UKL-UPL Pembangunan Pabrik Rokok

PT. RADAR JAYA ABADI

1. Kata Pengantar

P
uji syukur kami panjatkan kepada Allah SWT karena atas segala rahmat dan
petunjuk NYA sehingga penyusunan Dokumen Upaya Pengelolaan Lingkungan
(UKL) dan Upaya Pemantauan Lingkungan (UPL) Pembangunan Pabrik Rokok PT.
Radar Jaya Abadi di Desa Wotanmas Jedong, Kecamatan Ngoro Kabupaten Mojokerto
dapat terselesaikan.
Dokumen Upaya Pengelolaan Lingkungan (UKL) dan Upaya Pemantauan
Lingkungan (UPL) merupakan kajian lingkungan yang harus dimiliki setiap pabrik yang
akan dibangun ataupun yang telah melakukan operasional.
Dalam dokumen kajian lingkungan ini menggambarkan kondisi pengelolaan
lingkungan yang dilaksanakan oleh pemrakarsa selama operasional kegiatan terhadap
potensi dampak yang berindikasi mempengaruhi kualitas lingkungan. Dalam penyusunan
dokumen ini pemrakarsa menyadari masih banyak terdapat kekurangan baik dalam
penyajian maupun penulisannya. Semoga dengan disusunnya Dokumen Upaya
Pengelolaan Lingkungan (UKL) dan Upaya Pemantauan Lingkungan (UPL) ini akan
mempermudah semua pihak-pihak terkait dalam melakukan pengawasan terhadap
berbagai kegiatan selama operasional.
Dengan selesainya Dokumen Upaya Pengelolaan Lingkungan (UKL) dan Upaya
Pemantauan Lingkungan (UPL) ini kami ucapkan terimakasih kepada pihak yang terkait
atas masukan yang diberikan, semoga dapat bermanfaat bagi pengelolaan kegiatan dan
dijadikan sebagai bahan pertimbangan bagi pengambilan keputusan.

Mojokerto, Maret 2021

Pemrakarsa,

i
 UKL-UPL Pembangunan Pabrik Rokok
PT. RADAR JAYA ABADI

Daftar Isi

KATA PENGANTAR..............................................................................................................................i
DAFTAR ISI.........................................................................................................................................ii
DAFTAR TABEL..................................................................................................................................iv
DAFTAR GAMBAR..............................................................................................................................v

BAB 1. PENDAHULUAN.............................................................................................................1-1
1.1. Latar Belakang...................................................................................................................1-1
1.2. Maksud, Tujuan dan Manfaat...........................................................................................1-2
1.2.1. Maksud.................................................................................................................1-2
1.2.2. Tujuan...................................................................................................................1-2
1.2.3. Manfaat................................................................................................................1-3
1.3. Kegunaan Pengelolaan Lingkungan...................................................................................1-3
1.3.1. Kegunaan Bagi Pemerintah...................................................................................1-3
1.3.2. Kegunaan Bagi Pemrakarsa..................................................................................1-3
1.3.3. Kegunaan Bagi Masyarakat...................................................................................1-4
1.4. Unsur Lingkungan Yang Sensitif........................................................................................1-4
1.5. Peraturan Perundang-Undangan......................................................................................1-4
1.6. Identitas Pemrakarsa........................................................................................................1-5
1.6.1. Identitas Pemrakarsa............................................................................................1-5
1.6.2. Perijinan yang Dimiliki..........................................................................................1-6

BAB 2. DESKRIPSI USAHA DAN/ATAU KEGIATAN.....................................................................2-1

2.1. Deskripsi Kegiatan.............................................................................................................2-1
2.1.1. Nama rencana usaha dan/atau kegiatan..............................................................2-1
2.1.2. Lokasi rencana usaha dan/atau kegiatan..............................................................2-1
2.1.3. Skala/Besaran Rencana Usaha dan/Atau Kegiatan...............................................2-4
2.2. Garis Besar Komponen Rencana Kegiatan.......................................................................2-13
2.2.1. Tahap Pra Konstruksi..........................................................................................2-13
2.2.2. Tahap Konstruksi................................................................................................2-13
2.2.3. Tahap Pasca Konstruksi......................................................................................2-15
2.2.4. Kesesuaian Lokasi Rencana Kegiatan dengan Tata Ruang..................................2-16

BAB 3. RONA LINGKUNGAN HIDUP AWAL................................................................................3-1

3.1. Komponen Fisika-Kimia.....................................................................................................3-1
3.1.1. Kondisi Geografis..................................................................................................3-1
ii
 UKL-UPL Pembangunan Pabrik Rokok
PT. RADAR JAYA ABADI

3.1.2. Topografi..............................................................................................................3-4
3.1.3. Geologi.................................................................................................................3-6
3.1.4. Jenis dan Tekstur Tanah.......................................................................................3-6
3.1.5. Hidrologi...............................................................................................................3-8
3.1.6. Klimatologi............................................................................................................3-8
3.1.7. Potensi Sumber Daya Alam..................................................................................3-9
3.1.8. Penggunaan Lahan.............................................................................................3-10
3.1.9. Wilayah Rawan Bencana....................................................................................3-10
3.2. Komponen Hayati – Biologi.............................................................................................3-11
3.3. Lingkungan Sosial Masyarakat........................................................................................3-12
3.3.1. Kependudukan...................................................................................................3-12
3.3.2. Pendidikan..........................................................................................................3-13
3.3.3. Sikap dan Persepsi Masyarakat..........................................................................3-14
3.3.4. Perekonomian Lokal dan Regional......................................................................3-15

