
kalaning merebat utawi mamisuh.
Conto :
 leklek ( daar, makan )
 cicing (cicing, anjing )
 nani ( cai, kamu lelaki )
 tidik ( daar, makan )
 bangka ( mati )
 beler ( kual, kurang ajar )
 ibe ( cai, kue, kamu )
 siga ( nyai, kamu wanita )
 medem ( pules, tidur )

Anda mungkin juga menyukai