Kelompok 2

Katrampilan Wicara
Bahasa Daerah Kagem Lare SD
Dosen Pengampu :
Dr. Endang Sri Maruti, S.Pd.,
M.Pd.
 Kelompok
2

Venarda Sylir Prestyan

(007) (014) (026)
Aulia Nadhylla
(011) (016)
Definisi Wicara Basa Jawa
Miturut Nurgiantoro (2001:276) wicara
inggih menika kagiyatan basa ingkang kaping
kalih ingkang dipuntindakaken manungsa
wonten ing pagesangan basa, inggih menika
sasampunipun mirengaken.
Micara mujudake salah sawijine kabisan
komunikasi karo wong liya lumantar media
basa.
 Brown (2001:27) menehi limang konsep wigati sajrone
wicara, yaiku:
1.Kaprigelan wicara penting banget kanggo komunikasi
2.Kaprigelan wicara minangka proses kreatif
3.Kaprigelan wicara minangka asil saking proses
pamulangan
4.Kaprigelan wicara minangka media kangge nglebaraken
wawasan
5.Kaprigelan wicara bisa dikembangake kanthi maneka
warna topik.
Gegayutan karo katrampilan
wicara, ana rong bab kang kudu
dimangerteni, yaiku
(1) basa minangka sistem
lambang swara lisan, lan
(2) basa digunakake minangka
piranti komunikasi.
 Katrampilan wicara ingkang dipunpangaribawani dening kalih
faktor panyengkuyung ingkang utami, inggih menika:
1. Faktor internal inggih menika sedaya potensi ingkang wonten ing
salebeting pribadinipun, inggih menika fisik saha non fisik (psikis).
• Faktor fisik inggih menika faktor ingkang gayut kaliyan
kasampurnan badan ingkang dipunginakaken nalika
wicantenan, tuladhanipun pita suara, ilat, untu, lan lambe.
• Faktor non fisik, tuladhanipun kapribaden (karisma), watak,
watak, bakat (bakat), cara mikir lan tingkat kapinteran.
2. Faktor eksternal, tuladhane yaiku tingkat pendidikan, kebiasaan
lan lingkungan sosial.
 Tujuan Wicara
Miturut Keraf (2000:37), tujuwanipun saking wicara inggih
menika:
1.Nyengkuyung pamicara supaya menehi panjurung, nggugah
semangat, lan nuduhake rasa hormat lan bekti.
2.Ngyakinake penutur supaya bisa mangaruhi kapercayan
utawa sikap mental/intelektual para pamireng.
3.Nindakake utawa tumindak, tegese penutur kepengin
tumindak utawa reaksi fisik saka pamireng kanthi nggugah
emosi.
 Tujuan Wicara
4. Nyariyosaken, tegesipun panutur nyobi ngandharake utawi
ngandharaken sak kabehing dhateng ingkang mirengaken
kanthi pangajab supados ingkang mirengaken saged
mangertosi babagan satunggaling bab, bab kawruh, lan bab
sapanunggale.
5. Nyenengake, tegese panutur nduweni maksud kanggo
menehi sesuatu kang bisa nyengkuyung, nyenengake para
pamireng supaya bisa uwal saka rutinitas kang dialami
pamireng.
 Jenis Wicara
Miturut Keraf (2000:38), jinis tindak tutur kaperang dados tiga, inggih
menika
(1) persuasif: nyengkuyung, ngyakinaken saha tumindak. gelem reaksi
saka pamireng kanggo entuk inspirasi utawa nggugah emosi kanggo
entuk selaras karo panemu, kapinteran lan kapercayan, malah
tumindak saka pamireng;
(2) informing instruktif, ing kasus iki mbutuhake reaksi saka pamireng
kanthi wujud pemahaman sing bener; lan
(3) rekreasional: nyenengake, mbutuhake reaksi saka pamireng arupa
rasa seneng lan bungah
 Prinsip Wicara
a. Prinsip Kaendahan
Kaendahan wicara utawa kaendahaning tetembungan bakal katon
ing panganggone basa kang endah lan nggumunake ing kuping.
b. Prinsip Efektivitas
Prinsip iki nuduhake yen nalika ngomong kudu nggunakake ukara
sing efektif. Ukara efektif inggih menika ukara ingkang sae, tepat
saha cepet dipunandharaken kangge nggayuh makna saha ancas
ingkang wonten ing salebeting ukara nalika dipunandharaken.
 Prinsip Wicara
c. Prinsip Unik lan Keaslian
Tegese prinsip kasebut yaiku panutur kudu nglatih dhiri supaya bisa
ngrembakakake tembung-tembung kang bisa ditandhingake lan bisa
dipercaya.
d. Prinsip Kreativitas
Ngomong kreatif tegese ngomong ingkang nggatosaken unsur
kesegaran tembung, kebaruan ukara, kekhasan tembung saha ukara
ugi jenius anggenipun ngripta istilah, saengga saged nuwuhaken
kanikmatan saha kasenengan dhateng tiyang ingkang mirengaken.
 Prinsip Wicara
e. Etika
Micara kanthi etis yaiku micara kanthi nggatekake nilai-nilai etika
sajrone ngucapake tembung utawa ukara.
f. Prinsip Logika
Penutur sing apik yaiku penutur sing nguwasani logika lan
nindakake logika ing saben obrolan sing ditindakake.
g. Prinsip Kebenaran
Prinsip bebener tegese kabeh tembung, kabeh pocapan, kabeh
ukara, utawa kabeh obrolan sing metu saka lathi kita kudu
adhedhasar prinsip bener.
 Kegiatan Wicara
a. Nyritakake Pengalaman
Ana sing ujar manawa pengalaman minangka guru sing paling apik.
Saka pengalaman, wong bisa sinau babagan akeh perkara.
b. Ngirim Isi Pengumuman
Nalika ngaturake woro-woro, sing paling penting yaiku
ngungkapake isine woro-woro lan jelas babagan carane.
c. wawancara
Wawancara mujudake kegiyatan takon lan menehi katrangan kanggo
tujuan tartamtu.
 Sinau Wicara
Kagiyatan kang dilakoni sak durunge nglakoni pamulangan
yaiku:
(1)nyiapake skenario pamulangan,
(2)nemtokake materi pamulangan,
(3)nemtokake media utawa piranti pamulangan,
(4)ngrancang wujud tugas lan evaluasi, lan
ngrancang organisasi kelas.
KETUPAT KECELUP
SANTEN
MENAWI WONTEN
LEPAT
NYUWUN
PANGAPUNTEN

