PENGENALAN KEPADA MASALAH

BAHASA DAN KOMUNIKASI

PISMP JAN 2009
SEM. I

ELEMEN-ELEMEN BAHASA
Elemen-elemen Bahasa (The Elements of Language)

Bahasa manusia adalah kompleks.

Pengkaji bahasa telah mengenalpasti 5 elemen bahasa iaitu :

a. Fonologi
b. Morfologi
c. Sintaksis
d. Semantik
e. Pragmatik

Bloom & Lahey (1978) menyatakan bahasa mengandugi 3

komponen iaitu :
f. Bentuk (form)
g. Kandungan (content)
h. Penggunaan (use)
Bloom & Lahey telah menggabungkan :
a. elemen bahasa fonologi, morfologi dan sintaksis
dalam kompeonen bentuk (form).
b. Semantik termasuk dalam komponen kandungan
(content)
c. Pragmatik dalam komponen penggunaan (use)
Fonologi
Bidang yang mengkaji sistem bunyi yang bermakna yang
diucapkan oleh manusia.

Bidang fonologi sebenarnya merumuskan, menghuraikan

dan menjelaskan segala bentuk bunyi di dlm sesuatu bahasa
dengan teliti untuk menentukan peraturan dan bentuk
bunyi yang tertentu.

Fonologi dibahagikan kepada 2 bahagian iaitu :

Bidang Fonologi

Fonetik Fonemik
Fonetik
Kajian yang berkaitan dengan oragan pertuturan , sifat
bunyi bahasa (akuistik) dan pendengaran (auditori).

Alat-alat yang menghasilkan bunyi

atau fonetik artikulasi

Kajian Fonetik
Pendengaran iaitu bunyi
Sifat bunyi atau
yg keluar dari mulut atau
fonetik akuistik
fonetik auditori
Fonemik
Bidang yang mengkaji bunyi-bunyi sesuatu bahasa, iaitu
pengkajian tentang fungsi atau struktur bunyi bahasa itu.

Ahli linguistik cuba mengenal pasti fonem bahasa dan

peraturan untuk memahami apakah kombinasi suara yang
sesuai untuk penutur asal bahasa (semulajadi)
Morfologi
Sesuatu set pertuturan yang menentukan bagaimana
perkataan dibina.

Ia juga menentukan bagaimana bunyi boleh digabungkan

untuk menjadikannya perkataan dan akan menentukan
struktur ayat.
Contoh :
base
base + ball = baseball (sejenis permainan)
basement jika dipisahkan menjadi base + ment tidak
memberi maksud sebab “ment” tidak membawa maksud
dlm BI
Maka ahli linguistik memperkenalkan elemen “morfem”.

Morfem ialah unit terkecil dalam makna sesuatu bahasa.

Contoh :

base - merupakan morfem tidak boleh diasingkan ia

membawa satu maksud yang tetap.

baseball – dua perkataan yang mempunyai maksud yang

berlainan dan mempunyai 2 morfem.

basement – hanya satu morfem kerana ment tidak

mempunyai makna.
Morfem tebahagi kepada 2 iaitu :

a. Morfem bebas akan wujud apabila dua perkataan boleh

berdiri dengan sendirinya dan membawa maksud yang
tersendiri. Contohnya, baseball.

b. Morfem terikat iaitu tidak boleh berdiri dengan

sendirinya tetapi akan mempunyai maksud jika
bergabung dengan morfem lain.

Morfologi adalah kajian tentang perkataan dan bagamana ia

dibentuk termasuk pengenalpastian, morfem dan peraturan
untuk membina ayat.

Morfologi merupakan elemen kedua dalam komponen

bentuk (form)
Sintaksis
Kajian tentang bagaimana perkataan digabungkan untuk
membuat ayat.

Contoh :
The dog is running.

S = NP (Non Phrase) + VP (Verb Phrase)

NP = ART (Article) + N
VP = AUX (Auxiliary verb) + V

The (article) + dog (noun) + is (aux) + running (main

verb).
Semantik
Kajian tentang makna perkataan.

Teori Komponen Semantik (Latz & Goder, 1963)

mencadangkan bahawa keutamaan penting yang menjadi
asas utama bagi sesuatu perkataan.

Selain itu terdapat juga ‘selection restriction’ / pilihan yang

terbatas yg menentukan perkataan yang wujud atau
digunakan bersama.

Asas keutamaan dan pilihan yang terbatas digunakan bagi

menggalakkan penutur mendapat frasa yang bertentangan.
Pragmatik
Kajian tentang peraturan-peraturan yang menentukan
penggunaan bahasa untuk interaksi-sosial.

Bloom & Lahey (1978)

Terdapat juga peraturan yang mengawal ‘sebab’ untuk
berkomunikasi dan yang menentukan jenis kod dan
digunakan semasa berkomunikasi.