BAB 4. DAMPAK LINGKUNGAN YANG AKAN TERJADI...............................................................4-1

4.1. Tahap Pra Konstruksi.........................................................................................................4-1
4.1.1. Survey lapangan...................................................................................................4-1
4.1.2. Sosialisasi Kegiatan...............................................................................................4-1
4.2. Tahap Konstruksi...............................................................................................................4-2
4.2.1. Mobilisasi Tenaga Kerja........................................................................................4-2
4.2.2. Mobilisasi Material dan Peralatan Berat..............................................................4-3
4.2.3. Pembersihan dan Pematangan Lahan..................................................................4-4
4.2.4. Aktivitas Base-camp..............................................................................................4-6
4.2.5. Pekerjaan Konstruksi Bangunan Pabrik................................................................4-6
4.3. Tahap Pasca Konstruksi.....................................................................................................4-9
4.3.1. Demobilisasi Tenaga Kerja....................................................................................4-9
4.3.2. Demobilisasi Peralatan.........................................................................................4-9
4.3.3. Operasionalisasi..................................................................................................4-10

BAB 5. PROGRAM PENGELOLAAN DAN PEMENTAUAN LINGKUNGAN HIDUP..........................5-1

5.1. Upaya Pengelolaan Lingkungan Hidup..............................................................................5-1
5.1.1. Tahap Pra Konstruksi............................................................................................5-1
5.1.2. Tahap Konstruksi..................................................................................................5-4
5.1.3. Tahap Pasca Konstruksi......................................................................................5-12
5.2. Upaya Pemantauan Lingkungan Hidup...........................................................................5-26
5.2.1. Tahap Pra Konstruksi..........................................................................................5-26
5.2.2. Tahap Konstruksi................................................................................................5-29
5.2.3. Tahap Pasca Konstruksi......................................................................................5-36

iii
 UKL-UPL Pembangunan Pabrik Rokok
PT. RADAR JAYA ABADI

Daftar Tabel

Tabel 2.1 Jenis Kegiatan Di Sekitarnya.........................................................................................2-4

Tabel 2.2 Jarak dan Arah Mata Angin Dengan Sungai..................................................................2-4
Tabel 3.1 Luas Wilayah Kabupaten Mojokerto............................................................................3-2
Tabel 3.2 Kemiringan Lahan Kabupaten Mojokerto....................................................................3-4
Tabel 3.3 Struktur dan Karakteristik Kabupaten Mojokerto........................................................3-6
Tabel 3.4 Komposisi Jenis Tanah di Kabupaten Mojokerto..........................................................3-8
Tabel 3.5 Sungai Besar di Kabupaten Mojokerto.........................................................................3-8
Tabel 3.6 Sungai dan Luas Daerah Pengairan di Kabupaten Mojokerto......................................3-9
Tabel 3.7 Fauna dan Flora di Kabupaten Mojokerto..................................................................3-11
Tabel 3.8 Jumlah Penduduk Kabupaten Mojokerto Tahun 2020...............................................3-13
Tabel 3.9 PDRB Kabupaten Mojokerto......................................................................................3-17
Tabel 4.1 Matriks Interaksi Dampak Pembangunan Pabrik Rokok PT. Radar Jaya Abadi
di Kabupaten Mojokerto..............................................................................................4-1
Tabel 5.1 Matriks Pengelolaan Lingkungan Hidup pada Rencana Kegiatan
Pembangunan Pabrik Rokok PT. Radar Jaya Abadi.....................................................5-17
Tabel 5.2 Matriks Pemantauan pada Rencana Kegiatan Pembangunan Pabrik Rokok PT.
Radar Jaya Abadi........................................................................................................5-40

iv
 UKL-UPL Pembangunan Pabrik Rokok
PT. RADAR JAYA ABADI

Daftar Gambar

Gambar 2.1 Lokasi Studi.............................................................................................................2-1

Gambar 2.2 Kondisi Lokasi Tapak...............................................................................................2-2
Gambar 2.3 Denah Pabrik...........................................................................................................2-5
Gambar 2.4 Alur Proses Produksi Rokok Kretek.......................................................................2-11
Gambar 2.5 Alur Proses Produksi SKM.....................................................................................2-12
Gambar 3.1 Prosentase Luas Wilayah Kabupaten Mojokerto.....................................................3-2
Gambar 3.2 Kemiringan Lahan Kabupaten Mojokerto...............................................................3-4
Gambar 3.3 Piramida Penduduk Kabupaten Mojokerto Tahun 2020.......................................3-12
Gambar 3.4 Ketersampaian Sosialisasi dan Sumber Informasi.................................................3-14
Gambar 3.5 Respon dan Pendapat Masyarakat tentang Manfaat Rencana
Pembangunan Pabrik Rokok PT Radar Jaya Abadi di Kabupaten Mojokerto.........3-15
Gambar 3.6 Distribusi Persentase PDRB ADHB Menurut Lapangan Usaha (%), 2020...............3-16