ALGEBRA

ALGEBRA (Penukaran Rumus)

Objektif Am Mengolah penukaran rumus dan menyelesaikan persamaan kuadratik menggunakan cara pemfaktoran, rumus serta penyempurnaan kuasa dua.

Objektif Khusus Di akhir unit ini pelajar seharusnya boleh : Mendefinisikan rumus Menukar perkara rumus. Membentuk perkara rumus daripada soalan berbentuk konstekstual dan menyelesaikannya. Mendefinisikan persamaan kuadratik. Menggunakan kaedah pemfaktoran, rumus kuadratik dan penyempurnaan kuasa dua bagi menyelesaikan masalah persamaan serentak. Menggunakan tiga kaedah yang sama bagi menyelesaikan masalah konstekstual. 4.0 PENGENALAN Kita boleh mencari luas, isipadu, halaju, tekanan, perubahan suhu dan sebagainya bagi sesuatu jisim jika kita mengetahui formulanya. Apakah maksud formula? Formula atau rumus ialah satu persamaan matematik yang melibatkan kuantiti asas dan kuantiti terbitan. Misalnya halaju =
sesaran . masa

Oleh kerana simbol bagi halaju ialah v, sesaran (s) dan masa (t), maka kita menulis formula halaju sebagai v =
s . t

jmsk@polipd

ALGEBRA

4.1

PENUKARAN RUMUS

4.1.1 Rumus yang mengandungi hanya sebutan hasil darab Contoh 4.1 Persamaan untuk luas bentuk segiempat tepat diberi sebagai A = b x d, jadikan b sebagai subjeknya. Penyelesaian :Diberi A = b x d. Bahagikan kedua-dua belah dengan d A bd = d d A = b d A atau b = d Contoh 4.2 Diketahui kaitan antara voltan ( V ) dan arus ( I ) dan rintangan ( R ) adalah V = IR, nyatakan I dalam sebutan V dan R
Penyelesaian :Diberi V = IR Bahagi kedua-dua belah dengan R V IR = R R --> V = I atau R I= V R

jmsk@polipd

ALGEBRA

4.1.2 Rumus yang mengandungi hanya sebutan hasilbahagi. Contoh 4.3 Persamaan am untuk ketumpatan ialah = Penyelesaian: v v = = = m v mv v m atau
m , jadikan m sebagai perkara rumus v

Darab kedua-dua belah dengan v

m=v

Contoh 4.4 Diketahui tekanan ( P ) adalah berkait dengan daya ( F ) dan luas ( A ) dalam bentuk P = Jika P & F diberi dan dikehendaki mencari nilai A, kita boleh jadikan A sebagai subjek. Penyelesaian:Diberi P AP AP = = = F A F (A) A F atau F . A

Darab kedua-dua belah dengan A

F = AP

jmsk@polipd

ALGEBRA

4.1.3 Rumus yang mengandungi hasilcampur atau hasiltolak. Contoh 4.5 Persamaan am untuk garislurus diberi sebagai y = mx + c, jadikan x sebagai perkara rumus Penyelesaian:Diberi y yc yc m yc m
x

= = =
= =

mx + c mx + c - c mx x
x atau yc m

Tolak c untuk kedua-dua belah

Bahagi dengan m untuk keduadua belah.

Contoh 4.6 Diberi V = E Ir , jadikan r sebagai tajuk rumus.

Penyelesaian:Diberi V = V + Ir = V + Ir = atau V + Ir V Ir atau Ir I r = = = = E V I E V I EV EV
Kedua-dua belah ditolak dengan V

E Ir E Ir + Ir E

Kedua-dua belah dicampur dengan Ir

jmsk@polipd

ALGEBRA

4.1.4 Rumus yang mengandungi tanda kurungan. Contoh 4.7 Jadikan D sebagai perkara untuk rumus Penyelesaian:A AC = = B (C D) C

A=

AC = AC = AC BC = AC BC = (-1) (AC BC) = atau BD BD B D = = =

B(C D) C B(C D) C C B(CD) BC BD BC BD BC - BD ( BD) (-1)

Darab kedua-dua belah C

darab kedua-dua belah dengan -1

BC AC BC AC B BC AC B

Bahagi kedua-dua belah dengan + B

jmsk@polipd

ALGEBRA

4.1.5 Rumus yang mengandungi kuasa atau punca kuasa. Contoh 4.8 Diberi persamaan arus untuk isipadu ( V ), sebuah selinder ialah d 2 h V= , jadikan d sebagai tajuk 4 Penyelesaian:4V 4V 4V h 4V h = =
= = atau

d 2 h 4 4 d2 h d 2 h h
d2

Contoh 4.9
Jadikan L sebagai perkara rumus.
Penyelesaian;-

f =

1 2 LC

Diberi

f ( LC ) f ( LC ) f
f f LC

= = = =

1 2 LC 1 2 LC 1 2 1 2 f 1 2f x
LC

LC

LC

= =

1 2f

LC C

1 1 x 2f C 1 1 x 2f C
2

jmsk@polipd