JARH DAN TA’DIL

1. SKOP 1: TAKRIF JARH DAN TA’DIL

PERKATAAN JARH DAN TA’DIL MEMPUNYAI PENGERTIAN TERSENDIRI

DAN KHUSUS ,SAMA ADA SUDUT BAHASA ATAU ISTILAH. DIMANA
PENJELASAN LANJUT MENGENAINYA SEBAGAIMANA BERIKUT:
BAB 1:JARH DAN TA’DIL SUDUT BAHASA

TOPIK 1: PERKATAAN JARH

1.MELUKAKAN ATAU BENDA BENDA LAIN MENGGUNAKAN BENDA
TAJAM.
2.MEMAKI ATAU MENCERCA SESEORANG, SAMAADA KETIKA DI
HADAPANNYA ATAU BELAKANGNYA.
3.MENYIFATKAN SESEORANG PERAWI DENGAN SESUATU YANG
MENYEBABKAN KEADILAN DAN KETEPATANNYA(DHABT)HILANG ATAU
CACAT.
 TOPIK 2:PERKATAAN TA’DIL
• SEBAGAIMANA PERKATAAN JARH MEMPUNYAI ERTI
TERTENTU SUDUT BAHASA, BEGITULAH JUGA
PERKATAAN TA’DIL DAPAT DIJELASKAN SUDUT
BAHASA, IAITU:
1. MENYAMA RATAKAN.
2. MENGIMBANGI ATAU MENGADILI SESUATU.
3. MEMBERI PUJI KEOPADA SESEORANG PERAI
DENGAN MERUJUK ATAU MENUNJUKKAN KEPADA
KEADILANNYA DAN DHABTNYA.
 BAB 2:JARH DAN TA’DIL SUDUT ISTILAH
TOPIK 1:JARH SUDUT ISTILAH
1. ILMU YANG MENERANGKAN TENTANG KECACATAN KECACATAN YANG ADA PADA
SESEORANG PERAWI DAN MENAMAKAN MEREKA DENGAN GELARAN ATAU
KATEGORI TERTENTU MENGIKUT KECACATAN MEREKA.
2. MENYIFATKAN SESEORANG PERAWI DENGAN SESUATU KECACATAN YANG
BOLEH MENTYEBABKAN RIWAYATNYA TURUN DARJATNYA KEPADA DA’IF ATAU
DITOLAK.
TOPIK 2: TA’DIL SUDUT ISTILAH
3. SESEORANG YANG SELAMAT DAN SEJAHTERA DARIPADA SEBARANG PERKARA
YANG BOLEH MEROSAKKAN AGAMA DAAN MENJATUHKAN MARUAHNYA.
4. IA JUGA MEMBAA MAKSUD, MENYIFATKAN PERAI DENGAN SIFAT-SIFAT YANG
MENYEBABKAN IA DINILAI ADIL,YANG MENJADI ASAS PENERIMAAN
RIWAYATNYA
 KONSEP JARH DAN TA’DIL

