‌
 ‌
AKADEMI‌‌PENGAJIAN‌‌BAHASA‌  ‌
UITM‌‌ALOR‌‌GAJAH,‌‌MELAKA‌  ‌
 ‌
 ‌
LG120‌‌KOMUNIKASI‌‌PROFESSIONAL‌‌BAHASA‌‌INGGERIS‌  ‌
 ‌
 ‌
CTU101‌  ‌
AKHLAK‌‌DALAM‌‌ISLAM‌‌:‌‌RASULULLAH‌‌SEBAGAI‌‌QUDWAH‌‌
 
HASANAH‌  ‌
 ‌
 ‌
DISEDIAKAN‌‌OLEH:‌ 
AINA‌‌NAJIHAH‌‌BINTI‌‌AMIR‌‌202148420‌ 
NURUL‌‌AINA‌‌NATASYA‌‌BINTI‌‌AMRAN‌‌2021831736‌  ‌
NUR‌‌SHAHIRA‌‌BINTI‌‌ROSLAN‌‌2021852054‌  ‌
WAN‌‌NUR‌‌ATHIRAH‌‌AISYAH‌‌BINTI‌‌HAMZAH‌‌2021877536‌  ‌
NURUL‌‌IZZAH‌‌BINTI‌‌SAIFUL‌‌AMRI‌‌2021201112‌  ‌
 ‌
 ‌
DISEDIAKAN‌‌UNTUK:‌  ‌
SARAH‌‌DINA‌‌BTE‌‌MOHD‌‌ADNAN‌  ‌
 ‌
 ‌
SUBMISSION‌‌DATE:‌‌10‌‌DISEMBER‌‌2021‌  ‌
 ‌
 2‌  ‌
 ‌
 ‌
‌ISI‌‌KANDUNGAN‌  ‌
 ‌
BIL‌  ‌ TAJUK‌  ‌ MUKA‌‌SURAT‌  ‌

1.‌  ‌ Pengenalan‌  ‌ 3-4‌  ‌

2.‌  ‌ Pengertian‌‌Akhlak‌  ‌ 4-5‌  ‌

3.‌  ‌ Kedudukan‌‌dan‌‌Kepentingan‌‌Akhlak‌‌Dalam‌‌Islam.‌  ‌ 5-6‌  ‌

4.‌  ‌ Perbezaan‌‌Antara‌‌Akhlak‌‌dan‌‌Moral‌  ‌ 6-7‌  ‌

5.‌  ‌ Kategori‌‌Akhlak‌  ‌ 7-10‌  ‌

6.‌  ‌ Skop‌‌Akhlak‌  ‌ 10-13‌  ‌

7.‌  ‌ Pembinaan‌‌dan‌‌Pemantapan‌‌Akhlak‌  ‌ 13-15‌  ‌

8.‌  ‌ Cabaran‌‌Pembinaan‌‌Akhlak‌  ‌ 15-17‌  ‌

9.‌  ‌ Langkah‌‌Pembinaan‌‌Akhlak‌  ‌ 18-19‌  ‌

10.‌  ‌ Kesimpulan‌  ‌ 19‌  ‌

11‌  ‌ Rujukan‌  ‌ 20‌  ‌

 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 ‌
 3‌  ‌
 ‌
PENGENALAN‌‌
   ‌
  ‌Qudwah‌  ‌menurut‌  ‌Al-Ba‘labaki‌  ‌(2003)‌  ‌membawa‌  ‌maksud‌  ‌memberi‌  ‌
contoh,‌  ‌teladan,‌  ‌dan‌  ‌model‌  ‌kehidupan.‌  ‌Sedangkan‌  ‌hasanah‌  ‌pula‌  ‌adalah‌‌
 
perbuatan‌  ‌yang‌  ‌baik.‌  ‌Apabila‌  ‌digabungkan,‌  ‌maka‌  ‌maksudnya‌  ‌menjadi‌  ‌contoh‌‌
 
teladan‌  ‌yang‌  ‌baik.‌  ‌Perkataan‌  ‌qudwah‌  ‌hasanah‌  ‌ini‌  ‌digunakan‌  ‌dalam‌  ‌al-Quran‌‌
 
agar‌  ‌umat‌  ‌Islam‌  ‌mencontohi‌  ‌Nabi‌  ‌Muhammad‌  ‌SAW.‌  ‌Hal‌  ‌ini‌  ‌demikian‌  ‌seperti‌‌
 
mana‌‌firman-Nya‌‌dalam‌ ‌(Surah‌‌al-Ahzab,‌‌33:21):‌  ‌
  ‌Maksud:‌‌
  Demi‌‌
  sesungguhnya,‌‌
  adalah‌‌
  bagi‌‌
  kamu‌‌
 pada‌‌
 diri‌‌
 Rasulullah‌‌
 
SAW‌  ‌itu‌  ‌contoh‌  ‌ikutan‌  ‌yang‌  ‌baik,‌  ‌iaitu‌  ‌bagi‌  ‌orang‌  ‌yang‌  ‌sentiasa‌‌
 
mengharapkan‌  ‌(keredaan)‌‌
  Allah‌‌
  SWT‌‌
  dan‌‌
  (balasan‌‌
  baik)‌‌
  hari‌‌
  akhirat,‌‌
  serta‌‌
 
dia‌‌
  pula‌‌
  menyebut‌‌
  dan‌‌
  mengingati‌‌
  Allah‌‌
  SWT‌‌
  banyak-banyak‌‌
 (dalam‌‌
 masa‌‌
 
susah‌‌dan‌‌senang).‌ 
‌(Surah‌‌al-Ahzab,‌‌33:21)‌‌
   ‌
 ‌
  ‌Akhlak‌‌
 merupakan‌‌
 warisan‌‌
 peninggalan‌‌
 Rasulullah‌‌
 SAW‌‌
 yang‌‌
 bernilai‌‌
 dan‌‌
 
istimewa.‌‌
  Kebangkitan‌‌
  Rasulullah‌‌
 SAW‌‌
 kepada‌‌
 umat‌‌
 ini‌‌
 untuk‌‌
 menyempurnakan‌‌
 
akhlak.‌  ‌Sebagai‌  ‌contoh,‌  ‌sifat‌  ‌malu‌  ‌yang‌  ‌merupakan‌  ‌dorongan‌  ‌manusia‌  ‌untuk‌‌
 
mengelakkan‌‌
  diri‌‌
  dari‌‌
  melakukan‌‌
  perkara-perkara‌‌
  tercela‌‌
  pada‌‌
 pandangan‌‌
 mata‌‌
 
orang‌  ‌lain.‌  ‌Rasulullah‌  ‌SAW‌  ‌memiliki‌  ‌sifat‌  ‌malu‌  ‌yang‌  ‌tinggi‌  ‌dan‌  ‌diriwayatkan‌‌
 
daripada‌‌Abu‌‌Sa’id‌‌al-Khudri‌‌RA,‌‌katanya:‌  ‌
  ‌Nabi‌  ‌SAW‌  ‌lebih‌  ‌pemalu‌  ‌daripada‌  ‌seorang‌  ‌gadis‌  ‌perawan‌  ‌di‌  ‌dalam‌‌
 
biliknya.‌  ‌Baginda‌  ‌apabila‌  ‌membenci‌  ‌sesuatu,‌  ‌kami‌  ‌dapat‌  ‌mengetahui‌  ‌di‌‌
 
wajahnya.‌  ‌
(Sahih‌‌al-Bukhari‌‌[Kitab‌‌al-Manaqib,‌‌3298‌‌dan‌‌Kitab‌‌al-Adab,‌‌5637])‌‌
   ‌
 ‌
  ‌Pada‌‌
 era‌‌
 globalisasi‌‌
 ini,‌‌
 kita‌‌
 boleh‌‌
 melihat‌‌
 bahawasanya‌‌
 akhlak‌‌
 Rasulullah‌‌
 
SAW‌  ‌telah‌  ‌berjaya‌  ‌melahirkan‌  ‌modal‌  ‌insan‌  ‌yang‌  ‌mampu‌  ‌mengubah‌  ‌dan‌‌
 
membangunkan‌  ‌sejarah‌  ‌baru‌  ‌manusia.‌  ‌Manusia‌‌
  merupakan‌‌
  ciptaan‌‌
  Allah‌‌
  SWT‌‌
 
yang‌  ‌diberikan‌  ‌akal‌  ‌fikiran‌  ‌untuk‌  ‌berfikir‌  ‌secara‌  ‌rasional‌  ‌dan‌  ‌mampu‌‌
 
membangunkan‌  ‌tamadun‌  ‌yang‌  ‌memiliki‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌tinggi.‌  ‌Contohnya,‌‌
 
masyarakat‌  ‌kini‌  ‌boleh‌  ‌mencontohi‌  ‌akhlak‌  ‌Baginda‌  ‌dalam‌  ‌pergaulan‌  ‌iaitu‌  ‌tidak‌‌
 
 4‌  ‌
terlalu‌‌
  serius‌‌
  atau‌‌
  suka‌‌
  menyindir‌‌
  tetapi‌‌
  suka‌‌
  bergaul‌‌
 mesra‌‌
 dan‌‌
 berbicara‌‌
 tajuk‌‌
 
perbualan‌  ‌yang‌  ‌tidak‌  ‌melanggar‌  ‌batas‌  ‌syariat.‌  ‌Dengan‌  ‌mencontohi‌  ‌akhlak‌‌
 
tersebut,‌  ‌manusia‌  ‌dapat‌  ‌menjalinkan‌  ‌hubungan‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌dengan‌  ‌pihak-pihak‌‌
 
yang‌‌sudi‌‌memberi‌‌kerjasama‌‌dalam‌‌membangunkan‌‌dan‌‌memajukan‌‌dunia.‌  ‌
 ‌
  ‌Jadi,‌‌
  di‌‌
  dalam‌‌
 kertas‌‌
 kerja‌‌
 ini,‌‌
 kami‌‌
 akan‌‌
 menerangkan‌‌
 dengan‌‌
 lebih‌‌
 lanjut‌‌
 
bagaimana‌  ‌bahagian-bahagian‌  ‌seperti‌  ‌skop,‌  ‌cabaran‌  ‌dan‌  ‌langkah-langkah‌‌
 
dalam‌‌
  tajuk‌‌
  akhlak‌‌
  dalam‌‌
 Islam‌‌
 boleh‌‌
 dikaitkan‌‌
 dengan‌‌
 Rasulullah‌‌
 SAW‌‌
 sebagai‌‌
 
Qudwah‌‌Hasanah.‌  ‌
 ‌
‌PENGERTIAN‌‌AKHLAK‌‌
   ‌
  ‌Akhlak‌  ‌ialah‌  ‌istilah‌  ‌yang‌  ‌berasal‌  ‌dari‌  ‌perkataan‌  ‌bahasa‌  ‌Arab‌  ‌iaitu‌‌
 
al-Khuluq‌. ‌ ‌Menurut‌  ‌kamus‌  ‌al-Muhith‌, ‌ ‌al-Khuluq‌  ‌bermaksud‌  ‌perilaku,‌  ‌perangai,‌‌
 
kelakuan,‌  ‌tabiat,‌  ‌dan‌  ‌adat‌  ‌yang‌  ‌menjadi‌  ‌kebiasaan.‌  ‌Sebagaimana‌  ‌yang‌‌
 
diceritakan‌‌
  oleh‌‌
  Aisyah‌‌
 RHA‌‌
 berkenaan‌‌
 akhlak‌‌
 Baginda,‌‌
 Aisyah‌‌
 RHA‌‌
 menjawab,‌‌
 
