Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Memahami Tekanan Dalam Cecair

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan Dalam Cecair

Tekanan Dalam Cecair

Suatu objek yang direndam ke dalam cecair akan mengalami tekanan

disebabkan oleh berat cecair yang bertindak ke atas objek.
Tekanan dalam cecair bertindak sama rata dalam semua arah.

Air
Tin
Lubang

Air terpancut keluar

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan Dalam Cecair

Tekanan Dalam Cecair dan Kedalaman Cecair

Tekanan dalam cecair bertambah

dengan kedalaman cecair.

Air terpancut keluar paling kuat pada

lubang yang paling rendah.
Semakin dalam lubang, tekanan
Semakin tinggi isipadu gelembung
udara dalam minuman berkarbonat,
semakin banyak gelembung udara
naik ke atas permukaan minuman
kerana tekanan bertambah dengan
kedalaman cecair.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan Dalam Cecair

Tekanan dalam Cecair dan Ketumpatan
Pada kedalaman yang sama, tekanan yang dihasilkan oleh cecair yang lebih
tumpat adalah lebih tinggi berbanding tekanan yang dihasilkan oleh cecair yang
berketumpatan rendah.

Air

Air : Ketumpatan = 1000 kg m-3

Jarak pancutan air daripada bekas - jauh

Minyak
masak

Minyak masak : Ketumpatan = 800 kg m-3

Jarak pancutan air daripada bekas - dekat

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan Dalam Cecair

Tekanan dalam Cecair, p = h g

Tekanan =

Berat cecair
-------------------Luas

mg
= ----A

Ketumpatan cecair =
x
Luas = A

(V)g
= -------A
(Ah)g
= ---------A
= hg

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan dalam Cecair

Aplikasi Tekanan dalam Cecair
Empangan hidroelektrik

Empangan menyimpan air untuk menjana tenaga elektrik

Bahagian bawah empangan mestilah lebih tebal daripada

bahagian atas untuk menahan tekanan air yang tinggi pada
bahagian bawah empangan kerana tekanan bertambah dengan
kedalaman.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan dalam Cecair

Aplikasi Tekanan dalam Cecair Tangki Air

Tangki air dalam rumah diletakkan dibawah

bumbung.

Tekanan air memaksa air keluar daripada paip.

P
Air yang mengalir keluar daripada paip Q di
tingkat satu adalah lebih kuat daripada air yang
mengalir keluar daripda paip P di tingkat tiga.

Penerangan
Jarak antara paip Q dengan permukaan air di
dalam tangki adalah lebih tinggi.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan dalam Cecair

Infusi Pemindahan larutan bergaram kepada pesakit.

Aplikasi
Tekanan
dalam Cecair

Larutan bergaram digantung pada kedudukan menegak

supaya tekanan daripada larutan bergaram dapat
mengalir ke dalam pesakit, mengatasi tekanan darah
pesakit.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan dalam Cecair

Tekanan Dalam Cecair

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

Memahami Tekanan dalam Cecair

Tekanan Dalam Cecair (a)

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

ANALISIS SOALAN 3.2

TEKANAN DALAM CECAIR

Kertas 1

Kertas 2

Kertas 3

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2012 Kertas 1

Rajah di bawah menunjukkan dua orang penyelam. Jisim kedua-dua penyelam itu dianggap
sama.

Penyelam di kedudukan N mengalami tekanan yang lebih tinggi daripada penyelam di

kedudukan M kerana
A

berat penyelam di kedudukan N adalah lebih besar daripada berat penyelam di

kedudukan M

kedalaman air di N adalah lebih tinggi daripada kedalaman air di M

ketumpatan air di N adalah lebih tinggi daripada ketumpatan air di M

daya keapungan yang bertindak ke atas penyelam N adalah lebih besar daripada
daya keapungan yang bertindak ke atas penyelam M
Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2011 Kertas 1

Graf manakah yang menunjukkan hubungan yang betul antara tekanan,

p dengan kedalaman air, h?

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2010 Kertas 1

Rajah di bawah menunjukkan dua orang penyelam di dalam tasik dan seorang penyelam di
dalam laut. Tekanan air pada T, S dan U adalah PT, PS, PU masing-masing.

