Anda di halaman 1dari 33

0

HISAB AWAL BULAN


TAHKIKI AL-QODIM
Kediri, Rabu Pahing 281118 21.30 By Ali Mustofa, Rbk

Contoh Awal Bulan : Dzul Hijjah Tahun 1436 H


Markaz Perhitungan : Surabaya
LT = -07° 15' 00.00''
BT = 112° 45' 00.00''
TT = 10 Meter
Awal Bulan = 12
Tahun = 1436
Ayam = 29
Langkah Dan Proses Hisab
a.Membaca Tabel Ijtima'
Dari tabel Ijtima' didapatkan data sebagaimana berikut :
Hari Ijtima' : Ahad Kliwon , 13 September 2015
(Pukul 13:42:39,88 Wib)
b.Menghitung Alamah
1.Tahun Tam (TM)
Ketentuannya:
 Bila Bulan Matlub Lebih Kecil dari 3 maka Tahun Tam =
Tahun Mathlub - 2
 Bila Bulan Matlub Lebih Besar dari 2 maka Tahun Tam =
Tahun Mathlub - 1
TM = 1435
2
2. Bulan Tam (BM)
Ketentuannya:
 Bila Bulan Matlub Lebih Kecil dari 3 maka Bulan Tam =
Bulan Mathlub - 2 + 12
 Bila Bulan Matlub Lebih Besar dari 2 maka Bulan Tam =
Bulan Mathlub - 2
BM = 10
3. Tahun Majmuah (TMj)
TMj = Int ( TM / 30 ) x 30
= Int ( 1435 / 30 ) x 30
= 1410
4. Alamah Majmuah (H1)
H1 = Int ( Int (( TMj x 11+ 3 )/30 ) + ( 354 x TMj ) + 1948440 - 29 - 356.5 )
= Int ( Int (( 1410 x 11+ 3 ) / 30 ) + ( 354 x 1410) + 1948440
- 29 - 356.5 )
= 2447711
5. Tahun Mabsuthoh (TMb)
TMb = TM - TMj
= 1435 - 1410
= 25
6. Alamah Mabsuthoh (H2)
H2 = Int (( TMb x 360 ) x 0.984352955 )
= Int (( 25 x 360 ) x 0.984352955 )
= 8859
7. Alamah Bulan (H3)
H3 = Int (( 30 x (( BM + 2 ) - 1 )) - Int (((( BM + 2 ) - 1 ) - 1 ) / 2 ))
= Int (( 30 x (( 10 + 2 ) - 1 )) - Int (((( 10 + 2 ) - 1 ) - 1 ) / 2 ))
= 325
8. Alamah (Jd)
Jd = H1 + H2 + H3 + Ayam + 356
= 2447711 + 8859 + 325 + 29 + 356
= 2457280
Cara mencari hari dan pasaran sama dengan yang tertulis dalam buku
pengembangan Hisab Taqribi
3
b. Juz Alamah (T)
T = ( Jd - 2451545 ) / 36525
= ( 2457280 - 2451545 ) / 36525
= 0.157015743
c. Mail Kulli (Mk)
Mk = 23° 26' 21.44" - 0° 0' 46,815" x T
= 23° 26' 21.44'' - 0° 0' 46,815'' x 0.157015742642026
= 23.4372470300023
= 23° 26' 14.089''
d. Selisih Jam Dengan Kediri (SdK)
SdK = ( 112° 0' - Bujur Tempat ) / 15
= ( 112° 0' - 112° 45' 00.000'' ) / 15
= -0.05
= -00:03:00.000

Menghitung Perkiraan Maghrib


A.Wasat Syams Maghrib Taqribi (WsMt)
WsMt = Frac ((( Alamah + ( SdK + 6 ) / 24 ) x 0.985647268
- 119.469889822881 ) / 360 ) x 360
= Frac ((( 2457280 + ( -00:03:00.000 + 6 ) / 24 )
x 0.985647268 - 119.469889822881) / 360 ) x 360
= 172.0931796026410
= 172° 05' 35.447''
B. Khosoh Syams Maghrib Taqribi (KsMt)
KsMt = Frac ((( Alamah + ( SdK + 6 ) / 24 ) x 0.985597447
- 100.5116472290829 ) / 360 ) x 360
= Frac ((( 2457280 + ( -00:03:00.000 + 6 ) / 24 )
x 0.985597447 - 100.511647229082 ) / 360 ) x 360
= 68.6272629648447
= 68° 37' 38.147''
C. Data Matahari Pukul 6 Sore di Markas : Surabaya
Data yang diperoleh dari perhitungan sebelumnya:
1. WsMt = 172° 05' 35.447''
2. KsMt = 68° 37' 38.147''
3. Mk = 23° 26' 14.089''
4
a. Jarak Matahari dan Bumi (BM)
BM = COS KsMt x 399 + 23473,68
= COS 68° 37' 38.147'' x 399 + 23473,68
= 23619.0890543420000
b.Semidiameter Matahari (Sdm)
Sdm = Sin-1 ( 108,676 / BM ) + 0.001205
= Shift Sin ( 108.679 / 23619.089054342 ) + 0.001205
= 0.2648349008423
= 00° 15' 53.406''
c.Ta'dil Syams (KorS1)
KorS1= -1.92652 x Sin KsMt + 0.02 x Sin ( 2 x KsWt )
= -1.92652 x Sin 68° 37' 38.147'' + 0.02 x Sin ( 2 x 68° 37' 38.147'' )
= -1.78045707259291
= -01° 46' 49.645''
d.Thul Syams (TS1)
TS1 = WsMt + KorS1
= 172° 05' 35.447'' + -01° 46' 49.645''
= 170.312722530049
= 170° 18' 45.801''
e.Mail Syams (ds1)
ds1 = Asin ( Sin TS1 x Sin Mk )
= Shift Sin ( Sin 170° 18' 45.801'' x Sin 23° 26' 14.089'' )
= 3.83759804168765
= 03° 50' 15.353''
f.Ta'dil Waqti (e1)
e1 = ( -KorS1 + 2.466 x Sin (2xTS1) - 0.053 x Sin (4x TS1)) / 15 + 0.0056
= 0.0719702716683524
= 00° 04' 19.093''
5
D. Hisab Maghrib Taqribi
Data yang sudah dihitung :
Markas = Surabaya
Lintang Tempat  = -07° 15' 00.000''
Bujur Tempat  = 112° 45' 00.000''
Tinggi Tempat TT = 10
Deklinasi dm = 03° 50' 15.353''
Semidiameter Sdm = 00° 15' 53.406''
Equation Of Time e1 = 00° 04' 19.093''
1. Kerendahan Ufuk (dip)
Dip = 1,76 x √ (TT) / 60
= 1,76 x √ (10) / 60
= 0.092760144698273
= 00° 05' 33.937''
2.Tinggi Matahari (hm)
hm = 0° - Sdm - 0° 34.5' - dip
= 0° - 00° 15' 53.406'' - 0° 34.5' - 00° 05' 33.937''
= -0.932595045540551
= -00° 55' 57.342''
3.Sudut Waktu Matahari (tm)
tm = Cos-1 ( -Tan  x Tan dm + Sin hm / Cos  / Cos dm )
= Shift Cos ( - Tan -07° 15' 00.000'' x Tan 03° 50' 15.353' +
Sin -00° 55' 57.342'' / Cos -07° 15' 00.000'' / Cos 03° 50' 15.353'' )
= 90.4532515962086
= 90° 27' 11.706''
4.Maghrib Markazi (MLmt)
MLmt = tm / 15 - e1
= 90° 27' 11.706'' / 15 - 00° 04' 19.093''
= 5.95824650141222
= 05:57:29.687
5.Maghrib Wib (MWib)
MWib = 12 + Mlmt + ( 105 - ) / 15
= 12 + 05:57:29.687 + ( 105 - 112° 45' 00.000'' ) / 15
= 17.4415798347456
= 17:26:29.687
6
6.Alamah Maghrib (JdMLmt)
JdMLmt = Alamah + ( SdK + MLmt ) / 24
= 2457280 + ( -00:03:00.000 + 05:57:29.687 ) / 24
= 2457280.24617694
= 2457280:14:46.237
Maghrib Hakiki Untuk Markaz : Surabaya
Data yang sudah dihitung:
Selisih dengan Kediri = -00:03:00.000
Maghrib Markazi = 05:57:29.687