“Akhlaknya‌  ‌(Rasulullah‌  ‌SAW)‌  ‌adalah‌  ‌Al-Quran”‌. ‌ ‌Apa‌  ‌yang‌  ‌dimaksudkan‌‌
 
disini‌  ‌adalah‌  ‌setiap‌  ‌perbuatan,‌  ‌sikap,‌  ‌dan‌  ‌tingkah‌  ‌laku‌  ‌Rasulullah‌‌
  SAW‌‌
  adalah‌‌
 
bersandarkan‌‌ajaran‌‌dalam‌‌al-Quran.‌  ‌
 ‌
  ‌Akhlak‌‌
 menurut‌‌
 istilah‌‌
 ialah‌‌
 sifat‌‌
 yang‌‌
 tertanam‌‌
 di‌‌
 dalam‌‌
 diri‌‌
 yang‌‌
 dapat‌ 
mengeluarkan‌  ‌sesuatu‌  ‌perbuatan‌  ‌dengan‌  ‌senang‌  ‌dan‌  ‌mudah‌‌
  tanpa‌‌
  pemikiran,‌‌
 
penelitian,‌  ‌dan‌  ‌paksaan.‌  ‌Manakala,‌  ‌menurut‌  ‌bahasa‌  ‌pula,‌  ‌berasal‌  ‌daripada‌‌
 
perkataan‌  ‌‘k‌ hulq‌’ ‌ ‌yang‌  ‌bererti‌  ‌perilaku,‌  ‌perangai‌  ‌atau‌  ‌tabiat.‌  ‌Namun,‌  ‌menurut‌‌
 
Ibn.‌  ‌Maskawaih‌  ‌pula,‌  ‌akhlak‌  ‌ialah‌  ‌keadaan‌  ‌jiwa‌  ‌yang‌  ‌mendorong‌  ‌seseorang‌‌
 
melakukan‌  ‌sesuatu‌  ‌perbuatan‌‌
  tanpa‌‌
  memerlukan‌‌
  pertimbangan‌‌
  fikiran.‌‌
  Tingkah‌‌
 
laku‌  ‌atau‌‌
  perbuatan‌‌
  manusia‌‌
  mempunyai‌‌
  hubungan‌‌
  yang‌‌
  erat‌‌
  dengan‌‌
  sifat‌‌
  dan‌‌
 
pembawaan‌‌dalam‌‌hatinya.‌  ‌
 ‌
  ‌Akhlak‌  ‌yang‌  ‌mulia‌  ‌adalah‌  ‌matlamat‌  ‌utama‌  ‌bagi‌  ‌ajaran‌  ‌Islam‌  ‌serta‌‌
 
merupakan‌  ‌tanda‌  ‌dan‌  ‌hasil‌  ‌dari‌  ‌iman‌  ‌yang‌  ‌sebenar.‌  ‌Tidak‌  ‌ada‌  ‌nilai‌  ‌bagi‌  ‌iman‌‌
 
yang‌‌tidak‌‌disertai‌‌oleh‌‌akhlak.‌‌A
‌ khlak‌‌yang‌‌mulia‌‌merupakan‌‌tanda‌‌dan‌‌hasil‌‌
   ‌
 5‌  ‌
dari‌‌
  keimanan‌‌
  yang‌‌
  sebenar.‌‌
  Oleh‌‌
  itu,‌‌
  kita‌‌
  sebagai‌‌
  umat‌‌
  Islam‌‌
 perlulah‌‌
 memiliki‌‌
 
akhlak‌‌mulia‌‌yang‌‌boleh‌‌dicontohi‌‌dari‌‌Rasulullah‌‌SAW‌‌dan‌‌dalam‌‌al-Quran.‌  ‌
 ‌
K
‌ EDUDUKAN‌‌DAN‌‌KEPENTINGAN‌‌AKHLAK‌‌DALAM‌‌ISLAM‌‌
   ‌
  ‌Sebagaimana‌‌
  yang‌‌
  dijelaskan‌‌
  sebelum‌‌
  ini‌‌
  akhlak‌‌
  merupakan‌‌
  salah‌‌
  satu‌‌
 
asas‌  ‌dalam‌  ‌ad-Din‌  ‌Islam.‌  ‌Ini‌  ‌bermakna‌  ‌tanpa‌  ‌akhlak‌  ‌dalam‌  ‌kehidupan‌‌
 
seseorang‌‌
  muslim,‌‌
  maka,‌  ‌dikira‌‌
  belum‌‌
  beriman‌‌
  sepenuhnya‌‌
 kepada‌‌
 Allah‌‌
 SWT‌‌
 
dan‌  ‌tiada‌  ‌gunanya‌  ‌sekiranya‌  ‌seseorang‌  ‌itu‌  ‌tinggi‌  ‌amal‌  ‌ibadahnya‌  ‌tetapi‌‌
 
akhlaknya‌  ‌sesama‌  ‌manusia‌  ‌tidak‌  ‌dipelihara.‌  ‌Justeru,‌  ‌dalam‌  ‌apa‌  ‌jua‌  ‌tindakan‌‌
 
dan‌  ‌perlakuan‌  ‌sama‌  ‌ada‌  ‌bersifat‌‌
  lahiriah‌‌
  atau‌‌
  batiniah‌‌
  perlulah‌‌
  disertai‌‌
  dengan‌‌
 
nilai‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌dan‌  ‌mulia.‌  ‌Selain‌  ‌menunaikan‌  ‌tanggungjawabnya‌‌
 
terhadap‌‌
  Allah‌‌
 SWT‌‌
 dia‌‌
 juga‌‌
 hendaklah‌‌
 memelihara‌‌
 hubungannya‌‌
 dengan‌‌
 orang‌‌
 
lain.‌  ‌Islam‌  ‌telah‌  ‌meletakkan‌  ‌akhlak‌  ‌di‌  ‌tempat‌  ‌yang‌  ‌tinggi.‌  ‌Menurut‌  ‌Dr.‌  ‌Abdul‌‌
 
Karim‌‌Zaidan‌‌bukti‌‌pengiktirafan‌‌ini‌‌ialah‌‌:  
‌‌ ‌
 ‌
1. Matlamat‌‌pengutusan‌‌Rasul.‌  ‌
Turunnya‌‌
  Rasulullah‌‌
  SAW‌‌
  ialah‌‌
  bertujuan‌‌
  untuk‌‌
 menanamkan‌‌
 kemuliaan‌‌
 
akhlak‌  ‌daripada‌  ‌kalangan‌  ‌manusia‌  ‌yang‌  ‌sebelumnya‌  ‌hidup‌  ‌tanpa‌  ‌satu‌‌
 
sistem‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌adil,‌  ‌universal‌  ‌dan‌  ‌saksama.‌  ‌Rasulullah‌  ‌SAW‌‌
 
diutuskan‌  ‌kepada‌  ‌umat‌  ‌manusia‌  ‌dengan‌  ‌tujuan‌  ‌untuk‌  ‌memperbaiki‌‌
  dan‌‌
 
menyempurnakan‌  ‌akhlak‌  ‌manusia‌  ‌terutamanya‌  ‌orang‌  ‌- ‌ ‌orang‌  ‌Arab‌‌
 
Quraisy‌  ‌yang‌  ‌mengalami‌  ‌krisis‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌amat‌  ‌serius.‌  ‌Sebagai‌  ‌umat‌‌
 
Islam,‌  ‌kita‌  ‌perlulah‌  ‌menghayati‌  ‌dan‌  ‌menghargai‌  ‌jasa‌  ‌Rasulullah‌  ‌SAW‌‌
 
memperbaiki‌‌akhlak‌‌umat‌‌terdahulu‌‌untuk‌‌kita‌‌contohi‌‌pada‌‌era‌‌kini.‌‌
   ‌
 ‌
2. Akhlak‌‌adalah‌‌penyempurna‌‌iman.‌‌
   ‌
  ‌Akhlak‌  ‌merupakan‌  ‌kayu‌  ‌ukur‌  ‌keimanan‌  ‌seorang‌  ‌muslim.‌  ‌Keimanan‌‌
 
seseorang‌  ‌itu‌  ‌dianggap‌  ‌masih‌  ‌belum‌  ‌sempurna‌  ‌jika‌  ‌tidak‌  ‌dapat‌‌
 
dijelmakan‌  ‌dengan‌  ‌keluhuran‌  ‌peribadi‌  ‌dan‌  ‌akhlak‌  ‌mulia.‌  ‌Akhlak‌‌
 
merupakan‌‌
  salah‌‌
  satu‌‌
  komponen‌‌
  asas‌‌
  dalam‌‌
  agama‌‌
 Islam‌‌
 selain‌‌
 akidah‌‌
 
dan‌  ‌syariah.‌  ‌Perkara‌  ‌ini‌  ‌menggambarkan‌  ‌kedudukannya‌  ‌yang‌  ‌sangat‌‌
 
penting‌  ‌sebagai‌  ‌salah‌  ‌satu‌  ‌daripada‌  ‌tunjang‌  ‌Islam‌  ‌itu‌  ‌sendiri.‌  ‌Akhlak‌‌
 
 6‌  ‌
yang‌  ‌mulia‌  ‌merupakan‌  ‌buah‌  ‌keimanan.‌  ‌Perasaan‌  ‌taqwa‌  ‌dan‌  ‌sentiasa‌‌
 
menghitung-hitung‌  ‌hari‌  ‌pertemuan‌  ‌dengan‌  ‌Allah‌  ‌SWT‌  ‌yang‌  ‌mendorong‌‌
 
seseorang‌  ‌itu‌  ‌berjaga-jaga‌  ‌dalam‌  ‌segala‌  ‌tingkah‌  ‌lakunya.‌  ‌Sifat‌‌
 
berjaga-jaga‌‌ini‌‌membentuk‌‌akhlak‌‌dan‌‌kemuliaan‌‌pula.‌  ‌
 ‌
3. Akhlak‌‌adalah‌‌lambang‌‌ketinggian‌‌martabat‌‌sesuatu‌‌bangsa.‌  ‌
Jika‌  ‌terdapat‌  ‌sifat‌  ‌yang‌  ‌tidak‌  ‌mulia,‌  ‌hina‌  ‌atau‌  ‌tercela‌  ‌dalam‌  ‌hati‌‌
 
seseorang‌  ‌sifat-sifat‌  ‌hina‌  ‌tersebut‌  ‌akan‌  ‌mempengaruhi‌  ‌perbuatan‌  ‌dan‌‌
 
perkataan‌  ‌yang‌  ‌dilakukan‌  ‌oleh‌  ‌seseorang‌  ‌itu.‌  ‌Sebagai‌  ‌contoh,‌‌
 
masyarakat‌‌
  arab‌‌
  jahiliyah‌‌
 yang‌‌
 mengamalkan‌‌
 perkara-perkara‌‌
 yang‌‌
 tidak‌‌
 
bermoral,‌  ‌perkara‌  ‌tersebut‌  ‌dapat‌  ‌menguasai‌  ‌kehidupan‌  ‌sehingga‌‌
 
menyebabkan‌  ‌manusia‌  ‌tersebut‌  ‌terkeluar‌  ‌dari‌  ‌sesuatu‌  ‌bangsa‌  ‌atau‌‌
 
tamadun‌  ‌yang‌  ‌berasaskan‌  ‌akhlak‌  ‌mulia.‌  ‌Tamadun‌  ‌sesuatu‌  ‌bangsa‌  ‌itu‌‌
 
akan‌  ‌mengalami‌  ‌kemunduran‌  ‌jika‌  ‌mereka‌  ‌mengabaikan‌  ‌kepentingan‌‌
 
akhlak.‌  ‌Jelaslah‌  ‌disini‌  ‌bahawa‌  ‌akhlak‌  ‌mulia‌  ‌merupakan‌  ‌antara‌  ‌tiang‌‌
 
teguh‌‌
  yang‌‌
  menegakkan‌‌
  dan‌‌
 memartabatkan‌‌
 sesuatu‌‌
 bangsa‌‌
 itu‌‌
 dan‌‌
 jika‌‌
 
tidak‌  ‌dipelihara‌  ‌dan‌  ‌dijaga‌  ‌dengan‌  ‌rapi,‌  ‌maka‌  ‌runtuh‌  ‌dan‌  ‌jatuh‌  ‌maruah‌‌
 
serta‌‌keunggulan‌‌bangsa‌‌tersebut.‌  ‌
 ‌
 ‌
PERBEZAAN‌‌ANTARA‌‌AKHLAK‌‌DAN‌‌MORAL‌  ‌
  ‌“Orang‌  ‌muslim‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌adalah‌  ‌yang‌  ‌muslim‌  ‌lainnya‌  ‌aman‌  ‌dari‌‌
 
gangguan‌  ‌ucapan‌  ‌dan‌  ‌tangannya,‌  ‌dan‌  ‌orang‌  ‌yang‌  ‌hijrah‌  ‌(termasuk‌‌
 
kelompok‌  ‌muhajirin)‌  ‌adalah‌  ‌yang‌  ‌meninggalkan‌  ‌apa-apa‌  ‌yang‌  ‌dilarang‌‌
 
