Anda di halaman 1dari 29

TUGAS PRAKTIKUM GIZI DALAM DAUR KEHIDUPAN

( KASUS IBU HAMIL, IBU MENYUSUI, BAYI DAN BALITA )

DOSEN PENGAMPU
Dr. Sufiati Bintanah,SKM, M. Si

DISUSUN OLEH
Roliafni Tri Nursanti Putri (G2B020050)
KELAS A
SEMESTER 3

PROGRAM STUDI S1 ILMU GIZI


FAKULTAS KEPERAWATAN DAN KESEHATAN
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH SEMARANG
2021/2022

Kasus Ibu Hamil N0.2


1. Seorang ibu D sedang hamil anak pertama dengan usia kehamilan 10 minggu.
Pada kehamilan ini ibu D tidak merasakan keluhan apapun. Usia ibu D 29 tahun,
berat badan sebelum hamil 49,5 kg, berat badan saat ini 51,5 kg, tinggi badan 156
cm dan LILA 23,5 cm. Ibu D bekerja sebagai customer service sebuah kantor
swasta termasuk dalam aktivitas sedang. Ibu D mempunyai kesukaan pada
makanan tertentu seperti coklat, es krim, kelapa muda. Makanan yang tidak
disukai ada susu sapi.

JAWAB
a. Berapa BBI nya
BBI = 156 – 105 = 51 ( TB dikurangi 105 karena TB kurang dari 160).
Jadi,BBI hamilnya adalah ;
= 51 kg + (10 x 0,35)
= 51 + 3,5
= 54,5 kg ( Inilah BBI nya).
Jadi,BBI adalah 54,5 kg

b. Bagaimana Satus Gizinya


Diketahui Ibu hamil D mempunyai Lila 23,5,jadi dari lila tersebut dpat di
simpulkan bahwa ibu hamil D mempunyai status gizi normal dan tidak
kekurangan KEK

c. Hitung kebutuhan gizinya


AKGI = BBA/BBS x AKG
 Energi : 51,5/56 x 2250 kkal = 2069,19 kkal
Tambahan TM 1 = 180 kkal
Total energi = 2069,19 + 180 =2177,19 kkal
 Protein = 51,5/56 x 60 = 55,17gram
Tambahan TM 1 = 1 gram
Total protein = 55,17 + 1 = 56,17 gram
 Lemak = 51,5/56 x 65 = 59,77 gram
Tambahan TM 1 = 2,3 gram
Total Lemak = 59,77 + 2,3 = 62,07 gram
 Omega 3 = 51,5/56 x 1,1 = 1,01 gram
Tambahan TM 1 = 2 gram
Total omega 3 = 1,01 + 2 = 3,01 gram
 Omega 6 = 51,5/56 x 12 = 11,03 gram
Tambahan TM 1 = 0,3 gram
Total omega 6 = 11,03 + 0,3 = 11,33 gram
 Karbohidrat = 51,5/56 x 360 = 331,07 gram
Tambahan TM 1 = 25 gram
Total Karbohidrat = 331,07 + 25 = 356,07 gram

 Rumus Broca
BBI = 156 – 105 = 51 ( TB dikurangi 105 karena TB kurang dari 160).
Jadi,BBI hamilnya adalah ;
= 51 kg + (10 x 0,35)
= 51 + 3,5
= 54,5 kg ( Inilah BBI nya).
Jadi,BBI adalah 54,5 kg

- Kebutuhan energi = 25 kkal x BBI


= 25 kkal x 54,5
= 1.362 kkal

- Aktivitas sedang = 20% x kebutuhan energi


= 20% x 1.362
= 272,4

- Total energi = 1.362 + 272,4 = 1.634,4


Tambahan TM 1 = 1.634,4 + 180
= 1.815 kkal

- Kebutuhan protein = 10% x TEE


= 10% x 1.815
= 181,5 kkal
= 181,5/4
= 45,375 gram
Tambahan TM 1 = 45,375 + 1 = 46,375 gram

- Kebutuhan Lemak = 20% x TEE


= 20% x 1.815
= 363 kkal
= 363/9
= 40,33 gram
Tambahan TM 1 = 40,33 + 2,3 = 42,63 gram

- Kebutuhan KH = 20% x TEE


= 20% x 1.815
= 363/4
= 90,75 gram
Tambahan TM 1 = 90,75 + 25 = 115,75 gram

 Rumus Haris Benedict


Wanita
BEE = 655 + (9,6 x BB) + (1,8 x TB) – ( 4,7 x U)
= 665 + (9,6 x 51,5) + (1,8 x 156) – ( 4,7 x 29)
= 665 + (494,4) + (280,8) – (136,3)
= 665 + 775,2 – 136,3
= 665 + 638,9
= 1.303,9 kkal

- TEE = 1.303,9 x factor aktivitas


= 1.303,9 x 1,5
= 1955,85
Tambahan TM 1 = 1955,85 + 180 = 2135,85 kkal

- Keb.Protein = 10% x TEE


= 10% x 2135,85 kkal
= 2135,85 kkal
= 2135,85/4
= 533,9 gram
Tambahan TM 1 = 533,9 + 1 = 534,9 gram