A. Data Matahari Saat Maghrib Markazi Pukul


05:57:29.687
1. Wasat Syams (A0)
A0 = Frac (( JdMLmt x 0.985647268 - 119.469889822881 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2457280.24617694 x 0.985647268 - 119.469889822881 ) / 360 ) x 360
= 172.091464843135
= 172° 05' 29.273''
2. Khosoh Syams / Dalil Awal (B0)
B0 = Frac (( JdMLmt x 0.985597447 - 100.511647229082 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2457280.24617694 x 0.985597447 - 100.511647229082 ) / 360 ) x 360
= 68.6255482919514
= 68° 37' 31.974''
3. Ta'dil Syams (TA0)
TA0 diambil dengan ta'dil baina satroini / atau interpolasi dengan
menggunakan Dalil Awal (B0). Karena dalam tulisan ini tabelnya
berinterval 5 semua, maka rumus ta'dil yang jumlahnya ada 8 ta'dil
adalah
Ta'dil = A - ( A - B ) x C / 5
B0 = 68° 37' 31.974''
Al-Madkhul = 65° -
Al-Kasru (C) = 03° 37' 31.974''
Satar Awal (A) = -01° 43' 46''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 65 (hal. 7)
Satar Tsani (B) = -01° 47' 46''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 70
TA0 =A-(A-B)xC/5
= -01° 43' 46'' - ( -01° 43' 46'' - -01° 47' 46'' ) x 003° 37' 31.974'' / 5
= -01° 46' 40.026''
7
4. Thul Syams (Ts°) atau A1
A1 = A0 + TA0
= 172° 05' 29.273'' + -01° 46' 40.026''
= 170° 18' 49.247''
Tabel Ta'dil A0
Diambil Dengan Dalil Awal (B0)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 -00° 09' 52'' 185 00° 10' 17''
10 -00° 19' 39'' 190 00° 20' 29''
15 -00° 29' 18'' 195 00° 30' 31''
20 -00° 38' 45'' 200 00° 40' 18''
25 -00° 47' 55'' 205 00° 49' 46''
30 -00° 56' 44'' 210 00° 58' 50''
35 -01° 05' 08'' 215 01° 07' 25''
40 -01° 13' 04'' 220 01° 15' 28''
45 -01° 20' 29'' 225 01° 22' 55''
50 -01° 27' 18'' 230 01° 29' 42''
55 -01° 33' 30'' 235 01° 35' 46''
60 01° 39' 00'' 240 01° 41' 06''
65 -01° 43' 46'' 245 01° 45' 37''
70 -01° 47' 46'' 250 01° 49' 19''
75 -01° 50' 58'' 255 01° 52' 11''
80 -01° 53' 20'' 260 01° 54' 10''
85 -01° 54' 51'' 265 01° 55' 17''
90 -01° 55' 30'' 270 01° 55' 30''
95 -01° 55' 17'' 275 01° 54' 51''
100 -01° 54' 10'' 280 01° 53' 20''
105 -01° 52' 11'' 285 01° 50' 58''
110 -01° 49' 19'' 290 01° 47' 46''
115 -01° 45' 37'' 295 01° 43' 46''
120 -01° 41' 06'' 300 01° 39' 00''
125 -01° 35' 46'' 305 01° 33' 30''
130 -01° 29' 42'' 310 01° 27' 18''
135 -01° 22' 55'' 315 01° 20' 29''
140 -01° 15' 28'' 320 01° 13' 04''
145 -01° 07' 25'' 325 01° 05' 08''
150 -00° 58' 50'' 330 00° 56' 44''
155 -00° 49' 46'' 335 00° 47' 55''
160 -00° 40' 18'' 340 00° 38' 45''
165 -00° 30' 31'' 345 00° 29' 18''
170 -00° 20' 29'' 350 00° 19' 39''
175 -00° 10' 17'' 355 00° 09' 52''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
8
B. Data Bulan Saat Magrib Markazi Pukul 05:57:20.012
1. Wasat Qomar (C0)
C0 = Frac (( JdMLmt x 13.17639686 + 111.230168917139 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2457280.24617694 x 13.17639686 + 111.230168917139 )
/ 360 ) x 360
= 170.9500347450370
= 170° 57' 00.125''
2. Khosoh Qomar (D0)
D0 = Frac (( JdMLmt x 13.06498882 + 89.4617733891143 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2457280.24617694 x 13.06498882 + 89.4617733891143 )
/ 360 ) x 360
= 348.4056819267570
= 348° 24' 20.455''
3. Uqdah Qomar (E0)
E0 = Frac (( JdMLmt x 0.052955089 + 13.213242985566 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2457280.24617694 x 13.0.052955089 + 13.213242985566 )
/ 360 ) x 360
= 178.7073772271980
= 178° 42' 26.558''
9
TA'DILAAT / KOREKSI BULAN
Data yang sudah didapatkan dari perhitungan sebelumnya :
1.Thul Syams (A1) = 170° 18' 49.247''
2.Dalil Awal (B0) = 068° 37' 31.974''
3.Wasat Qomar (C0) = 170° 57' 00.125''
4.Khosoh Qomar (D0) = 348° 24' 20.455''
5.Uqdah Qomar (E0) = 178° 42' 26.558''

a. Dalil Tsani (Dalil II)