MATUR
 PITAKONAN
1. WIWIT (018) MENAPA WIGATOSIPUN NGUNDHAKAKE KEPRIGELAN MICARA
BASA JAWA TUMRAPE LARE SD
2. NABILA RIZA (020) APA GUNANE JANGKA DAWA KETRAMPILAN OMONG BASA
JAWA KANGGO LARE SD
3. SETYA (212) KEPRIYE ALANGAN ANGGEN E MULANG BOCAH SD SUPAYA BISA
NGANGGO/WICARA BAHASA DAERAH
4. ANGGI (214) KEPRIYE GURU BISA MBYIANTU LARE-LARE SD MIGUNAKAKE
KETRAMPILAN WICARA BASA JAWA
5. GRESTIAN (052) KADOS PUNDI CARA NGEMBANGAKE KETRAMPILAN BASA
JAWA KAGEM LARE SD
 WANGSULAN
1. Ngembangkae kaprigelan wicara basa jawa ing lare SD iku penting Amarga bisa njaga
warisa budaya,ningkatake ketrampilan komunikasi, lan ndadekake bocah bisa
mangerteni lan ngapresiasi karagaman basa.
2. Paedah jangka dawa kalebu pemahaman sing luwih jero babagan budaya jawa, tambah
daya saing ing mangsa ngarep, lan bisa sesambungan ing lingkungan social sing maneka
warna.
3. Basa Indonesia asing dominan ing lingkungan sekolah, lan iki bisa ngalangi
pengembangan basa daerah. Siswa bisa uga kurang minat sinau basa daerah yen ora
weruh nilai utawa keuntungan sing jelas
 WANGSULAN
4. Guru bisa mbiyantu bocah SD ngerembakake keprigelan micara basa jawa kanthi
ngawotenaken piwulangan khusus, nglebokake basa jawa ing padinan, lan nyengkuyung
praktik wicara kanthi aktif ing basa kasebut
5. Salah satunggaling cara utawi Upaya ingkang saged dipuntindakaken dening guru
kangge ningkataken kaprigelan wicara basa krama inggih menika ngginakaken metode “
Pacelathon” utawi wonten ing basa Indonesia dipun sebut “Dialog” siswa diwulang
dialog kelompok utawa nggawe drama nggunakake basa jawa sing apik lan bening