BAB 4

KESIHATAN
MANUSIA

SAINS TINGKATAN 2 KSSM

OLEH CIKGU HENRY JAMES PASAN
SMK TEMENGGONG DATUK LAWAI JAU
4.1 PENYAKIT
BERJANGKIT
DAN PENYAKIT
TIDAK
BERJANGKIT
PENYAKIT BERJANGKIT DAN
PENYAKIT TIDAK BERJANGKIT

• Penyakit merupakan keadaan fizikal,

mental dan sosial seseorang yang berada
pada keadaan yang tidak normal sehingga
menyebabkan ketidakselesaan.
 • Penyakit berjangkit disebarkan oleh
PATOGEN
BAGAIMANA • PATOGEN ialah mikroorganisma yang
PENYAKIT menyebabkan panyakit seperti bakteria ,
virus, kulat, protozoa dan cacing
BERJANGKIT
• Patogen dipindahkan daripada seorang
DISEBARKAN?
mangsa kepada mangsa lain melalui
VEKTOR dan medium seperti air, udara
dan sentuhan
 Penyakit bawaan
AIR
• Penyakit bawaan air disebabkan oleh
penggunaan air yang tercemar
• Antara punca pencemaran air ialah
bahan kimia berbahaya seperti nitrat
daripada aktiviti pertanian dan besi
daripada aktiviti perindustrian serta
mikroorganisma daripada najis
manusia
• Contoh penyakit bawaan air ialah
disentri ameba, kolera, demam
kepialu dan polio
 • Mengurus sampah dengan baik
Langkah –langkah • Memasak air dan makanan
mencegah penyakit dengan sempurna

bawaan air • Membina tandas dengan sanitasi

yang baik
• Mengamalkan amalan
membasuh tangan sebelum
makan
PENYAKIT BAWAAN UDARA
 • Pemindahan patogen boleh terjadi
semasa memyentuh pesakit dan
berkongsi peralatan dengan
pesakit seperti tuala dan pakaian
• Contoh penyakit berjangkit
melalui sentuhan adalah kurap,
kudis buta, panau dan demam
campak
• Penyakit seperti gonorea dan sifilis
berjangkit melalui hubungan seks.
PENYAKIT BERJANGKIT • Virus HIV pula disebarkan melalui
MELALUI SENTUHAN pemindahan darah, perkongsian
jarum suntikan dan hubungan
seks.
PENYAKIT
BERJANGKIT
MELALUI
VEKTOR
Mekanisme Menghalang Penularan
Penyakit Berjangkit
• Terdapat 3 peringkat
o Peringkat Primer
o Peringkat Sekunder
o Peringkat Tertier
 • Meningkatkan tahap
kesihatan

Peringkat • Mendapatkan imunisasi

• Membuat pemeriksaan
PRIMER kesihatan secara berkala
• Menjalani gaya hidup sihat
seperti mengamalkan
pemakanan seimbang
Peringkat
SEKUNDER
• Menghalang jangkitan
penyakit secara aktif dan
pasif iaitu members
rawatan kepada pesakit
dan kuarantin pesakit
 Peringkat
TERTIER
• Mengawal pembiakan vektor
dengan memusnahkan tempat
perlindungan vektor.
• Membunuh vektor melalui
semburan
• Mengenakan tindakan undang-
undang terhadap penjual
makanan yang menjual makanan
kotor
4.2
PERTAHANAN
BADAN
BARISAN PERTAHANAN PERTAMA
 Barisan Pertahanan
PERTAMA
• KULIT
o PELUH dan SEBUM yang dirembeskan oleh kulit
mengandungi lisozim yang memusnahkan bakteria

• MEMBRAN MUKUS
o Jika mikroorganisma masuk melalui lubang hidung , lapisan
MUKUS akan memerangkap mikroorganisma dan
menggumpalkannya . Silia pada permukaan salur
pernafasan akan menolak pertikel-partikel tersebut keluar
o Jika makanan yang kita makan tercemar dengan
mikroorganisma, asid hidroklorik di dalam perut akan
memusnahkannya
BARISAN
PERTAHANAN
KEDUA
(FAGOSITOSIS)
Barisan Pertahanan
KEDUA
• FAGOSITOSIS
o Sekiranya terdapat patogen
yang melepasi barisan
Pertahanan Pertama dan masuk
ke dalam sistem darah, sel-sel
darah putih akan bertindak
secara FAGOSITOSIS dengan
menelan dan mencerna
patogen menggunakan enzim
 BARISAN
PERTAHANAN
KETIGA
Barisan Pertahanan KETIGA
• Patogen yang berjaya melepasi barisan
Pertahanan kedua, akan berdepan dengan
barisan Pertahanan ketiga
• Barisan Pertahanan ketika melibatkan sistem
keimunan badan, iaitu penghasilan ANTIBODI
apabila terdapat patogen memasuki badan.
• Keimunan ialah keupayaan sistem badan untuk
melawan patogen sebelum badan dijangkiti
• Antibodi ialah protein yang dihasilkan oleh sel
darah putih ke dalam aliran darah sebagai
gerak balas terhadap antigen.
• Antigen ialah jasad asing yang merangsang
penghasilan antibodi
 KEPENTINGAN
IMUNISASI
• Imunisasi ialah program
pencegahan penyakit tertentu
dengan memasukkan vaksin
kepada bayi, kanak-kanak dan
orang dewasa
• Vaksin adalah antigen yang telah
dilemahkan atau mati yang
disuntik ke dalam badan bagi
meningkatkan penghasilan
antibodi
 Punca Keimunan
Lemah

• Mengalami tekanan
emosi
• Tidak mendapat rehat
dan tidur yang mencukupi
• Merokok dan mengambil
minuman alkohol
• Obesiti
• Beriadah
• Makan makanan
berkhasiat
• Menjalani pemeriksaan
secara berkala
• Menjaga kebersihan diri

Amalan yang menguatkan

sistem keimunan
Rujukan : Buku Fokus Visual Pelangi