Dalil Tsani digunakan untuk mencari Ta'dil C1 dan D1
Rumus Dalil II = Frac (( 2 x ( C0 - A1 ) - D0 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 2 x ( 170° 57' 00.125'' - 170° 18' 49.247'' )
- 348° 24' 20.455'' ) / 360 ) x 360
= 12° 52' 01.301''
b. Ta'dil C0&D0 (TC0&D0)
Ta'dil C0&D0 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Awal
(B0) Sebagai mana keterangan sebelumnya, dikarenakan semua
tabel berinteval 5 maka rumus Ta'dil adalah
TC0&TD0 = A - ( A - B ) x C / 5
Dalil Awal (B0) = 68° 37' 31.974''
Al-Madkhul = 65° (-)
Al-Kasru (C) = 03° 37' 31.974''
Satar Awal (A) = 00° 10' 10''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 65 (hal. 10)
Satar Tsani (B) = 00° 10' 33''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 70
TC0&D0 =A-(A-B)xC/5
= 00° 10' 10'' - ( 00° 10' 10'' - 00° 10' 33'' ) x 03° 37' 31.974'' / 5
= 00° 10' 26.678''
10
Ta'dil C0&D0
Diambil Dengan Dalil Awal (B0)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 -00° 00' 00''
5 00° 00' 58'' 185 -00° 01' 00''
10 00° 01' 56'' 190 -00° 01' 59''
15 00° 02' 53'' 195 -00° 02' 57''
20 00° 03' 49'' 200 -00° 03' 54''
25 00° 04' 43'' 205 -00° 04' 49''
30 00° 05' 35'' 210 -00° 05' 42''
35 00° 06' 24'' 215 -00° 06' 32''
40 00° 07' 10'' 220 -00° 07' 18''
45 00° 07' 54'' 225 -00° 08' 02''
50 00° 08' 34'' 230 -00° 08' 42''
55 00° 09' 10'' 235 -00° 09' 18''
60 00° 09' 42'' 240 -00° 09' 49''
65 00° 10' 10'' 245 -00° 10' 16''
70 00° 10' 33'' 250 -00° 10' 38''
75 00° 10' 51'' 255 -00° 10' 55''
80 00° 11' 04'' 260 -00° 11' 07''
85 00° 11' 13'' 265 -00° 11' 14''
90 00° 11' 16'' 270 -00° 11' 16''
95 00° 11' 14'' 275 -00° 11' 13''
100 00° 11' 07'' 280 -00° 11' 04''
105 00° 10' 55'' 285 -00° 10' 51''
110 00° 10' 38'' 290 -00° 10' 33''
115 00° 10' 16'' 295 -00° 10' 10''
120 00° 09' 49'' 300 -00° 09' 42''
125 00° 09' 18'' 305 -00° 09' 10''
130 00° 08' 42'' 310 -00° 08' 34''
135 00° 08' 02'' 315 -00° 07' 54''
140 00° 07' 18'' 320 -00° 07' 10''
145 00° 06' 32'' 325 -00° 06' 24''
150 00° 05' 42'' 330 -00° 05' 35''
155 00° 04' 49'' 335 -00° 04' 43''
160 00° 03' 54'' 340 -00° 03' 49''
165 00° 02' 57'' 345 -00° 02' 53''
170 00° 01' 59'' 350 -00° 01' 56''
175 00° 01' 00'' 355 -00° 00' 58''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
11
c. Menghitung C1
C1 = C0 + TC0&D0
= 170° 57' 00.125'' + 00° 10' 26.678''
= 171° 07' 26.803''
d. Menghitung D1
D1= D0 + TC0&D0
= 348° 24' 20.455'' + 00° 10' 26.678''
= 348° 34' 47.132''
e. Menghitung Ta'dil C1&D1
Ta'dil C1&D1 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Tsani
(Dalil II)
TC1&TD1 =A-(A-B)xC/5
Dalil Tsani = 12° 52' 01.301''
Al-Madkhul = 10° (-)
Al-Kasru (C) = 02° 52' 01.301''
Satar Awal (A) = -00° 13' 47''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 10 (hal. 12)
Satar Tsani(B) = -00° 20' 33''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 15
TC0&D0 =A-(A-B)xC/5
= -00° 13' 47'' - ( -00° 13' 47'' - -00° 20' 33'' ) x 02° 52' 01.301'' / 5
= -00° 17' 39.803''
12
Ta'dil C1&D1
Diambil dengan Dalil Tsani
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 -00° 06' 55'' 185 00° 07' 07''
10 -00° 13' 47'' 190 00° 14' 11''
15 -00° 20' 33'' 195 00° 21' 09''
20 -00° 27' 10'' 200 00° 27' 56''
25 -00° 33' 35'' 205 00° 34' 30''
30 -00° 39' 46'' 210 00° 40' 47''
35 -00° 45' 39'' 215 00° 46' 44''
40 -00° 51' 12'' 220 00° 52' 21''
45 -00° 56' 22'' 225 00° 57' 33''
50 -01° 01' 07'' 230 01° 02' 17''
55 -01° 05' 26'' 235 01° 06' 32''
60 -01° 09' 15'' 240 01° 10' 16''
65 -01° 12' 33'' 245 01° 13' 27''
70 -01° 15' 19'' 250 01° 16' 04''
75 -01° 17' 31'' 255 01° 18' 06''
80 -01° 19' 08'' 260 01° 19' 32''
85 -01° 20' 09'' 265 01° 20' 21''
90 -01° 20' 33'' 270 01° 20' 33''
95 -01° 20' 21'' 275 01° 20' 09''
100 -01° 19' 32'' 280 01° 19' 08''
105 -01° 18' 06'' 285 01° 17' 31''
110 -01° 16' 04'' 290 01° 15' 19''
115 -01° 13' 27'' 295 01° 12' 33''
120 -01° 10' 16'' 300 01° 09' 15''
125 -01° 06' 32'' 305 01° 05' 26''
130 -01° 02' 17'' 310 01° 01' 07''
135 -00° 57' 33'' 315 00° 56' 22''
140 -00° 52' 21'' 320 00° 51' 12''
145 -00° 46' 44'' 325 00° 45' 39''
150 -00° 40' 47'' 330 00° 39' 46''
155 -00° 34' 30'' 335 00° 33' 35''
160 -00° 27' 56'' 340 00° 27' 10''
165 -00° 21' 09'' 345 00° 20' 33''
170 -00° 14' 11'' 350 00° 13' 47''
175 -00° 07' 07'' 355 00° 06' 55''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
13
f. Menghitung C2
C2 = C1 + TC1&D1
= 171° 07' 26.803'' + -00° 17' 39.803''
= 170° 49' 47.000''
g. Menghitung D2
D2 = D1 + TC1&D1
= 348° 34' 47.132'' + -00° 17' 39.803''
= 348° 17' 07.330''
h. Menghitung Ta'dil D2
Ta'dil D2 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Awal (B0)
TD2 = A - ( A - B ) x C / 5
B0 = 68° 37' 31.974''
Al-Madkhul = 65° (-)
Al-Kasru (C) = 03° 37' 31.974''
Satar Awal (A) = 00° 20' 57''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 65 (hal. 14)
Satar Tsani (B)= 00° 21' 44''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 70
TD2 =A-(A-B)xC/5
= 00° 20' 57'' - ( 00° 20' 57'' - 00° 21' 44'' ) x 03° 37' 31.974'' / 5
= 00° 21' 31.080''
i. Menghitung D3 / Dalil Tsalits
D3 = D2 + TD2