- Keb.Lemak = 20 x TEE
= 20 x 1955,85 kkal
= 39,117 kkal
= 39,117/9
= 4.346 gram
Tambahan TM 1 = 4.346 + 2,3 = 4.348,3 gram

- Keb.KH = 20 x TEE
= 20 x 1955,85
= 3.911,700 kkal
= 3.911,700/4
= 977,925 gram
Tambahan TM 1 = 977,925 + 25 = 1.002,925 gram

 Keb.Vitamin
Vitamin A : 900 RE
Vitamin B1 : 1,4 mg
Vitamin B2 :1,4 mg
Vitamin B3 : 18 mg
Vitamin B5 : 6 mg
Vitamin B6 : 1,9 mg
Folat : 600 mcg
Vitamin B12 : 4,5 mcg
Kolin : 450 mg
Vitamin C : 85 mg

 Mineral
Kalsium : 1200 mg
Besi : 18 mg
Iodium : 220 mcg
Seng : 10 mg
Selenium : 29 mcg
Mangan ; 2 mg
Kromium : 35 mcg
Tembaga : 1000 mcg

d. Apa Tujuan Gizi


- Untuk pertumbuhan dan perkembangan janin
- Untuk memenuhi kebutuhan gizi ibu
- Untuk persiapan ibu pada saat persalinan agar tidak menimbulkan
masalah/gangguan Kesehatan.
- Mempersiapkan ibu untuk menyusui bayinya.

e. Bagaimana prinsip dan syaratnya


 Prinsip
Trimester 1
- Nafsu makan menurun
- Rasa mual dan muntah
- Diberikan makanan kering,HA tinggi seperti
sirop,madu,biscuit/krakers,roti kering dll
- Buah-buahan.
 Syarat

f. Susun Menu Sehari


 Energi : 2250 kkal
10% dari 2250 adalah 215
Jadi,2250 – 225 = 2.025
2250 + 225 = 2.475
Kebutuhan energi dalam satu menu sehari berkisar antara 2.025 -
2.475 kkal
 Protein : 60 gram
10% dari 60 adalah 6
Jadi,60 – 6 = 54
60 + 6 = 66
Kebutuhan protein yang dibutuhkan satu menu sehari berkisar
antara 54 – 66 gram
 Lemak : 65 gram
10% dari 65 adalah 6,5
Jadi,65 – 6,5 = 58,5
65 + 6,5 = 71,5
Kebutuhan lemak yang dibutuhkan dalam satu menu sehari
berkisar antara 58,5 – 71,5 gram
 Karbohidrat : 360 gram
10% dari 360 adalah 36
Jadi,360 – 36 = 324
360 + 36 = 396
Kebutuhan karbohidrat yang dibutuhkan dalam satu menu sehari
berkisar antara 324 – 396 gram

====================================================================
=
Analysis of the food record
====================================================================
=
Food Amount energy carbohydr.
_____________________________________________________________________________
_

BREAKFAST
Nasi Tim
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g

Meal analysis: energy 360,9 kcal (15 %), carbohydrate 79,5 g (21 %)

Rawon
daging sapi 35 g 94,1 kcal 0,0 g
kacang panjang mentah 5g 1,7 kcal 0,4 g
minyak kelapa 5g 43,1 kcal 0,0 g
kerupuk aci 10 g 38,1 kcal 9,1 g

Meal analysis: energy 177,1 kcal (7 %), carbohydrate 9,5 g (3 %)

1. BREAK
roti pisang 50 g 73,5 kcal 16,0 g
Biscuits 20 g 99,7 kcal 11,9 g

Meal analysis: energy 173,2 kcal (7 %), carbohydrate 27,9 g (7 %)

LUNCH
Nasi Tim
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g
ikan bandeng 50 g 41,9 kcal 0,0 g
tahu 50 g 38,0 kcal 0,9 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g

Meal analysis: energy 484,0 kcal (20 %), carbohydrate 80,4 g (22 %)

2. BREAK
Yoghurt skimmed 100 g 38,0 kcal 4,2 g
jus melon 100 g 47,1 kcal 12,1 g

Meal analysis: energy 85,1 kcal (4 %), carbohydrate 16,3 g (4 %)

DINNER
Tim Nasi
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g
telur dadar 50 g 93,5 kcal 0,6 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g
roti choklat 50 g 142,0 kcal 26,3 g
susu promil 100 g 462,0 kcal 53,8 g

Meal analysis: energy 1101,4 kcal (46 %), carbohydrate 160,1 g (43 %)

