DAFTAR BAHAN MAKANAN PENUKAR Ikan 40 Kacang tolo 20
Ikan asin 15 Oncom 40
GOLONGAN I Teri kering 15 Saridele bubuk 25 SUMBER KARBOHIDRAT Udang segar 35 Tahu 110 Tempe 50 1 Satuan Penukar = 175 kkal, 4 g P, 40 g KH 2. Lemak Sedang 1 satuan penukar = 75 kkal, 7 g P, 5 g L GOLONGAN IV Bahan Makanan Berat (g) SAYURAN Bihun 50 Bahan Makanan Berat (g) Bubur beras 400 Bakso 170 Sayuran A Biskuit 40 Daging kambing 40 Bebas dimakan, kandungan energi dapat diabaikan Havermout 45 Daging sapi 35 Kentang 210 Hati ayam 30 Baligo Lobak Krekers 50 Hati sapi 35 Gambas (oyong) Lettuce Makaroni 50 Otak 60 Jamur kuping segar Slada air Mi kering 50 Telur ayam 55 Ketimun Slada Mi basah 200 Telur bebek 55 Labu air Tomat Nasi 100 Usus sapi 50 Nasi tim 200 Sayuran B Roti putih 70 3. Lemak Tinggi 1 satuan penukar + 1 gls (100 g) = 25 kkal, 1 g P, 5 g KH Singkong 120 1 satuan penukar = 150 kkal, 7 g P, 13 g L Talas 125 Bayam hijau Kecipir Tepung sagu 50 Bahan Makanan Berat (g) Bit Kembang kol Tepung hunkwe 50 Ayam dengan kulit 55 Buncis Kol Tepung 50 Bebek 45 Brokoli Kucai Labu kuning (waluh) Tepung terigu 50 Corned beef 45 CaisiDaun pakis Labu siam (manisah) Tepung maizena 50 Daging babi 50 Daun waluh Pare Tepung beras 50 Kuning telur ayam 45 Genjer Pepaya muda Ubi 135 Sosis 50 Jagung muda Rebung Jantung pisang Sawi Kacang panjang Taoge kacang hijau GOLONGAN II GOLONGAN III Kangkung Terong SUMBER PROTEIN HEWANI SUMBER PROTEIN NABATI Kapri muda wortel
1. Rendah Lemak 1 satuan penukar = 75 kkal, 5 g P, 3 g L, 7 g KH Sayuran C
1 satuan penukar = 50 kkal, 7 g P, 2 g L 1 satuan penukar + 1 gls (100 g) = 50 kkal, 3 g P, 10 g KH Bahan Makanan Berat (g) Bayam merah Kacang kapri Bahan Makanan Berat (g) Kacang hijau 20 Daun katuk Kluwih Ayam tanpa kulit 40 Kacang kedele 25 Daun melinjo Mlinjo Babat 40 Kacang merah segar 20 Daun pepaya Nangka muda Daging kerbau 35 Kacang tanah 15 Daun singkong Taoge kacang kedele Dideh sapi 35 Keju kacang tanah 15 Daun tales GOLONGAN V GOLONGAN VI GOLONGAN VII BUAH DAN GULA SUSU MINYAK 1 satuan penukar = 50 kkal dan 5 g L 1 satuan penukar = 50 kkal, 12 g KH 1. Susu tanpa lemak 1 satuan penukar = 75 kkal, 7 g P, 10 g KH 1. Lemak tidak jenuh Bahan Makanan Berat (g) Anggur 165 Bahan Makanan Berat (g) Bahan Makanan Berat (g) Apel 85 Susu skim cair 200 Alpukat 60 Belimbing 140 Tepung susu skim 20 Kacang almond 10 Blewah 70 Yoghut non fat 120 Margarin jagung 5 Duku 80 Minyak bunga matahari 5 Durian 35 2. Susu rendah lemak Minyak jagung 5 Gula 13 1 satuan penukar = 125 kkal, 7 g P, 6 g L, Minyak kedele 5 Jeruk manis 110 10 g KH Minyak kacang tanah 5 Jambu air 110 11 Minyak zaitun 5 Jambu biji 100 Bahan Makanan Berat (g) Jambu bol 90 Keju 35 2. Lemak jenuh Kolang kaling 25 Susu kambing 165 Kedondong 120 Susu sapi 200 Bahan Makanan Berat (g) Kemang 105 Susu kental tak manis 100 Kelapa 15 Kurma 15 Yoghurt susu penuh 200 Kelapa parut 15 Leci 75 Lemak babi/sapi 5 Mangga 90 3. Susu tinggi lemak Mentega 5 Melon 190 1 satuan penukar = 150 kkal, 7 g P, 10 g L, Minyak kelapa 5 Madu 15 10 g KH Minyak kelapa sawit 5 Nanas 95 Santan 40 Nangka masak 45 Bahan Makanan Berat (g) Pisang 50 Susu kerbau 100 GOLONGAN VIII Pepaya 110 Tepung susu penuh 30 MAKANAN TANPA ENERGI (KALORI) Peach 115 Rambutan 75 Agar-agar Gula alternatif: sukralosa Sawo 55 Air kaldu kecap Semangka 180 Air mineral Kopi Sirsak 60 Cuka Teh Salak 65 Gelatin
Sumber: Instalasi Gizi dan Pusat Diabetes dan Lipid