= 348° 17' 07.330'' + 00° 21' 31.080''
= 348° 38' 38.410''
14
Ta'dil D2
Diambil dengan Dalil Awal (B0)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 00° 02' 01'' 185 -00° 02' 02''
10 00° 03' 59'' 190 -00° 04' 04''
15 00° 05' 57'' 195 -00° 06' 03''
20 00° 07' 52'' 200 00° 08' 00''
25 00° 09' 43'' 205 -00° 09' 53''
30 00° 11' 31'' 210 -00° 11' 41''
35 00° 13' 13'' 215 -00° 13' 24''
40 00° 14' 49'' 220 00° 15' 00''
45 00° 16' 18'' 225 -00° 16' 30''
50 00° 17' 40'' 230 -00° 17' 52''
55 00° 18' 54'' 235 -00° 19' 06''
60 00° 20' 01'' 240 -00° 20' 11''
65 00° 20' 57'' 245 -00° 21' 06''
70 00° 21' 44'' 250 -00° 21' 52''
75 00° 22' 22'' 255 -00° 22' 28''
80 00° 22' 49'' 260 -00° 22' 53''
85 00° 23' 06'' 265 -00° 23' 07''
90 00° 23' 12'' 270 -00° 23' 12''
95 00° 23' 07'' 275 -00° 23' 06''
100 00° 22' 53'' 280 -00° 22' 49''
105 00° 22' 28'' 285 -00° 22' 22''
110 00° 21' 52'' 290 -00° 21' 44''
115 00° 21' 06'' 295 -00° 20' 57''
120 00° 20' 11'' 300 -00° 20' 01''
125 00° 19' 06'' 305 -00° 18' 54''
130 00° 17' 52'' 310 -00° 17' 40''
135 00° 16' 30'' 315 -00° 16' 18''
140 00° 15' 00'' 320 -00° 14' 49''
145 00° 13' 24'' 325 -00° 13' 13''
150 00° 11' 41'' 330 -00° 11' 31''
155 00° 09' 53'' 335 -00° 09' 43''
160 00° 08' 00'' 340 -00° 07' 52''
165 00° 06' 03'' 345 -00° 05' 57''
170 00° 04' 04'' 350 -00° 03' 59''
175 00° 02' 02'' 355 -00° 02' 01''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
15
j. Menghitung Ta'dil C2
Ta'dil C2 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Tsalits (D3)
TC2 =A-(A-B)xC/5
D3 = 348° 38' 38.410''
Al-Madkhul = 345° 00' 00.000''
Al-Kasru (C) = 003° 38' 38.410''
Satar Awal (A)= 01° 31' 48''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 345 (hal. 16)
Satar Tsani (B)= 01° 01' 31''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 350
TC2 =A-(A-B)xC/5
= 01° 31' 48'' - ( 00° 00' 00'' - 00° 35' 24'' ) x 04° 06' 59.928'' / 5
= 01° 09' 43.769''
k. Menghitung C3
C3 = C2 + TC2
= 170° 49' 47.000'' + 01° 09' 43.769''
= 171° 59' 30.769''
l. Menghitung Dalil Robi' (Dalil IV)
Dalil IV = C3 - A1
= 171° 59' 30.769'' - 170° 18' 49.247''
= 001° 40' 41.522''
16
Ta'dil C2
Diambil dengan Dalil Tsalits (D3)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 -00° 30' 52'' 185 00° 35' 24''
10 -01° 01' 31'' 190 01° 10' 28''
15 -01° 31' 48'' 195 01° 44' 52''
20 -02° 01' 31'' 200 02° 18' 18''
25 -02° 30' 28'' 205 02° 50' 27''
30 -02° 58' 27'' 210 03° 21' 02''
35 -03° 25' 19'' 215 03° 49' 48''
40 -03° 50' 51'' 220 04° 16' 30''
45 -04° 14' 54'' 225 04° 40' 54''
50 -04° 37' 16'' 230 05° 02' 52''
55 -04° 57' 48'' 235 05° 22' 12''
60 -05° 16' 21'' 240 05° 38' 48''
65 -05° 32' 44'' 245 05° 52' 35''
70 -05° 46' 48'' 250 06° 03' 27''
75 -05° 58' 27'' 255 06° 11' 24''
80 -06° 07' 33'' 260 06° 16' 24''
85 -06° 13' 58'' 265 06° 18' 28''
90 -06° 17' 38'' 270 06° 17' 38''
95 -06° 18' 28'' 275 06° 13' 58''
100 -06° 16' 24'' 280 06° 07' 33''
105 -06° 11' 24'' 285 05° 58' 27''
110 -06° 03' 27'' 290 05° 46' 48''
115 -05° 52' 35'' 295 05° 32' 44''
120 -05° 38' 48'' 300 05° 16' 21''
125 -05° 22' 12'' 305 04° 57' 48''
130 -05° 02' 52'' 310 04° 37' 16''
135 -04° 40' 54'' 315 04° 14' 54''
140 -04° 16' 30'' 320 03° 50' 51''
145 -03° 49' 48'' 325 03° 25' 19''
150 -03° 21' 02'' 330 02° 58' 27''
155 -02° 50' 27'' 335 02° 30' 28''
160 -02° 18' 18'' 340 02° 01' 31''
165 -01° 44' 52'' 345 01° 31' 48''
170 -01° 10' 28'' 350 01° 01' 31''
175 -00° 35' 24'' 355 00° 30' 52''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
17
m. Menghitung Ta'dil C3
Ta'dil C3 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Robi' (Dalil IV)
TC3 =A-(A-B)xC/5
Dalil IV = 01° 40' 41.522''
Al-Madkhul = 00° 00' 00.000'' -
Al-Kasru (C) = 01° 40' 41.522''
Satar Awal (A) = 00° 00' 00''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 0 (hal. 18)
Satar Tsani (B) = 00° 06' 06''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 5
TC3 =A-(A-B)xC/5
= 00° 00' 00'' - ( 00° 00' 00'' - 00° 06' 06'' ) x 01° 40' 41.522'' / 5
= 00° 02' 02.844''
n. Menghitung C4
C4 = C3 + TC3
= 171° 59' 30.769'' + 00° 02' 02.844''
= 172° 01' 33.614''
18
Ta'dil C3
Diambil dengan Dalil Robi’ (Dalil IV)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 00° 06' 06'' 185 00° 00' 00''
10 00° 12' 01'' 190 00° 00' 00''
15 00° 17' 33'' 195 00° 00' 00''
20 00° 22' 30'' 200 00° 00' 00''
25 00° 26' 45'' 205 00° 00' 00''
30 00° 30' 10'' 210 00° 00' 00''
35 00° 32' 36'' 215 00° 00' 00''
40 00° 34' 01'' 220 00° 00' 00''
45 00° 34' 22'' 225 00° 00' 00''
50 00° 33' 39'' 230 00° 00' 00''
55 00° 31' 52'' 235 00° 00' 00''
60 00° 29' 06'' 240 00° 00' 00''
65 00° 00' 00'' 245 00° 00' 00''
70 00° 00' 00'' 250 00° 00' 00''
75 00° 00' 00'' 255 00° 00' 00''
80 00° 00' 00'' 260 00° 00' 00''
85 00° 00' 00'' 265 00° 00' 00''
90 00° 00' 00'' 270 00° 00' 00''
95 00° 00' 00'' 275 00° 00' 00''
100 00° 00' 00'' 280 00° 00' 00''
105 00° 00' 00'' 285 00° 00' 00''
110 00° 00' 00'' 290 00° 00' 00''
115 00° 00' 00'' 295 00° 00' 00''
120 00° 00' 00'' 300 00° 00' 00''
125 00° 00' 00'' 305 00° 00' 00''
130 00° 00' 00'' 310 00° 00' 00''