Allah,”‌‌(HR‌‌Bukhari).‌  ‌

  ‌Berdasarkan‌‌
 hadis‌‌
 di‌‌
 atas,‌‌
 tidak‌‌
 dapat‌‌
 dinafikan‌‌
 bahawasanya‌‌
 akhlak‌‌
 dan‌‌
 
moral‌  ‌adalah‌  ‌berkait‌  ‌rapat‌  ‌antara‌  ‌satu‌  ‌sama‌  ‌lain.‌  ‌Namun,‌  ‌dengan‌  ‌mengetahui‌‌
 
perbezaan‌  ‌antara‌  ‌akhlak‌  ‌dan‌  ‌moral‌  ‌kita‌  ‌mampu‌  ‌memantapkan‌  ‌lagi‌  ‌tanggapan‌‌
 
kita‌‌terhadap‌‌perkara‌‌yang‌‌seharusnya‌‌dipraktikkan‌‌dalam‌‌kehidupan‌‌kita.‌  ‌

 ‌
 7‌  ‌
 ‌

 ‌

‌Akhlak‌  ‌ ‌Moral‌  ‌

1.‌ ‌Menggunakan‌‌akal‌‌dan‌‌agama‌  ‌ 1.‌  ‌Menggunakan‌  ‌penilaian‌  ‌berasaskan‌‌

 
(berdasarkan‌‌wahyu‌‌dan‌‌Al-Quran)‌‌sebagai‌  ‌ akal‌  ‌umum‌  ‌sesebuah‌  ‌bangsa,‌  ‌kaum‌  ‌atau‌‌
 
panduan‌‌membuat‌‌keputusan‌  ‌ masyarakat‌  ‌sebagai‌  ‌panduan‌  ‌membuat‌‌
 
keputusan‌  ‌

2.‌  ‌Merangkumi‌  ‌tindakan‌  ‌serta‌  ‌zahir‌  ‌dan‌‌

  2.‌  ‌Hanya‌  ‌menilai‌  ‌tindakan‌  ‌seseorang‌‌
 
batin‌‌seseorang‌‌individu‌  ‌ individu‌  ‌

3.‌‌
  Ditentukan‌‌
  oleh‌‌
  Nabi‌‌
  Muhammad‌‌
 S.A.W.‌‌
  3.‌  ‌Ditentukan‌  ‌oleh‌  ‌manusia‌  ‌sepanjang‌‌
 
melalui‌‌sunnah‌‌dan‌‌hadis‌  ‌ zaman,‌‌melalui‌‌falsafah‌  ‌

4.‌ ‌Bersifat‌‌mutlak,‌‌tetap‌‌dan‌‌sempurna‌  ‌ 4.‌  ‌Bersifat‌  ‌berubah-ubah‌  ‌dan‌  ‌tidak‌‌

 
sempurna‌  ‌

 ‌
  ‌Setelah‌‌
 meneliti‌‌
 perbezaan‌‌
 antara‌‌
 akhlak‌‌
 dan‌‌
 moral,‌‌
 akhlak‌‌
 lebih‌‌
 condong‌‌
 
ke‌  ‌arah‌  ‌tindakan‌  ‌dan‌  ‌rohaniah‌  ‌seseorang‌  ‌individu‌  ‌manakala‌  ‌moral‌  ‌lebih‌  ‌fokus‌‌
 
kepada‌  ‌tindakan‌  ‌seseorang‌  ‌individu‌  ‌yang‌‌
  dinilai‌‌
  melalui‌‌
  konsep‌‌
  baik‌‌
  dan‌‌
  buruk‌‌
 
di‌‌mata‌‌masyarakat‌‌umum.‌  ‌
 ‌
K
‌ ATEGORI‌‌AKHLAK‌  ‌
    ‌Akhlak‌‌
  terbahagi‌‌
  kepada‌‌
 dua‌‌
 bahagian‌‌
 yang‌‌
 bertentangan‌‌
 antara‌‌
 satu‌‌
 sama‌‌
 
lain.‌  ‌Perbezaan‌  ‌ini‌  ‌dapat‌  ‌dilihat‌  ‌dengan‌  ‌jelas‌  ‌kerana‌  ‌kategori‌  ‌akhlak‌  ‌ini‌‌
 
berlawanan‌‌
  antara‌‌
  satu‌‌
  sama‌‌
  lain,‌‌
 dalam‌‌
 erti‌‌
 kata‌‌
 lain,‌‌
 akhlak‌‌
 terbahagi‌‌
 kepada:‌‌
 
bahagian‌  ‌negatif‌  ‌dan‌  ‌bahagian‌  ‌positif.‌  ‌Berikut‌‌
  merupakan‌‌
  kategori‌‌
  akhlak‌‌
  yang‌‌
 
wajar‌‌dipelajari‌‌oleh‌‌semua:‌  ‌
 ‌
 ‌
 8‌  ‌
Mahmudah‌  ‌
Pengertian‌‌
  mahmudah‌‌
  adalah‌‌
  segala‌‌
  tingkah‌‌
  laku‌‌
  yang‌‌
  terpuji‌‌
  (yang‌‌
  baik)‌‌
 yang‌‌
 
juga‌  ‌dimaksudkan‌  ‌dengan‌  ‌“fadilah”‌  ‌iaitu‌  ‌kebaikan.‌  ‌Mahmudah‌  ‌ialah‌  ‌bentuk‌‌
 
akhlak‌‌
  yang‌‌
 harus‌‌
 diamalkan‌‌
 oleh‌‌
 semua‌‌
 umat‌‌
 Islam.‌‌
 ‌Menurut‌‌
 Imam‌‌
 al-‌‌
 Ghazali,‌‌
 
akhlak‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌adalah‌  ‌yang‌  ‌menurut‌  ‌atau‌  ‌sesuai‌  ‌dengan‌  ‌akal‌  ‌dan‌  ‌syara’.‌‌
 
Dalam‌  ‌erti‌  ‌kata‌  ‌lain,‌  ‌mahmudah‌  ‌adalah‌  ‌sifat-sifat‌  ‌utama‌  ‌para‌  ‌nabi‌  ‌dan‌  ‌rasul‌‌
 
yang‌  ‌menjadi‌  ‌rujukan‌  ‌buat‌  ‌kita‌  ‌semua‌  ‌dan‌  ‌merupakan‌  ‌pedoman‌  ‌untuk‌  ‌kita‌‌
 
jadikan‌‌sebagai‌‌contoh.‌  ‌
 ‌
Sifat-sifat‌‌Mahmudah‌  ‌

Sifat‌  ‌ Penjelasan‌  ‌

1.‌‌Syukur‌  ‌ Berasa‌‌bersyukur‌‌dengan‌‌kurniaan‌‌Allah‌‌SWT‌‌melalui‌‌
 
tangan‌‌seperti‌‌memberi‌‌sedekah‌‌dan‌‌mengerjakan‌‌zakat,‌‌
 
melalui‌‌lidah‌‌seperti‌‌berzikir‌‌dan‌‌melalui‌‌hati‌‌seperti‌‌
 
berterima‌‌kasih‌‌dengan‌‌Allah‌‌SWT‌‌atas‌‌segala‌‌nikmat‌‌
 
yang‌‌diberikan.‌  ‌

2.‌‌Tawakal‌  ‌ Menyerahkan‌‌
  segala‌‌
  yang‌‌
  dikehendaki‌‌
  kepada‌‌
  Allah‌‌
 SWT‌‌
 
setelah‌‌berusaha‌‌sedaya‌‌upaya‌‌melalui‌‌niat‌ 

3.‌‌Redha‌  ‌ Cara‌  ‌untuk‌  ‌seseorang‌  ‌hamba‌  ‌Allah‌  ‌menerima‌  ‌kenyataan‌‌

 
dengan‌  ‌meletakkan‌  ‌semua‌  ‌kepercayaan‌  ‌kepada-Nya.‌‌
 
Segala‌  ‌ketentuan‌  ‌Allah‌  ‌sama,‌  ‌ada‌  ‌baik‌  ‌atau‌  ‌buruk‌  ‌dan‌‌
 
harus‌‌diterima‌‌dengan‌‌syukur‌‌atau‌‌sabar.‌  ‌

4.‌‌Sabar‌  ‌ Sabar‌‌itu‌‌separuh‌‌daripada‌‌iman.‌‌Dengan‌‌menjadi‌‌seorang‌‌
 
mukmin‌‌yang‌‌sabar,‌‌seseorang‌‌individu‌‌mampu‌‌menahan‌‌
 
diri‌‌daripada‌‌membuat‌‌keputusan‌‌melulu‌‌seperti‌‌menjadi‌‌
 
panas‌‌baran‌‌atau‌‌memaki‌‌atas‌‌satu‌‌kejadian‌‌yang‌‌tidak‌‌
 
disukai.‌‌Selain‌‌itu‌‌pula,‌‌menjadi‌‌sabar‌‌apabila‌‌menempuhi‌‌
 
pelbagai‌‌cabaran.‌  ‌
 9‌  ‌
5.‌‌Takut‌‌Allah‌  ‌ Di‌  ‌mana‌  ‌seorang‌  ‌muslim‌  ‌itu‌  ‌mengenali‌  ‌zat‌  ‌Allah‌  ‌melalui‌‌
 
sifat-sifat‌  ‌Allah‌  ‌dan‌  ‌mempunyai‌  ‌jiwa‌  ‌yang‌  ‌takut‌  ‌akan‌‌
 
melakukan‌  ‌perkara‌  ‌dosa‌  ‌atau‌  ‌perkara‌  ‌yang‌  ‌dilarang‌  ‌oleh‌‌
 
Islam.‌  ‌

 ‌
Mazmumah‌  ‌
Mazmumah‌‌
  pula‌‌
  bermaksud‌‌
  tingkah‌‌
  laku‌‌
  tercela‌‌
  (yang‌‌
 terkeji)‌‌
 yang‌‌
 bercanggah‌‌
 
dengan‌  ‌ajaran‌  ‌Al-Quran‌  ‌dan‌  ‌As-Sunnah‌  ‌menurut‌  ‌akal‌  ‌dan‌  ‌syariat‌  ‌Islam.‌  ‌Sifat‌‌
 
mazmumah‌  ‌semestinya‌  ‌bukan‌  ‌dari‌  ‌amalan‌  ‌Nabi‌  ‌Muhammad‌  ‌SAW‌  ‌dan‌  ‌patut‌‌
 
dijadikan‌  ‌sebagai‌  ‌pengajaran‌  ‌buat‌  ‌umat‌  ‌Islam‌  ‌agar‌  ‌tidak‌  ‌termasuk‌  ‌dalam‌‌
 
golongan‌  ‌mazmumah.‌  ‌Ini‌  ‌berkaitan‌  ‌dengan‌  ‌hadis‌  ‌yang‌  ‌berbunyi,‌  ‌“Tidak‌  ‌akan‌‌
 
masuk‌  ‌ke‌  ‌dalam‌  ‌syurga‌‌
  orang‌‌
  yang‌‌
  dalam‌‌
  hatinya‌‌
  terdapat‌‌
  kesombongan‌‌
 
yang‌‌
  sebesar‌‌
  zarah.”‌‌
  (Riwayat‌‌
  Muslim)‌. ‌‌Hadis‌‌
  ini‌‌
  menitikberatkan‌‌
 betapa‌‌
 dari‌‌
 
sifat‌‌mazmumah‌‌ini‌‌mampu‌‌membinasakan‌‌kita‌‌di‌‌dunia‌‌dan‌‌di‌‌akhirat.‌  ‌
 ‌
Sifat-Sifat‌‌Mazmumah‌  ‌

