PHOTOGRAMMETRY: CG504

TOPIC 4 :
AERIAL TRIANGULATION

DEFINITON OF AERIAL TRIANGULATION?. Proses penentuan ground control point (GCP) melalui cara hitungan di mana penentuan bagi kawalan pugak dan mendatar dibuat dari pengukuran relative bagi titik kawalan bumi ke satu titik yang tidak diketahui nilainya. Model boleh diorentasi dengan tepat melalui penyusunan stereo sama ada Ortofoto atau line mapping dalam digital atau analog. Setiap model stereo adalah berskala dan menggunakan aras nilai titik koordinat yang dibetulkan oleh pass point yang berada dalam model stereo. Titik kawalan tambahan dipanggil tie point dan ia digunakan untuk mengawal urutan pemetaan fotogrametri.

 Stereomodel 3D boleh dijana dan pendigitan stereo boleh

dijalankan untuk menghasilkan peta digital, Ortofoto dan garis kontur. Untuk menganggar parameter exterior orientation (X, Y, Z, w, j, k), beberapa GCP diperlukan dengan merujuk kepada saiz projek. Penubuhan GCP adalah untuk menganggarkan parameter exterior orientation. Kebanyakan penelitian ini telah tertumpu untuk membentangkan kaedah baru pada resolusi ketinggian penerbangan, perolehan data yang cepat dan kos yang rendah dalam pemerolehan prosedur data. Data GPS Airborne telah dicadangkan untuk penyelesaian pengurangan GCP dan akibatnya, terdapat pengurangan yang sangat besar dalam kos dan masa projek.

 Dihasilkan dalam 2 langkah: orientasi relatif dan mutlak. (relative and absolute) Orientasi relative : boleh dilakukan dengan mengukur sekurangkurangnya 5 tie points dalam setiap sepasang stereo.

Model yang terhasil boleh disertai bersama-sama untuk keseluruh blok atau jalur untuk menghasilkan satu model dalam sistem koordinat tempatan. Proses ini dilaksanakan tidak memerlukan sebarang kawalan bumi.
Untuk melaksanakan orientasi mutlak, kawalan adalah wajib. Keperluan kawalan minimum untuk orientasi mutlak adalah tiga titik kawalan yang tidak semestinya segaris.

 Sudut putaran (sekitar arah penerbangan) tidak boleh meliputi, dan titik kawal bumi diperlukan untuk menyelesaikan orientasi mutlak. Satu teknik baru Triangulasi jalur diperkenalkan yang menggunakan pemerhatian GPS di stesen dedahan bersamasama dengan kedudukan ciri-ciri linear GPS di atas tanah. Titik titik sepanjang ciri linear tersebut adalah tidak diperlukan. Ini adalah kerana koordinat ciri linear (contohnya tengah lebuh raya atau kereta api) boleh mengenalpasti kenderaan yang bergerak di atas tanah.

Rajah 2: Triangulasi Aerial menggunakan konvensional GCP

PENGENALAN
Digital Elevation Model boleh didefininasikan sebagai satu kaedah dimana ketinggian permukaan bumi dapat digambarkan secara tiga dimensi (3D). Doyle (1987) mendefinisikan DEMnsebagai penyusunan titik-titik untuk menggambarkan taburan spatial yang mewakili sistem koordinat X, Y dan sifat-sifat topografi diwakili oleh Z. DEM boleh diperolehi dari kaedah Fotogrammetri, Kartografi dan kaedah yg lebih tepat ialah pengukuran di lapangan. Dari DEM ini, permukaan sesuatu paramuka itu boleh digambarkan dengan menggunakan

model tiga dimensi yang dibentuk dari parameter kedudukan planimetri (x,y) dan
ketinggian (z). Pembentukkan model DEM ini adalah daripada penyusunan dan struktur mengikut bagaimana bentuk struktur titik-titik tersebut di tandakan atau diletakkan.
Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

Sambungan
Perisian-perisian Model Rupabumi Berdigit (DTM/DEM/DSM) seperti TIN (Triangulated Irregular Network) adalah merupakan pakej permodelan bagi membentuk, menyimpan menganalisa dan memaparkan maklumat permukaan. TIN adalah merupakan satu set segitiga bersebelahan dan tidak bertindih antara satu sama lain yang dikira dari keadaan yang tidak sekata yang mengandungi koordinat x,y danz. Model TIN menyimpan perhubungan topologi antara sempadan-sempadan segitiga yang bersebelahan.

Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

PENGGUNA DATA DEM

DEM merupakan satu storan data ketinggian dalam bentuk digital dan boleh digunakan untuk menghasilkan peta topografi berdigit Data DEM jenis ketinggian boleh digunakan untuk menghitung kecerunan, aspek dan profail bagi permukaan topologi tersebut. Hasil-hasil hitungan ini sangat penting untuk membantu dalam pelbagai kegunaan seperti geomoforlogi dan kajian hidrologi. Kebolehan penggambaran bentuk rupabumi dalam 3D adalah berguna untuk pelbagai tujuan. Contohnya untuk kejuruteraan, perancangan dan pengurusan dan lain-lain. DEM digunakan oleh jurutera awam untuk merancang laluan yang sesuai bagi lebuhraya

dan jalan. DEM juga membekalkan data yang diperlukan kepada jurutera untuk
menyelesaikan masalah potongan dan tambakan tanah. Di samping itu, DEM juga digunakan untuk menentukan lokasi yang terbaik dan sesuai untuk projek kejuruteraan seperti empangan, logi tenaga hidro dan lain-lain.
Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

Sambungan
Data DEM juga mampu digunakan untuk menunjukkan maklumat tematik atau gabungan data tematik dan data paramuka bumi seperti jenis tanah, kegunaan tanah, pertanian dan lain-lain lagi. Persembahan secara gabungan ini dapat memberikan maklumat yang lebuh banyak dan boleh dipercayai daripada pemaparan yang berasingan.

Dalam kajian morfologikal, data DEM boleh digunakan untuk analisis statistik dan
perbandingan bagi paramuka yang berlainan. Kejuruteraan awam DEM digunakan untuk penggunaan seperti rekabentuk jalan, rekabentuk lapangan terbang, pengiraan kerja tanah di tapak perancangan. Sains Bumi (geologi, hidrologi dan geomorfologi) data DEM digunapakai dalam kawalan kawasan tadahan saliran(kawalan banjir dan pemcemaran), pemodelan larian hidrologi, simulasi dan klasifikasi geomorfologi (contohnya simulasi perkembangan kawasan lembangan tadahan air atau sungai), pemetaan dan interpretasi geologi.
Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

METHODS FOR OBTAINING ELEVATION DATA USED TO CREATE DEM

LIDAR Stereo photogrammetry from aerial surveys Block adjustment from optical satellite imagery Interferometry from radar data RTK Gps Topographic Maps Total Station Doppler Radar Focus Variation Inertial surveys Surveying and mapping drones
Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

SOURCES
o DEM percuma di seluruh dunia dipanggil GTOPO30 (30 arcsecond resolusi, lebih kurang 1 km)

tersedia, tetapi kualiti adalah berubah-ubah dan di sesetengah kawasan ia adalah sangat miskin.
o Satu kualiti yang lebih tinggi DEM dari Pelepasan Spaceborne Advanced Haba dan Refleksi radiometer (ASTER) instrumen satelit Terra juga boleh diperolehi secara percuma bagi 99% daripada dunia, dan mewakili ketinggian pada resolusi 30 meter. o Satu resolusi yang sama tinggi sebelum ini hanya disediakan untuk wilayah Amerika Syarikat di bawah Misi Radar Topografi Ulang-Alik (SRTM) data, manakala kebanyakan seluruh planet ini hanya dibincangkan dalam resolusi 3 arka kedua (sekitar 90 meter). o Had dengan dataset GTOPO30 dan SRTM adalah bahawa mereka meliputi daratan benua sahaja, dan SRTM tidak meliputi kawasan kutub dan mempunyai gunung dan padang pasir tiada data (tidak sah)

kawasan.

SAMBUNGAN
Dataset SRTM30Plus (digunakan dalam NASA Dunia Angin) cuba untuk menggabungkan GTOPO30, SRTM dan data batimetri menghasilkan ketinggian model yang benar-benar global. Sebuah novel global DEM penempatan yang lebih rendah daripada 12 m dan ketepatan ketinggian kurang daripada 2 m dijangka dijana oleh misi iring-X satelit yang bermula pada Julai 2010. Grid yang paling biasa (raster) adalah antara 50 dan 500 meter. Dalam contohnya gravimetry, grid utama mungkin 50 m, tetapi bertukar kepada 100 atau 500 meter dalam

jarak kira-kira 5 atau 10 kilometer.

Sejak tahun 2002, yang instrumen HRS pada 5 SPOT telah diperolehi lebih 100 juta kilometer persegi pasang stereo yang digunakan untuk menghasilkan satu format DTED2 DEM (dengan satu posting 30 meter) format DEM DTED2 lebih 50.000.000 km .
Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012

CONTOH IMAGES DEM

Halatuju NDCDB Negeri Sembilan Port Dickson, 2 5 April 2012