====================================================================
=
Result
====================================================================
=
Nutrient analysed recommended percentage
content value value/day fulfillment
_____________________________________________________________________________
_
energy 2381,6 kcal 2036,3 kcal 117 %
water 90,8 g 2700,0 g 3%
protein 80,7 g(14%) 60,1 g(12 %) 134 %
fat 60,2 g(22%) 69,1 g(< 30 %) 87 %
carbohydr. 373,8 g(64%) 290,7 g(> 55 %) 129 %
dietary fiber 6,4 g 30,0 g 21 %
alcohol 0,1 g - -
PUFA 6,4 g 10,0 g 64 %
cholesterol 340,6 mg - -
Vit. A 980,0 µg 1100,0 µg 89 %
carotene 0,0 mg - -
Vit. E (eq.) 2,7 mg 13,0 mg 21 %
Vit. B1 0,8 mg 1,2 mg 66 %
Vit. B2 1,9 mg 1,5 mg 129 %
Vit. B6 1,4 mg 1,9 mg 72 %
tot. fol.acid 134,9 µg 600,0 µg 22 %
Vit. C 23,0 mg 110,0 mg 21 %
sodium 927,5 mg 2000,0 mg 46 %
potassium 2189,8 mg 3500,0 mg 63 %
calcium 1091,8 mg 1000,0 mg 109 %
magnesium 309,8 mg 300,0 mg 103 %
phosphorus 1495,9 mg 800,0 mg 187 %
iron 7,3 mg 30,0 mg 24 %
zinc 10,1 mg 10,0 mg 101 %

Kasus Ibu Menyusui no.2


Ny DS aktivitas sehari-hari sebagai Bidan yang membuka praktik di rumahnya (aktivitas
sedang) dan suami sebagai dosen , usia 35 th BB 59 kg TB 165 cm menyusui anak
usia 8 bulan. Ny DS adalah kelahiran Surakarta dan suaminya kelahiran Lampung.
Keluarga ini tinggal di rumah kontrakan karena belum mempunyai rumah sendiri.
Soal :
a. Berapa BBI nya
b. Bagaimana Satus Gizinya
c. Hitung kebutuhan gizinya.
d. Apa Tujuan Pemberian Gizi
e. Bagaimana prinsip dan syaratnya
f. Susun Menu Sehari

Jawab :
Diket :
U : 35 tahun
BB : 59 kg
TB : 165 cm
Aktifitas sedang
Menyusui anak usia 8 bulan
a. BBI = (TB – 100) – 10% (TB – 100)
= (165 – 100) – 10% (165 – 100)
= 65 - 10% (65)
= 65 – 6,5 = 58,5 Kg
b. Status gizi berdasar IMT
59
IMT = 1,65 x 1,65
59
= 2,72 = 21, 67 ( Normal )

c. Kebutuhan Gizi
 Rumus AKG
𝐵𝐵𝐴
AKG = BBS x AKG

Zat Gizi Makro


59
- Energi = 56 x 2150 = 2.265 kkal

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 400 + 2265 = 2.662 kkal


59
- Protein = x 60 = 63,21 g
56

Tambahan 6 bulan kedua = 63,21 + 15 = 78,21 g


59
- Lemak Total = x 60 = 63,21 g
56

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 2,2 + 63,21 = 65, 41 g


59
- Omega 3 = x 1,1 = 1,15 g
56

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 0,2 + 1,15 = 1,35 g


59
- Omega 6 = x 12 = 12,64 g
56

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 2 + 12,64 = 14,64 g


59
- KH = x 340 = 358,2
56

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 45 + 358,2 = 403,2 g


59
- Serat = 56 x 30 = 31,60 g

Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 6 + 31,60 g


59
- Air = 56
x 2.350 = 2.475 ml
Tambahan Menyusui 6 bulan kedua = 650 + 2.475 = 3.125ml

 Rumus Broca
BBI = (TB – 100) – 10%(TB – 100)
= (165 – 100) – 10%(165 – 100)
= 65 – 10% ( 65)
= 65 – 6,5
= 58,5 kg

1.) Keb.Energi = 25 kkal x BBI


= 25 kkal x 58,5
= 1462,5 kkal

2.) Aktivitas sedang = 20% x keb.Energi


= 20% x 1462,5
= 292,5

3.) Total energi = 1462,5 + 292,5


= 1755
Tambahan menyusui = 400 + 1755
6 bulan ke-2 = 2.155
4.) Keb.protein = 10% x TEE
= 10% x 2.155
= 215,5 /4
= 53,87
Tambahan menyusui = 15 + 53,87
6 bulan ke-2 = 68,87 gram

5.) Keb.Lemak = 20% x TEE


= 20% x 2155
= 431/9
= 47,88 gram
Tambahan menyusui = 2,2 + 47,88
6 bulan ke-2 = 50,08 gram

6.) Keb.KH = 20% x TEE


= 20% x 2155
= 431/4
= 107,75
Tambahan menyusui = 55 + 107,5
6 bulan ke-2 = 162,5 gram

Vitamin
 Vitamin A = 600 + 350 = 950 RE
 Vitamin D = 15 mcg
 Vitamin E = 15 mcg
 Vitamin K = 15 + 4 = 19 mcg
 Vitamin B1 = 1,1 + 0,4 = 1,5 mg
 Vitamin B2 = 1,1 + 0,5 = 1,6 mg
 Vitamin B3 = 14 + 3 = 17 mg
 Vitamin B5 = 5,0 + 2 = 7 mg
 Vitamin B6 = 1,3 + 0,6 = 1,9 mg
 Folat = 400 + 100 = 500 mcg
 Vitamin B12 = 4,0 + 1,0 = 5 mcg
 Biolin = 30 + 5 = 35 mcg
 Kolin = 425 + 125 = 550 mg
 Vitamin C = 75 + 45 = 550 mg
Mineral
- Kalsium = 1000 + 200 = 1.200 mg
- Fosfor = 700 mg
- Magnesium = 340 mg
- Besi = 18 mg
- Iodium = 150 + 140 = 290 mg
- Seng = 8 + 5 = 13 mg
- Selenium = 25 + 10 = 35 mg
- Mangan = 1,8 + 0,8 = 2,6 mg
- Flour = 3 mg
- Kromium = 29 + 20 = 49 mcg
- Kalium = 4.700 + 400 = 5.100 mg
- Natrium = 1.500 mg
- Klor = 2.250 mg
- Tembaga = 900 + 400 = 1.300 mg