Sifat‌  ‌ Penjelasan‌  ‌

1.‌‌Sombong‌  ‌ Sombong‌  ‌adalah‌  ‌sifat‌  ‌yang‌  ‌dimiliki‌  ‌oleh‌  ‌mereka‌  ‌yang‌‌

 
merasa‌  ‌diri‌  ‌mereka‌  ‌ialah‌‌
  lebih‌‌
  baik‌‌
  atau‌‌
  tinggi‌‌
  dari‌‌
  orang‌‌
 
lain‌  ‌lalu‌  ‌merendah-rendahkan‌  ‌serta‌  ‌menghina‌  ‌mereka.‌‌
 
Kesombongan‌  ‌ini‌  ‌boleh‌  ‌merosakkan‌  ‌individu‌  ‌sehingga‌‌
 
terkeluar‌  ‌dari‌  ‌agama‌  ‌kerana‌  ‌tidak‌  ‌ingin‌  ‌mengaku‌  ‌akan‌‌
 
kebenaran.‌  ‌

2.‌‌Banyak‌‌Makan‌  ‌
Syarrut‌‌ta’am‌‌bermaksud‌‌terlampau‌‌banyak‌‌makan‌‌dan‌‌
minum‌‌atau‌‌gelojoh‌‌ketika‌‌makan.‌‌Perbuatan‌‌ini‌‌boleh‌‌
menyebabkan‌‌seseorang‌‌itu‌‌malas,‌‌lemah‌‌dan‌‌tidur‌‌
berlebihan.‌‌Kesannya,‌‌kita‌‌akan‌‌lalai‌‌daripada‌‌
menunaikan‌‌ibadat‌‌dan‌‌melakukan‌‌amalan‌‌soleh.‌  ‌

3.‌‌Hasad‌‌Dengki‌  ‌
10‌  ‌
Mereka‌‌yang‌‌mempunyai‌‌dengki‌‌akan‌‌merasa‌‌tidak‌‌puas‌‌
hati‌‌melihat‌‌nikmat‌‌orang‌‌lain‌‌dan‌‌berharap‌‌nikmat‌‌
tersebut‌‌hilang.‌‌Dengki‌‌dapat‌‌merosakkan‌‌seseorang‌‌
individu‌‌dan‌‌orang‌‌sekelilingnya‌‌jika‌‌ditelusuri.‌  ‌

4.‌‌Pemarah‌  ‌ Ini‌  ‌merupakan‌  ‌satu‌  ‌sifat‌  ‌yang‌  ‌menyebabkan‌  ‌si‌  ‌iblis‌‌

 
menjadi‌  ‌kufur.‌  ‌Seseorang‌  ‌yang‌  ‌pemarah‌  ‌akan‌‌
 
melepaskan‌  ‌kemarahan‌  ‌mereka‌  ‌di‌  ‌tempat‌  ‌yang‌  ‌tidak‌‌
 
patut.‌  ‌Ianya‌  ‌melahirkan‌  ‌masyarakat‌  ‌yang‌  ‌ego‌  ‌dan‌  ‌tidak‌‌
 
rasional.‌  ‌

 ‌
 ‌
SKOP‌‌AKHLAK‌    ‌ ‌
  ‌Berdasarkan‌‌
 kajian‌‌
 kendiri,‌‌
 terdapat‌‌
 3 ‌‌jenis‌‌
 skop‌‌
 merangkumi‌‌
 konsep‌‌
 akhlak‌‌
 
ini‌  ‌termasuk‌  ‌akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌Allah‌  ‌Yang‌  ‌Maha‌  ‌Esa,‌  ‌manusia,‌  ‌serta‌‌
  alam‌‌
  yang‌‌
 
luas‌‌lagikan‌‌indah‌‌ini.‌  ‌
 ‌
1) Akhlak‌‌terhadap‌‌Allah‌‌SWT‌  ‌
Akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌Allah‌  ‌S.W.T.‌  ‌merupakan‌  ‌aspek‌  ‌utama‌  ‌untuk‌  ‌sekalian‌‌
 
umat‌  ‌islam.‌  ‌Perkara‌  ‌ini‌  ‌juga‌  ‌boleh‌  ‌didefinisikan‌  ‌sebagai‌  ‌sikap‌  ‌atau‌‌
 
perbuatan‌‌
  yang‌‌
 seharusnya‌‌
 dilakukan‌‌
 oleh‌‌
 manusia‌‌
 sebagai‌‌
 hamba-Nya.‌‌
 
Dalam‌  ‌pada‌  ‌itu,‌  ‌terdapat‌  ‌2 ‌ ‌akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌Allah‌  ‌terbahagi‌  ‌kepada‌  ‌2 ‌‌
bahagian‌  ‌iaitu,‌  ‌akhlak‌  ‌kepada‌  ‌Allah‌  ‌kerana‌  ‌ketaatan‌  ‌dan‌  ‌kerana‌‌
 
tawadduk‌‌kepada-Nya‌‌(keikhlasan‌‌dalam‌‌melaksanakan‌‌perintah‌‌Nya)‌  ‌

 ‌

2) Akhlak‌‌terhadap‌‌manusia‌  ‌

Manusia‌  ‌merupakan‌  ‌ciptaan‌  ‌Allah‌  ‌yang‌  ‌dituntut‌  ‌untuk‌  ‌berakhlak‌  ‌mulia‌‌

 
berbanding‌  ‌ciptaan‌  ‌yang‌  ‌lain.‌  ‌Hal‌  ‌ini‌‌
  kerana,‌‌
  manusia‌‌
  mempunyai‌‌
  akal‌‌
 
untuk‌  ‌memilih,‌  ‌menilai‌  ‌dan‌  ‌membandingkan‌  ‌di‌  ‌antara‌  ‌perbuatan‌‌
 
mahmudah‌  ‌mahupun‌  ‌mazmumah.‌  ‌Dari‌  ‌sudut‌  ‌pandangan‌  ‌Islam,‌‌
 
 11‌  ‌
kedudukan‌‌
  manusia‌‌
  yang‌‌
  tidak‌‌
 berakhlak‌‌
 mulia‌‌
 adalah‌  ‌rendah‌‌
 sekali.‌‌
 Ini‌‌
 
kerana‌  ‌akhlak‌  ‌mencerminkan‌  ‌peribadi‌  ‌kita.‌  ‌Peranan‌  ‌akhlak‌  ‌dalam‌‌
 
kehidupan‌  ‌manusia‌  ‌adalah‌  ‌sesuatu‌  ‌yang‌  ‌penting.‌  ‌Akhlak‌  ‌terhadap‌‌
 
manusia‌  ‌pula‌  ‌boleh‌  ‌dibahagikan‌  ‌kepada‌‌
  dua‌‌
  bahagian;‌‌
  akhlak‌‌
  terhadap‌‌
 
diri‌‌sendiri‌‌dan‌‌akhlak‌‌terhadap‌‌orang‌‌lain.‌  ‌

a) Akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌diri‌  ‌sendiri‌  ‌ialah‌  ‌menjaga‌  ‌diri‌  ‌sendiri‌  ‌daripada‌  ‌perkara‌‌
 
yang‌  ‌mungkar.‌  ‌Sebagai‌  ‌contoh,‌  ‌kita‌  ‌hendaklah‌  ‌menjaga‌  ‌jasmani‌  ‌diri‌‌
 
dengan‌  ‌sentiasa‌  ‌menjaga‌  ‌kebersihan‌  ‌kerana‌  ‌Islam‌  ‌telah‌  ‌menjadikan‌‌
 
kebersihan‌  ‌itu‌  ‌sebahagian‌  ‌daripada‌  ‌iman.‌  ‌Dengan‌  ‌itu,‌  ‌seorang‌  ‌muslim‌‌
 
wajarlah‌  ‌sentiasa‌  ‌berada‌  ‌dalam‌  ‌keadaan‌‌
  yang‌‌
  bersih‌‌
  dan‌‌
  suci‌‌
  dari‌‌
  segi‌‌
 
tubuh‌‌
  badan,‌‌
  pakaian‌‌
  serta‌‌
  tempat‌‌
  sekelilingnya‌‌
 kerana‌‌
 kita‌‌
 juga‌‌
 dituntut‌‌
 
untuk‌  ‌sentiasa‌  ‌memakai‌  ‌pakaian‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌serta‌  ‌menutup‌  ‌aurat‌  ‌dan‌‌
 
makan‌‌dan‌‌minum‌‌yang‌‌bersih‌‌dan‌‌halal.‌  ‌

 ‌

b) Akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌orang‌  ‌lain‌  ‌bermaksud‌  ‌kita‌  ‌harus‌  ‌berbuat‌  ‌baik‌  ‌kepada‌‌
 
sesama‌  ‌manusia‌  ‌tanpa‌  ‌memandang‌  ‌kepada‌  ‌siapa‌  ‌orang‌  ‌tersebut.‌‌
 
