JAMINAN TERHADAP

KEBEBASAN DIRI
PERKARA 5 (2)
Perkara 5 Fasal 2
◦ Jika pengaduan dibuat kepada Mahkamah Tinggi atau mana-mana hakim
Mahkamah Tinggi menyatakan bahawa seseorang sedang ditahan dengan
menyalahi undang-undang, maka mahkamah itu hendaklah menyiasat
pengaduan itu dan, melainkan jika mahkamah itu berpuas hati bahawa tahanan
itu adalah sah, hendaklah memerintahkan supaya orang itu dibawa ke hadapan
mahkamah itu dan melepaskannya

◦ Section 365 CPC: The High Court may whenever it thinks fit direct — (i) that
any person who:
(b) is alleged to be illegally or improperly detained in public or private
custody within the limits of the Federation, be set at liberty.
Apa itu penahanan salah?
1.Tahanan dibuat tanpa autoriti;
2.Pihak membuat penahanan tiada kuasa berbuat demikian;
3.Jika tahanan yang diperintahkan melibatkan pelanggaran/ penafian hak asasi;
4.Pihak berkuasa yang memerintahkan tahanan gagal mematuhi syarat-syarat
pelaksanaan kuasa berkenaan sepertimana yang ditetapkan oleh undang-
undang samada prosedural @ substantif.
 Hak orang ditahan di bawah Per 5

i. Hak terhadap perintah hebeas corpus (HC);

