Kadwipurwayang cacimpedan
bade-badean.
Conto-conto Cacimpedan :
Kadwipurwayang Wewangsalan
peparikan kadwipurwayang
3. Purwakanti suara
1. Purwakanti sastra
2. Purwakanti basa Dengdenge kurma lua
Doyan liang ngandong kanji (a)
Meli gabus duang kranjang jaene ditu plapahin
depang tiang ngaba pitu (b)
lamben bodag sing ngenyakin adeng-adeng magama tua
yan tiang ngelong janji (a)
yadin bagus mata kranjang gaene malu plajahin.
apang tiang kena tantu. (b)
enyen kodag mangenyakin.
Suara "a" ring kruna "tua",
Aksara "ji" ring kruna "kanji",
Mata "kranjang" makanti ring kruna mapurwakanti ring "a" ring
makanti ring "ji" ring kuna "janji".
duang "kranjang". kruna "lua"
Aksara "tu" ring kruna "pitu",
kodag "ngenyakin" makan ti ring suara "in" ring kruna
makanti ring "tu" ring kruna
kruna sing "ngenyakin". "plajahin", mapurwakanti ring
"tantu".
"in" ring kruna "plajahin".
6. Sasimbing (Sindiran)
Kruna (ucapan) papiringan sane pedes
suksmanipun, makardi sang kasimbing jengah
Sasimbing
wiadin sebet, riantuk ngrasa ring dewek katiban
sasimbing punika
Pupuh Ginada
1. Tiang mriki ngrereh
2. Sasendone kadi ring 3. Raden Galuh weruh
"bunga"
sipta sipta
kocap wenten "cempaka
"dumadak ya ulung jani kenyung raris nyaurin
putih"
delima wantane ento "lamun paingenan reko
iriki genahnya reko
akayih tengahin dalu madia latrine ya ulung
kocap luih warnanipun
titiang masesangi nyangga di pekene ya tibeninnya
nawang tranggana ngadika
baan kacing soring bingi
inggih wiakti
titiang suka metoh jiwa". manakti apang pasaja".
"nanging dereng
masamaya alap".
8. Sesonggan (pepatah)
Sesonggan Ungguh = linggih Ungguh + an = ungguhan janji
kasandiang
unggan unggwan
Sa + unggan = saunggan
kasandiang
kadwipurwayang
songgan Sesonggan
1. Taluh apit batu. Suksmannyane : kaucapang ring anake sane magenah ring
genahe sane sukil/keweh, singsal agulikan pacang nemu baya.
2. Abias pasih. Suksmannyane : nenten keni utawi nenten sida antuk ngawilangin
katahipun biase ring pasih.
kadwipuwayang
Sasenggakan
Contonyane:
Tain cicing dengdeng goreng jaen, tegesipun:
1. Yening dengdenge gorreng sinah jaen,
2. Yening tain cicinge sinah nenten dados goreng.
Conto :
•“Durusang malinggih Pak, kanggéang nénten wénten genah malinggih!”
Kawéntenannyané, genah sané wénten becik, kursi empuk saha resik.
•“Sameton sami, duaning sampun galah, ngiring ka perantenan, kanggéang
ulamnyané tasik-tasik manten!”
Kawéntenannyané, ajengané madaging reramon makéh pisan.
•“Durus unggahang, kanggéang toyané tabah!”
Yakti-yakti nénten wénten gohnyané, duaning genah warung sané ngadol sanganan
doh.
15. SESAWANGAN
Sesawangan "sawang", artinipun : mirib, polih
pangiring "an", dados sawangan, raris
kadwipurwayang dados "sesawangan"
Sane dados pepindan, punika kruna aran sane polih anusuara, luir
ipun:
1. Boke membotan blayag, tegesipun: rambutne maombak-
ombakan.
2. Betekan batise meling padi, tegesipun: sekadi beling padi.
3. Cokore mudak sinungsang, tegesipun: sakadi bungan pudake
sungsang.
4. Cecapingane nyaling kdang, tegesipun: mirib caling kidang.
5. Cecingakane natit, tegesipun: sledat-sledet manis.
17. Sesawen
Sesawen mawit saking kruna lingga “sawen” mateges “belat utawi
tanda” raris kadwipurwayang dados “sesawen” sane maarti pabelatan
utawi pratanda rikala sampun usan matanduran utawi pakaryan ane
siosan.
Imba :
1. Yening wenten anak suud mamula kacang utawi kedele, terus
tancebin kayu misi ambu anggon pinaka sawen.
Artine : apang tusing pamula-mulane kajekjek miwah ka anggonin
sampi.
2. Buka ngejang lelakut (petakut) di carike rikalaning padine suba
mabuah, ento pinaka sawen anggon ngulah utawi ngusir kedis.
18. Sipta
Sipta puniki wangsit wiadin ciri-ciri sekala
miwah niskala, becik wiadin kaon, sane
wenten arti kalih suksmanipun. Sipta puniki
kawedarang antuk barang sane wenten ring
jagate, buron miwah pripen kalih polah. Ring
asapunapine taler wenten saking bawan jagat
alih ring pakahyunan
Conto Sipta ,upami :
1. Yening wenten bintang kukus kanten ring langite kangin, punika kocap
sipta (pertanda) kaon.
2. Yening wenten anak nganten, raris rauh pajati, makta damar
kalih pacanangan (pabuan), punika taler sipta, makadi
suksmanipun :
o Damar = galang apadang, saking rahayu nunas galang.
o Pamor = apuh, ampura, nunas ampura
o Base = sedah, serdah, seica, apang sueca
o Buah = pala, pikolih, apang mapikolih
o Temako = seseban, sebseb, teduh, nunas paneduh
o Gambir = jambe rateng, tembe (benjangan) mangda puput.
WENTEN PITAKEN???
Kuis
Napi nike
paribasa ?
CECANGKRIMAN
Ngranjing paribasa napi lengkara puniki
tur napi suksmanipun?
WEWANGSALAN
Suksmanipun :
Bajang dadua ken anggurin ?