Terdapat‌  ‌pelbagai‌  ‌jenis‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌disebut‌  ‌di‌  ‌dalam‌  ‌Al-Quran‌  ‌dan‌‌
 
as-Sunnah‌‌berkaitan‌‌akhlak‌‌terhadap‌‌manusia.‌  ‌

 ‌

c) Akhlak‌  ‌yang‌  ‌paling‌  ‌utama‌  ‌dalam‌  ‌kalangan‌  ‌manusia‌  ‌sudah‌  ‌tentu‌‌

  akhlak‌‌
 
kepada‌  ‌Nabi‌  ‌Muhammad‌  ‌(SAW)‌  ‌kerana‌  ‌baginda‌  ‌adalah‌  ‌Rasul‌  ‌yang‌‌
 
memperoleh‌  ‌wahyu‌  ‌daripada‌  ‌Allah,‌  ‌jadi‌  ‌baginda‌  ‌sewajarnya‌  ‌diberikan‌‌
 
penghormatan‌  ‌yang‌  ‌tinggi‌  ‌melebihi‌  ‌sekalian‌  ‌manusia‌  ‌yang‌  ‌lain.‌  ‌Hal‌  ‌ini‌‌
 
disebut‌  ‌di‌  ‌dalam‌  ‌Al-Quran‌  ‌: ‌ ‌“Hai‌  ‌orang-orang‌  ‌beriman,‌  ‌janganlah‌‌
 
kamu‌  ‌berkata‌  ‌kepadanya‌  ‌dengan‌  ‌suara‌  ‌keras‌  ‌sebagaimana‌‌
 
kerasnya‌  ‌(suara)‌  ‌sebahagian‌  ‌kamu‌  ‌terhadap‌  ‌sebahagian‌  ‌yang‌‌
  lain,‌‌
 
supaya‌  ‌tidak‌  ‌hapus‌  ‌(pahala)‌  ‌amalanmu‌  ‌sedangkan‌  ‌kamu‌  ‌tidak‌‌
 
menyedari.”‌‌(Al-Hujurat:2)‌  ‌
 12‌  ‌
 ‌

d) Akhlak‌  ‌terhadap‌  ‌ahli‌  ‌keluarga‌  ‌terutamanya‌  ‌kedua‌  ‌ibu‌  ‌bapa‌  ‌amatlah‌‌

 
dituntut.‌  ‌Maka,‌  ‌wajarlah‌  ‌beradab‌  ‌serta‌  ‌menunjukkan‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌baik‌‌
 
terhadap‌  ‌ahli‌  ‌keluarga‌  ‌seperti‌  ‌menjaga‌  ‌kata-kata,‌  ‌isyarat‌  ‌ataupun‌‌
 
perbuatan.‌‌
  Dengan‌‌
  itu,‌‌
  seluruh‌‌
  ahli‌‌
  keluarga‌‌
  boleh‌‌
  merasa‌‌
  kasih‌‌
 sayang‌‌
 
yang‌  ‌ikhlas‌  ‌serta‌  ‌memberi‌  ‌ketenangan‌  ‌jiwa‌  ‌kepada‌  ‌setiap‌  ‌anggota‌‌
 
keluarga.‌  ‌

 ‌

e) Antara‌‌
  akhlak‌‌
  yang‌‌
  baik‌‌
  terhadap‌‌
 masyarakat‌‌
 adalah‌‌
 tidak‌‌
 menyakiti‌‌
 hati‌‌
 
mereka‌  ‌walaupun‌  ‌diiringi‌  ‌dengan‌  ‌sedekah.‌  ‌Akhlak‌  ‌dalam‌  ‌percakapan‌‌
 
juga‌  ‌haruslah‌  ‌dititipkan‌  ‌dengan‌  ‌perkataan‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌dan‌  ‌benar‌  ‌seperti‌‌
 
yang‌  ‌telah‌  ‌dinyatakan‌  ‌dalam‌  ‌Al-Quran,‌  ‌surah‌  ‌Al-‌‌
  Baqarah‌‌
  ayat‌‌
  83‌‌
  yang‌‌
 
bermaksud‌  ‌“…serta‌  ‌ucapkanlah‌  ‌kata-kata‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌kepada‌‌
 
manusia…”‌  ‌

‌3)‌‌Akhlak‌‌terhadap‌‌alam.‌‌
   ‌

Manusia‌‌
  dicipta‌‌
 sebagai‌‌
 khalifah‌‌
 dengan‌‌
 tugas‌‌
 untuk‌‌
 menggunakan‌‌
 kemampuan‌‌
 
yang‌‌
  dikurniakan‌‌
  oleh‌‌
  Allah‌‌
 untuk‌‌
 mengurus‌‌
 alam‌‌
 ini‌‌
 dengan‌‌
 baik.‌‌
 Antara‌‌
 akhlak‌‌
 
terhadap‌  ‌alam‌  ‌adalah‌  ‌tidak‌  ‌menganiayai‌  ‌haiwan‌  ‌walaupun‌  ‌semasa‌  ‌dalam‌‌
 
peperangan‌  ‌kecuali‌  ‌situasi‌  ‌yang‌  ‌memaksa‌  ‌dan‌  ‌sesuai‌  ‌dengan‌  ‌sunnatullah.‌‌
 
Kerosakan‌  ‌alam‌  ‌sekitar‌  ‌yang‌  ‌berlaku‌  ‌berpunca‌  ‌daripada‌  ‌perbuatan‌  ‌manusia.‌‌
 
Oleh‌  ‌itu,‌  ‌kita‌  ‌haruslah‌‌
  bertanggungjawab‌‌
  di‌‌
  dunia‌‌
  dan‌‌
  di‌‌
  akhirat‌‌
  kelak.‌‌
  Alam‌‌
  ini‌‌
 
merupakan‌‌
  ciptaan‌‌
  Allah,‌‌
  sebab‌‌
  itulah‌‌
 kita‌‌
 wajar‌‌
 memanfaatkan‌‌
 alam‌‌
 ini‌‌
 dengan‌‌
 
baik.‌  ‌

‌‌‌PEMBINAAN‌‌DAN‌‌PEMANTAPAN‌‌AKHLAK‌‌
   ‌

  ‌Pada‌‌
  dasarnya,‌‌
  tanggungjawab‌‌
  membina‌‌
  akhlak‌‌
  yang‌‌
  kukuh‌‌
  dalam‌‌
  diri‌‌
 
seseorang‌‌
  itu‌‌
  amat‌‌
  berat‌‌
  dan‌‌
  proses‌‌
  memantapkannya‌‌
  memerlukan‌‌
 masa‌‌
 serta‌‌
 
tenaga‌  ‌yang‌  ‌banyak.‌  ‌Namun,‌  ‌Allah‌  ‌SWT‌  ‌telah‌  ‌menurunkan‌  ‌Rasulullah‌  ‌SAW‌‌
 
untuk‌  ‌memberi‌  ‌panduan‌  ‌kepada‌‌
  umat‌‌
  manusia‌‌
  dari‌‌
  segi‌‌
  mencontohi‌‌
  perbuatan‌‌
 
 13‌  ‌
baginda‌  ‌supaya‌  ‌kita‌  ‌mendapat‌  ‌gambaran‌  ‌lebih‌  ‌jelas‌  ‌cara-cara‌  ‌membina‌  ‌dan‌‌
 
memantapkan‌  ‌akhlak.‌  ‌Dalam‌  ‌agama‌  ‌Islam,‌  ‌akhlak‌  ‌boleh‌  ‌dibina‌  ‌dan‌‌
 
dimantapkan‌‌dengan‌‌melaksanakan‌‌langkah-langkah‌‌seperti‌‌berikut:‌  ‌
 ‌
1) Menghayati‌‌Ajaran‌‌Al-Quran‌  ‌
Al-Quran‌  ‌ialah‌  ‌kalamullah‌  ‌yang‌  ‌mengandungi‌  ‌mukjizat‌  ‌dan‌  ‌menjadi‌‌
 
sumber‌  ‌rujukan‌  ‌utama‌  ‌bagi‌  ‌umat‌  ‌Islam.‌  ‌Allah‌  ‌SWT‌  ‌telah‌  ‌menurunkan‌‌
 
panduan-panduan‌  ‌dan‌  ‌contoh‌  ‌akhlak‌  ‌mulia‌  ‌dalam‌  ‌al-Quran‌  ‌bagi‌‌
 
membentuk‌‌
  dan‌‌
  memperbaiki‌‌
  akhlak‌‌
 manusia.‌‌
 ‌Selain‌‌
 itu,‌‌
 Allah‌‌
 SWT‌‌
 juga‌‌
 
telah‌  ‌menggariskan‌  ‌perkara-perkara‌  ‌yang‌  ‌dikategorikan‌  ‌sebagai‌  ‌sifat‌‌
 
buruk‌  ‌(mazmumah)‌  ‌dan‌  ‌perlu‌  ‌diajauhi.‌  ‌Contohnya,‌  ‌manusia‌  ‌dilarang‌‌
 
untuk‌  ‌memiliki‌  ‌sifat‌  ‌sombong‌‌
  karana‌‌
  perkara‌‌
  tersebut‌‌
  dibenci‌‌
  oleh‌‌
  Allah‌‌
 
SWT.‌‌
 Jelaslah‌‌
 bahawa‌‌
 tanpa‌‌
 panduan‌‌
 dari‌‌
 al-Quran,‌‌
 maka‌‌
 kucar-kacirlah‌‌
 
kehidupan‌‌manusia.‌  ‌
 ‌
2) Bergaul‌‌Dengan‌‌Orang-Orang‌‌Soleh‌  ‌
  ‌Islam‌‌
  mengajarkan‌‌
  kita‌‌
  untuk‌‌
  bergaul‌‌
  dengan‌‌
  orang‌‌
  yang‌‌
  soleh‌‌
 
kerana‌  ‌mereka‌  ‌mampu‌  ‌membantu‌  ‌dengan‌  ‌akhlak‌  ‌kita.‌  ‌Bergaul‌  ‌dengan‌‌
 
orang‌  ‌soleh‌  ‌memberi‌  ‌pelbagai‌  ‌manfaat‌  ‌kepada‌  ‌kita‌  ‌kerana‌  ‌mereka‌‌
 
sentiasa‌  ‌mengajak‌  ‌menuju‌  ‌kearah‌  ‌yang‌  ‌baik.‌  ‌Contohnya,‌  ‌orang-orang‌‌
 
soleh‌  ‌kebiasaannya‌  ‌akan‌  ‌cuba‌  ‌sedaya‌  ‌upaya‌  ‌untuk‌  ‌menghadiri‌‌
 
majlis-majlis‌  ‌ilmu‌  ‌dan‌  ‌mengajak‌  ‌kita‌  ‌sekali.‌  ‌Selain‌  ‌itu,‌  ‌pemilihan‌‌
 
persekitaran‌  ‌serta‌  ‌sahabat‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌menjadi‌  ‌faktor‌  ‌penting‌  ‌kerana‌‌
 
kedua-duanya‌  ‌memberi‌  ‌pengaruh‌  ‌besar‌‌
  terhadap‌‌
  diri‌‌
  kita.‌‌
  Persekitaran‌‌
 
yang‌  ‌baik‌  ‌menjauhkan‌  ‌kita‌  ‌dari‌  ‌perkara-perkara‌  ‌melalaikan‌  ‌dan‌  ‌rakan‌‌
 
yang‌‌
  baik‌‌
  tidak‌‌
  takut‌‌
  untuk‌‌
  menegur‌‌
  kesalahan‌‌
  kita.‌‌
  Sebagai‌‌
 umat‌‌
 Islam‌‌
 
yang‌‌
  bertanggungjawab,‌‌
  kita‌‌
  perlulah‌‌
  bergaul‌‌
  dengan‌‌
  orang-orang‌‌
  soleh‌‌
 
supaya‌‌akhlak‌‌kita‌‌terpelihara.‌  ‌
 ‌
3) Mencontohi‌‌Akhlak‌‌Rasululluh‌‌SAW‌‌dan‌‌Para‌‌Sahabat‌  ‌
  ‌Rasulullah‌‌
  SAW‌‌
  dan‌‌
  para‌‌
  sahabat‌‌
 banyak‌‌
 berjasa‌‌
 pada‌‌
 zaman‌‌
 Jahiliah‌‌
 
dangan‌‌
  mengubah‌‌
  ajaran‌‌
  sesat‌‌
 masyarakat‌‌
 tersebut‌‌
 kepada‌‌
 ajaran‌‌
 yang‌‌
 
 14‌  ‌
berlandaskan‌  ‌agama‌  ‌Islam‌  ‌yang‌  ‌benar‌  ‌serta‌  ‌memberi‌  ‌pelbagai‌‌
 
pengajaran‌‌
  dan‌‌
 panduan‌‌
 untuk‌‌
 umat‌‌
 Islam‌‌
 pada‌‌
 zaman‌‌
 kini.‌‌
 Kita‌‌
 sebagai‌‌
 
generasi‌  ‌muda‌  ‌yang‌  ‌berwibawa‌  ‌perlulah‌  ‌mengikuti‌  ‌contoh‌  ‌keunggulan‌‌
 
umat‌  ‌terdahulu‌  ‌yang‌  ‌dibimbing‌  ‌oleh‌  ‌Rasulullah‌  ‌SAW‌‌
  dan‌‌
  para‌‌
  sahabat.‌‌
 