d. Tujuan Gizi
1. Memenuhi kebutuhan nutrisi nya untuk
2. Melengkapi asupan nutrisi
3. Mendukung tumbuh kembang bayi selama pemberian ASI
e. Prinsip dan syarat
f. Susun Menu
1. Energi = 2.265 kkal
10% dari 2.210 = 226,5
Jadi, 2.265 – 226,5 = 2.038
2.265 + 226,5 = 2.491
Kebutuhan Energi dalam sehari berkisaran 2.038 - 2.491 kkal/hari
2. Protein = 78 g
10% dari 78 g = 7,8 g
Jadi, 78 – 7,8 = 70,2
78 + 7,8 = 85,8
Kebutuhan Protein dalam sehari berkisaran 70,2 – 85,8 g
3. Lemak = 65 g
10% dari 65 = 6,5 g
Jadi, 65 – 6,5 = 58,5
65 + 6,5 = 71,5
Kebutuhan lemak dalam sehari berkisaran 58,5 – 71,5 g
4. Karbohidrat = 403 g
10% dari 403 = 40,3
Jadi, 403 – 40,3 = 362,7
403 + 40,3 = 443,3
Kebutuhan karbohidrat dalam sehari berkisaran 362,7 – 443,3 g

====================================================================
=
Analysis of the food record
====================================================================
=
Food Amount energy carbohydr.
_____________________________________________________________________________
_

Nasi Tim
nasi uduk
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g
kelapa ampas 30 g 10,5 kcal 0,4 g

Meal analysis: energy 371,4 kcal (16 %), carbohydrate 79,9 g (23 %)

Telur dadar
telur ayam 25 g 38,8 kcal 0,3 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g
ikan teri goreng belu 5g 21,0 kcal 0,0 g
krai / mentimun 25 g 3,2 kcal 0,7 g
jeruk manis 100 g 47,1 kcal 11,8 g

Meal analysis: energy 153,2 kcal (7 %), carbohydrate 12,8 g (4 %)

1. BREAK
roti bakar meises 50 g 142,0 kcal 26,3 g

Meal analysis: energy 142,0 kcal (6 %), carbohydrate 26,3 g (7 %)

LUNCH
Nasi Tim
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g
ikan tongkol pindang 50 g 55,4 kcal 0,0 g
pepes tahu 50 g 38,0 kcal 0,9 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g
pisang raja 100 g 92,0 kcal 23,4 g

Meal analysis: energy 589,5 kcal (26 %), carbohydrate 103,8 g (30 %)

2. BREAK
biscuit kering/ bolu kering 50 g 103,5 kcal 21,5 g

Meal analysis: energy 103,5 kcal (4 %), carbohydrate 21,5 g (6 %)

DINNER
Nasi Tim
beras putih giling 100 g 360,9 kcal 79,5 g
semur daging ayam belu 50 g 229,4 kcal 0,0 g
tempeh goreng 50 g 168,5 kcal 8,5 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g
sayur bening campur 50 g 16,5 kcal 3,8 g
semangka 100 g 32,0 kcal 7,2 g
susu sapi 150 g 98,9 kcal 7,2 g
Meal analysis: energy 949,4 kcal (41 %), carbohydrate 106,1 g (30 %)

====================================================================
=
Result
====================================================================
=
Nutrient analysed recommended percentage
content value value/day fulfillment
_____________________________________________________________________________
_
energy 2309,0 kcal 2036,3 kcal 113 %
water 0,0 g 3100,0 g 0%
protein 71,8 g(12%) 60,1 g(12 %) 119 %
fat 70,2 g(27%) 69,1 g(< 30 %) 102 %
carbohydr. 350,4 g(61%) 290,7 g(> 55 %) 121 %
dietary fiber 11,9 g 30,0 g 40 %
alcohol 0,0 g - -
PUFA 7,5 g 10,0 g 75 %
cholesterol 204,9 mg - -
Vit. A 1207,3 µg 1500,0 µg 80 %
carotene 0,0 mg - -
Vit. E (eq.) 2,1 mg 17,0 mg 12 %
Vit. B1 0,9 mg 1,4 mg 66 %
Vit. B2 1,0 mg 1,6 mg 63 %
Vit. B6 1,8 mg 1,9 mg 95 %
tot. fol.acid 164,6 µg 600,0 µg 27 %
Vit. C 76,3 mg 150,0 mg 51 %
sodium 1453,7 mg 2000,0 mg 73 %
potassium 1803,9 mg 3500,0 mg 52 %
calcium 485,2 mg 1000,0 mg 49 %
magnesium 317,1 mg 390,0 mg 81 %
phosphorus 988,8 mg 900,0 mg 110 %
iron 8,5 mg 20,0 mg 42 %
zinc 7,6 mg 11,0 mg 69 %

