(osteologi)
oleh
dr Regina M Hutasoit M.Kes
Departemen Anatomi
Fakultas Kedokteran
Universitas Nusa Cendana 2018
SISTEM ALAT GERAK
OSTEOLOGI
MYOLOGI
ARTHROLOGI
OSTEOLOGI UMUM
Tulang adalah struktur
hidup yg keras ,kaku &
kuat
Membentuk rangka
tubuh → SKELETON
Macam-macam tulang
menurut “BENTUK”:
Os longum
Os brevis
Os planum
Os irregularis
Os sesamoidea
Fungsi Tulang
o Membentuk rangka tubuh
o Perlekatan otot
o Proteksi organ/viscera
o Fungsi Erythropoesis
o Deposit Calsium + Phosphor
o Basis mekanis untuk gerakan otot (alat gerak
pasif)
Pembagian dan jumlah tulang
o CRANIUM - Neurocranium =8
(CAPUT) - Viscerocranium = 14
- Ossicula Auditoria =6
o COLLUM - Os Hyoid =1
o TRUNCUS - Vertebra = 26
- Sternum =1
- Costa = 24
o Extremitas Superior = 64
o Extremitas Inferior = 62
TOTAL = 206
Struktur tulang
Terdiri dari :
◦ SUBSTANTIA COMPACTA
◦ SUBSTANTIA SPONGIOSA
◦ MEDULLA OSSEUM
Ujung-ujung tulang → EPIPHYSIS
Bagian tengah → DIAPHYSIS
Diantaranya → METAPHYSIS
KLASIFIKASI SKELETON
1. SKELETON AXIALE
• COLUMNA VERTEBRALIS
• COSTAE
• STERNUM
• CRANIUM
2. SKELETON
APPENDICULARE
• EXTREMITAS SUPERIOR
• EXTREMITAS INFERIOR
COLUMNA VERTEBRALIS
PENDAHULUAN
Ruas-ruas tulang belakang
Discus intervertebralis
Terdiri dari 33 buah:
7 Vertebra cervicalis
12 Vertebra thoracalis
5 Vertebra lumbalis
5 Vertebra sacralis
4 Vertebra coccygeus
LENGKUNGAN COLUMNA
VERTEBRALIS
Anterior Lordosis
Posterior Kyphosis
Samping Scoliosis
Ex;
-Bumil
-Bungkuk
-spina bifida
-gibus
Gait
=merupakan suatu Contoh jenis gait:
siklus /pola gerakan -Gait karena nyeri
dalam berjalan -Gait akibat kelemahan
Fungsi: syaraf
-melihat fungsi kelainan -Gait akibat perubahan
saraf struktur
-melihat kelainan
muskuloskeletal
MORFOLOGI
Vertebrae :
◦ Corpus
◦ Arcus td pediculus dan lamina
◦ Processus spinosus
◦ Processus transverses
◦ Processus articularis
Foramen vertebralis → Canalis vertebralis
(dilalui Medulla spinalis)
Vertebra
Cervicalis ↔Thoracalis↔Lumbalis
Cervicalis Thoracalis Lumbalis
Corpus Kecil (segiempat) Sedang (jantung) Besar (ginjal)
For.Vert. segitiga bulat bulat
Proc. spinosus Pendek & bercab. Panjang & runcing Besar & pendek
dua
Proc. For. Fovea costalis Melintang (+
transversus costotransversarum Proc. Mammilaris)
VERT. SACRALIS (= OS SACRUM)
& OS COCCYGEUS
Td. 5 ruas vertebrae
Os Sacrum
Berbtk segitiga, basis di
cranial, apex di caudal
Facies pelvicum & facies
dorsalis
Foramina intervertebralis
Facies dorsalis
12 pasang
Melekat pd vert.thoracalis ke
sternum
3 kelompok:
Manubrium sterni
Corpus sterni
Processus xiphoideus
(=proc. Ensiformis)
Bersama costa membentuk SKELETON
THORACIS
CRANIUM
NEURO CRANIUM
VISCERO CRANIUM (SPLANCNO
CRANIUM)
NEURO CRANIUM
• Os occipitale (1)
• Os temporale (2)
• Os parietale (2)
• Os frontale (1)
• Os sphenoidale (1)
• Os eithmoidale (1)
• Os Maleus, Incus &
Stapes (6)
VISCERO CRANIUM (SPLANCNO
CRANIUM)
Os maxilla (2)
Os mandibula (1)
Os Zygomatica (2)
Os nasalis (2)
Os lacrimale (2)
Os vomer (1)
Os palatinae (2)
Os concha nasalis inferior (2)
SKELETON APPENDICULARE
EXTREMITAS SUPERIOR
(Ossa Membri Superior)
CINGULUM EXTREMITAS SUPERIOR
Os SCAPULA
Os CLAVICULA
EXTREMITAS SUPERIOR LIBERAE
Os HUMERUS
Os RADIUS
Os ULNA
Ossa CARPALIA
Ossa METACARPALIA
Ossa PHALANGES (=Ossa Digitorum)
Scapula – humerus (posterior)
Os Clavicula
Humerus
Figure 7.23
Radius & Ulna
Figure 7.24
Carpalia, Metacarpalia & Phalanges
Ossa carpalia :
Proximalis :
• Os Scaphoideum
• Os Lunatum
• Os Triquetrum
• Os Pisiforme
Distalis :
• Os Trapezium
• Os Trapezoideum
• Os Capitatum
• Os Hamatum
SKELETON APPENDICULARE
EXTREMITAS INFERIOR
(Ossa Membri Inferior)
CINGULUM EXTREMITAS INFERIOR
Os Coxae
Os Ilium (2)
Os Ischium (2)
Os Pubis (2)
EXTREMITAS INFERIOR LIBERAE
Os Femur (2)
Os Patella (2)
Os Tibia (2)
Os Fibula (2)
Ossa Tarsalia (14)
Ossa Metatarsalia (10)
Ossa Phalanges (28)
Coxae
Femur Tibia & Fibula
Patella
Tarsalia, Metatarsalia & Phalanges
Ossa Tarsalia :
• Os Talus
• Os Calcaneus
• Os Naviculare
• Os Cuboideum
• Os Cuneiforme medial, intermediate, lateral
terimakasih