135 00° 00' 00'' 315 00° 00' 00''
140 00° 00' 00'' 320 00° 00' 00''
145 00° 00' 00'' 325 00° 00' 00''
150 00° 32' 03'' 330 -00° 30' 10''
155 00° 00' 00'' 335 -00° 26' 45''
160 00° 00' 00'' 340 -00° 22' 30''
165 00° 00' 00'' 345 -00° 17' 33''
170 00° 00' 00'' 350 -00° 12' 01''
175 00° 00' 00'' 355 -00° 06' 06''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
19
o. Menghitung Ta'dil E0
Ta'dil E0 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Awal (B0)
TE0 =A-(A-B)xC/5
B0 = 68° 37' 31.974''
Al-Madkhul = 65° 00' 00.000'' -
Al-Kasru (C) = 03° 37' 31.974''
Satar Awal (A)= -00° 07' 59''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 65 (hal. 20)
Satar Tsani (B)= -00° 08' 17''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 70
TE0 =A-(A-B)xC/5
= -00° 07' 59'' - ( -00° 07' 59'' - -00° 08' 17'' ) x 03° 37' 31.974'' / 5
= -00° 08' 12.052''
p. Menghitung E1
E1 = E0 + TE0
= 178° 42' 26.558'' + -00° 08' 12.052''
= 178° 34' 14.506''
20
Ta'dil E0
Diambil dengan Dalil Awal (B0)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''
5 -00° 00' 46'' 185 00° 00' 47''
10 -00° 01' 31'' 190 00° 01' 33''
15 -00° 02' 16'' 195 00° 02' 18''
20 00° 03' 00'' 200 00° 03' 03''
25 -00° 03' 42'' 205 00° 03' 46''
30 -00° 04' 23'' 210 00° 04' 27''
35 -00° 05' 02'' 215 00° 05' 06''
40 -00° 05' 39'' 220 00° 05' 43''
45 -00° 06' 13'' 225 00° 06' 17''
50 -00° 06' 44'' 230 00° 06' 48''
55 -00° 07' 12'' 235 00° 07' 16''
60 -00° 07' 37'' 240 00° 07' 41''
65 -00° 07' 59'' 245 00° 08' 02''
70 -00° 08' 17'' 250 00° 08' 19''
75 -00° 08' 31'' 255 00° 08' 33''
80 -00° 08' 41'' 260 00° 08' 43''
85 -00° 08' 48'' 265 00° 08' 48''
90 -00° 08' 50'' 270 00° 08' 50''
95 -00° 08' 48'' 275 00° 08' 48''
100 -00° 08' 43'' 280 00° 08' 41''
105 -00° 08' 33'' 285 00° 08' 31''
110 -00° 08' 19'' 290 00° 08' 17''
115 -00° 08' 02'' 295 00° 07' 59''
120 -00° 07' 41'' 300 00° 07' 37''
125 -00° 07' 16'' 305 00° 07' 12''
130 -00° 06' 48'' 310 00° 06' 44''
135 -00° 06' 17'' 315 00° 06' 13''
140 -00° 05' 43'' 320 00° 05' 39''
145 -00° 05' 06'' 325 00° 05' 02''
150 -00° 04' 27'' 330 00° 04' 23''
155 -00° 03' 46'' 335 00° 03' 42''
160 -00° 03' 03'' 340 00° 03' 00''
165 -00° 02' 18'' 345 00° 02' 16''
170 -00° 01' 33'' 350 00° 01' 31''
175 -00° 00' 47'' 355 00° 00' 46''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
21
q. Menghitung Dalil Khomis/ Hissoh Mu'addalah (HsM)
HsM = Frac (( E1 + C4 ) / 360 ) x 360
= Frac (( 178° 34' 14.506'' + 172° 01' 33.614'' ) ) / 360 ) x 360
= 350° 35' 48.120''
r. Menghitung Ta'dil C4
Ta'dil C4 diambil dengan menggunakan Argument Dalil Khomis (HsM)
TC4 = A - ( A - B ) x C / 5
Dalil V (HsM) = 350° 35' 48.120''
Al-Madkhul = 350° 00' 00.000'' -
Al-Kasru (C) = 000° 35' 48.120''
Satar Awal (A) = -00° 02' 18''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 350 (hal. 22)
Satar Tsani (B) = -00° 01' 10''  Data Ta’dil yamg Lurus dengan derajat 355
TC4 =A-(A-B)xC/5
= 00° 02' 18'' - ( 00° 02' 18'' - 00° 01' 10'' ) x 00° 35' 48.120''/5
= 00° 02' 09.885''
s. Menghitung C5 / Thul Qomar (Tq)
Tq = C4 + TC4
= 172° 01' 33.614'' + 00° 02' 09.885''
= 172° 03' 43.498''
22
Ta'dil C4
Diambil dengan Dalil Khomis (HsM)
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 180 -00° 00' 00''
5 -00° 01' 10'' 185 -00° 01' 10''
10 -00° 02' 18'' 190 -00° 02' 18''
15 -00° 03' 21'' 195 -00° 03' 21''
20 -00° 04' 19'' 200 -00° 04' 19''
25 -00° 05' 08'' 205 -00° 05' 08''
30 -00° 05' 49'' 210 -00° 05' 49''
35 -00° 06' 19'' 215 -00° 06' 19''
40 -00° 06' 37'' 220 -00° 06' 37''
45 -00° 06' 43'' 225 -00° 06' 43''
50 -00° 06' 37'' 230 -00° 06' 37''
55 -00° 06' 19'' 235 -00° 06' 19''
60 -00° 05' 49'' 240 -00° 05' 49''
65 -00° 05' 09'' 245 -00° 05' 09''
70 -00° 04' 19'' 250 -00° 04' 19''
75 -00° 03' 24'' 255 -00° 03' 24''
80 -00° 02' 18'' 260 -00° 02' 18''
85 -00° 01' 10'' 265 -00° 01' 10''
90 00° 00' 00'' 270 00° 00' 00''
95 00° 01' 10'' 275 00° 01' 10''
100 00° 02' 18'' 280 00° 02' 18''
105 00° 03' 24'' 285 00° 03' 24''
110 00° 04' 19'' 290 00° 04' 19''
115 00° 05' 09'' 295 00° 05' 09''
120 00° 05' 49'' 300 00° 05' 49''
125 00° 06' 19'' 305 00° 06' 19''
130 00° 06' 37'' 310 00° 06' 37''
135 00° 06' 43'' 315 00° 06' 43''
140 00° 06' 37'' 320 00° 06' 37''
145 00° 06' 19'' 325 00° 06' 19''
150 00° 05' 49'' 330 00° 05' 49''
155 00° 05' 08'' 335 00° 05' 08''
160 00° 04' 16'' 340 00° 04' 19''
165 00° 03' 21'' 345 00° 03' 21''
170 00° 02' 18'' 350 00° 02' 18''
175 00° 01' 10'' 355 00° 01' 10''
180 00° 00' 00'' 360 00° 00' 00''
23
Kesimpulan Hasil Hisab Data Matahari Dan Bulan Untuk
Awal Bulan = Dzul Hijjah 1436 H
Kota = Surabaya
Lintang Tempat = -07° 15' 00.000''
Bujur Tempat = 112° 45' 00.000''
Tinggi Tempat = 10 Meter
Hari = Ahad Kliwon
Tanggal = 13 September 2015
Maghrib Lmt = 05:57:29.687
Maghrib Wib = 17:26:29.687
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = 172° 05' 29.273''
2. Thul Syams (A1) = 170° 18' 49.247''
3. Khosoh Syams (B0) = 068° 37' 31.974''
4. Nisfu Qitri Syams (Sdm) = 000° 15' 53.406''
5. Mail Kulli (Mk) = 023° 26' 14.089''
6. Ta'dil Waqti (e) = 000° 04' 19.093''

