Anda di halaman 1dari 3

RINGKESAN B.

AnggahUngguhing Basa
1. Basa Bali Alus
A. PIDARTA a. ASI = ( kata kunci Ida)
b. ASO = ( kata kunci Ipun)
1. Wangun Pidarta c. AMI = ( basa alus sane kaanggen
a. Purwaka/Pamahbah ( pangastuti/ ring makasami tingkat wangs contoh
pangastungkara, pangayubagia, dalam rapat/ parum)
pasinahan angga) 2. Basa Bali Madia
b. Daging Pidarta ( Uteng bebaosan, 3. Basa Andap = basa Sawai-wai
unteng pikayun/ tema, tetujon bebaosan 4. Basa Bali Kasar = marebat (bertengkar)
c. Pamuput ( Pacutetan daging pidarta,
matur suksma ring pamiarsa, nunas C. Kruna Lingga = Kata dasar sane durung
pangampura, parama santih) polih wewehan
2. Tetikesan Mapidarta
a. Wicara = topik/ tema pidarta D. Kruna Tiron = kruna sane sampun polih
b. Wiraga = gerak tubuh wewehan
c. Wirama= suara/ intonasi a. pangater = awalan
d. Wirasa = semita/ mimik wajah b. seselan = sisipan
(penghayatan) c. pangiring = akhiran
e. Wesata = pengengmabang pidarta
E. Kruna Polah = pangater anusuara (Ny, M,
3. Tata cara ngwacen pidarta N, Ng)
a. Manuskrip = teks
b. Impromptu = nadak / dadakan F. Kruna Dwi Lingga
c. Memoriter = ngapalang (nenten a. Dwi Sama Lingga = diucapkan
nganggen teks) sekali mempunyai arti ( jegeg-jegeg)
d. Ektempore= Ngangge ringkesan b. Dwi Maya lingga = diucapkan sekali
(catatan kecil) tidak punya arti ( kapu-kapu)
c. Dwi Samtra lingga = Pengulangan
4. Istilah sane mapaiketan sareng pidarta kata mengubah bunyi ( dengak-
a. Dharma tula = pabligbagan umum ( dengok)
diskusi) d. Dwi Purwa= pengulangan pada awal
b. Widya tula= pabligbagan/ diskusi suku kata ( sesari)
tentang pengetahuan e. Dwi Wesana = pengulangan pada
c. Dharmasuaka= bebaosan ring acara akhir suku kata (pakecogcog)
nganten
d. sima krama= pertemuan evaluasi
kegiatan oleh pejabat dgn masyarakat
e. Dharma wecana= Bebaosan indik
agama
f. Sambrama Wacana= Bebaosan
Panyangra (sambutan)
g. Atur piuning = pisadok (laporan
ketua panitia)
G. Kruna Satma = angkepan kalih kruna I. Wastan Wilangan
sane madue arti asiki ( gabungan 2 kata Angka latin Wastan
yang mempunyai 1 arti) 10 Dasa
a. Kruna satma Pepadan ( majemuk 11 Solas
setara) 12 Roras
1. Nungkalik = peteng lemah, msl 15 Molas
18 Plekutus
2. Ngerasang arti = kuning gading,
19 Siangolas
msl 20 Duang dasa
b. Kruna satma Tan pepadan = Biu 21 Salikur
kayu, msl 22 Dua likur
c. Kruna satma Unik = peteng dedet, 25 Selae
msl 35 Sasur / pasasur
45 Setiman
H. Basista Paribasa 50 Seket
1. Sesonggan ( Pepatah) = Aduk sera aji 75 Telung benang
100 Satus
keteng
125 Satus selae
2. Sesenggakan (ibarat) = buka benange
150 Karobelah
mabrungsutan 175 Lebak
3. Wewangsalan = clebingkah beten biu 200 Satak
( gumi linggah ajak liu ) 225 Satak selae
4. Sesawangan ( perumpamaan) = 235 Satak pasasur
Alisne madon intaran 245 satak setiman
5. Cecimpean = teka teki ( apa cekuk 250 satak seket
kajengitin) 400 samas
6. Blabadan = majempong bebek ( 600 telungatak
700 pitungatus
jambul menjadi ngambul)
800 domas
900 sangaatus
1000 siu
1200 nem bangsit
1400 pitung bangsit
1500 siu limangatus
1600 Sepaa
10.000 alaksa ( dasa tali )
100.000 Aketi ( satus tali)
1. 000.000 ayuta ( 1 juta)
10.000.000 Bara ( dasa yuta)
100.000.000 alugel ( satus yuta)
1.000.000.000 amiliar

Anda mungkin juga menyukai