Antara perbandingan berikut, yang manakah betul tentang tekanan yang dikenakan ke atas
penyelam-penyelam itu?
A
PU > PT > PS
B
C
D

PU < PT < PS
PU = PT > PS
PU = PT < PS
Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2010 Kertas 2(i)

Rajah 1 menunjukkan seorang budak lelaki dan bapanya, masing-masing duduk di alas dua bola pantai,
A dan B yang serupa.

Rajah 1
Berat mereka diseimbangkan oleh daya apung.
(a)
(b)

Apakah maksud berat?

[1 markah]
Menggunakan Rajah 1, bandingkan berat budak lelaki itu dengan bapanya, isi padu air yang
(i)
disesarkan dan daya apung yang bertindak ke atas kedua-dua mereka.
(ii)

Nyatakan hubungan antara daya apung dengan:

(a)
(b)

(iii)

Isi padu air yang disesarkan.

Berat air yang disesarkan.

Namakan prinsip fizik yang terlibat.

[3 markah]
[2 markah]
[1 markah]
Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2010 Kertas 2(ii)

(c) Rajah 2 menunjukkan apa yang berlaku apabila sebuah blok kayu dipegang di atas
permukaan air dan kemudian dilepaskan ke dalam air.

Rajah 2
Apabila blok kayu dilepaskan, blok itu jatuh ke dalam air dan tenggelam
sepenuhnya di bawah permukaan air. Kemudian blok itu bergerak ke atas dan
terapung pada permukaan air.
Dengan menggunakan konsep daya apung, terangkan mengapa blok kayu itu
bergerak ke atas dan kemudian terapung pada permukaan air.
[3
markah]
Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

(d)

Soalan 2010 Kertas 2(iii)

Jabatan Perhutanan Negeri akan menganjurkan pertandingan berakit. Sebagai ketua

pasukan. anda dikehendaki memberikan cadangan dalam mereka bentuk sebuah rakit
yang boleh memuatkan 15 orang peserta dan berupaya untuk bergerak dengan laju
dalam air.
Dengan menggunakan pengetahuan anda dalam gerakan, daya-daya dan sifat bahan,
nyatakan dan terangkan cadangan berdasarkan aspek-aspek berikut:
(i) Bentuk rakit.
[2
markah]
(ii) Bahan yang digunakan untuk membuat rakit.
[2
markah]
(iii) Saiz rakit.
[2
markah]
(iv) Reka bentuk rakit.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2012 Kertas 3(i)

Seorang murid menjalankan eksperimen untuk menyiasat hubungan antara kehilangan

berat, W, suatu objek yang direndam ke dalam air dan isi padu air yang disesarkan, V.
Dalam eksperimen ini, objek yang digantung pada neraca spring direndamkan ke
dalam tin eureka yang mengandungi air. Keputusan eksperimen ini ditunjukkan oleh
graf W melawan V pada graf di bawah.

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2012 Kertas 3(i)

a) Berdasarkan graf pada Rajah di bawah:

i.

Nyatakan hubungan antara W dengan V.

[1 markah]

ii. Tentukan nilai W apabila V = 35 cm3.

Tunjukkan pada graf itu bagaimana anda menentukan nilai W.
[2
markah]
b) HitungW=___________________
kecerunan, k, bagi graf W melawan V. Tunjukkan pada graf itu bagaimana
anda menentukan nilai k.
K=____________________
c) markah]
Ketumpatan bagi air, , dalam g cm3 dihitung dengan menggunakan formula
____ , di mana g = 10 m s2.
= 100k
g

[3

Gunakan graf anda untuk tentukan ketumpatan air.

= ______________________ g cm3
[2
markah]

Fizik Tingkatan 4

Bab 3 Daya dan Tekanan

3.2

Soalan 2012 Kertas 3(ii)

d) Berdasarkan graf tentukan kehilangan berat, Wo, suatu objek yang menyesarkan
70 cm3 air apabila direndamkan ke dalam tin eureka itu.
Tunjukkan pada graf bagaimana anda mendapat jawapan.
W0 = ________________ N
[3
markah]
e) Nyatakan satu langkah berjaga-jaga yang perlu diambil untuk memperbaik
keputusan eksperimen ini.
[1
markah]

Fizik Tingkatan 4

TAMAT