Terbuktilah‌‌
  bahawa‌‌
  dengan‌‌
 mencontohi‌‌
 akhlak‌‌
 Rasulullah‌‌
 SAW‌‌
 dan‌‌
 para‌‌
 
sahabat‌‌kita‌‌dapat‌‌menjadi‌‌versi‌‌terbaik‌‌diri‌‌kita‌‌dan‌‌berakhlak‌‌tinggi.‌  ‌
 ‌
4) Memperbanyakkan‌‌Ibadah‌‌dan‌‌Amal‌‌Soleh‌  ‌
  ‌Secara‌  ‌keseluruhan,‌  ‌kesemua‌  ‌ibadah‌  ‌dan‌  ‌amal‌  ‌soleh‌  ‌yang‌‌
 
diperintahkan‌‌
  oleh‌‌
  Allah‌‌
  SWT‌‌
  untuk‌‌
  dilakukan‌‌
  oleh‌‌
  umat‌‌
  Islam‌‌
 bertujuan‌‌
 
untuk‌  ‌pembinaan‌  ‌akhlak‌‌
  serta‌‌
  mendidik‌‌
  dan‌‌
  memandu‌‌
  manusia‌‌
  ke‌‌
  arah‌‌
 
memiliki‌  ‌akhlak‌  ‌mulia.‌  ‌Umat‌  ‌Islam‌  ‌diwajibkan‌  ‌melakukan‌  ‌ibadah‌  ‌wajib‌‌
 
seperti‌  ‌solat‌  ‌fardu,‌  ‌puasa‌  ‌di‌  ‌bulan‌  ‌ramadan,‌  ‌dan‌  ‌membayar‌  ‌zakat‌‌
 
membuktikan‌  ‌ketaatan‌  ‌kita‌  ‌kepada‌  ‌Allah‌  ‌SWT‌  ‌manakala‌  ‌ibadah‌  ‌sunat‌‌
 
seperti‌  ‌berzikir,‌  ‌puasa‌  ‌sunat,‌  ‌dan‌  ‌bersedekah‌  ‌menambahkan‌  ‌dan‌‌
 
memantapkan‌  ‌lagi‌  ‌akhlak‌  ‌serta‌  ‌keimanan‌  ‌kita.‌  ‌Amal‌  ‌soleh‌  ‌pula‌  ‌bukan‌‌
 
sekadar‌  ‌melaksanakan‌  ‌kebaikan‌  ‌terhadap‌  ‌sesama‌  ‌manusia‌  ‌sahaja,‌‌
 
tetapi‌  ‌termasuk‌  ‌juga‌  ‌dalam‌  ‌hal-hal‌  ‌mencegah‌  ‌kejahatan‌  ‌dan‌‌
 
kemudaratan.‌‌
  Amal‌‌
  soleh‌‌
  yang‌‌
 dilakukan‌‌
 dengan‌‌
 tujuan‌‌
 yang‌‌
 tidak‌‌
 betul,‌ 
tidak‌  ‌akan‌  ‌memberi‌  ‌manfaat‌  ‌kepada‌  ‌diri‌  ‌sendiri.‌  ‌Contohnya,‌  ‌mengutip‌‌
 
derma‌‌
 itu‌‌
 sesuatu‌‌
 yang‌‌
 baik‌‌
 tetapi‌‌
 jika‌‌
 bertujuan‌‌
 untuk‌‌
 berjudi,‌‌
 tetap‌‌
 akan‌‌
 
dimungkari‌  ‌oleh‌  ‌Allah‌  ‌SWT.‌  ‌Memperbanyakkan‌  ‌ibadah‌  ‌dan‌  ‌amal‌  ‌soleh‌‌
 
dapat‌  ‌menanam‌  ‌keimana‌  ‌yang‌  ‌kukuh‌  ‌dalam‌  ‌diri‌  ‌seseorang‌  ‌itu‌  ‌serta‌‌
 
memantapkan‌‌akhlak.‌  ‌
 ‌
5) Mendidik‌‌Hati‌  ‌
Hati‌  ‌merupakan‌  ‌organ‌  ‌terpenting‌  ‌dalam‌  ‌badan‌  ‌manusia‌  ‌dan‌  ‌jika‌  ‌hati‌‌
 
tidak‌  ‌mampu‌  ‌melakukan‌  ‌kerja‌  ‌dengan‌  ‌sempurna,‌  ‌maka‌  ‌tubuh‌  ‌manusia‌‌
 
tidak‌  ‌akan‌  ‌bertahan‌  ‌untuk‌  ‌jangka‌  ‌masa‌  ‌yang‌  ‌lama.‌  ‌Begitu‌  ‌juga‌  ‌dalam‌‌
 
konteks‌  ‌agama‌  ‌Islam.‌  ‌Sesungguhnya‌  ‌anggota‌  ‌tubuh‌  ‌yang‌  ‌diciptakan‌‌
 
paling‌‌
  mulia‌‌
  dalam‌‌
  diri‌‌
  manusia‌‌
  ialah‌‌
  hati‌‌
 (kalbu).‌‌
 Jika‌‌
 baik‌‌
 hati‌‌
 itu,‌‌
 maka‌‌
 
baiklah‌  ‌kehidupan‌  ‌seseorang‌  ‌Mukmin‌  ‌tetapi‌  ‌jika‌  ‌rosak‌  ‌hati‌  ‌itu,‌  ‌maka‌‌
 
 15‌  ‌
rosaklah‌  ‌kehidupan‌  ‌seseorang‌  ‌itu.‌  ‌Pembersihan‌  ‌dan‌  ‌pendidikan‌  ‌hati‌‌
 
amat‌  ‌diperlukan‌  ‌agar‌  ‌manusia‌  ‌sentiasa‌  ‌terdorong‌  ‌untuk‌  ‌melakukan‌‌
 
kebaikan.‌  ‌Banyak‌  ‌amalan‌  ‌yang‌  ‌boleh‌  ‌dilakukan‌  ‌untuk‌  ‌mendidik‌  ‌hati‌‌
 
seperti‌  ‌memperbanyak‌  ‌dzikir,‌  ‌contohnya‌  ‌bertasbih,‌  ‌tahmid,‌  ‌dan‌‌
 
beristighfar.‌  ‌Mendidik‌  ‌hati‌  ‌dengan‌  ‌baik‌  ‌dan‌  ‌betul‌  ‌mampu‌  ‌menyumbang‌‌
 
kepada‌‌keteguhan‌‌iman‌‌serta‌‌pembinaan‌‌dan‌‌pemantapan‌‌akhlak.‌ 
 ‌
C
‌ ABARAN‌‌PEMBINAAN‌‌AKHLAK‌‌
   ‌
  ‌Walaupun‌‌
  mempunyai‌‌
  akhlak‌‌
  mulia‌‌
  dituntut‌‌
 oleh‌‌
 Islam,‌‌
 tetapi‌‌
 ada‌‌
 ramai‌‌
 
lagi‌  ‌yang‌  ‌masih‌  ‌jauh‌  ‌daripada‌  ‌landasan‌  ‌ini‌  ‌dengan‌  ‌mengamalkan‌  ‌sifat‌‌
 
mazmumah‌  ‌secara‌  ‌lansung‌  ‌atau‌  ‌tidak‌  ‌lansung‌  ‌di‌‌
  dalam‌‌
  kehidupan‌‌
  mereka.‌‌
  Ini‌‌
 
kerana,‌  ‌proses‌  ‌pembinaan‌  ‌dan‌  ‌pembentukan‌  ‌akhlak‌  ‌mempunyai‌  ‌pelbagai‌‌
 
halangan‌‌
  dalam‌‌
 mencapai‌‌
 akhlak‌‌
 yang‌‌
 mulia.‌‌
 Cabaran‌‌
 ini‌‌
 terbahagi‌‌
 kepada‌‌
 dua,‌‌
 
iaitu‌‌cabaran‌‌dalaman‌‌dan‌‌cabaran‌‌luaran.‌  ‌
 ‌
Cabaran‌‌Dalaman‌ 
1. Kelemahan‌‌akidah‌‌
   ‌
Seseorang‌  ‌individu‌  ‌yang‌  ‌dibesarkan‌  ‌dengan‌  ‌latar‌  ‌belakang‌  ‌keluarga‌‌
 
yang‌  ‌kurang‌  ‌pendedahan‌  ‌terhadap‌  ‌ilmu‌  ‌agama‌  ‌lazimnya‌  ‌mempunyai‌‌
 
pegangan‌  ‌akidah‌  ‌yang‌  ‌lemah.‌  ‌Hal‌  ‌ini‌  ‌kerana,‌  ‌mereka‌  ‌tidak‌  ‌mendalami‌‌
 
ilmu‌  ‌agama‌  ‌yang‌  ‌benar.‌  ‌Jadi,‌  ‌kehidupan‌  ‌mereka‌  ‌terbentuk‌  ‌daripada‌‌
 
persekitaran‌  ‌mereka.‌  ‌Apabila‌  ‌keadaan‌  ‌ini‌  ‌berlaku,‌  ‌mereka‌  ‌akan‌  ‌mudah‌‌
 
terpengaruh‌  ‌dengan‌  ‌perkara-perkara‌  ‌yang‌  ‌tidak‌  ‌bermoral‌  ‌seperti‌‌
 
mengamalkan‌  ‌pergaulan‌  ‌bebas,‌  ‌mencuri‌  ‌dan‌  ‌berzina.‌‌
  Ketiadaan‌‌
  akidah‌‌
 
yang‌  ‌menjadi‌  ‌benteng‌  ‌keimanan‌  ‌akan‌  ‌membuatkan‌  ‌manusia‌  ‌mudah‌‌
 
dipengaruhi‌‌dengan‌‌anasir‌‌negatif.‌  ‌
 ‌
2. Pengabaian‌‌pendidikan‌  ‌
Keadaan‌  ‌ekonomi‌  ‌yang‌  ‌merudum‌  ‌menghimpit‌  ‌golongan‌  ‌bawahan‌  ‌ke‌‌
 
dalam‌  ‌kemiskinan.‌  ‌Memenuhi‌  ‌keperluan‌  ‌harian‌  ‌seperti‌  ‌makan,‌  ‌minum,‌‌
 
tempat‌  ‌untuk‌  ‌berteduh‌  ‌dan‌  ‌pakaian‌  ‌merupakan‌  ‌kemewahan‌  ‌buat‌‌
 
mereka.‌  ‌Jadi,‌  ‌pendidikan‌  ‌bukanlah‌  ‌satu‌  ‌keutamaan‌  ‌bagi‌  ‌mereka.‌‌
 
 16‌  ‌
Keadaan‌  ‌ini‌  ‌memaksa‌  ‌mereka‌  ‌untuk‌  ‌mengabaikan‌  ‌peluang‌  ‌pendidikan‌‌
 
semata-mata‌  ‌untuk‌  ‌terus‌  ‌hidup.‌  ‌Kesanya,‌  ‌mereka‌  ‌mempunyai‌  ‌kurang‌‌
 
ilmu‌  ‌pengetahuan‌  ‌dan‌  ‌tahap‌  ‌intelektual‌  ‌mereka‌  ‌juga‌  ‌merosot.‌  ‌Ini‌  ‌akan‌‌
 
memberikan‌  ‌kesan‌  ‌kepada‌  ‌akhlak‌  ‌mereka,‌  ‌kerana‌  ‌mereka‌  ‌tidak‌  ‌dapat‌‌
 
membezakan‌‌antara‌‌yang‌‌baik‌‌dan‌‌buruk.‌  ‌
 ‌
 ‌
3. Hedonisme‌‌dan‌‌materialisme‌  ‌
Budaya‌‌
  mengejar‌‌
  kemewahan‌‌
 dan‌‌
 sifat‌‌
 materialistik‌‌
 membangkitkan‌‌
 sifat‌‌
 
sombong‌  ‌dan‌  ‌angkuh‌  ‌manusia‌  ‌kerana‌  ‌mereka‌  ‌merasakan‌  ‌yang‌‌
 
berkuasa.‌‌
  Sebagai‌‌
  contoh,‌‌
  kisah‌‌
  Qarun‌‌
  yang‌‌
  kaya‌‌
  yang‌‌
  ditenggelamkan‌‌
 
oleh‌  ‌Allah‌  ‌SWT‌  ‌kerana‌  ‌kesombonganya‌  ‌dengan‌  ‌harta‌  ‌yang‌  ‌dimilikinya.‌‌
 