ULAMA’ HADITH TIDAK HANYA BERHENTI SETAKAT MERIWAYATKAN HADITH

DENGAN SANAD TANPA MENGENALI NILAI DAN STATUSNYA, MALAH MEREKA
MENCURAHKAN SEGALA USAHA UNTUK MENGENALI PERAWI-PERAWI BESERTA
SIFAT-SIFAT MEREKA.
SEBAGAI CONTOHNYA: SIAPAKAH YANG BOLEH DITERIMA RIWAYAT, DARIPADA
SIAPA YANG MERIWAYATKAN, BERAPA BANYAK HADISNYA, BAGAIMANA USUL
ATAU CATATANNYA, BILA BOLEH DITERIMA RIWAYATNYA BILA PULA TIDAK BOLE?
SEMUA PERSOALAN INILAH MELAHIRKAN ILMU JARH DAN TA’DIL JUGA MIZAN
AL-RIJAL ATAU NERACA PERAWI.
TOPIK 1:HUKUM MENGETAHUI JARH DAN TA’DIL
JUMHUR ULAMA’ BERPENDAPAT BAHAA MEMBICARAKAN HAL ORANG LAIN
DALAM PERKARA BERKAITAN ILMU JARH DAN TA’DIL SUATU PERKARA HARUS. 12
 SETERUSNYA, ILMU TERSEBUT PERLU DIPELAJARI DAN FARDU KIFAYAH HUKUMNYA. DIMANA HOKUM
TERSEBUT BERDASARKAN KAEDAH SYARIAT: SESUATU PERKARA WAJIB YANG TIDAK MUNGKIN
DISEMPURNAKAN NELAINKAN DENGANNYA , MAKA IA JUGA WAJIB.
OLEH ITU, MEMBERI KESAKSIAN KEPADA KECACATAN DAN KELEMAHAN SESEORANG ADALAH WAJIB.
SETERUSNYA JUGA WAJIB MENYATAKAN KEADILAN DAN KEKUATAN SESEORANG YANG BOLEH
MENYELAMTKAN DARIPADA KESALAHAN DAN KESILAPAN MERIWAYATKAN HADIS.
KONTEKS TERSEBUT, UMAT ISLAM WAJIB MEMULIAKAN SEMUA HADIS YANG SAH DATANGNYA DARIPADA
BAGINDA SAW. ERTI KATA LAIN, SETIAP MUSLIM WAJIB MENJAGANYA DARIPADA SEBARANG UNSUR YANG
BOLEH MENCEMARKAN ATAU MENYEBABKAN HADIS DIPALSUKAN.
BERKAITAN PERKARA INI, KESUCIAN SERTA KEBENARAN HADIS ITU DAPAT DIJAGA MELALUI BEBRAPA
KAEDAH TERTENTU, ANTARANYA IALAH:MENERUSI PENILAIAN SUDUT KEDUDUKAN DAN SIFAT PERAWINYA.
JUSTERU, SYARAT UNTUK MERIWAYATKAN HADIS DAN PERAWI ADALAH SAMA DENGN SYARAT MENJADI
SAKSI. ANTARA LAIN, HADIS HANYA BOLEH DITERIMA DARIPADA PERAWI ATAU MEREKA YANG THIQAH
SAHAJA. DIMANA RASULULLAH SAW MENGINGATKAN KEPADA UMATNYA SUPAYA SENTIASA BERHATI-HATI
DALAM PENERIMAAN HADIS.
• HAL ITU KERANA BUKAN SEMUA MEREKA BERSIFAT BENAR.
BAB 2: DALIL PENSYRIATAN JARH DAN TA’DIL
ILMU JARH DAN TA’DIL ADALAH ILMU YANG SANGAT DITUNTUT OLEH AGAMA AGAR
MENDALAMINYA. UNTUK ITU, ASA ILMU JARH DAN TA’DIL ADALAH BERDASARKAN AL-QURAN
DAN HADIS, ANTARANYA IALAH:
 FASA 2: SEJARAH ILMU JARH DAN TA’DIL
ILMU JARH DAN TA’DIL MERUPAKAN SEBAHAGIAN DRPD ILMU RIJAL AL-HADIS ATAU
ILMU MIZAN AL-RIJAL. DIMANA IA MERUPAKAN KAEDAH YANG MEMBAHASKAN
TENTANG KUALITI PERAWI HADIS , SAMA ADA DRPD KALANGAN SAHABAT , TABI’IN
DAN SELEPASNYA.
SELAIN ITU, IA JUGTA MEMBAHASKAN BERKENAAN PERAWI YANG DICACTKAN DAN
ADIL. CONTOHNYA: UNTUK MENILAI SAMAADA ITU THIQAH, LEMAH ATAU PENDUSTA.
OLEH ITU, BERPANDUKAN ILMU INI DAPAT MEMBANTU SESEORANG MENGETAHUI
SERTA MENILAI SESEBUAH HADIS SAMAAD IA SAHIH ATAU TIDAK, BOLEH DITERIMA
ATAU DITOLAK.
BAB 1: PERKEMBANGAN ILMU JARH DAN TA’DIL
ILMU JARH DAN TA’DIL BERKEMBANG SEIRING DGN ILMU PERIWAYATAN HADIS. HAL
TERSEBUT KERANA SESUATU RIWAYAT YANG DINUKILKAN TAU DISAMPAIKAN TERUS
DILIHAT RANGKAIAN PERAWINYA SEHINGGA SAMPAI KEPADA RASULULLAH SAW UTK
MEMASTIKAN PENERIMAANNYA ATAU PENOLAKANNYA.
 BAB 2: SEJARAH ILMU JARH DAN TA’DIL
TOPIK 1: JARH DAN TA’DIL ZAMAN SAHABAT