Kasus bayi No.2


Seorang bayi usia 10 bulan laki-laki PB 60 cm, BB 8 kg, mendapat ASI 6 x 50 ml tanpa PASI
susu formula dan sudah mendapat makanan tambahan buah, dan makanan lumat. (ASI, nilai
gizi dalam 100 ml : energy 70 kkal, KH 7,3 gram, Lemak 4,2 gram, protein 0,9 gram). Ibunya
seorang sekretaris bank dan bapaknya seorang pilot.
Soal :

a. Berapa BBI nya


b. Bagaimana Status Gizinya
c. Hitung Kebutuhan Gizinya
d. Apa Tujuan Pemberian Gizi
e. Bagaimana Prinsip dan Syaratnya
f. Susun Menu Sehari
Usia = 10 Bulan
BB = 8 Kg
PB = 60 Cm
a. Berapa BBI nya
Jawab:
BBI =(usia dalam bulan + 9) : 2
=(10 bulan + 9) : 2
=9,5 kg
b. Bagaimana Satus Gizinya
Jawab:
ZScore = Nilai hasil ukur - Nilai median baku rujukan

Nilai Simpangan baku rujukan

BB/U = 8 - 9,2

9,2 - 8,2

= - 1,2 ( Normal )

BB/ U = 60 - 73,3

73,3 - 71,0

= - 5,7 ( Sangat pendek )


BB/ PB = 8 - 6

6,5 - 6

=4 (obesitas )

IMT / U = 22,2 - 17,0

18,5 - 17,0

= 3,4 ( obesitas)

c. Hitung kebutuhan gizinya.

a. Hitung Kebutuhan Gizi

1. Nelson
BMR = 50% x 8 x 110 440

 Pertumbuan 12% x 440 = 52,8 +


492,8
 Aktifitas 25% x 492,5 = 123,2+
616
 SDA 10% x 616 = 61,6+
677,6
 Terbuang feses 10% x 677,6 = 67,76 +
745,36
 Keb.Energi = 745,36 kkal
 Keb.Protein (15% TE) = 15% x 745,36
= 111,804/4
= 27,95gram
 Keb.Lemak (25% TE) = 25% x 745,36
= 186,43 /9
= 20,7 gram
 Keb.KH (sisa dari % lemak + protein) = 60% x 745,36
=111,8 gram
 Kebutuhan serat = 8/9 x100
=9,7 gram
 Kebutuhan air = 8 / 9 x 900
= 800 ml
Vitamin :

Vitamin A =400 RE
Vitamin D =10 mcg
Vitamin E =5mcg
Vitamin K =10 mcg
Vitamin B1 =0,3 mg
Vitamin B2=0,4 mg
Vitamin B3= 4 mg
Vitamin B5 = 1,8 mg
Vitamin B6 =0,3 mg
Folat = 80 gram
Vitamin B12 = 1,5 mcg
Biotin = 6 mcg
Kolin = 150 mg
Vitamin c = 50 mg
Mineral :
Kalsium =270mg
Fosfor = 275mg
Magnesium = 55 mg
Zat Besi =11mg
Iodium = 120 mcg
Seng =3mg
Selenium =10 mcg
Mangan = 0,7 mg
Fluor = 0,7 mg
Kromium = 6 mcg
Kalium = 700 mg
Natrium = 370 mg
Klor = 570 mg
Tembaga = 570 mcg
d. Apa Tujuan Pemberian Gizi
1. Agar bayi tumbuh sehat dan cerdas
2. Agar bayi memiliki daya tahan tubuh yang maksimal
3. Membentuk perilaku pemberian makanan yang baik dan benar sejak dini

e. Bagaimana prinsip dan syaratnya


 Prinsip
Asi tetap diberikan dengan ditambah makanan padat berupa bubur nasi sampai
nasi tim. Frekuensi pemberian makanan pendamping sepanjang 3 kali sehari
atau lebih tergantung kemampuan bayi dalam menerima makanan dengan
jumlah yang disesuaikan dengan umur.
 Syarat
 Energi di berikan berdasarkan perhitungan AKG yaitu sebesar 1.155 Kkal
 Protein di berikan sebesar 21,66 Gram sebagai sumber kalori, pembentuk, serta
penunjang kesehatan dan kecerdasan bayi.
 Lemak di berikan sebesar 50,55 Gram untuk membantu pertumbuhan berat badan
pada bayi.
 Karbohidrat di berikan sebesar 151,66 Gram yang berperan penting untuk
menambah berat badan, mendukung tumbuh kembang dan daya tahan tubuh pada
bayi.

f. Susun Menu Sehari


 Energi = 745,36 kkal
10% dari 745,36 adalah 74,536
Jadi 745,36 – 74,36 = 670,82
745,36+ 74,36 = 819,89
Kebutuhan energi dalam satu menu sehari berkisar antara 670,82 sampai 819,89 kkal

