Anda di halaman 1dari 10

Bab 4

Ngwacén
Aksara Bali
3.2

4.2

3.4.1

3.4.2
3.4.3

3.4.4
4.4.1

4.4.2
Udiana Sastra

Ngwangun Pangresep

3.4.1 Wacénan Palemahan Maaksara Bali

Indayang piarsayang miwah wacén téks ring sor puniki !

smæ;¾pÞsÓik/

smæ;¾pÞsÓikæinkpieKÿb)tßj%kòsÓriynæòmhn/.

punikmwinnÐbuwt*¾rsehl&¾smiyn\áennÓ)nåwgå¡t*¾smæ;¾pÞsÓik/.

smæ;¾pÞsÓi kut wi heN(ÿgni kßtø eYÿs nŠ Ï*¾s mæ;¾ eH(ÿgnikŠend\

nÐòbu(¾.

smæ;pÞsÓikà¡wt*¾gl;¾dsZÿenÓosæZÿtusnÙ(sm\Ñsmæ;¾pÞsÓikæÉsid

òbu(¾.

ey n&¾s mæ;¾pÞ sÓi k Š en ew nÓ) nÐ tu Zé)ÿ l/, m j nÓ) en nÓ) næi n k p m( gø s en

b)cik/,snÓ¡knégø\Ù)tuw*¾ePÿlusilnæÉsid\eHÿn*¾k)eshtn/.

s j b pu ni k, p tu tÓø t) ni n¾ã) ci kã) ci k/ , s en h) eZÇÿ nß ru p pÞ sÓi k/ , s en

28
Bab IV Ngwacén Aksara Bali

h) eZÇÿ en nÓ) næÞ sÓi k/ , s en h) eZÇÿ nŠ mæ eH(ÿ g ni k/ . s lu w¨¾ s mæ

;eNÿeN(ÿgnikætutÐpupul*¾r&¾g)n;¾smæeh.éyn&s
¾ eneHÿg
( nikæÉsid

keHÿl;¾deDÿsæupuekÐoemæos/.

hnÓ¡kæieKÿb)tæuniksmæuns)ptutñensmihn\áptutŠy nehl&¾

s j)eRÿ n&¾Zÿ g kÏ si knæòm h nß) l r p nnÓ¡ ekÂnÓ) nåw gå¡ t*¾ s mæ;¾ pÞ sÓi

k/.

Pakéling
smæhæÞsÓik/ eH(ÿgnik/
pòmhn/ ePÿlusi
\wg/ kÏsikn/
ktuZé)ÿl/ eKÿemæos/
heN(ÿgnik/ pieKÿb)t/

3.4.2 Nyaurin Pitakén indik Daging Wacénan

Indayang saurin pitakéné ring sor puniki !

29
Udiana Sastra

3.4.3 Mligbagang Piteket Sajeroning Wacana

Ngiring Kayunin !
Gambar 1

Gambar 2

30
Bab IV Ngwacén Aksara Bali

3.4.4 Pasang Aksara Bali

1.
2.

1. Aksara Suara (Vokal)

Á, õ, ÷, ÷o, ú, úo, 6, ü, 3, 3o,

2. Aksara Wianjana (Konsonan)


No. Dasar Pengucapan Aksara Wianjana

1 ka kha ga gha nga - - ha

2 ca cha ja jha ña ya -

3 ra -

4 ta tha da dha na la sa -

5 pa pha ba bha ma wa - -

a.
ka kha ga gha nga

ca cha ja jha nya

31
Udiana Sastra

ta tha da dha na

ba bha ma ha

b.
pa pha sa

3. Panganggé Aksara

a.

Suara Pendek (Suara Hreswa) Suara Panjang (Suara Dirgha)

... = tedong

= ulu masuara i = ulu sari

= suku masuara u = suku ilut

= taléng masuara é = taléng marépa masuara ai

= taléng marépa
= taléng tedong masuara o masuara au
matedong

= pepet masuara e = pepet masuara ö

b.

= , mawit saking suara [ ia ]

32
Bab IV Ngwacén Aksara Bali

... = , mawit saking suara [ ra ]

... =

... =

... = mawit saking suara [ wa ]

c.

, mawit saking aksara [ ng ]


¨¨¨*¾
, mawit saking aksara [ h ]
¨¨¨;¾
, mawit saking aksara [ r ]
¨¨¨(¾
, kaanggé ngematiang utawi negul aksara
¨¨¨/
Conto :

suwu*¾, buwu*¾,

s¨¾n, Œ(¾m,

kø;¾kø;¾, sb);¾,

snn/, msn/,

33
Udiana Sastra

Pituduh

Indayang surat kruna-kruna ring sor puniki antuk aksara Bali


1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

Indayang surat lengkarané ring sor puniki antuk aksara Bali !

Conto sampah organik inggih punika don biyu, canang, miwah bunga tunjung.

Aksara Bali: .............................................................................................................................................. ......

Yening sampah plastik katunjel presida ngawetuang polusi.

Aksara Bali: .............................................................................................................................................. ......

Sampah organik presida kaolah dados pupuk kompos.

Aksara Bali: .............................................................................................................................................. ......

Sajeroning nyaga karesikan palemahan melarapan antuk nénten ngawag ngutang sampah

Aksara Bali: .............................................................................................................................................. ......

Titiang tusing demen ngutang sampah di tukadé.

Aksara Bali: .............................................................................................................................................. ......

34
Bab IV Ngwacén Aksara Bali

4.4.2 Maosang Pikolih Pabligbagan ring Ajeng Kelas/

No. Pangresep lan Panglaksana 1 2 3


1 Titiang sampun nguratiang miwah sampun presida ngwacén téks
maaksara Bali sané nganggén téma lingkungan.
2 Titiang sampun nyelehin daging wacana maaksara Bali miwah
sampun nyuratang ring lembar kerja.
3 Titiang sampun resep indik piteket sané kaunggahang sajeroning
wacanan maaksara Bali inucap antuk nyobyahang miwah
nglaksanayang ring sekolah miwah ring jero soang-soang.
4 Titiang sampun resep indik pasang aksara Bali miwah sampun
presida nyurat kruna miwah lengkara nganutin ring pasang aksara
Bali.
5 Titiang sampun presida maosang pikolih pabligbagan ring ajeng
kelas.

35
Udiana Sastra

36

Anda mungkin juga menyukai