B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = 170° 57' 00.125''
2. Thul Qomar (C5) = 172° 03' 43.498''
3. Khosoh Qomar (D0) = 348° 24' 20.455''
4. Dalil Tsalits (D3) = 348° 38' 38.410''
5. Dalil Robi' = 001° 40' 41.522''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM)= 350° 35' 48.120''

Sementara Hasil Data Matahari dan Bulan Metode "Bughyatur Rofiq" Karya
KH. Ahmad Ghozali
Metode ini penulis Program Excel pada Jum'at Wage, 19 Mei 2017 (01:45 - 20:51)
a. Maghrib Lmt = 05:57:58''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = 172° 05' 30.4''
2. Thul Syams (A1) = 170° 18' 45.99''
3. Khosoh Syams (B0) = 68° 37' 33.1''
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = 170° 57' 15.6''
2. Thul Qomar (C5) = 172° 04' 00.29''
3. Khosoh Qomar (D0) = 348° 24' 35.9''
4. Dalil Tsalits (D3) = 348° 38' 53.31''
24
5. Dalil Robi' = 001° 41' 00.82''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = 350° 36' 04.8''
Kalau dilihat hasil dari ke dua metode di atas, maka selisihnya sangat
sedikit sekali, hanya beberapa detik
adapun detail selisih sebagai berikut :
a. Maghrib Lmt = -00:00:28.313''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = -00° 00' 01.127''
2. Thul Syams (A1) = +00° 00' 03.257''
3. Khosoh Syams (B0) = -00° 00' 01.126''
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = -00° 00' 15.475''
2. Thul Qomar (C5) = -00° 00' 16.792''
3. Khosoh Qomar (D0) = -00° 00' 15.445''
4. Dalil Tsalits (D3) = -00° 00' 14.900''
5. Dalil Robi' = -00° 00' 19.298''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = -00° 00' 16.680''
Selisih diantara kedua metode dikarenakan beberapa faktor, antara lain :
1. Jam Maghrib Lmt berbeda 28.3125949159949 detik
2. Interval ta'dil dalam metode ini semuanya selaras 5, sementara dalam
kitab Bughyah dan metode Tahkiki lainnya biasnya berinterval 1,
andai kedua faktor di atas disamakan, maka selisihnya akan semakin
kecil.
Contoh
Jam Maghrib Lmt disamakan
Kesimpulan Hasil Hisab Data Matahari Dan Bulan Untuk
Kota = Surabaya
Lintang Tempat = -07° 15' 00.000''
Bujur Tempat = 112° 45' 00.000''
Tinggi Tempat = 10
Hari = Ahad Kliwon
Tanggal = 13 September 2015
Maghrib Lmt = 05:57:58.000
Maghrib Wib = 17:26:58.000
25
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = 172° 05' 30.436''
2. Thul Syams (A1) = 170° 18' 50.394''
3. Khosoh Syams (B0) = 068° 37' 33.137''
4. Nisfu Qitri Syams (Sdm)= 000° 15' 53.406''
5. Mail Kulli (Mk) = 023° 26' 14.089''
6. Ta'dil Waqti (e) = 000° 04' 19.093''
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = 170° 57' 15.669''
2. Thul Qomar (C5) = 172° 03' 57.419''
3. Khosoh Qomar (D0) = 348° 24' 35.868''
4. Dalil Tsalits (D3) = 348° 38' 53.525''
5. Dalil Robi' = 01° 40' 54.093''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = 350° 36' 02.154''
a. Maghrib Lmt = 05:57:58''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = 172° 05' 30.4''
2. Thul Syams (A1) = 170° 18' 46.0''
3. Khosoh Syams (B0) = 68° 37' 33.100''

