KELAS X
SEMESTER 2
KD. 1
SERAT WEDHATAMA
Serat : tulisan utawa kasusastran
Wedha : kawruh utawa piwulang/ajaran
Tama : saka tembung utama tegese becik
utawa luhur
Serat Wedhatama : sawijining tulisan
utawa kasusastran kang ngemot kawruh
utawa piwulang kang becik/luhur
Serat Wedhatama dumadi saka 5 pupuh lan ana 100
pada/bait
Pangkur : 14 pada
Sinom : 18 pada
Pocung : 15 pada
Gambuh : 35 pada
Kinanthi : 18 pada
Katrangan :
Pupuh : Rangkaian tembang kang padha nganti pirang-
pirang pada/bait
Tembang Pangkur kalebu tembang macapat, amarga nduweni
paugeran/aturan yaiku kaiket dening guru gatra, guru wilangan
lan guru lagu.
BAB-BAB SING BAKAL DIREMBUG
2. Pathokan tembang Sinom
SINOM
8 i
8 a
8 i
7 i
9
8 u
7 a
8 i
12 a
3. Watak tembang Sinom
6. Wos Surasa/isi tembang sinom
(Wedhatama)
a. Menehi pangalembana marang wong kang
seneng ing sipat menehi pangapura lan sabar.
b. Nengenake kadewasaning akal, pikiran,
rasionalitas, utawa intelektual
(laku
c. Babagan karakter lan perilaku kang becik
utama), kanthi tuladha Panembahan Senopati
d. Ngajarake babagan telung nilai kang bisa
ngangkat drajate manungsa, yaiku pangkat,
bandha, lan kapinteran (wirya harta winasis).
e. Ngajarake telung prakara kang dadi cagaking
panguripan, yaiku lila yen kelangan, sabar
nalika entuk pacoban, lan nrima ing pandum
pasrah sumarah marang Allah SWT.
f. Ngedohi sipat angkara murka, yaiku nesu kang tanpa
alesan (kareme anguwus-uwus, uwose tan ana, mung
janjine muring-muring), nutupi kaluputane dhewe
g. Manungsa kang luhur bebudene iku seneng mapan
ing papan sepi (tuman tumanem ing sepi), reresik
jiwa (masah amemasuh budi), uga tansah nglakoni
kuwajibane, asipat ruruh, lan gawe seneng atining
liyan.
7. Gunane tembang macapat