HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG- PEJUANG NEGERI TERENGGANU

LATAR BELAKANG
 Nama sebenar Haji Abdul rahman Limbong bin Haji Abdl Hamid 
 Dikenali sebagai Haji Abdul Rahman Limbong kerana beliau sering ke
Limbong, kemaman untuk mengajar agama
 beliau berjuang untuk membela nasib petani yang ditindas -pejuangnya dikenali
sebagai “kebangkitan Tani” di Terengganu
PENJAJAHAN & CAMPUR TANGAN INGGERIS

Haji Abdul Rahman Limbong juga dikatakan sebagai seorang tuan guru yang sama
masyhurnya dengan Tokku Paloh di masa itu. Oleh kerana itu, tidaklah begitu
menghairankan jika Haji Abdul Rahman Limbong mendapat sambutan yang baik
dari orang ramai yang mengenali beliau. Syed Sagof merpakan murid kesayaangan
Haji Abdul Rahman Limbong. Bahkan lebih dari itu, beliau sentiasa
mengharapkan bahawa suatu masa kelak Syed Sagof akan menggantikan beliau
untuk meneruskan perjuangan yang beliau dukung selama ini.

Untuk itu, mereka merasakan perlu ada penentangan terhadap pihak penjajah
Inggeris yang mana tujuan utama mereka turut campur tangan dalam
pemerintahan ialah untuk menghancur serta meleburkan syariat Islam. Pihak
penjajah telah sedikit demi sedikit menanamkan perasaan bencikan agama kepada
golongan atasan serta rakyat sekeliannya. Ini dilakukan oleh mereka dengan
membawakan bentuk kehidupan mewah serta pendidikan yang secara terang-
terangan bertentangan dengan cara hidup beragama.

Para ulama serta tuan guru-tuan guru yang mempunyai jiwa cintakan agama telah
bangkit menyeru rakyat untuk melakukan penentangan terhadap pihak penjajah
Inggeris. Sungguh pun begitu, pada peringkat awal penentangan itu dilakukan
bukan dengan bentuk senjata. Tetapi akhirnya terpaksalah mereka bengkit
menentang menggunakan senjata setelah penentangan secara perlahan tidak
berjaya memadamkan pengaruh penjajah yang semakin hari semakin meningkat.

Sebenarnya, kemasukan pihak penjajah dalam pentadbiran negeri-negeri Tanah

Melayu bertujuan untuk menyerapkan unsur-unsur kehidupan dan kebudayaan
mereka ke dalam kehidupan orang-orang Melayu yang pada ketika itu kuat
berpegang dengan agama. Kita tidak hairan mengapa kehadiran mereka tidak
disukai oleh rakyat. Tambahan pula kehadiran mereka ke negeri-negeri sebelah
timur adalah sebagai lanjutan dari Peperangan Salib yang berlaku selama beberpa
abad.

Dalam tahun 1920-an, Inggeris campur tangan untuk mentadbir tanah di lokasi
Kuala Telemong hingga ke Ulu Telemong. Setiap ekar tanah yang dibuka oleh
rakyat dikenakan cukai oleh penjajah Inggeris.

Oleh sebab itulah, Haji Abdur Rahman Limbong dalam hujah-hujahnya di

mahkamah bahawa tanah yang dibuka oleh rakyat itu adalah hak Allah bukannya
hak negeri. Mungkin maksud negeri itu adalah yang ada campur tangan penjajah
Inggeris.

Haji Abdur Rahman Limbong menegaskan bahawa tanah yang mereka miliki
adalah tanah pusaka peninggalan orang-orang tua mereka yang datang dari Johor
bersama-sama dengan Sultan Zainal Abidin I, Sultan Terengganu yang pertama.
Dari riwayat ini dapat kita membuat kesimpulan bahawa orang-orang Melayu
Islam di Hulu Terengganu dalam tahun 1920 lagi, di bawah bimbingan Haji Abdur
Rahman Limbong, sudah kenal jati diri, kenal terhadap haknya, kenal terhadap
tanah air, dan kenal terhadap bangsa sendiri.

Setelah menggunakan berbagai tipu helah maka pihak Inggeris telah berjaya turut
campur tangan dalam pemerintahan kerajaan Terengganu yang pada asalnya
berasaskan perundangan Islam. Pihak penjajah sengaja mengenepikan
perundangan Islam, sebaliknya menampilkan undang-undang ciptaaan mereka
sendrri. Di samping itu mereka juga telah membawa unsur-unsur kehidupan serta
kebudayaan mereka yang akhirnya berjaya mengubah akhlak serta kehidupan
umat Islam sehingga ke hari ini.

Para ulama yang mempunyai jiwa cintakan agama memberi kesedaran kepada
umat agar kembali semula kepada ajaran Islam. Tetapi seruan mereka hanya
mendapat perhatian di kalangan rakyat berbanding dengan golongan atasan.
Sementara itu, peraturan-peratauran yang dikenakan oeleh pihak penjajah
Inggeris cuba mnekan kehidupan masyaraat yang kebanyakkannya terdiri dari
kaum tani yang miskin.