B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = 170° 57' 15.600''
2. Thul Qomar (C5) = 172° 04' 00.290''
3. Khosoh Qomar (D0) = 348° 24' 35.900''
4. Dalil Tsalits (D3) = 348° 38' 53.310''
5. Dalil Robi' = 01° 41' 00.820''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = 350° 36' 04.800''

Kalau dilihat hasil dari ke dua metode di atas, maka selisihnya semakin
sedikit sekali, hanya beberapa detik
adapun detail selisih sebagai berikut :
a. Maghrib Lmt = +00:00:00.000''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = +00° 00' 00.036''
2. Thul Syams (A1) = +00° 00' 04.404''
3. Khosoh Syams (B0) = +00° 00' 00.037''
26
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = +00° 00' 00.069''
2. Thul Qomar (C5) = -00° 00' 02.871''
3. Khosoh Qomar (D0) = -00° 00' 00.032''
4. Dalil Tsalits (D3) = +00° 00' 00.215''
5. Dalil Robi' = -00° 00' 06.727''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = -00° 00' 02.646''

Sedangkan Hasil Data Matahari dan Bulan Metode "Nurul


Anwar" Karya KH. Noor AhMad SS.
Metode ini penulis Program ulang pada 11 Oktober 2012 dengan
nama program "AL-WASHILY 'ALY"
Setelah membaca dengan seksama tulisan Akhinal Kirom Kang
Mas Muhammad Wasil Sleman DIY dengan judul "Ulasan Nurul
Anwar, Badiah Mitsal dan Khulashoh Wafiyah"
a. Maghrib Istiwa' = 06:04:00''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = 172° 05' 38.0''
2. Thul Syams (A1) = 170° 18' 53.6''
3. Khosoh Syams (B0) = 68° 37' 28.000''
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = 170° 58' 59.000''
2. Thul Qomar (C5) = 172° 05' 24.090''
3. Khosoh Qomar (D0) = 348° 26' 06.000''
4. Dalil Tsalits (D3) = 348° 40' 21.560''
5. Dalil Robi' = 01° 42' 15.770''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = 350° 37' 31.340''
Adapun detail selisih sebagai berikut :
a. Maghrib Lmt = -00:06:30.313''
A. Data Matahari
1. Wasat Syams (A0) = -00° 00' 08.727''
2. Thul Syams (A1) = -00° 00' 04.393''
3. Khosoh Syams (B0) = +00° 00' 03.974''
B. Data Bulan
1. Wasat Qomar (C0) = -00° 01' 58.875''
2. Thul Qomar (C5) = -00° 01' 40.592''
3. Khosoh Qomar (D0) = -00° 01' 45.545''
4. Dalil Tsalits (D3) = -00° 01' 43.150''
27
5. Dalil Robi' = -00° 01' 34.248''
6. Dalil IV / Hissoh Mu'addalah (HsM) = -00° 01' 43.220''

Karena dalam Nurul anwar Maghribnya hanya di hitung jam dan menit,
maka selisihnya sampai satu menit lebih
28
DAFTAR PUSTAKA

Al-Quran Dan Terjemahannya,Makkah, t.th.