 Protein = 27,95 gram


10% dari 27,95 adalah 2,795
Jadi 27,95 – 2,795 = 25,15
27,95 + 2,795 = 30,74
Kebutuhan protein dalam satu menu sehari berkisar antara 25,15 sampai 30,74 gram

 Lemak = 20,7 gram


10% dari 20,7 adalah 2,07
Jadi 20,7 – 2,07 = 18,63
20,7+ 2,07 = 22,77
Kebutuhan lemak dalam satu menu sehari berkisar antara 18,63 sampai 22,27 gram

 Karbohidrat = 111,8 gram


10% dari 111,8 adalah 11,18
Jadi 111,8 – 11,18 = 100,62
111,8 + 11,18 = 122,98
Kebutuhan karbohidrat dalam satu menu sehari berkisar antara 100,62 sampai 122,98
gram

=============================================================
Analysis of the food record
=============================================================
Food Amount energy carbohydr.

MAKAN PAGI
nasi tim wortel kentang
beras putih giling 35 g 270,7 kcal 59,6 g
tahu rebus 20 g 10,8 kcal 5,6 g
ikan salmon rebus 30g 11,8 kcal 10,7g
Carrot fresh 30 g 12,9 kcal 2,4 g
kentang 30 g 18,6 kcal 4,3 g
Asi 100 g 70,8 kcal 7,3 g
Meal analysis: energy 302,2 kcal (29 %), carbohydrate 66,3 g (31 %)

1. SELINGAN
buah pisang susu 35 g 69,0 kcal 17,5 g
Meal analysis: energy 69,0 kcal (7 %), carbohydrate 17,5 g (8 %)
MAKAN SIANG
nasi tim tahu bayam
beras putih giling 35 g 270,7 kcal 59,6 g
ayam rebus 30 g 16,7 kcal ,0 g
tahu 30 g 38,0 kcal 0,9 g
bayam segar 30 g 3,7 kcal 0,7 g
Meal analysis: energy 312,4 kcal (30 %), carbohydrate 61,3 g (29 %)

2. SELINGAN
buah pepaya 35 g 29,2 kcal 7,4 g

Meal analysis: energy 29,2 kcal (3 %), carbohydrate 7,4 g (3 %)


MAKAN SORE
nasi tim ayam
beras putih giling 35 g 270,7 kcal 59,6 g
tempe 30 g 10,8 kcal 6,8 g
daging ayam 30 g 57,0 kcal 0,0 g
Carrot fresh 30 g 12,9 kcal 2,4 g
Asi 100 g 70,3kcal 7,3 g
Meal analysis: energy 327,7 kcal (31 %), carbohydrate 59,6 g (28 %)
=============================================================
Result
=============================================================
Nutrient analysed recommended percentage
content value value/day fulfillment

energy 759,4 kcal 2036,3 kcal 51 %


water 44,6 g 1000,0 g 4%
protein 28,6 g(10%) 60,1 g(12 %) 45 %
fat 20,1 g(7%) 69,1 g(< 30 %) 12 %
carbohydr. 112,2 g(83%) 290,7 g(> 55 %) 73 %
dietary fiber 7,7 g - -
alcohol 0,0 g - -
PUFA 3,0 g 5,0 g 60 %
cholesterol 15,8 mg - -
Vit. A 954,0 µg 600,0 µg 159 %
carotene 3,9 mg - -
Vit. E (eq.) 1,0 mg 4,0 mg 25 %
Vit. B1 0,3 mg 0,4 mg 80 %
Vit. B2 0,4 mg 0,4 mg 89 %
Vit. B6 1,0 mg 0,3 mg 333 %
tot. Fol.acid 82,9 µg 80,0 µg 104 %
Vit. C 62,7 mg 55,0 mg 114 %
sodium 53,2 mg - -
potassium 1047,1 mg - -
calcium 138,2 mg 400,0 mg 35 %
magnesium 185,9 mg 60,0 mg 310 %
phosphorus 369,7 mg 300,0 mg 123 %
iron 6,1 mg 8,0 mg 76 %
zinc 3,9 mg 2,0 mg 194 %
Kasus Bayi Balita no.2

Seorang anak perempuan 4 tahun, BB 19 kg TB 100 cm. Ayahnya seorang


polisi ibu bekerja sebagai perawat di rumah sakit negeri dengan golongan
3A. Ayah dan ibu adalah kelahiran Jawa Timur yang tinggal di pusat
kotaSurabaya.
Soal :
a. Berapa BBI nya
b. Bagaimana Satus Gizinya
c. Hitung kebutuhan gizinya.
d. Apa Tujuan Pemberian Gizi
e. Bagaimana prinsip dan syarat
f. Susun Menu Sehari

JAWAB
Diket : Usia : 4 Tahun
BB : 19 kg
TB : 100 cm

a. Berapa BBI
BBI : 2n + 8
: 2.4 + 8
: 8 + 8 = 16 kg
b. Status gizi berdasarkan Z-score
Zscore = Nilai hasil ukur – Nilai median baku rujukan

Nilai Simpangan baku rujukan

BB/U = 19 – 16,1 = 1,20 (Resiko berat badan lebih)

