Anda di halaman 1dari 16

PAKEMAN BASA

MATERI KELAS IX
BASA SUNDA

Annisa Aulia Nabilah, S.Pd.


Kompetensi Dasar

3.4 4.4
Mengidentifikasi kekayaan
Menyajikan kekayaan idiom
idiom bahasa Sunda dan nilai-
bahasa Sunda serta nilai-nilai
nilai yang terkandung di
yang terkandung di dalamnya
dalamnya dengan
dengan memanfaatkan
memperhatikan struktur teks,
fungsi sosial, dan aspek berbagai media
kebahasaan
TUJUAN PEMBELAJARAN

Setelah selesai mempelajari materi pada


bagian ini, peserta didik diharapkan dapat
memahami idiom bahasa Sunda (babasan,
paribasa, panyaraman, kila-kila), serta
dapat mengkomunikasikannya dalam
bentuk percakapan dan tulisan
MIKAWANOH
PAKEMAN BASA

Pakeman basa (idiom) nyaeta ungkara basa


anu kekecapanana geus matok, puguh entep
seureuhna, sarta miboga harti anu beda
jeung harti kecap asalna
Pakeman Basa:
1. Paribasa
2. Babasan
3. Cacandran
4. Uga
5. Rakitan Dalit
6. Caturangga
PARIBASA
Babandingan kalakuan atawa kayaan jalma
kana kalakuan atawa kaayaan hiji hal, anu
jadi perlambang lakuning hirup. Ngawangun
kalimah (omongan, ungkara) anu geus entep-
seureuhna, geus puguh sarupana, geus puguh
pok-pokanana.
PARIBASA

“monyet ngagugulung kalapa” =


/ “monyet ngagugulung samangka”
Papasing Paribasa
Dumasar kana maksud anu dikandungna

a. Paribasa Wawaran Luang


Ngebrehkeun pangalaman anu geus lumrah di masarakat, sarta bahan
babandingan pikeun laku lampah urang.

Conto: Mapatahan Ngojay ka Meri


Maksudna: Mapatahan ka jelema anu leuwih loba kanyahona jeung
pangalamanana
b. Paribasa Pangjurung Laku Hade
Pangjurung pikeun milampah kahadean. Bisa dipiheulaan ku kecap,
bisa oge henteu

Conto: Kudu tungkul ka jukut, tanggah ka sadapan


Maksudna: Kudu junun ari digawe, ulah kabengbat ku nu lain-lain.
c. Paribasa Panyaram Lampah Salah
Panyaram sangkan ulah migawe pagawean anu matak rugi, boh keur
dirina sorangan boh keur batur. Biasana bisa dipiheulaan ku kecap
ulah.

Conto: Cul dogdog tinggal igel


Maksudna: Ninggalkeun pagawean baku, ngalampahkeun pagawean
anu taya hartina.
BABASAN
Ungkara basa anu dipake harti injeumna sarta eusina
mangrupa babandingan kaayaan, kalakuan, atawa
pasipatan jelema. Ari babandinganna mah bisa jelema
deui, bisa sasatoan, bisa tutuwuhan, jeung sajabana.

Conto: gede hulu


Conto lainna: amis budi, awak sampayeun, jeung kawas
gaang katincak
CACANDRAN
Pakeman basa anu eusina mangrupa tujuan anu nataan
atawa nerangkeun kaayan hiji daerah

Conto:
Bandung heurin ku tangtung
Maksudna: Kota Bandung loba atawa padet padumukan
Cianjur Katalanjuran
Makasudna: Cianjur ngan saukur kaliwatan
UGA
Pakeman basa mangrupa siloka anu eusina tujuan kana
parobahan penting kaayaan nagara hiji mangsa anu
bakal kasorang

Conto: Sunda nanjung lamun anu pundung ti Bandung ka


Cikapundung geus balik deui

Maksudna: Mun sakabeh anasir kasundaan geus ngahiji


deui, kakara Sunda bakal nanjung
CATURANGGA
Pakeman basa anu patali jeung tanda-tanda pikeun
nganyahokeun hade gorengna watek kuda

Conto & Maksudna:


Satria Kinayungan = kuda anu kukulinciran dina beulah
kenca bobokongna
RAKITAN LANTIP
Pakeman basa anu dihartikeun ku kabiasaan make dadasar
katalantipan

Conto & Maksudna:


Seungit nu ngagoreng bawang = Seungit goreng bawang
Miceun Tampolong = Miceun geugeuleuh
Hatur
Nuhun

Anda mungkin juga menyukai