Al-Bukhori, Abu Abdillah. Shahih Bukhori. Bairut: Darul Fikr, t.th.
Al-Naisaburi, Abu Husain Muslim, Shahih Muslim, Indonesia: Toha
Putra, t.th.
Abdul Hamid, Muhyiddin. Sunan Abi Daud, Bairut: Darul Fikr, t.th.
Husein Zahid, Matlaus Said, Kairo: Matbah al-Baruniyah, t.th.
Al-Mursi, Manahijul Hamidiyah, Kairo: Matbah al-Baruniyah, t.th.
Dahlan, Ahmad. Bulughul Wathor
As’ari, Muntaha Nataijul Aqwal
Ali, Muhammad Ma’shum. Badiatul Mitsal, Surabaya: Said Nabhan. T.th.
Nawawi, Tashilul Mitsal. Kediri :Mahthutotul Muallif
Abdul Karim, Zubair. Ittifaq Dzatil Bain
Wasdan. Hisab Hakiki
Zubair Al-Jailanni. Al-Khulsoh al-Wafiyah
Ahmad, Noor SS. Nurul Anwar. Kudus: TBS. T.th.
Asyhari, Ilya.Ilmu Falak dan Hisab.
Al-Batawi, Muhammad Manshur. Sullam al-Nayyiroin, Kediri: Ceria Al-
Falah, t.th.
----------, Mizan I’tidal, Jakarta: t.th.
Utsman, Habib. Iqodun al-Niyam, Jakarta: t.th.
Al-Falah, Tashilul al-A’mal. Kediri: Ceria Al-Falah, t.th.
----------, Khulasotul al-Jadawil. Kediri: Ceria Al-Falah, t.th.
----------, Tibyan al-Miiqot. Kediri: Ceria Al-Falah, t.th.
----------, Tashil al-A’mal. Kediri: Ceria Al-Falah, t.th.
Al-Qodiri, Ali Mustofa. Sang lentera Waktu. Kediri: t.th.
29
----------, Ali Mustofa. At-Taisiir. Kediri: t.th.
----------, Ali Mustofa. Al-Natijah al-Mahshunah. Kediri: t.th.
----------, Ali Mustofa. Tibyan al-Murid. Kediri: t.th.
----------, Ali Mustofa. Bulugh al-Amali. Kediri: t.th.
----------, Ali Mustofa. Khulashoh al-Risalah. Kediri: t.th.
Yunus, Muhammad. Risalah al-Qomaroin. Kediri: t.th.
----------. Tashil al-Mitsal. Kediri: t.th.
........... Tashil al-Amtsilah. Kediri: Darul Mubtadiin, t.th.
Al-Jampasi, Muhammad Ihsan. Tashrihul al-Ibarat. Kediri: t.th.
Ma’shum, Muhammad. Al-Durus al-Falakiyah. Maktabah Said bin
Nabhan 1414 H / 1992 M.
----------. Badiatul al-Mitsal. Maktabah Said bin Nabhan, t.th.
----------. Faidul al-Qodiir. Maktabah Said bin Nabhan, t.th.
Kholiq, Abdul. Pelajaran Astronomi Tarjamah Al-Durus al-Falakiyah.
Nganjuk: Ponpes Darus Salam, t.th.
Kholiq, Abdul. Tarjamah Sullam al-Nayyiroin. Nganjuk: Ponpes Darus
Salam, t.th.
Ghozali, Ahmad. Irsadul al-Murid. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Al-Taqyiidat. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Faidlul al-Qodir. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Ziij al-Muyassar. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Bughyah al-Rofiq. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Anfaul al-Wasilah. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Al-Durrul al-Aniiq. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Jamii’ al-Adillah. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
----------. Al-Taqyiidat. Sampang: Lafal Al Mubarok, t.th.
30
Syahruna, Uzal. Al-Syahru. Blitar: t.th.
Nawawi, Abdus Salam.
Shodiq, Sriyatin. Ilmu Falak I. Surabaya: Fakultas Syariah Universitas
Muhammadiyah Surabaya, 1994.
Elhas, Hosein. Zenit Panduan Singkat Dan Praktis Belajar Ilnu Falak I.
BHRD Kabupaten Pamekasan, t.th.
----------. Kompas. BHRD Kabupaten Pamekasan, t.th.
Al-Jaelani, Zubair Umar. Al-Khulasat al-Wafiyah. Kudus: Menara Kudus,
t.th.
Abdul Jalil. Fatkhu al-Rouf al-Manan. Kudus: Menara Kudus, t.th.
.....................,Tashil al-A’mal Fatkhu Rouf. Kudus: TBS, t.th.
Ahmad, Noor. SS. Syamsul al-Hilal. Kudus: TBS, t.th.
----------. Risalah Nurul al-Anwar. Kudus: TBS, t.th.
----------. Jadwal Nurul al-Anwar. Kudus: TBS, t.th.
Munir, Mishbahul. Risalah Falakiyah. Magelang: t.th.
31

DAFTAR ISI
Halaman Judul ...............................................................................................
MUQODDIMAH
HISAB TAQRIBI
A. Muqoddimah .......................................................................................... 1
32
Ta'dil A0
Dr Data Ta'dil Dr Data Ta'dil
0 00° 00' 00'' 0 00° 00' 00''
5 -00° 09' 52'' 5 -00° 09' 52''
10 -00° 19' 39'' 10 -00° 19' 39''
15 -00° 29' 18'' 15 -00° 29' 18''
20 -00° 38' 45'' 20 -00° 38' 45''
25 -00° 47' 55'' 25 -00° 47' 55''
30 -00° 56' 44'' 30 -00° 56' 44''
35 -01° 05' 08'' 35 -01° 05' 08''
40 -01° 13' 04'' 40 -01° 13' 04''
45 -01° 20' 29'' 45 -01° 20' 29''
50 -01° 27' 18'' 50 -01° 27' 18''
55 -01° 33' 30'' 55 -01° 33' 30''
60 01° 39' 00'' 60 01° 39' 00''
65 -01° 43' 46'' 65 -01° 43' 46''
70 -01° 47' 46'' 70 -01° 47' 46''
75 -01° 50' 58'' 75 -01° 50' 58''
80 -01° 53' 20'' 80 -01° 53' 20''
85 -01° 54' 51'' 85 -01° 54' 51''
90 -01° 55' 30'' 90 -01° 55' 30''
95 -01° 55' 17'' 95 -01° 55' 17''
100 -01° 54' 10'' 100 -01° 54' 10''
105 -01° 52' 11'' 105 -01° 52' 11''
110 -01° 49' 19'' 110 -01° 49' 19''
115 -01° 45' 37'' 115 -01° 45' 37''
120 -01° 41' 06'' 120 -01° 41' 06''
125 -01° 35' 46'' 125 -01° 35' 46''
130 -01° 29' 42'' 130 -01° 29' 42''
135 -01° 22' 55'' 135 -01° 22' 55''
140 -01° 15' 28'' 140 -01° 15' 28''
145 -01° 07' 25'' 145 -01° 07' 25''
150 -00° 58' 50'' 150 -00° 58' 50''
155 -00° 49' 46'' 155 -00° 49' 46''
160 -00° 40' 18'' 160 -00° 40' 18''
165 -00° 30' 31'' 165 -00° 30' 31''
170 -00° 20' 29'' 170 -00° 20' 29''
175 -00° 10' 17'' 175 -00° 10' 17''
180 00° 00' 00'' 180 00° 00' 00''

Anda mungkin juga menyukai