18,5 - 16,1

TB/U = 100 – 102,7 = - 0,62 (Normal)

102,7 – 98,4

BB/TB = 19 – 15,2 = 2,5 (Gizi lebih)


16,7 – 15,2

IMT/U = 19 – 15,3 = 2,46 (Gizi lebih)

16,8 – 15,3

c. Hitung keb.Gizi
 (Zat gizi Makro)
1. AKG = BBA/BBS x AKG
 Energi = 19/19 x 1400 = 1400 kkal
 Protein = 19/19 x 25 = 25 gram
 Lemak total = 19/19 x 50 = 50 gram
 Omega 3 = 19/19 x 0,9 = 0,9 gram
 Omega 6 = 19/19 x 10 = 10 gram
 Karbohidrat = 19/19 x 220 = 220 gram
 Serat = 19/19 x 20 = 20 gram
 Air = 19/19 x 1450 = 1450 ml

2. Holiday Zegar
Berat badan balita : 19 kg
o Berat badan 1 : 10 kg x 100 kkal = 1000 kkal
o Berat badan 2 : 10 kg x 50 kkal = 500 kkal
o Berat badan 3 : 10 kg x 20 kkal = 200 kkal +
19 kg 1.700 kkal
3. Nelson
BMR = 50% x (kkal/kg.BB)
= 50% x 90
= 45
= 45 x BB
= 45 x 19 kg = 855 (A)
 Kenaikan suhu 10% x 855 = 85,5 (B) +
940,5 (C)
 Pertumbuhan 12% x 855 = 102,6 (D)+
1043,1 (E)
 Aktifitas 25% x 1043,1 = 260,7 (F)+
1303,8 (G)
 SDA 10% x 1303,8 = 130,3 (H)+
1434,1 (I)
 Terbuang melalui fases 10% x 1434,1 = 143,4 (J)+
1577,5 (K)
 Keb.Energi = 1577 kkal
 Keb.Protein (6-15% TE) = 15% x 1577
= 236,5/4
= 59,12 gram
 Keb.Lemak (25-35% TE) = 25% x 1577
= 394,2/9
= 43,8 gram
 Keb.KH (sisa dari % lemak + protein) = 60% x 1577
=946,2 kkal

 (Zat Gizi Mikro)


 Vitamin
- Vit.A = 450 RE
- Vit.D = 15 mcg
- Vit.E = 7 mcg
- Vit.K = 20 mcg
- Vit.B1 = 0,6 mg
- Vit.B2 = 0,6 mg
- Vit.B3 = 8 mg
- Vit.B5 = 3,0 mg
- Vit.B6 = 0,6 mg
- Folat = 200 mg
- Vit.B12 = 1,5 mcg
- Biotin = 12 mcg
- Kolin = 250 mg
- Vit.C = 45 mg

 Mineral
- Kalsium = 1000 mg
- Fosfor = 500 mg
- Magnesium = 95 mg
- Besi = 10 mg
- Iodium = 10 mcg
- Seng = 5 mg
- Selenium = 21 mcg
- Mangan = 1,5 mg
- Flour = 1,4 mg
- Kromium = 16 mcg
- Kalium = 2700 mg
- Natrium = 1000 mg
d. Tujuan Pemberian Gizi
o Menanamkan kebiasaan makan yang baik dan benar kepada anak.
o Memberikan gizi yang seimbang sesuai kebutuhan untuk tumbuh kembang
anak yang optimal.
o Memelihara dan meningkatkan daya tahan tubuh anak terhadap penyakit

e. Prinsip dan syarat


Syarat :
 Biasakan Anak untuk Sarapan Sejak Dini
 Ajarkan Anak untuk Makan Menu Sehat
 Berikan Anak Makan dalam Porsi Kecil
 Berikan Anak Camilan Sehat
 Biarkan Anak Memilih Makanannya Sendiri
 Pastikan Anak Menghabiskan Makanan

Prinsip
 Kebutuhan energi dalam AKG dibutuhkan sebesar 1400 kkal
 Kebutuhan protein dalam akg dibutuhkan sebesar 25 gram
 Kebutuhan lemak dalam akg dibutuhkan sebesar 50 gram
 Kebutuhan KH dalam akg dibutuhkan sebesar 220 gram
 Kebutuhan serat dalam akg dibutuhkan sebesar 20 gram
 Kebutuhan air dalam akg dibutuhkan sebesar 1.450 ml
f. Susun menu
 Energi : 1577 kkal
10% dari 1577 adalah 157,7
Jadi, 1577 – 157,7 = 1419,3
1577 + 157,7 = 1734,7
Kebutuhan enrgi dalam satu menu sehari berkisar antara
1419 – 1734 kkal

 Protein : 59 gram
10% dari 59 adalah 5,9
Jadi, 59 – 5,9 = 53,1
59 + 5,9 = 64,9
Kebutuhan protein yang dibutuhkan dalam satu menu
sehari berkisar antara 53,1 – 64,9 gram

 Lemak : 43 gram
10% dari 43 adalah 4,3
Jadi, 43 – 4,3 = 38,7
43 + 4,3 = 47,3
Kebutuhan lemak yang dibutuhkan dalam satu menu sehari
berkisar antara 38,7 – 47,3 gram