MENURUT IBN ‘ADI DALAM KITABNYA, AL-KAMIL BELIAU MENYATAKAN : ILMU JRH
DAN T’DIL, KHUSUSNYA YANG BERKAITAN DENGAN PENILAIAN PERAWI SECARA
TIDAK LANGSUNG TELAH LAHIR DAB DILAKSANAKAN SEMENJAK ZAMAN SAHABAT.
• KALANGAN SAHABAT BAGINDA SAW YANG MEMPERKATAKAN MENGENAI
KEADAAN PERAWI HADIS IALAH:
1. ABDULLAH BIN ABBAS
2. ‘UBADAH IBN AL-SAMIT
3. ANAS IBN MALIK
4. ABU BAKAR AL-SIDDIQ
5. UMAR AL-KHATTAB
6. ALI IBN ABU TALIN
 TOPIK 2: JARH DAN TA’DIL ZAMAN TABI’IN

BEGITU JUGA ZAMAN TABI’IN, AHLI HADUS PADA ZAMAN

ITU JUGA SECARA TIDAK LANGSUNG TELAH
MEMPERKATAKAN TENTANG PERAWI.
• KALANGAN TABI’IN YANG MEMPERKATAKAN TENTANG
KEADAAN PERAWI IALAH:
1. AL-SYA’BI
2. MUHAMMAD IBN SIRIN
3. SA’ID IBN AL-MUSAYYAB
 TOPIK 3: JARH DAN TA’DIL ZAMAN TABI’ TABI’IN

• ANTARA TOKOH HADIS YANG MAHIR DAN DIPERCAYAI SIFAT

MEREKA UNTUK MEMBAHASKAN SECARA LANGSUNG TENTANG
ILMU JARH DAN TA’DIL INI ANTARANYA IALAH:
1. YAHYA BIN SA’ID AL-QATTAN
2. YAZID BIN HARUN
3. ‘ABD AL-RAHMAN BIN MAHDI
4. ABU DAUD AL-TAYALISI
5. ‘ABD AL-RAZAQ BIN HUMAM
RUMUSANNYA, BERMULA PADA ABAD KE-2 HIJRAH TELAH
MUNCUL RAMAI PERAWI YANG DICACATKAN ATAU LEMAH.
 TOPIK 4: JARH DAN TA’DIL ABAD 3 HIJRAH
PADA ABAD KE-3 HIJRAH PULA, LAHIR AHLI HADIS YANG BERTINDAK
MENYUSUN KITAB BERKAITAN DENGAN JARH DAN TA’DIL SECARA KHUSUS.
DIMANA MEREKA MEMBAHASKAN BERKAITAN KECACATAN DAN KEADILAN
PERAWI HADIS.
• TOKOH YANG LAHIR PADA ABAD INI SEKALIGUS MEMBAHASKAN MENGENAI
ILMU JARH DAN TA’DIL ANTARANYA IALAH:
1. YAHYA BIN MA’IN
2. AHMAD BIN HANBAL
3. MUHAMMAD BIN SA’D
4. ‘ALI BIN AL-MADINI
5. ABU BAKAR BIN ABU SYAIBAH
6. ISHAQ BIN RAHAWAIH
 BAB 3: KAITAN JARH DAN TA’DIL DENGAN
ILMU LAIN
SKOP 2: FAKTOR KEMUNCULAN ILMU JARH DAN TA’DIL
SEMASA PROSES PENERIMAAN SESUATU RIWAYAT, BIODATA
PERAWI AKAN DISELIDIKI DRPD PELBAGAI ASPEK, SEPERTI:
GURUNYA,SUMBER PEROLEHAN RIWAYATNYA,
KEADILANNYA, KEDOBITANNYA, TAHAP HAFAZANNYA,
JANGKAMASA PERGAULAN DENGAN ORANG YANG
DINUKILKAN RIWAYATNYA DAN SEBAGAINYA DENGAN
SYARAT-SYARAT YANG TELAH DITENTUKAN.
DIMANA SEMUA ITU ADALAH BERTUJUAN MEMASTIKAN
KEBENARAN ATAU KESAHIHAN RIWAYAT ATAU SEBALIKNYA.
FASA 3 : SYARAT JARH DAN TA’DIL
ILMU JARH DAN TA’DIL MERUPAKAN SALAH SATU METODOLOHI YANG
BERTINDAK SECARA KHUSUS UNTUK MENGETAHUI KALANGAN PERAI
DICELA, LEMAH DAN DUSTA DIMANA IA DIKENALI DENGAN JARH.
SETERUSNYA IA JUGA BERTINDAK SECARA SISTEMATIK UNTUK
MENGETAHUI PERAI DIPUJI DAN THIQAH, DIMANA IA DIKENALI DENGAN
TA’DIL.
SKOP 1 : METODOLOGI ILU JARH DAN TA’DIL
METOD YANG DIGUNAKAN OLEH ALHI HADITH DALAM RANGKA
MEMPRAKTIKKAN ILMU JARH DAN TA’DIL DA DUA, IAITU:
1. KRITIKAN YANG TIDAK BERKAITAN BERKITAN DENGAN HADITH. IAITU
DENGAN MENGKAJI BAGAIMANA SESUATU HADITH DIRIAYATKAN, KEADAAN
PERAWI DAN KETHIQAHAN MEREKA.
2. KRITIKAN YANG BERKAITAN DENGAN HADITH ITU SENDIRI. IAITU
MENGKAJI PERKARA-PERKARA YANG BERKAITAN DENGAN HADITH, SEPERTI :
MAKNA SESEBUAH HADITH ITU SAHIH ATAU TIDAK ATAU APAKAH SESEBUAH
HADITH ITU CUKUP SYARAT SAHIH ATAU TIDAK.
SKOP 2 : ADAB MELAKUKAN JARH DAN TA’DIL
SESEORNG YANG INGIN MELAKUKAN JAHR ATAU TAJRIH DAN TA’DIL AJAR
MEMATUHI ADAB-ADAB YANG DIGARISKAN OLEH AHLI HDITH SEBAGAIMANA
BERIKUT

