Anda di halaman 1dari 23

SERAT WEDHATAMA

(PUPUH GAMBUH)

SEMESTER GENAP KELAS XI


SMA NEGERI 3 SURAKARTA
BAHASA JAWA
Kompetensi Dasar
• KD 3.1 Menelaah teks serat Wedhatama pupuh gambuh
• KD 4.1 Menanggapi isi Serat Wedhatama pupuh Gambuh
dan menulis serta menyajikan tembang Gambuh dengan
bahasa sendiri
(GLADHEN PURWA) PRE-TEST

• WANGSULANA PITAKONAN NGISOR


IKI KANTHI “LERES/!KLENTU”
• GAMBAR ING PUNIKA
ASMANIPUN PAKUBUWONO X

LERES/KLENTU?
• GAMBAR ING PUNIKA
ANGGADHAI GELAR KANJENG
GUSTI PANGERAN HARYO

LERES/KLENTU?
• GAMBAR PUNIKA RAJA
KADIPATEN MANGKUNEGARAN

LERES/KLENTU?
• RAJA PUNIKA NGANGGIT SERAT
WEDHATAMA LAN WULANG REH

LERES/KLENTU?
SERAT WEDHATAMA NGEMU TEGES
WULANG KANGGO GAYUH GEGAYUHAN

LERES/KLENTU?
TEMBANG ING SERAT WEDHATAMA
KAPERANG DADI:
PANGKUR, SINOM, DHANDHANGGULA,
KINANTHI, DURMA

LERES/KLENTU?
GURU GATRA = CACAHING WANDA SABEN
SAGATRA

LERES/KLENTU?
GURU LAGU = TIBANING SWARA ING
TENGAHING GATRA

LERES/KLENTU?
GURU WILANGAN = CACAHING WANDA
SABEN SAGATRA

LERES/KLENTU?
Kawruh ing
KGPAA MANGKUNAGARA IV

• Pujangga – Serat wedhatama


• Komposer – Ketawang Puspawarna
(salah sawijining instrumen musik Jawa ingkang dikirim dhateng
antariksa lantaran piringan emas voyager ing pesawat antariksa
nirawak Voyager I tahun 1977)
• Seniman Besar pencipta tari, tembang, wayang
wong, wayang madya, lsp.
• SINTEN PUNIKA? • KARYANIPUN?
KGPAA MANGKUNAGARA IV Serat Wedhatama
• WUJUDIPUN? (Kawruh Utama)
5 pupuh tembang
• WILANGANE PUPUH?
macapat 100 pada/bait
• Pangkur
• Pangkur – 14 p
• Sinom
• Sinom – 18 p
• Pocung
• Pocung – 15p
• Gambuh
• Gambuh – 35 p
• Kinanthi
• Kinanthi – 18 p
Kawruh ing
SERAT WEDHATAMA
KAKANDHUT WOS :

• Sembah Raga/ibadahing raga/TAAT AJARAN

• Sembah Cipta/ibadahing
ati/LAKU IBADAH
• Sembah Jiwa/ibadahing
ruh/HUBUNGAN MANUSIA DGN TUHAN

• Sembah Rasa/ibadahing inti ruh/telenging


khalbu/lubuk hati paling dalam/TINGKAT KEPASRAHAN
TERTINGGI
Tembang Gambuh
Laras Pelog Pathet Nem
• Pathokan/paugerane :
2      3        5     5   5    3   56
Sa meng ko Ingsun Tu tur, 7u

6      5    3    2    2   3   5   5   3   56


Sembah Ca tur Su pa ya Lu mun tur, 10u
2     1   6    12    2   2    2    2   3   1    6   5
Dihin Ra ga, Cipta, Jiwa, Rasa, Kaki, Guru Gatra : 5
12i
1     2    2   2     3   1    2   3
Ing Kono Lamun Tinemu,
8u
3    5    6   5   3   23    1     2
Tandha Nugrahaning Manon 8o
GLADHEN WASANA
GAWEA 4 KELOMPOK

ANTASENA (PADA 1)
ANTAREJA (PADA 2)
GATHOTKACA (PADA 3)
WISANGGENI (PADA 4)
ABIMANYU (PADA 5)

Golekana nilai pendhidhikan!


Gayutke (relevansikan) kaliyan kahanan masyarakat saiki!
Pada 1
Samengko ingsun tutur, 
sembah catur supaya lumuntur, 
dihin raga, cipta jiwa, rasa, kaki, 
ing kono lamun tinemu, 
tandha nugrahaning Manon.
Pada 2

Sembah raga puniku, 


pakartine wong amagang laku, 
susucine asarana saking warih, 
kang wus lumrah limang wektu, 
wantu wataking wawaton.
Pada 3

Inguni-uni  ersua, 
sinarawung wulang kang sinerung, 
lagi iki bangsa kas ngetok-ken anggit, 
mintoken kawignyanipun, 
sarengate elok-elok.
Pada 4

Thithik kaya santri Dul, 


gajeg kaya santri brahi kidul, 
saurute Pacitan pinggir pasisir, 
ewon wong kang padha nggugu, 
anggere guru nyalemong.
Pada 5

Kasusu arsa weruh, 


cahyaning Hyang kinira yen karuh, 
ngarep-arep urup arsa den kurebi, 
Tan wruh kang mangkoko iku, 
akale keliru enggon.
Nganggit Tembang
• Gawea tembang gambuh, kanthi
nggathekke paugeranipun, lan kanthi
tema “KARESIKAN LAN KAINDAHING
KELASKU”

Anda mungkin juga menyukai