ii. Hak untuk dimaklumkan alasan penangkapan;
iii. Hak untuk berunding dan diwakili oleh peguam yang dipilih;
iv. Jika tidak dibebaskan dengan bail, orang tahanan hendaklah dikemukakan dihadapan
majistret dalam tempoh 24 jam;
Penahanan salah
◦ Jika berlaku penahanan salah;
1. permohonan HC boleh dibuat orang tahanan dikemukakan di Mahkamah Tinggi;
2. siasatan dibuat untuk menentukan kesahan penangkapan;
. 
3. mahkamah boleh memerintahkan tahanan dilepaskan jika penahanan menyalahi
undang-undang
◦ Tujuan: Memastikan keselamatan orang tahanan dan memeriksa penahanan dibuat
dengan betul.
◦ Jika tahanan adalah salah, mahkamah MESTI perintahkan pembebasan segera.
◦ Yeap Hock Seng (1975) HC adalah hak orang yang ditahan dan bukan budibicara
mahkamah (Permohonan boleh dibuat walaupun ada mekanisma lain/ rayuan
Lembaga Penasihat).
 Writ of Habeas Corpus
◦ To produce the body.
◦ To release a person who is being detained illegally/ improperly
◦ The person must be under detention & can he be released if the detention is found to be
illegal or improper
◦ ‘the remedy of HC is intended to facilitate the release of persons actually in unlawful
custody and it is the fact of detention and nothing else which gives the court its
jurisdiction” (Kerajaan Malaysia v. Nasharuddin Nasir)
◦ Not apply if applicant has been released ‘on bail’ (Re Onkar Shrian) or if he is subjected
to a restriction order under Restrictive Residence Enactment (Sejahratul Dursina @
Chomel bte Abdullah v Kerajaan Malaysia) as he is not being physically detained,
imprisoned or in custody
 Tahanan dibuat tanpa autoriti
◦ Sukma Dermawan (1999) 1 MLJ 266
◦ Dakwaan bahawa mahkamah tidak mempunyai bidangkuasa untuk menghukum
kerana beliau patut dibicarakan di Mahkamah Syariah.
◦ Mahkamah mempunyai bidangkuasa terhadap perayu kerana beliau dibicarakan atas
kesalahan ‘gross indecency’ [s377 Penal Code) dan bukannya ‘liwat’’ oleh itu
perintah HC tidak dibenarkan.
 Tuntutan hendaklah berkaitan dengan tahanan salah
Uthayakumar a/l Ponnusamy v Menteri Keselamatan Dalam Negeri, Malaysia &
Anor [2009] 1 MLJ 357
“Under s 365 of the Criminal Procedure Code and Art 5 of the Federal
Constitution, the court can only release a person from detention if his detention is
‘illegal or improper’ or ‘unlawful’. Once his detention is considered legal, lawful
or proper, habeas corpus is not available to a detainee on whatever grounds
advanced by him. In such cases, the court cannot interfere and issue a writ of
habeas corpus to free the detainee. The Malaysian position on habeas corpus is
confined only to challenging the legal status of the detention. The Canadian
position is not applicable in Malaysia. In the instant case, the initial detention of
the applicant was held to be legal by the High Court, which decision was upheld by
both the Court of Appeal and the Federal Court. Habeas corpus was therefore not
available to the applicant who complained of the conditions of detention such as the
alleged denial of proper medication and diet.
Extension of Habeas Corpus in
Canada
◦ In Canada the writ of habeas corpus can be used to challenge 3 different
deprivations of liberty:
◦ (a) initial deprivation;
◦ (b) substantial change in detention conditions;
◦ (c) continuation of deprivation of liberty.
◦ So HC can be applied if conditions of detention has become inhumane and
unlawful and not confine or limit to the initial detention based on mere non-
compliance to procedural requirements of the detaining Act.
◦ Malaysia: not applicable (HC applied only if breach of Art 5(2)/ section 365
CPC: illegal or improper detention)
Perkembangan terkini
◦ Palautah a/l Sinnappayan & Anor v Timbalan Menteri Dalam Negeri Malaysia
& Ors. [2010] 3 MLJ 295
◦ Chua Kian Voon v. Menteri Dalam Negeri Malaysia & Ors [2020]1 MLJ 351
HAK ORANG YANG DITAHAN
PERKARA 5(3) & 5(4)
Perkara 5 (3) & (4)
◦ (3) Jika seseorang ditangkap maka dia hendaklah diberitahu dengan seberapa segera
yang boleh alasan-alasan dia ditangkap dan dia hendaklah dibenarkan berunding
dengan dan dibela oleh seorang pengamal undang-undang pilihannya.
◦ (4) Jika seseorang ditangkap dan tidak dilepaskan, maka orang itu hendaklah tanpa
kelengahan yang tidak munasabah, dan walau bagaimanapun dalam tempoh dua
puluh empat jam (tidak termasuk masa apa-apa perjalanan yang perlu) dibawa ke
hadapan majistret dan orang itu tidak boleh ditahan dalam jagaan selanjutnya tanpa
kebenaran majistret itu:
‘seberapa segera’
◦ Masa yang menasabah berdasarkan keadaan kes
◦ Hak untuk berjumpa peguam adalah bersyarat: tidak menganggu siasatan
Ooi Ah Phua v Officer-in-Charge Criminal Investigation, Kedah/Perlis [1975] 2 MLJ
198
Suffian LP
With respect I agree that the right of an arrested person to consult his lawyer begins
from the moment of arrest, but I am of the opinion that that right cannot be exercised
immediately after arrest. A balance has to be struck between the right of the arrested
person to consult his lawyer on the one hand and on the other the duty of the police to
protect the public from wrongdoers by apprehending them and collecting whatever
evidence exists against them. The interest of justice is as important as the interest of
arrested persons and it is well-known that criminal elements are deterred most of all
by the certainty of detection, arrest and punishment.
Hak Orang Yang Ditahan
◦ Hak mengetahui alasan tangkapan
◦ Hak mendapat peguam : untuk berunding dan untuk diwakili oleh peguam
◦ Hak untuk dikemukakan di hadapan majistret dalam tempoh 24 jam
Proses yang berlaku apabila
seseorang ditahan
1. Seseorang ditahan
2. Orang ditahan dibawa ke hadapan majistret dalam tempoh 24 jam
3. Polis membuat permohonan tahanan reman (maksimum 14 hari)
4. Orang yang ditahan akan dibawa ke mahkamah untuk mendengar
pertuduhan/dilepaskan/lepas dengan ikat jamin/terus ditahan
5. Orang yang ditahan akan dibicarakan
Tangkapan
◦ Tidak semua penahanan terjumlah kepada tangkapan.
◦ Shaaban & Others v Chong Fook Kam & Anor [1969] 2 MLJ 219
◦ "An arrest occurs when a police officer states in terms that he is arresting or
when he uses force to restrain the individual concerned. It occurs also when by
words or conduct he makes it clear that he will, if necessary, use force to
prevent the individual from going when he may want to go. It does not occur
when he stops an individual to make enquiries."
Alasan penangkapan
◦ Bentuk pemakluman: lisan@bertulis?
◦ Re P.E Leong [1976]
◦ boleh secara lisan namun bermasalah kerana boleh menimbulkan kekeliruan
dan masalah pembuktian;
◦ Bertulis lebih baik kerana ia membantu pelaksanaan hak berunding dengan
peguam dan ketika dibawa ke hadapan majistret.
◦ Pemakluman alasan dalam tempoh masa menasabah
◦ Yit Hon Kit [1988] 57 hari adalah tidak munasabah.
 Hak Mendapat Peguam - Rasional