SKOP 3 : SYARAT ORANG MELAKUKAN JARH DAN TA;DIL

SYARAT YANG MESTI DIPENUHI OLEH ORANG YANG
MELAKUKAN JARH DAN TA’DIL ATAUPUN SYRAT YANG
PERLU ADA PADA MU’ADDIL DN JARIH IALAH……
FASA 4: PERINGKAT ILMU JARH DAN TA’DIL SERTA HUKUM
MENERUSI ILMU JARH DAN TA’DIL DAPAT MENGETAHUI SYARAT PERAI YANG DITERIMA
PERIWAYATAN MEREKA ATAU DITOLAK. ANTARALAIN, ILMU INI MERUPAKAN SATU KAEDAH
UNTUK MEMBUKTIKAN PERAI DICELA, ADIL ATAU THIQAHSERTA PERBAHASAN LAIN YANG
BERKAITAN DENGANNYA.

SKOP 1 : PERINGKAT JARH DAN TA’DIL

DISEBABKAN KALANGAN PERAWI TIDAK SAMA SUDUT KEKUATAN HAFAZAN,
ILMU DAN DOBIT, KEDUDUKAN DN PERINGKAT ATAU
MARTABAT,MENYEBBKAN MEREKA JUGA TIDAK SAMA DARI ASPEK JARH DN
TA’DIL. ERTI KATA LAIN, IA BERGANTUNG KEPADA SYARAT-SYARAT YANG
TELAH DITETAPKAN OLEH ULAMA HADITH, ANTARANYA
TOPIK 1:TERTIB PERINGKAT JARH
UNIT 1: GAMBARAN PERCAKAPAN TIDAK KUKUH
IA MERUPAKAN SUATU ISTILAH YANG MENGGAMBARKAN
BAHAWA PERCAKAPANNYA TIDAK KUKUH
1. FULAN LAYYIN AL-HADITH
2. LAISA BI ZAKA AL-QAWIY
3. FIHI MAQAL
 UNIT 2 : GMBARAN TIDAK BOLEH BERHUJAH DENGANNYA
IA MEMBAWA MAKSUD ISTILAH YANG JELAS MENGGAMBARKAN TIDAK BOLEH BERHUJAH
DENGANNYA
1. FULAN DA’IF
2. LAHU MANAKIR
3. LAHU WAHIN

UNIT 3 GAMBARAN LARANGAN MENULIS HADITHNYA

IA MERUPAKAN ISTILAH YANG JELAS MENGGAMBARKAN LARANGAN
MENULIS HADITHNYA DAN SEUMPAMANYA
4. DA’IF JIDDAN
5. WAHIN BI MARRAH
6. TARAHU HADITHAH
 UNIT 4 : GAMBARAN TUDUHAN BERDUSTA
IA BERMAKSUD ISTILAH YNG MENUNJUKKAN TUDUHAN BERDUSTA DAN
SEUMPAMNYA.
1. HALIK
2. MATRUK
3. LAISA BI THIQAH