 Karbohidrat = 946 gram


10% dari 946 adalah 94,6
Jadi, 946 – 94,6 = 851,4
946 + 94,6 = 1040,6
Kebutuhan karbohidrat yang dibutuhkan dalam satu sehari
berkisar antara 851 – 1.040 gram

==================================================================
===
Analysis of the food record
==================================================================
===
Food Amount energy carbohydr.
___________________________________________________________________________
___

BREAKFAST
tim nasi
bubur ikan brokoli
beras putih giling 50 g 180,4 kcal 39,8 g
Broccoli fresh cooked 25 g 5,8 kcal 0,5 g
ikan kakap 50 g 41,9 kcal 0,0 g
tahu 50 g 38,0 kcal 0,9 g
susu dancow balita 100 g 463,9 kcal 51,6 g

Meal analysis: energy 730,1 kcal (47 %), carbohydrate 92,8 g (45 %)

1. BREAK
Es Buah Campur
pepaya 25 g 9,7 kcal 2,5 g
Melon fresh 25 g 9,6 kcal 2,1 g
Strawberry fresh 25 g 8,0 kcal 1,4 g
Grapes fresh 25 g 17,7 kcal 3,9 g
Kiwi fresh 25 g 15,2 kcal 2,7 g

Meal analysis: energy 60,3 kcal (4 %), carbohydrate 12,5 g (6 %)

LUNCH
Chicken drumstick pundi tahu
nasi putih 50 g 65,0 kcal 14,3 g
daging ayam bagian sayap 25 g 37,0 kcal 0,0 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g
tahu 10 g 7,6 kcal 0,2 g
telur ayam 5g 7,8 kcal 0,1 g
tepung terigu 25 g 91,0 kcal 19,1 g

Meal analysis: energy 251,5 kcal (16 %), carbohydrate 33,6 g (16 %)

Sup minestrone
Carrot fresh 25 g 6,5 kcal 1,2 g
buncis mentah 10 g 3,5 kcal 0,8 g
kacang kapri mentah 10 g 8,4 kcal 1,6 g
daging ayam 25 g 71,2 kcal 0,0 g

Meal analysis: energy 89,6 kcal (6 %), carbohydrate 3,5 g (2 %)

2. BREAK
Wajik Bihun
bihun 25 g 95,2 kcal 22,8 g
tepung beras 10 g 36,1 kcal 7,9 g
gula pasir 10 g 38,7 kcal 10,0 g

Meal analysis: energy 170,0 kcal (11 %), carbohydrate 40,8 g (20 %)

DINNER
Rollade ikan saus tomat
nasi putih 40 g 52,0 kcal 11,4 g
ikan kakap 10 g 8,4 kcal 0,0 g
telur ayam 5g 7,8 kcal 0,1 g
tepung terigu 5g 18,2 kcal 3,8 g
margarin 5g 31,8 kcal 0,0 g
saos tomat 30 g 9,6 kcal 2,1 g

Meal analysis: energy 127,8 kcal (8 %), carbohydrate 17,4 g (8 %)

Tempe goreng
tempe kedele murni 5g 10,0 kcal 0,9 g
minyak kelapa sawit 5g 43,1 kcal 0,0 g

Meal analysis: energy 53,1 kcal (3 %), carbohydrate 0,9 g (0 %)

IN BETWEEN
susu sapi 100 g 66,0 kcal 4,8 g

Meal analysis: energy 66,0 kcal (4 %), carbohydrate 4,8 g (2 %)

==================================================================
===
Result
==================================================================
===
Nutrient analysed recommended percentage
content value value/day fulfillment
___________________________________________________________________________
___
energy 1548,2 kcal 2036,3 kcal 76 %
water 130,4 g 1600,0 g 8%
protein 65,5 g(17%) 60,1 g(12 %) 109 %
fat 50,0 g(29%) 69,1 g(< 30 %) 72 %
carbohydr. 206,2 g(54%) 290,7 g(> 55 %) 71 %
dietary fiber 7,8 g 22,5 g 35 %
alcohol 0,0 g - -
PUFA 6,0 g 10,0 g 60 %
cholesterol 137,8 mg - -
Vit. A 1568,2 µg 700,0 µg 224 %
carotene 2,3 mg - -
Vit. E (eq.) 6,4 mg 8,0 mg 80 %
Vit. B1 0,7 mg 0,8 mg 87 %
Vit. B2 1,2 mg 0,9 mg 133 %
Vit. B6 1,0 mg 0,5 mg 192 %
tot. fol.acid 135,3 µg 300,0 µg 45 %
Vit. C 118,7 mg 70,0 mg 170 %
sodium 486,6 mg 2000,0 mg 24 %
potassium 2072,7 mg 1500,0 mg 138 %
calcium 1059,4 mg 700,0 mg 151 %
magnesium 252,9 mg 120,0 mg 211 %
phosphorus 1121,8 mg 600,0 mg 187 %
iron 15,4 mg 8,0 mg 193 %
zinc 7,5 mg 5,0 mg 151 %

Anda mungkin juga menyukai