MHMS 2084 MEDICAL SCIENCE I

JANGKITAN
VIRUS ZIKA
 DEFINISI

Disebabkan oleh Virus Zika yang disebarkan kepada manusia

melalui gigitan nyamuk Aedes. Merupakan vektor yang sama bagi
Demam Denggi yang sering berlaku di kawasan tropika &
subtropika - ( Afrika, Asia, Kepulauan Pasifik, Amerika Selatan &
Tengah )
 ETIOLOGI

Disebabkan oleh Virus Zika ( dikenalpasti pada tahun 1947,

Uganda – pertama kali dikenal pasti pada monyet) yang merebak
kepada manusia melalui gigitan nyamuk yang dijangkiti oleh
nyamuk Aedes, jenis nyamuk yang sama yang menyebabkan :

1. Demam tinggi
2. Demam kuning
3. Virus Chikungunya
 ETIOLOGI

Spesies Aedes yang menyebarkan Virus Zika adalah :

1. Aedes albopictus

2. Aedes aegypti ( Asian tiger mosquito )

- Dikenali sebagai nyamuk demam kuning
 TRANSMISI

1. Melalui gigitan nyamuk

2. Dari ibu hamil kepada janin
3. Hubungan seksual
4. Transfusi darah
 PATOGENISIS
PATOGENISIS

 Flavivirus bawaan nyamuk mereplikasi pada mulanya dalam

sel dendritik berhampiran tempat gigitan berjangkit, kemudian
merebak dengan cepat ke nodus limfa, di mana ia mereplikasi
dan mencapai aliran darah.

 In vitro, ZIKV menjangkiti fibroblas dan keratinosit, tetapi

patogenesis ZIKV dalam vivo masih tidak diketahui, termasuk
pengedarannya dalam tisu anatomi dan tindak balas imun
terhadap ZIKV primer pada manusia dan haiwan lain
PATOGENISIS
PATOGENISIS
 PATOGENISIS
PATOGENISIS

 Beberapa spesies tikus immunocompromised dan NHP, seperti

rhesus, pigtail, dan monyet cynomolgus, telah digunakan
untuk kajian tentang tingkah laku semula jadi dan patogenesis
jangkitan ZIKV, serta untuk menilai NHP sebagai model kajian
ZIKV.

 Semua ujian monyet rhesus dan cynomolgus telah

menunjukkan permisif untuk jangkitan oleh strain Asia ZIKV.
RNA virus dikesan dalam beberapa cecair badan, seperti
plasma, air kencing, air liur, cecair serebrospinal, s***n, cecair
mani dan cecair faraj, 1–10 hari selepas jangkitan (DPI).
 PATOGENISIS
PATOGENISIS

 Monyet Cynomolgus membentangkan beban virus ZIKV yang

lebih tinggi dalam testis 8 DPI, dan selepas 2-3 minggu
jangkitan, antibodi meneutralkan kepada ZIKV dikesan dalam
kebanyakan haiwan.

 Monyet Cynomolgus telah dicabar dengan keturunan Afrika,

tetapi mereka tidak permisif. Monyet Rhesus yang dijangkiti
semula tidak memerhatikan replikasi virus, yang boleh
bermakna monyet itu mungkin memperoleh perlindungan imun
selepas pendedahan ZIKV yang pertama.
 PATOGENISIS
PATOGENISIS

 Viremia dan viruria dikesan dalam dua daripada empat jumlah

haiwan oleh RT-qPCR, dan viremia plasma puncak berlaku
antara 5-10 DPI seperti yang diekstrapolasi daripada qPCR.

 Viruria dikesan pada 9 dan 14 dpi, dan rembesan ZIKV saliva

dikesan dalam tiga haiwan selewat 14 dpi. Dua daripada empat
monyet burung hantu mempunyai viremia ZIKV pada 2 dan 4
dpi oleh PCR, tetapi ZIKV tidak dikesan dalam air kencing,
rembesan air liur, atau perkumuhan daripada monyet burung
hantu melalui kultur atau ujian qPCR.
 PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI

Replikasi virus

1. Penyebaran virus zika bermula dari arthropod :

• nyamuk aedes, Aedes aegypti, Aedes africanus, Aedes
luteocephalus, Aedes albopictus, Aedes vittatus, Aedes
furcifer, Aedes hensilli, dan Aedesapicoargenteus
 PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI

2. Replikasi virus Zika bermula apabila virus memasuki sel dan

mengikat reseptor sel. Proses ini berlaku melalui pengantaraan
pH berasid dalam endosom membran sel. Virus kemudian
merembeskan bahan genetik RNA (ssRNA) virus untuk
menjalankan terjemahan, transkripsi dan replikasi
 PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI

3. Apabila virus dikesan dalam badan, interferon (IFN) dan gen

yang mengawal rangsangan IFN (interferon-stimulated gen/ISG)
akan diaktifkan untuk menghentikan kadar replikasi virus dalam
sel. Bagaimanapun, mutasi asid amino NS1 dalam virus Zika
boleh melambatkan pengaktifan ISG dan IFN supaya virus Zika
dapat melarikan diri daripada sistem imun.
PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI
PATOFISIOLOGI
 MANIFESTASI
MANIFESTASIKLINIKAL
KLINIKAL

• Maculopopular rash / pruritis – Ruam ( Bintik-bintik merah

pada tapak tangan & kaki pesakit )

• Demam ( suhu badan pesakit melebihi 39˚C

• Fatigue / Lethargy / Asthenia – Kelesuan ( Mengalami
kelesuan / keletihan walaupun tidak melalukan sebarang
aktiviti )
 MANIFESTASI
MANIFESTASIKLINIKAL
KLINIKAL

• Sakit kepala
• Konjungtivitis – Mata kemerahan ( Pesakit
mengalami kesakitan di belakang mata )
• Berpeluh ( Pesakit berpeluh-peluh
walaupun suhu sejuk )
• Sakit otot / sendi
• Batuk
• Sakit tekak
• Menggigil
 DIAGNOSIS
DIAGNOSISPERBEZAAN
PERBEZAAN

1. DENGUE FEVER
2. CHIKUNGUNYA
3. MALARIA
4. WEST NILE VIRUS
5. INFLUENZA
6. RUBELLA
7. EPSTEIN-BARR VIRUS (EBV) & CYTOMEGALOVIRUS
8. ENTEROVIRUS
9. JAUNDICE
 PENYIASATAN
PENYIASATAN MAKMAL

Serology ZIKV Detect 2.0 Igm Capture ELISA and the ADVIA Centaur
Zika tests

• Kegunaan diagnostik dalam pengesanan kualitatif

antibodi Igm terhadap virus zika dalam serum dan
plasma manusia.
• Digunakan hanya pada pesakit yang mempunyai tanda
dan simptom klinikal yang konsisten dengan jangkitan
virus ini.
• Keputusan positif mesti disahkan mengikut garis
panduan CDC untuk mendiagnosis jangkitan virus zika.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN MAKMAL

Reverse transcriptase- polymerase chain reaction (RT- PCR)

• Menggunakan spesimen serum dan urin

bertujuan untuk pengesahan kualitatif RNA
daripada virus zika dalam plasma manusia,
serum atau air kencing.

• Kepekaan ujian RT-PCR penting untuk

mengelakkan kepalsuan dalam keputusan
negatif.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN RADIOLOGI

Prenatal ultrasound

• Mikrosefali boleh didiagnosis

semasa kehamilan dengan
ultrasound pada awal trimester
kedua atau lewat trimester kedua
atau awal trimester ketiga kehamilan.

• Juga diguanakn untuk mengesan

masalah otak janin.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN RADIOLOGI

Head circumferenice measurement (newborn)

• Kecacatan kelahiran dimana kepala

bayi lebih kecil daripada jangkaan jika
dibandingkan dengan bayi yang sama
jantina dan umur.

• Mempunyai otak yang lebih kecil yang

mungkin tidak berkembang dengan baik.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN RADIOLOGI

CT/MRI head (newborn)

Magnetic Resonance Imaging (MRI):

- Neuroimaging: MRI ialah alat berharga untuk menilai
penglibatan sistem saraf pusat (CNS) dalam jangkitan
virus Zika.

- MRI Otak: Mengesan keabnormalan, seperti

kecacatan otak, ventrikulomegali, atau keabnormalan
pada jirim putih.

- MRI Kord Tunjang: Menilai potensi penglibatan saraf

tunjang dan keabnormalan yang berkaitan.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN RADIOLOGI

Computed Tomography (CT)

• CT Kepala: Boleh dilakukan dalam kes yang teruk untuk

menilai kalsifikasi x atau keabnormalan lain dalam otak.