◦ Hak untuk berunding dan diwakili peguam yang dipilih

◦ Diperlukan sebelum dan semasa perbicaraan
◦ Membolehkan orang yang ditahan memohon HC @ mempersoalkan kesahan
penahanannya apabila dikemukakan di hadapan majistret
◦ Supaya dapat dibela dengan efisyen
Hak untuk Berunding dengan
Peguam
◦ Berkait rapat dengan hak untuk dikemukakan di hadapan majistret dalam
tempoh 24 jam
◦ Polis perlu memohon perintah tahanan reman jika perlu menahan lebih
daripada 24 jam
Hak untuk Berunding dengan
Peguam – Bila bermula ?
◦ Ramli Salleh v Yahaya Hashim [1973]1 MLJ 54
bermula pada saat orang itu ditahan. Polis
perlu membenarkan hak ini dalam tempoh
yang munasabah. Beban pembuktian terletak
pada pihak polis untuk menunjukkan berlaku
kelengahan
Hak untuk Berunding dengan
Peguam – Bila bermula ?
◦ Ooi Ah Phua v Officer in-charge of Criminal Investigations Kedah/Perlis
[1975]2 MLJ 198
- rayuan drp mahkamah tinggi yang enggan
membenarkan permohonan HC
- perayu memohon HC atas alasan haknya
untuk berunding dengan peguam telah
dinafikan oleh pihak polis
Hak untuk Berunding dengan
Peguam – Bila bermula ?
◦ Keputusan : Rayuan ditolak kerana walaupun hak untuk mendapatkan peguam
bermula daripada saat seseorang itu ditahan, hak ini tidak boleh diperoleh
sejurus selepas seseorang itu ditahan. Perlu ada keseimbangan antara hak untuk
mendapat peguam dan tugas pihak polis untuk melindungi orang awam
daripada orang jahat dengan menangkap dan mencari bukti
Hak untuk Berunding dengan
Peguam – Bila bermula ?
◦ Hashim Saud v Yahaya Hashim [1977]2 MLJ 116
kelengahan 6 hari (untuk berunding dengan
peguam) dianggap tidak bercanggah dengan
Per. 5(3) Perlembagaan Persekutuan
◦ PP v Saul Hamid [1987]2 MLJ 236
hak mendapat peguam bermula daripada
proses pendengaran untuk mendapat tahanan
reman
Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Hak memilih terletak ke atas orang yang ditahan dan mahkamah tiada kuasa
untuk menghalang orang yang ditahan untuk memilih peguam untuk
mewakilinya

