Anda di halaman 1dari 2

Struktur Geguritan

A. Struktur Fisik
1. Pamilihing Tembung (Diksi)
a. Rinengga: tembung kang dirangkai kanthi cara tembunge digandheng karo tembung
liya, biyasane migunakake ater-ater, seselan lan panambang.
 Ater-ater (ha-, a-): ateges
 Seselan (-in-, -um-): tumeka, sinambi
 Panambang (-ira, -ing): jamaning
b. Tembung Entar: tembung kang duwe teges ora salugune (kiasan).
Tuladha: udan tangis, kethul pikirane, lunyu ilate.
c. Tembung garba: tembung loro utawa luwih kang kagandheng dadi siji, sarana nyuda
cacahing wandane.
Tuladha: yeku, mardikeng, sedyarsa, lsp.
d. Tembung plutan: tembung kang dirangkep wandane, supaya suda akehing wandane.
Tuladha: kluban, pra, kwalon.
e. Tembung wancahan: panyudane aksara ing wiwitan tembung.
Tuladha: wit, wis, ra, lsp.
f. Dasanama: tembung pirang-pirang kang duwe teges siji utawa padha.
Tuladha:
Angin : bayu, maruta, samirana
Ati : manah, nala, driya, kalbu
Anak : putra, yoga, siwi, atmaja

2. Pengimajinasian/citraan/gambaran pangindran
a. Indra pangrasa (ati)
Tuladha: ati iki rasane keranta-ranta
b. Indra pandeleng (mripat)
Tuladha: ulatane tajem nalika nyumurupi kembang desa
c. Indra pangrungu (kuping)
Tuladha: simbah atine susah mireng kadadeyan wingi sore
d. Indra pangambu (irung)
Tuladha: ambune wangi-wangi kembang mlati

3. Lelewaning Basa (Majas)


a. Asimilasi
b. Metafora
c. Alegori
d. Personifikasi
e. Metonomia
f. Hiperbola
g. Eufemisme
h. Ironi
i. Onomotape
j. Metatesis
k. Epentesis
l. Klimaks
m. Antiklimaks
n. Antitesis
4. Purwakanthi (Rima)
a. Purwakanthi guru swara: kang duweni swara kang padha ing pungkasane tembung\
Tuladha:
 sapa jujur, bakal luhur
 aja dahwen, ati kopen, yen kowe pengen dahwen
b. Purwakanthi guru sastra: kang duweni tulisan kang padha utawa aksarane ing saben
wiwitan wanda utawa tetembungane.
Tuladha:
 Sing sapa salah seleh (nunggal sastra s)
 Bibit, bebet, Bobot (nunggal sastra b)
c. Purwakanthi guru basa/ lumaksita: kang ngemot tetembungan kang dibaleni maneh
jroning ukara.
Tuladha:
 Raja putra, putrane daleme Ngastina
 Bayem arda, ardane ngrasuk busana

B. Struktur Batin
1. Tema : gagasan utama panganggit ing geguritane.
2. Nada : swaraning tetembungan kang karakit kanthi laras saengga duweni daya kanggo
nggeterake pamaca saben tembunge.
3. Swasana : kahanan psikologi kang dirasakake dening pamaca kang kawujud amarga
nyawijining pamaca marang isining geguritan
4. Amanat : pepeling kang dikarepake dening panganggit tumrap marang pamacane
lumantar geguritan.

Anda mungkin juga menyukai