• CT Dada dan Perut: Digunakan untuk menilai komplikasi,

seperti kerosakan atau keabnormalan organ, dalam kes
yang teruk atau rumit.
 PENYIASATAN
PENYIASATAN RADIOLOGI

Chest x-ray

• X-ray dada dilakukan untuk menilai

komplikasi pernafasan yang
berkaitan dengan jangkitan virus
Zika, seperti radang paru-paru atau
gangguan pernafasan.

• Ia membantu dalam mengenal pasti

keabnormalan pulmonari dan
membimbing rawatan yang sesuai
 PENYIASATAN
PROSEDUR INVASIF

1. Skin biopsy
- Biopsi kulit boleh dilakukan untuk mengkaji kehadiran virus Zika dalam sel
kulit dan menyiasat kemungkinan manifestasi kulit penyakit itu.
- Biopsi membantu menentukan penglibatan virus dalam keadaan seperti
ruam atau lesi kulit.

2. Cerebrospinal Fluid (CSF) Tap

-Pengambilan sampel cecair ( cerebrospinal fluid ) daripada sumsum tulang
belakang
-Ujian CSF membantu dalam mendiagnosis komplikasi neurologi berkaitan
jangkitan virus Zika, seperti meningitis atau ensefalitis.
 PENGURUSAN
PROSEDUR INVASIF

3. Amniocentasis
• Melibatkan proses memasukkan jarum berongga ke dalam rahim untuk
mengeluarkan sampel
cecair amniotic sebanyak 20 ml untuk diuji bagi mengesan virus zika.
• Dengan bantuan bimbingan ultrasound jarum dimasukkan melalui dinding
perut ibu, kemudian
melalui dinding rahim dan akhirnya ke dalam kantung amniotic (ketuban).
• Penyedia penjagaan kesihatan harus membincangkan risiko amniocentasis
kepada pesakit
mereka. Tidak disyorkan sehingga 15 minggu kehamilan.
 PENGURUSAN
PROSEDUR INVASIF

2. Cerebrospinal Fluid
(CSF) Tap
1. Skin biopsy

3. Amniocentasis
 PENDIDIKAN KESIHATAN
PENGURUSAN

• Pengurusan virus Zika terutamanya melibatkan penjagaan sokongan,

kerana tiada rawatan antivirus khusus untuk virus itu sendiri. Pihak
pengurusan memberi tumpuan kepada melegakan simptom dan
mencegah komplikasi.

MEDICAL:
• Diagnosis/ clinical screening
- pengesanan awal dan perubahan gaya hidup atau pengawasan, untuk
mengurangkan risiko penyakit, atau untuk mengesan awal untuk
merawatnya dengan paling berkesan.

• Mengenal pasti tanda vital

- spt suhu badan, tekanan darah (BP) setiap 6 & 8 jam, nadi
 PENDIDIKAN KESIHATAN
PHARMACOLOGY

Ubat Fungsi Dos

1. Acetaminophen • Dewasa & kanak-kanak 12
tahun ke atas : 500mg (2
(Tylenol® ) kali) 3-4 kali sehari.
*Maksimum 4g (4000mg/8biji
sehari ) – setiap 4-6 jam*
Mengurangkan demam • Kanak-kanak bawah 12
tahun – 15mg (3-4 kali
& sakit sehari )
• 3-11 bulan : Ubat supositori
-80mg (4 kali sehari )
• 3 bulan kebawah tidak
digalakkan diguna tanpa
pengawasan doctor.
 PENDIDIKAN KESIHATAN
PENDIDIKAN KESIHATAN

• banyakkan berehat
• minum banyak air bagi mengelakkan dehidrasi
• kebersihan diri & isolasi
• khidmat nasihat pesakit
• pendidikan pesakit dan keluarga:
• preventation dari gigitan nyamuk (- memakai pakaian yg boleh menutupi
sebanyak mungkin bahagian badan kecuali muka dan tangan)

• pencegahan penularan seksual (-WHO mengesyorkan agar lelaki dan

wanita yang aktif secara seksual diberi kaunseling dan ditawarkan
rangkaian penuh kaedah kontraseptif untuk dapat membuat pilihan
termaklum tentang sama ada dan bila untuk hamil)
 KOMPLIKASI
KOMPLIKASI

1. boleh menyebabkan kecacatan otak yang dikenali sebagai

“microcephaly” pada bayi yang belum lahir.

2. Bayi meninggal dalam rahim

3. Ketidakupayaan kongenital

4. Keguguran

5. Sindrom Gullain-Barré
KOMPLIKASI
KOMPLIKASI