UNIT 5 : GAMBARAN BERSIFAT DUSTA

IA MERUPAKAN ISTILAH YANG MENGGAMBARKANNYA BERSIFAT DUSTA DAN
SEUMPAMANYA
4. FULAN DAJJAL
5. YAKZIB
6. YADA’
NIT 6 : GAMBARAN MELAMPAU BERDUSTA
IAITU ISTILAH BERBENTUK MELAMPAU DALAM
BERDUSTA DAN SEUMPAMANYA
1. FULAN AKZAB AL-NAS
2. HUWA RUKNU AL-KAZIB
3. HUWA MU’ADDI AL-KAZIB
OPIK 2 : PERINGKAT JARH DAN HUKUM
BERKAITAN DENGAN PERINGKAT ATAU MARTABAT JARH SERTA HUKUMNYA YNG DAPT
DISENARAIKAN DI SINI IALAH

1. PERINGKAT ATAU MARTABAT 1 DAN 2 : HADITH RIAYATNYA TIDAK BOLEH

DIJADIKAN HUJAH, NMUN I MASIH BOLEH DITULIS UNTUK PENGJARAN
ATAU IKTIBAR
2. PERINGKAT TAU MARTABAT 3,4,5 DAN 6: HADITH RIAYAT MEREKA TIDAK
BOLEH DIJADIKAN HUJAH LANGSUNG. SETERUSNYA TIDAK BOLEH DITULIS
DAN TIDAK BOLEH DIAMBIL PENGAJARAN. HAL ITU KERANA IA SENDIRI
TIDAK KUAT, APATAH LAGI UNTUK MENGUATKAN YANG LAIN.

BAB2 : PERINGKAT TA’DIL

TOPIK 1 : TERTIB PERINGKAT TA’DIL
UNIT 1 : MENUNJUKKAN PERAKUAN THIQAH
1. FULAN AWTHAQ AL-NAS
2. FULAN ATHBAT AL-NAS
3. FULAN LA YUS’AL ANH

UNIT 2 : TERDAPAT TAKID SALAH SATU SIFAT THIQAH

4. THIQATUN THIQAH
5. THIQATUN THABAT
6. THIQATUN MA’MUN
 UNIT 3 : PERAKUAN THIQAH TANPA TAKID
1. THIQAH
2. MUTQIN
3. HUJJAH

UNIT 4 : MENUNJUKKAN ADIL TANPA GAMBARAN DHABT

4. SADUQ
5. MA’MUN
6. KHIYAR
 UNIT 5 : TIDAK MENGGAMBRKAN THIQAH MAHUPUN JARH
1. FULAN SYEIKH
2. AST
3. SYAIKHUN WASAT

UNIT 6 : DIGAMBARKAN MENGHAMPIRI MAKNA JARH

4. YU’TABAR BIH
5. SOLEH
6. SUWAYLEH
TOPIK 2 : PERINGKAT TA’DIL DAN HUKUM
1. PERINGKAT ATAU MARTBT 1,2 DAN 3 : HADITH RIWAYATNYA KUAT DAN
BOLEH DIJADIKAN HUJAH SERTA DALIL.
2. PERINGKAT ATAU MARTABAT 4 : HADITH RIWAYATNYA TIDAK BOLEH
DIJDIKAN DLIL DAN HUJAH , TETAPI HADITHNYA MASIH BOLEH DITULIS
3. PERINGKAT TAU MARTABAT 5 : HADITH RIWAYTNYA TIDAK BOLEH
DIJADIKAN DALIL DAN HUJAH, NAMUN HADITHNYA MASIH BOLEH
DITULIS DAN PERLU DILKUKAN KAJIAN
4. PERINGKAT ATAU MARTABAT 6 : HADITH RIWAYATNYA TIDAK BOLEH
DIJADIKAN DALIL DAN HUJAH , NAMUN HADITHNYA BOLEH DITULIS
UNTUK PENGAJARAN DAN IKTIBAR SAHAJA.
 FASA 5 : KEPENTINGAN ILMU JARH DAN TA’DIL
PENGUASAAN ILMU JARH DN TA’DIL INI TELAH MEMENUHI HAMPER
SEBAHAGIAN BESR PENGUASAAN SESEORANG DLAM BIDANG PERIWAYATN
HDITH RASULULLAH.
DIMANA SESEORANG ITU DAPAT MENGASING DAN MEMBEZAKN KEDUDUKAN
SESEBUAH RIWAYAT BERDASARKN SIFAT-SIFAT PERAI YNG MEMBAWA KEPADA
PENERIMAAN DAN PENOLAKAN SESEBUAH RIWAYAT YANG DIBAWA.