◦ PP v Vengadasalam [1990]1 MLJ 507

Majistret telah mengeluarkan perintah menghalang Peguam tertuduh mewakili
anak guamnya atas alasan peguam tersebut akan menjadi saksi utama dalam kes
anak guamnya. Orang yg ditahan merayu ke Mahkamah Tinggi.
Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Keputusan : Mahkamah tidak boleh campur dalam urusan pemilihan peguam
oleh orang yang kena tuduh. Satu kes yang kuat perlu ditunjukkan sebelum
perintah untuk menahan seseorang drp mewakili anak guamnya boleh dibuat.
Beban pembuktian terletak kepada pihak pendakwaan untuk menunjukkan
bahawa peguam tersebut adalah saksi utama
Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Mohamed Abdullah v PP [1980]2 MLJ 201
- perayu dituduh pecah amanah dan disabitkan
kesalahan di Mahkamah Sesyen
- perayu membuat rayuan ke Mahkamah Tinggi atas
alasan hakim mahkamah sesyen membuat keputusan
tanpa kehadiran peguambelanya dan menyebabkan
pihak tertuduh terpaksa membela diri sendiri
 Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Keputusan:
-hak untuk mendapat peguam tertakluk kpd peguam yang mahu dan boleh
bertindak
- jika peguam (yang dipilih) tidak hadir pada hari perbicaraan, itu adalah urusan
antara anak guam dan peguamnya
-Per. 5(3) tidak menghadkan kuasa mahkamah untuk menetapkan tarikh
perbicaraan dan tidak menghalang mahkamah daripada meneruskan perbicaraan
tanpa kehadiran peguam tertuduh
 Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Mohd Hanif Mohd Sharif v PP [2011]5 MLJ 85 (Mahkamah Rayuan)
- perayu dituduh dan didapati bersalah di bawah S. 39B(1) Akta Dadah Berbahaya
1952 dan dikenakan hukuman mati.
- antara alasan rayuan: sama ada beliau telah dibicarakan secara adil di peringkat
pembelaan tanpa bantuan peguamnya
- Pada peringkat pembelaan, ketiadaan peguambela telah menghilangkan hak
tertuduh untuk membela diri & menyebabkan berlaku ketidakadilan.
Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Keputusan:
- Rayuan diterima atas alasan, antaranya, mahkamah boleh meneruskan
perbicaraan tanpa kehadiran peguam. Faktor penentu ialah sama ada dengan
meneruskan perbicaraan itu, ketidakadilan berlaku.
- Untuk mengelakkan daripada berlaku ketidakadilan, mahkamah mesti
mengambil kira semua faktor sebelum meneruskan perbicaraan tanpa
peguambela.
 Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ Dari segi amalannya, mahkamah tidak akan mempertikaikan status peguam
yang mewakili tertuduh jika tiada sebarang kontroversi bagi kes yang sedang
dibicarakan
◦ Biasanya, peguam dilantik oleh keluarga. Jika berlaku pertikaian, mahkamah
akan merujuk kepada per.5(3) – pilihan orang yang ditahan
Hak untuk Mendapat Peguam
Pilihan Sendiri
◦ PP v Mah Chuen Lim [1975]1 MLJ 95
Per. 5(3) tidak menyatakan tempoh masa
sesegera mana seseorang itu boleh
mendapatkan peguam. Merujuk kepada S. 30
Akta Pentafsiran 1948 dan Ordinan Klausa
Umum 1948, hak ini diberikan ‘with all
convenient speed’ (sesegera yang boleh). Ini
bergantung kepada situasi setiap kes
Hak untuk Mendapat Peguam –
Tahanan di bawah Per. 149 & 150
◦ Aminah v Superintendent of Prison Pengkalan Chepa[1968]1 MLJ 92
hak-hak di bawah Per. 5 masih diberikan
kepada mereka yang ditahan di bawah apa
sahaja undang-undang Persekutuan (selagi
mana tidak bercanggah)
Perkembangan Terkini
◦ Borhan Hj Daud v Abdul Malek Hussin [2010]8 CLJ 656
◦ Sashi Kumar Suppiah v Timb Menteri Dalam Negeri [2010]9 CLJ 349
◦ Syed Jalaluddin Syed Ahamad Malik v Foo Sun Enterprise & other appeals
[2011]5 CLJ 580