Hidup‌‌
  yang‌‌
  berkiblatkan‌‌
  duniawi‌‌
  akan‌‌
  menjadikan‌‌
 segala‌‌
 perbuatan‌‌
 baik‌‌
 
kita‌  ‌diniatkan‌  ‌hanya‌  ‌untuk‌  ‌pujian‌  ‌manusia,‌  ‌dan‌  ‌bukan‌  ‌lagi‌  ‌untuk‌  ‌Allah‌‌
 
SWT.‌  ‌Misalnya,‌  ‌menyedekahkan‌  ‌wang‌‌
  kepada‌‌
  rumah‌‌
  anak‌‌
  yatim‌‌
  hanya‌‌
 
untuk‌‌menjaga‌‌reputasi‌‌diri‌‌sendiri.‌  ‌
 ‌
4. Keruntuhan‌‌institusi‌‌keluarga‌  ‌
Keluarga‌  ‌memberikan‌  ‌pengaruh‌  ‌terbesar‌  ‌terhadap‌  ‌akhlak‌  ‌seseorang.‌‌
 
Justeru,‌  ‌institusi‌‌
  keluarga‌‌
  yang‌‌
  tidak‌‌
  menekankan‌‌
  kepentingan‌‌
  akhlak‌‌
  di‌‌
 
dalam‌  ‌kehidupan‌  ‌mereka‌  ‌akan‌  ‌memberikan‌‌
  impak‌‌
  yang‌‌
  besar‌‌
  terhadap‌‌
 
pembinaan‌  ‌akhklak‌  ‌individu‌  ‌tersebut.‌  ‌Senario‌  ‌yang‌  ‌sering‌  ‌berlaku‌  ‌ialah‌‌
 
ibubapa‌  ‌membiarkan‌‌
  anak-anak‌‌
  melakukan‌‌
  perkara‌‌
  yang‌‌
  tidak‌‌
  bermoral‌‌
 
seperti‌  ‌melanggar‌‌
  undang-undang.‌‌
  Malah,‌‌
  ada‌‌
  juga‌‌
  yang‌‌
  menggalakkan‌‌
 
mereka.‌‌Kesanya,‌‌anak-anak‌‌dibentuk‌‌di‌‌dalam‌‌acuan‌‌moral‌‌yang‌‌buruk.‌‌
   ‌
  ‌ ‌
Cabaran‌‌Luaran‌  ‌
1. Pengaruh‌‌persekitaran‌  ‌
Individu‌  ‌lebih‌  ‌mudah‌  ‌terpengaruh‌  ‌dengan‌  ‌persekitaran‌  ‌kerana‌  ‌sesuatu‌‌
 
perkara‌  ‌yang‌  ‌dipraktikkan‌  ‌oleh‌  ‌masyarakat‌  ‌akan‌  ‌dilihat‌  ‌sebagai‌‌
 
kebiasaan‌  ‌dan‌  ‌akan‌  ‌diterima‌  ‌untuk‌  ‌diamalkan‌  ‌di‌  ‌dalam‌  ‌kehidupan.‌‌
 
Misalnya,‌  ‌budaya‌  ‌saling‌  ‌bantu‌  ‌membantu‌  ‌antara‌  ‌satu‌  ‌sama‌  ‌lain‌  ‌akan‌‌
 
 17‌  ‌
membentuk‌  ‌sifat‌  ‌positif.‌  ‌Namun,‌  ‌jika‌  ‌sebaliknya,‌  ‌maka‌  ‌sifat‌  ‌negatiflah‌‌
 
yang‌‌akan‌‌terbentuk.‌  ‌
 ‌
2. Cabaran‌‌globalisasi‌  ‌
Zaman‌  ‌globalisasi‌  ‌yang‌  ‌bergerak‌  ‌pantas‌  ‌serta‌  ‌maju‌  ‌menguatkan‌‌
 
perasaan‌  ‌bimbang‌  ‌sekiranya‌  ‌kita‌  ‌tidak‌  ‌dapat‌  ‌menyesuaikan‌  ‌diri‌  ‌dalam‌‌
 
kalangan‌‌
  masyarakat.‌‌
  Ini‌‌
  mendorong‌‌
  mereka‌‌
  untuk‌‌
 turut‌‌
 sama‌‌
 mengikuti‌‌
 
perkara-perkara‌‌
 yang‌‌
 tidak‌‌
 bermoral‌‌
 agar‌‌
 tidak‌‌
 rasa‌‌
 ketinggalan.‌‌
 Sebagai‌‌
 
contoh,‌  ‌berpegang‌  ‌teguh‌  ‌pada‌  ‌prinsip‌  ‌‘matlamat‌  ‌menghalalkan‌  ‌cara’.‌‌
 
Pemikiran‌  ‌seperti‌  ‌ini‌  ‌memadamkan‌  ‌nilai‌  ‌kemanusiaan‌  ‌kerana‌‌
 
bercanggah‌  ‌dengan‌  ‌galakan‌  ‌Islam‌  ‌yang‌  ‌menasihati‌  ‌kita‌  ‌untuk‌  ‌menjaga‌‌
 
perpaduan‌‌ummah.‌ 
 ‌
‌‌3.‌‌Serangan‌‌musuh‌‌Islam‌  ‌
Bilangan‌  ‌umat‌  ‌Islam‌  ‌yang‌  ‌ramai‌  ‌memaksa‌  ‌tangan-tangan‌  ‌ghaib‌  ‌yang‌‌
 
ingin‌  ‌menjatuhkan‌  ‌Islam‌  ‌untuk‌  ‌mencari‌  ‌alternatif‌  ‌yang‌  ‌lain.‌  ‌Maka,‌  ‌jalan‌‌
 
yang‌‌
  paling‌‌
  mudah‌‌
 ialah‌‌
 dengan‌‌
 menghancurkan‌‌
 akhlak‌‌
 mereka.‌‌
 Apabila‌‌
 
hancur‌  ‌akhlak‌  ‌umat‌  ‌Islam,‌  ‌maka‌  ‌pegangan‌  ‌akidah‌  ‌mereka‌  ‌turut‌‌
  goyah.‌‌
 
Antara‌  ‌cara-cara‌  ‌yang‌  ‌musuh‌  ‌Islam‌  ‌gunakan‌  ‌untuk‌  ‌menghancurkan‌‌
 
akhlak‌  ‌umat‌  ‌Islam‌  ‌adalah‌  ‌melalui‌  ‌hiburan‌  ‌ekstrim‌  ‌seperti‌  ‌musik‌  ‌black‌‌
 
metal‌y‌ ang‌‌dipenuhi‌‌dengan‌‌unsur‌‌yang‌‌menyesatkan.‌  ‌
 ‌
‌‌‌LANGKAH‌‌PEMBINAAN‌‌AKHLAK‌‌
   ‌
‌Walaupun‌‌terdapat‌‌banyak‌‌aral‌‌yang‌‌melintang‌‌dalam‌‌pembentukan‌‌
 
akhlak,‌‌terdapat‌‌penyelesaian‌‌dalam‌‌setiap‌‌masalah,‌‌seperti‌‌dalam‌‌firman‌‌Allah‌‌
 
SWT:‌  ‌
“‌ Maka‌‌Sesungguhnya‌‌bersama‌‌kesusahan‌‌itu‌‌ada‌‌kesenangannya.’‌’ ‌ ‌
(Al-‌‌Insyirah,‌‌ayat‌‌5-6)‌  ‌
 ‌
1.‌‌Peranan‌‌ibubapa‌‌
   ‌
Sebahagian‌  ‌besar‌  ‌peribadi‌  ‌anak-anak‌  ‌dibentuk‌  ‌oleh‌  ‌Ibubapa.‌  ‌Maka,‌  ‌Ibubapa‌‌
 
seharusnya‌  ‌menerapkan‌  ‌nilai-nilai‌  ‌murni‌  ‌di‌  ‌dalam‌  ‌rumah‌  ‌serta‌  ‌menunjukan‌‌
 
 18‌  ‌
contoh‌  ‌yang‌  ‌baik‌  ‌yang‌  ‌dapat‌  ‌anak-anak‌  ‌teladani.‌  ‌Sebagai‌  ‌contoh,‌  ‌menjaga‌‌
 
percakapan‌  ‌ketika‌  ‌berbual‌  ‌dengan‌  ‌keluarga.‌  ‌Bagaimana‌  ‌acuan‌  ‌begitulah‌‌
 
kuihnya,‌  ‌jika‌‌
  baik‌‌
  acuanya,‌‌
  maka‌‌
  cantiklah‌‌
  kuihnya.‌‌
  Begitu‌‌
  juga‌‌
  dengan‌‌
  akhlak.‌‌
 
Justeru,‌  ‌amatlah‌  ‌penting‌  ‌untuk‌  ‌ibubapa‌  ‌melibatkan‌  ‌diri‌  ‌mereka‌  ‌di‌  ‌dalam‌‌
 
membentuk‌‌akhlak‌‌yang‌‌terpuji‌‌dalam‌‌diri‌‌anak-anak.‌‌
   ‌
 ‌
2.‌‌Peranan‌‌masyarakat‌  ‌
Islam‌  ‌sangat‌  ‌menitikberatkan‌  ‌konsep‌  ‌perpaduan‌‌
  ummah‌‌
  dan‌‌
  mengalakkan‌‌
  kita‌‌
 
untuk‌  ‌sentiasa‌  ‌menasihati‌  ‌antara‌  ‌satu‌  ‌sama‌  ‌lain.‌  ‌Masyarakat‌  ‌adalah‌‌
  golongan‌‌
 
yang‌  ‌paling‌‌
  dekat‌‌
  dengan‌‌
  kita‌‌
  selepas‌‌
  keluarga.‌‌
  Maka‌‌
  wajarlah‌‌
  kita‌‌
  yang‌‌
  hidup‌‌
 
bermasyarakat‌  ‌untuk‌  ‌menasihati‌  ‌mereka‌  ‌yang‌  ‌melakukan‌  ‌perkara‌  ‌yang‌  ‌boleh‌‌
 
mencemarkan‌  ‌imej‌  ‌agama‌  ‌agar‌  ‌akhlak‌  ‌akan‌  ‌terpelihara‌  ‌daripada‌  ‌sebarang‌‌
 
kerosakan.‌  ‌Hadis‌  ‌di‌  ‌bawah‌  ‌menerangkan‌  ‌kepentingan‌  ‌seorang‌  ‌muslim‌‌
 
membendung‌‌kemungkaran‌‌yang‌‌disaksikanya:‌   ‌ ‌

  ‌“Barang‌  ‌siapa‌  ‌yang‌  ‌melihat‌  ‌kemungkaran,‌  ‌maka‌  ‌ubahlah‌  ‌dengan‌‌

 
tangannya.‌  ‌Jika‌  ‌tidak‌  ‌mampu,‌  ‌maka‌  ‌ubahlah‌  ‌dengan‌  ‌lisannya.‌  ‌Jika‌  ‌tidak‌‌
 