Lama kelamaan pihak penjajah mula meragui Haji Abdul Rahman Limbong serta
menganggap beliau sebagai merbahaya kerana dikatakan menghasut rakyat untuk
menentang kerajaan. Sungguhpun demikian, pihak Inggeris tidak berani
mengambil apa-apa tindakan terhadap beliau. Ini mungkin disebabkan bahawa apa
yang beliau lakukan tidak menampakkan apa-apa kesalahan.

Di samping itu terdapat seorang tokoh ulama yang turut menyeru rakyat
menentang pihak penjajah. Beliau ialah Haji Musa bin Abdul Ghani Minangkabau.
Beliau telah menebut kepaa rakyat bahawa barangsiapa yang membayar pas
menebas pas menebas (cukai) dan hasil-hasil tanah akan termasuk golongan kafir.
Beliau juga berkata, ”Barangsiapa yang tidak mahu mengikut hukum syarak, Nabi
tidak mengaku umatnya.”

PENENTANGAN 21 MEI 1928

Akhirnya berlakulah peristiwa penentangan rakyat Terengganu terhadap pihak

penjajah. Puncak kebangkitan rakyat menentang kerajaan ini ialah pada 21 Mei
1928. Kebangkitan 1928 melibatkan konflik berdarah, apabila perkumpulan dan
kemaraan petani telah ditentang oleh pihak kerajaan di Ulu Telemong.

Dalam perkara ini Haji Abdul Rahman Limbong disalahkan sebagai orang yang
bertanggungjawab menimbulkan pemberontakan dan penentangan ini. Oleh kerana
itu, pihak penjajah meneluarkan ancaman untuk menangkap beliau. Untuk
meredakan suasana yang berlaku, maka Haji Abdul Rahman Lombong menyerah
diri di Istana Maziah. Tidak ada seprang pun yang berani mendekati beliau semasa
berada di istna tersebut. Beliau menafikan tuduhan yang mengatakan bahawa
beliaulah yang menjadi punca berlkunya penetangan rakyat terhadap pihak
penjajah.

Atas tuduhan tersebut, Haji Abdul Rahman Limbong dihadapkan ke perbicaraan

mahkamah. Perbicaraan tersebut dibuat di padang dan disaksikan oleh pegawai
Inggeris serta orang ramai. Kebetulan pula kerusi yang beliau duduki itu
menghadap ke arah kiblat, maka beliau terus menerus bersolat sepanjang majlis
perbicaraan tersebut berjalan.

Akhirnya keputusan diambil oleh pihak Inggeris yang mana Haji Abdul Rahman
Limbong dibuang negeri ke Makkah. Sebelum itu terdapat pihak-pihak yang
mensyorkan supaya beliau dibuang negeri ke China. Tetapi akhirnya keputusan
diambil bahawa beliau dibuang negeri ke Makkah. Dan sememangnya haji Abdul
Rahman Limbong sendiri bercadang untuk menghabiskan sisa-sisa umurnya ke
Makkah.

PEMBUANGAN DI MAKKAH & WAFATNYA

Sungguhpun beliau telah dibuang ke Makkah, namun pengajaran dan perjuangan

yang beliau bangunkan masih tetap utuh. Beliau masih tetap mengajar walaupun
berada di Makkah. Ramai murid-murid beliau yang menyambung semula
pengajian kepada beliau di Makkah ataupun menemui beliau sewaktu menunaikan
ibadah haji.

Sewaktu beliau di Makkah, pernah beliau meminta kebenaran untuk pulang

sebentar ke Terengganu. Tetapi malangnya permintaan beliau ditolak dengan
alasan bahawa beliau nanti akan menimbulkan semangat kepada rakyat
Terengganu. Akhirnya, setelah sekian lama beliau berkhidmat mengajar berbagai
pengetahuan tentang agama di Makkah, maka beliau pun dijemput oleh Allah SWT
untuk mangadapNya. Beliau meninggal dunia pada 14 Jamadilakhir 1348 (1929)
kerana menghidap penyakit di dalam perut. Dengan itu berakhirlah perjuangan
seorang ulama yang berpengaruh serta pengajarannya cukup ketara di dalam
kehidupan masyarakat Islam Terengganu sehinggalah ke hari ini.
Demikianlah beliau yang dengan ketokohannya menjadi seorang ulama, dapat
menjadi contoh serta teladan kepada generasi para ulama selepas beliau. Dan tidak
sepatutnya para ulama hanya mendiamkan diri tanpa membuar sesuatu untuk
kepentingan agama. Sepatutnya hendaklah diketahui, bahawa perjuangan yang
dilaksanakan oleh Haji Abdul Rahman Limbong ialah untuk menegakkan kesucian
agama dari pengaruh-pengaruh Barat yang menjejaskan keimanan umat Islam di
waktu itu.