Hendri Faisal,S.Si.,M.Si
Prodi Farmasi S1
InKes Helvetia
Pendahuluan
• Asam karboksilat adalah senyawa organik yang
mengandung gugus karboksil –CO2H
• Gugus karboksil adalah gugus yang
mengandung sebuah gugus karbonil dan
sebuah gugus hidroksil
Asam asetat
O—H
Keasaman Asam Karboksilat
Asam karboksilat merupakan asam yang lebih
asam daripada asam karbonat (H2CO3)
RCH3 RNH2 RC≡CH ROH H2O ArOH H2CO3 RCO2H
pKa 45-50 35 25 15-19 15,7 10 6,4 5
HF HCl HBr HI
pKa 3,45 -7 -9 -9,5
O
ǁ H+ +
CH3CH2CN(CH3)2 + H2O CH3CH2CO2H + H2N(CH3)2
N,N- dimetilpropanamida asam propanoat Ion dimetilamonium
O
ǁ O
OH -
ǁ
CH3CH2CN(CH3)2 + H2O
CH3CH2CO- + HN(CH3)2
N,N- dimetilpropanamida
Ion propanoat dimetilamina
C. Hidrolisis Anhidrida
O O
ǁ ǁ H+ atau OH-
RC—OCR’ + H2O RCO2H + R’CO2H
O O O
ǁ ǁ ǁ
CH3C—OCCH3 + H2O 2 CH3COH
anhidrida asam asetat asam asetat
D. Hidrolisis Klorida
O
ǁ H+ atau OH-
RC—X + H2 O RCO2H + X−
O O
ǁ ǁ
CH3CCl + H2O CH3COH + HCl
asetil klorida asam asetat
E. Hidrolisis Nitril
H+ atau OH-
RC≡N + H2O RCO2H + NH3
O
ǁ
—CH2CN + 2 H2O + H+ —CH2COH + NH4+
H2CrO4
CH3(CH2)8CH2OH CH3(CH2)8CO2H
H+
1-dekanol asam dekanoat
CH2CH3 CH2CH3
│ KMnO4 + OH- │
CH3(CH2)3CHCH2OH H+ CH3(CH2)3CHCO2H
2-etil-1 heksanol asam 2-etil heksanoat
B. Oksidasi Aldehid
Oksidasi
RCOH RCO2H
O O
ǁ KMnO4 , H+ ǁ
CH3(CH2)5CH CH3(CH2)5COH
H2O
asam heptanoat
heptanal
C. Oksidasi Alkilarena
Oksidasi
Ar-R ArCO2H
KMnO4 , Kalor
—CH3 —CO2H
H3C CH3 OH O
MNO4-
C=C ǁ ǁ
kalor CH3COH + CH3CCH3
H CH3
2-metil-2-butena asam asetat aseton
E. Oksidasi Metil Keton
O O
ǁ OH-, H2O ǁ
—CH3 + 3I2 —CO- + CH3I
(1). CO2
—MgBr —CO2H
(2). H2O, H+
asam benzoat
Reaksi Subtitusi Asil Nukleofilik
• Asam karboksilat merupakan salah satu anggota kelas
turunan asil , RCOX ( x = oksigen, halogen, nitrogen atau
sulfur).
• Asam karboksilat dan turunannya mempunyai suatu gugus
asil yang terikat pada suatu ‘leaving group’ yang
potensial.
• Mekanisme umum untuk subtitusi asil nukleofilik :