mampu,‌  ‌maka‌  ‌ubahlah‌  ‌dengan‌  ‌hatinya.‌  ‌Dan‌  ‌itu‌‌
  adalah‌‌
  selemah-lemahnya‌‌
 
iman”‌‌(HR.‌‌Muslim,‌‌no.49)‌. ‌  ‌ ‌
   ‌ ‌
3.‌‌Peranan‌‌pemimpin‌  ‌
Menerusi‌  ‌pimpinan‌  ‌yang‌  ‌mementingkan‌  ‌pembangunan‌  ‌rohani‌  ‌dan‌  ‌moral,‌  ‌ia‌‌
 
mampu‌  ‌untuk‌  ‌mewujudkan‌  ‌sebuah‌  ‌negara‌  ‌di‌  ‌mana‌  ‌masyarakatnya‌  ‌melihat‌‌
 
akhlak‌  ‌sebahagian‌  ‌daripada‌  ‌diri‌  ‌mereka‌  ‌dan‌  ‌menjadi‌  ‌satu‌  ‌kewajipan‌  ‌untuk‌‌
 
menjaga‌‌
  akhlak‌‌
  mereka‌‌
  daripada‌‌
  anasir-anasir‌‌
  yang‌‌
  negatif.‌‌
  Seorang‌‌
 pemimpin‌‌
 
hendaklah‌‌
  menggalakkan‌‌
  program-program‌‌
 yang‌‌
 mampu‌‌
 membentuk‌‌
 nilai‌‌
 moral‌‌
 
dalam‌  ‌diri‌  ‌individu‌  ‌seperti‌  ‌program‌  ‌komuniti‌  ‌dan‌  ‌program‌  ‌sukarela.‌  ‌Selain‌  ‌itu,‌ 
pemimpin‌‌
  juga‌‌
  hendaklah‌‌
  menjadi‌‌
  suri‌‌
  teladan‌‌
  dan‌‌
 menunjukan‌‌
 nilai‌‌
 moral‌‌
 yang‌‌
 
tinggi,‌  ‌yang‌  ‌boleh‌  ‌jadikan‌  ‌sebagai‌  ‌motivasi‌  ‌kepada‌  ‌rakyat‌  ‌untuk‌  ‌terus‌‌
 
beristiqamah‌‌di‌‌atas‌‌jalan‌‌Allah.‌  ‌
 ‌
4.‌‌Peranan‌‌media‌‌massa‌  ‌
 19‌  ‌
Hampir‌  ‌kesemua‌  ‌orang‌  ‌mempunyai‌  ‌akses‌  ‌kepada‌  ‌media‌  ‌massa.‌  ‌Kelebihan‌‌
  ini‌‌
 
sepatutnya‌  ‌diambil‌  ‌inisiatif‌  ‌oleh‌  ‌pihak‌  ‌berwajib‌  ‌untuk‌  ‌mendidik‌  ‌orang‌  ‌ramai‌‌
 
tentang‌  ‌akhlak‌  ‌yang‌  ‌mulia.‌  ‌Pihak‌  ‌media‌  ‌hendaklah‌  ‌menapis‌  ‌konten‌  ‌yang‌‌
 
mempunyai‌  ‌unsur‌  ‌yang‌  ‌mengalakkan‌  ‌perkara‌  ‌yang‌  ‌lagha‌  ‌tanpa‌  ‌sebarang‌‌
 
pengajaran‌  ‌supaya‌  ‌orang‌  ‌ramai‌  ‌tidak‌  ‌terikut‌  ‌atau‌  ‌menerimanya‌  ‌secara‌‌
 
bulat-bulat.‌  ‌Selain‌  ‌itu,‌  ‌pihak‌  ‌media‌  ‌juga‌  ‌boleh‌  ‌mencipta‌  ‌konten‌  ‌yang‌  ‌menarik‌‌
 
berkaitan‌  ‌dengan‌  ‌akhlak‌  ‌supaya‌  ‌orang‌  ‌ramai‌  ‌tertarik‌  ‌untuk‌  ‌mendalaminya.‌‌
 
Konten‌‌ini‌‌boleh‌‌disiarkan‌‌ketika‌‌waktu‌‌iklan‌‌ataupun‌‌di‌‌media‌‌sosial.‌  ‌
 ‌
‌‌K
‌ ESIMPULAN‌‌
   ‌
  ‌Akhlak‌‌
 merupakan‌‌
 manifestasi‌‌
 dari‌‌
 penghayatan‌‌
 akidah‌‌
 dan‌‌
 pelaksanaan‌‌
 
syariah‌  ‌dan‌  ‌ibadah‌  ‌oleh‌  ‌umat‌  ‌Islam.‌  ‌Dengan‌  ‌menjadi‌  ‌seorang‌  ‌individu‌  ‌yang‌‌
 
berakhlak,‌  ‌kita‌  ‌boleh‌  ‌menentukan‌  ‌tingkah‌  ‌laku‌  ‌yang‌  ‌terzahir‌  ‌dalam‌‌
  akhlak‌‌
  dan‌‌
 
etika‌  ‌dalam‌  ‌kehidupan‌  ‌supaya‌  ‌kita‌  ‌sentiasa‌  ‌membezakan‌  ‌antara‌‌
  perkara‌‌
  yang‌‌
 
baik‌  ‌mahupun‌  ‌buruk.‌  ‌Dalam‌  ‌Islam,‌  ‌akhlak‌  ‌bersumberkan‌  ‌al-Quran‌  ‌dan‌‌
 
As-Sunnah‌  ‌yang‌  ‌menjadi‌  ‌pedoman‌  ‌hidup‌  ‌manusia.‌  ‌Oleh‌  ‌itu,‌  ‌selagi‌‌
  umat‌‌
  Islam‌‌
 
berpegang‌  ‌teguh‌  ‌kepadanya‌  ‌dalam‌  ‌proses‌  ‌kehidupannya,‌  ‌sudah‌  ‌pasti‌  ‌kualiti‌‌
 
hidup‌  ‌seseorang‌  ‌dan‌  ‌sesebuah‌  ‌komuniti‌  ‌itu‌  ‌akan‌  ‌sejahtera.‌  ‌Akhlak‌  ‌juga‌  ‌boleh‌‌
 
membina‌‌
  individu‌‌
  yang‌‌
  sempurna‌‌
 rohani‌‌
 dan‌‌
 jasmani.‌‌
 Kejayaan‌‌
 sesuatu‌‌
 bangsa‌‌
 
dan‌  ‌tamadun‌  ‌seiring‌  ‌dengan‌  ‌kecemerlangan‌  ‌akhlak‌‌
  bergantung‌‌
  kepada‌‌
  sejauh‌‌
 
mana‌  ‌peranan‌  ‌yang‌  ‌dimainkan‌  ‌oleh‌  ‌semua‌  ‌pihak‌  ‌termasuk‌  ‌ibu‌  ‌bapa,‌  ‌guru,‌‌
 
kerajaan,‌  ‌institusi‌  ‌pendidikan,‌  ‌media‌  ‌massa,‌  ‌masyarakat‌  ‌dan‌  ‌individu.‌‌
 
Kerjasama‌  ‌seperti‌  ‌ini‌  ‌merupakan‌  ‌salah‌  ‌satu‌  ‌perkara‌  ‌penting‌  ‌untuk‌  ‌melahirkan‌‌
 
generasi‌‌yang‌‌berakhlak‌‌mulia‌. ‌ ‌
 ‌
 ‌
 ‌
     ‌ ‌
 ‌
 ‌
  ‌ ‌
 20‌  ‌
R
‌ UJUKAN‌  ‌

1. Razak,‌‌N.‌‌(1985).‌‌Bab‌‌1.‌‌Manusia‌‌dan‌‌Agama.‌‌In‌D
‌ ienul‌‌Islam:‌‌
 
Penafsiran‌‌Kembali‌‌islam‌‌Sebagai‌‌Suatu‌‌Aqidah‌‌Dan‌‌Way‌‌of‌‌life‌‌‌(pp.‌‌
 
35–38).‌‌essay,‌‌P.T.‌‌Alma`arif.‌‌
   ‌
2. Ilyās,‌‌Kāndihlawī‌‌al-Dihlawī,‌‌Muḥammad‌‌Yūsuf‌‌ibn‌‌Muḥammad,‌‌Saad‌‌
 
Kandhlawi‌‌al-Dihlawī‌‌Muhammad,‌‌Chin,‌‌A.‌‌H.,‌‌&‌‌Wahab,‌‌M.‌‌R.‌‌A.‌‌(2012).‌‌
 
Ikram‌‌Muslimin.‌‌In‌M
‌ untakhab‌‌Ahadis:‌‌Hadis-Hadis‌‌Pilihan‌‌‌(pp.‌‌
 
430–431).‌‌essay,‌‌Maktabah‌‌Ilmiah.‌‌
   ‌
3. King,‌‌M.‌‌(2012,‌‌May‌‌28).‌‌Pengertian‌‌Akhlak.‌‌Retrieved‌‌December‌‌2,‌‌
 
2021,‌‌from‌‌
 
http://notakuliahpismp.blogspot.com/2012/05/pengertian-akhlak.html?m=‌
1.‌‌
   ‌
4. Taufiq,‌‌C.‌‌(n.d.).‌B
‌ ahasa‌‌ITU‌‌indah‌.‌‌11/12/12.‌‌Retrieved‌‌December‌‌2,‌‌
 
2021,‌‌from‌‌https://abihulwa.blogspot.com/2012_11_12_archive.html.‌‌
  
5. Koesno,‌‌D.,‌‌&‌‌Firdaus,‌‌F.‌‌(2021,‌‌April‌‌1).‌‌Pengertian‌‌Akhlak‌‌
 
Mahmudah‌‌Dalam‌‌agama‌‌Islam‌‌Dan‌‌contoh‌‌sifatnya.‌‌tirto.id.‌‌Retrieved‌‌
 
December‌‌1,‌‌2021,‌‌from‌‌
 
https://tirto.id/pengertian-akhlak-mahmudah-dalam-agama-islam-dan-cont‌
oh-sifatnya-gbG5.‌  ‌
6. (PDF)‌‌Qudwah‌‌Hasanah‌‌-‌‌Researchgate‌.‌‌(n.d.).‌‌Retrieved‌‌November‌‌28,‌‌
 
2021,‌‌from‌‌
 
https://www.researchgate.net/publication/318044597_Qudwah_Hasanah.‌‌
   ‌
7. (PDF)‌‌Qudwah‌‌Hasanah‌‌-‌‌Researchgate‌.‌‌(n.d.).‌‌Retrieved‌‌November‌‌28,‌‌
 
2021,‌‌from‌‌
 
https://www.researchgate.net/publication/318044597_Qudwah_Hasanah.‌‌
   ‌
8. FR,‌‌R.‌‌(n.d.).‌A
‌ khlak:‌‌Pada‌‌Allah‌‌swt,‌‌Sesama‌‌Dan‌‌Alam‌‌Sekitar‌. ‌‌
RENDRA‌‌FR.‌‌Retrieved‌‌November‌‌28,‌‌2021,‌‌from‌‌
 
https://www.rendrafr.com/2017/08/akhlak-pada-allah-swt-sesama-dan-ala‌
m.html.‌‌
  
9. Hj‌‌Abas,‌‌S.‌‌A.‌‌(Ed.).‌‌(2018).‌A
‌ sas-asas‌‌syariat‌‌Islam‌.‌‌Akademi‌‌Pengajian‌‌
 
Islam‌‌Kontemporari‌‌(ACIS)‌‌Universiti‌‌Teknologi‌‌MARA.‌  ‌