Pembukaan:
Om Swastyastu, rahajeng semeng pekak/odah sareng sami. Suksma aturang
tityang saantukan pekak/odah sampun sadia rauh ring galah sane becik puniki.
Tityang lan semeton tityang sami niki mahasiswa keperawatan Unud jagi
ngawedarang parindikan sane mawasta “sosiodrama”. Sosiodrama puniki mesib
sekadi drama gong, dumadak ja carita sane jagi katampilang malih jebos dados
maguna lan manut ring kayung pekak/odah sareng sami. Carita sane jagi
kawedarang niki sekadi ngewakilin kegiatan pekak/odah sarahina ring PSTW niki,
khusunyane pekak sareng odah sane madue tensi tinggi. Dados tityang uning,
pekak/odah driki, sira sane madue tensi tinggi? Sira sane pepes ngowel dogen
sarahina? Sira sane demen ngeroko? Sira sane demen ngajeng mako? Inggih,
santukan sampun galah, ngiring saksiang sosiodramane puniki.
Pemeran:
1. Moderator dan Narrator : Putu Utami Teja Saraswati
2. Bapak Budi : Dewa Gede Agus Sutawan
3. Instruktur Senam : Gek Diah Aprillia
Lampiran
Moderator:
Dina anu ring PSTW Wana Sraya, kacaritayang pekak lan odah ring wisma jagi
mapupul ring aula santukan wenten senam lansia. Sename puniki kapimpin olih
instruktur senam sane baru. Uli das lemahe, pekak lan odah sampun siaga.
Kacaritayang mangkin, odah-odah ring wisma pitu inggih punika odah Nyamprut,
odah Jepun, lan odah Nyungkling sedek masiaga.
Odah Jepun : We we we we, suba semengan ne. Mai mai mai siap-siap.
Jani nak ada senam lansia di aula. Instruktur sename baru, nu
bajang, buina jegeg.
Odah Nyamprut : Aruuh… Jani nak Saniscara, nak prai instruktur sename.
Luungan dini ngoyong sambilang ngantiang jero dagange
teka.
Odah Nyungkling : Antiang tiang mbok, setonden senam mai sarapan malu. Buin
jebos jero dagange teka ngaba semangka jak gedang.
Odah Nyamprut : Gedang dogen tawanga ajak I Nyungkling. Nak liu dagangan
ibuke ane lebih jaen, tawang iluh?
Odah Jepun : Apa dogen mbok? Tiang lakar milu mablanja.
Odah Nyamprut : Ada nangka, ada tape sela, ada kacang goreng, kerupuk,
kripik, minab ada duren soalne nak suba masane. Jek jaen
pokokne. Aduh jek liu sajan petakonne, bin jep takonin
dagange.
Odah Nyungkling : Mbok, adi ngowel keto. Ne liu ane jaen-jaen. Tolih nake,
gedange mimih segerne, buina manis. To sumangkane, barak
barak sajan.
Odah Jepun : Dija meli buah niki jero, jek seger seger sajan buin manis.
Tiang meli niki dadua nggih, lakar baang pekak ane to to ane
ditu.
Jero Dagang : Tiang nak ngalap niki di uma. Suba pasti jaen-jaen dah.
Punapi niki odah Nyamprut, payu matumbasan.
Odah Nyamprut : Arah.. tusing ja mablanja kakene. Buah dogen isinne jek alah
bojog demen jak buah. Keripik sing ada, kacang sing ada.
Med atinne.
Odah Jepun : Nah, jani suba suud mablanja. Mai kumpul ke aula lakar
senam.
Odah Nyungkling : Mai mbok, apang tawang instrukture sane baru. Apang maan
bergerak awake, sing ba sakit-sakit duure.
Odah Jepun : Mai mbok mai milu.
Jero Dagang : Weee odahhh, adi sagetan ke aula. Niki dagangan tiange ten
jagi taur niki. Odaaaah…
Aduh, lacur kakene. Medagang pragat dadi tongos ngebon
dogen, tongos ngejang utang dogen. Kenken caran tiange
balik modal niki.
Ring Aula PSTW Wana Sraya. Makasami pekak lan odahe sampul makumpul jagi
senam lansia. Sename mangkin kapimpin olih instruktur sane baru.
kaukin Gek dados, Diah masi dados. Driki tiang sarahina jagi
nyarengin pekak lan odah senam lansia.
Odah Jepun : Mih mula saja Pak Budi, instruktur sename ane baru jegeg
sajan. Uling dija asalne gek?
Instruktur : Tiang saking Gianyar nika bu.
Odah Nyungkling : Nyak dadi mantun tiange Gek? panak tiange ane paling
cerika nak konden mekurenan, tapi suba sukses megae joh,
Odah Nyamprut : Aduh jeg uyut san! Inguh kenehe ningehan nyong nyang
nyeng nyong nyang nyeng.
Instruktur : Nggih-nggih. Pekak lan odah, punapi dibi sanja, luung
sirepe?
Odah-odah : Becik gek
Odah Nyamprut : Aduh won bayune, sirep sing luung asane, terus sakit duure.
Instruktur : Nah, mangkin mangda nenten won bayune, mangda segeran
rasane, ngiring sareng-sareng mangkin senam dumun.
Tujuanne mangda tensine ten tegeh, mangda ten kaku sendi-
sendi lan otote, luung pun sirep petengne.
Odah Nyamprut : Ngemar sajan nok senam, kenyel, pesu peluh.
Odah Jepun : Ne suba makane jani senam, lamun pesu peluh kan sehat
artine. Saja keto?
Odah Nyungkling : Saja, apang bubuh lan buahe ituni telah dadi peluh.
Instruktur : Nggih, patut nika. Ngiring sareng sareng senam. Makasami
sampun siap niki odah sareng pekak?
Odah-odah : Sampuunnn…
Instruktur : Nggih, gerakan senamnyane pateh sekadi senam sane biasa
sawai-wai nika.
(Instruktur senam mengajarkan senam kepada lansia. Odah Nyungkling dan Odah
Jepun bersemangat untuk mengikuti senam, namun Odah Nyamprut hanya
mengikuti kegiatan senam sekadarnya) (Ajak juga lansia yang menonton untuk
mengikuti gerakan senam).
Lampiran
Bapak Budi : Odah kan ngelah tensi tinggi. Sabilang wai ma cek tensine,
mangda uning tegeh apa tusing tensine. Ituni kuda tensi
odahe?
Odah Nyamprut : Tegeh kone tensine tuni.
Bapak Budi : Yening tesine tegeh kan orahina apang nyak ma cek tensine
sabilang wai, minum obat tensi apang tusing tegeh tensine.
Rajin aktivitas fisik tiap hari, milu senam di aula ngajak
timpal-timpal. Ten ja senam dogen, payu maan nutur ngajak
timpal-timpal, pekak odah ane lenan driki. Patut asapunika,
dah?
Odah-odah : Nggih patut nika.
Bapak Budi : Yening odah madue tensi tinggi, ten dados narub ngamik-
ngamik. Sampunang liu ngajeng sane asin-asing, bedikin
ngajeng kerupuk keripik, bedikin ngajeng sane panes-panes,
bedikin ngajeng kopi, bedikin ngemako. Yening nu demen
narub ngamik-amikan, ane tusing dadi ajeng bakat ajeng, bisa
menek tensine. Yening terus menek tensine, bahaya nyanan,
bisa liu pesu penyakite. Bia sakit jantung, bisa stroke. Kaden
ada semeton di intensif sane tensine tinggi trus keni stroke.
Odah Jepun : Ohhh, aje aje aje. Kanti tusing ngidaang bangun timpale.
Odah Nyungkling : Makane mbok, suba je orahin ituni, da pengkung-pengkung.
Saja keto Pak Budi?
Bapak Budi : Nggih, patut nika. Niki ten ja untuk odah manten, odah lan
pekak sane lianan taler.
Odah Nyamprut : Nggih Pak Budi. Yening kenten tiang lakar rajin minum obat,
suud sampun ngopi, suud ngemako. Men, ape dogen ane dadi
ajeng tiang pak? Pragat mekenta je tiang?
Bapak Budi : Puniki dah, sane dados kaajeng nika makanan sane nenten
pakeh, bedikin ngajeng ane magoreng-goreng. Buah-buahan
ane liu misi yeh, sekadi gedang lan semangka dados. Timun
masi luung anggo nuunang tensi. Sane paling penting,
Lampiran
Moderator:
Inggih, nika iwawu sosiodrama sane katampilang olih mahasiswa Keperawatan
Unud. Asapunapi sosiodramane, becik? Pekak sareng odah driki, wenten sane jagi
menyampaikan pendapat utawi kesan pesanne sesampune mebalih dramane
iwawu? (pilih beberapa lansia untuk menyampaikan kesan dan pesannya. Tanya
seputar hipertensi seperti apa. Ajak lansia bertepuk tangan karena telah mengikuti
kegiatan dengan baik).
Minab wenten parikata utawi parilaksanan sane nenten manut ring kayun Ida dane
sareng sami, tityang nunas geng rena sinampura. Informasi sane becik-becikne
Lampiran
dumogi maguna ring pekak lan odah sareng sami. Kaping untat, sineb tityang
antuk paramasanthi