INSTITUT KEMAHIRAN BELIA NEGARA JITRA

KEPIMPINAN 2
(UHP 2221)
EN. MOHD FARIZAN BIN ARSHAD
EN. MUHAMMAD BIN YUSOFF
PN. NORHIDAYAH BINTI ZAKARIA

PECAHAN MARKAH SUBJEK

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)
PROGRAM KESUKARELAAN = 30%
UJIAN 1 DAN 2 = 20 %
KEHADIRAN = 10 %
PEPERIKSAAN AKHIR = 40 %

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

ISI KANDUNGAN

BIL

TAJUK / MODUL

MUKA
SURAT

SUKATAN PELAJARAN
KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 1 :
KOMUNIKASI

MODUL 2 :
PENGURUSAN ORGANISASI

24

MODUL 3 :
KESUKARELAAN

52

MODUL 4 :
JATIDIRI DAN KESUKARELAAN

59

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

MODUL

TOPIK

SUB TOPIK

- Jenis-jenis
Komunikasi
1.1Komunikasi - Teknik
Mengendali
Majlis

- Pengendalian
Mesyuarat dan
Minit
Mesyuarat
2.1Pengurusan
- Pengurusan
Organisasi
Surat Rasmi
- Fail dan
Pengurusan
Fail

- Memahami
masyarakat
setempat.
- Badan/ NGOs
Antarabangsa

3.1
Kesukarelaan

- Perpaduan
Negara
- Memahami
4.1Jati Diri Dan
Perlembagaan
Patriotisme
Negara
- Tokoh dan
Pejuang
Kemerdekaan

JUMLAH
JAM

KAEDAH
PENYAMPAIAN

KAEDAH
PENILAIAN
(A/B/C/D/E)

2
2

Ceramah
Nota
Lakonan
LDK
Latihan
Individu

Kuiz
Ujian
Tugasan
Laporan

2
2
2

Ceramah
Nota
Amali

Kuiz
Ujian
Tugasan
Laporan

2
2

Ceramah
Nota
Amali

Kuiz
Ujian
Tugasan
Laporan

2
2
2

Mini Kuliah
Perbincangan
Perbahasan
LDK
Ceramah
Tokoh
Kajian
Perpustakaan
Tayangan
Video

Kuiz
Ujian
Tugasan
Laporan

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

SILIBUS
TAHAP DUA

BIL

MODUL

TOPIK

1.

MODUL 1
KOMUNIKASI

1. Jenis-jenis
Komunikasi
2. Teknik
Mengendali
Majlis

2.

MODUL 2
PENGURUSAN
ORGANISASI

3.

MODUL 3
KESUKARELAAN

1. Pengendalian
Mesyuarat
dan Minit
Mesyuarat
2. Pengurusan
Surat Rasmi
3. Fail dan
Pengurusan Fail
1. Memahami
masyarakat
setempat.
2. Badan/
NGOs
Antarabangsa

4.

MODUL 4
JATI DIRI DAN
PATRIOTISME

1. Perpaduan
Negara
2. Memahami
Perlembagaan Negara
3. Tokoh dan
Pejuang
Kemerdekaan

JUMLAH
SINOPSIS
JAM
4
1. Meningkatkan
kemahiran
komunikasi dan
perhubungan awam.
2. Memberi kemahiran
dalam pengurusan
majlis rasmi.
6
1. Meningkatkan
pengurusan
organisasi melalui
sistem pengendalian
mesyuarat, suratmenyurat dan fail
yang bersistematik.
4

1. Mengenali dan
menyemaikan sikap
kesukarelaan serta
sayang kepada
masyarakat
setempat.
2. Mengenali NGOs
setempat dan
peringkat
antarabangsa.
1. Menghargai dan
menghayati falsafah
kenegaraan dan
memahami
kepentingan institusi
perlembagaan serta
sumbangan para
pejuang dan negarawan.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

RUJUKAN DAN BAHAN BANTUAN PEMBELAJARAN

1) Surat, Minit Mesyuarat, Dokumen Perniagaan dan Laporan, Penulis:
Samsudin Wahab(2008), Penerbit: PTS Professional Publishing Sdn. Bhd.
2) Langkah-langkah Penubuhan Penubuhan Persatuan Belia, Kementerian
Belia dan Sukan Malaysia Dengan Kerjasama Majlis Belia Wilayah
Persekutuan, Kuala Lumpur.
3) Modul Dan Panduan Mengejar Bengkel Pengurusan Pertubuhan Belia
Peringkat
4) Daerah, Cawanagan Pembangunan Kepimpinan Dan Sahsiah, Jabatan Belia
dan Sukan Negara, Kementerian Belia dan Sukan Malaysia.
5) Menulis Surat Rasmi & Perniagaan Dengan Contoh-contoh, Penulis: Ibrahim
Ismail (2006), Penerbit: Golden Book Centre Sd. Bhd.
6) Perintah-perintah Am dan Arahan Pentadbiran (Hingga 10 Februari 2001)
7) Arahan Perhidmatan Awam, Penerbit: International Law Book Services,
Kuala Lumpur.
8) Menjadi Sukarelawan Penyusun buku : Dr. Azizan Bahari, Penerbit : Qarya
Sdn. Bhd. (2006)
9) Menghayati Kerja Sukarela Penyusun buku : Dr. Azizan Bahari, Penerbit :
Qarya Sdn. Bhd. (2005)
10)INTAN 1980 Negara Kita
11)INTAN 1991Malaysia Kita
12)INTAN 1993 Masyarakat Majmuk dan Masalah Perpaduan (Negara Kita)

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 01 :
KOMUNIKASI

DEFINISI KOMUNIKASI
INTERPERSONAL
(ANTARAPERORANGAN)
Proses komunikasi antara individu
(lebih dari seorang individu). Proses
komunikasi diantara seseorang
dengan seseorang yang lain atau
antara manusia yang berlaku
apabila ia berinteraksi secara
serentak dengan pihak lain dan ia
mempengaruhi di antara satu sama
lain dan pada kebiasaannya ia
bertujuan untuk mengurus
perhubungan (Beebe Et Al : 1999).

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Prinsip-prinsip Komunikasi Interpersonal

(Antaraperorangan)

PRINSIP
1

Perhubungan interpersonal adalah salah satu

sistem dan proses

PRINSIP
2

Perhubungan interpersonal menekankan

kandungan mesej dan perasaan

PRINSIP
3

Perhubungan interpersonal adalah dikawal oleh

sistem sosial

PRINSIP
4

Perhubungan interpersonal mengenalpasti

peranan yang dijangkakan

PRINSIP
5

Pujian, simentri dan selari di dalam perhubungan

interpersonal

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Berpengetahuan
Penyampai mengetahui
bagaimana komunikasi
berlaku

Berkemahiran
Tahu bagaimana
untuk menukar
pengetahuan kepada
tindakan

memahami komponen,
prinsip, peraturan dan
proses komunikasi

Bermotivasi
Bermotivasi untuk
menggunakan
pengetahuan dan
berkemahiran

5 Strategi Untuk
Meningkatkan
Komunikasi
Interpersonal

Fleksibel
Kepelbagaian

menilai setiap
situasi dan
menyesuaikan
setiap tingkahlaku

10

Memerlukan
kepelbagaian
kemahiran

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Tarikan Dalam
Perhubungan Interpersonel/
Antaraperorangan

Tarikan Fizikal
Similarity
(Kesamaan)

Saiz, ketinggian, gaya

rambut

Complementary
Needs

Personaliti, nilai dan

minat yang sama

Proximity

Kawalan, penerimaan dan

kemesraan

Orang yang hampir dengan

kita

Kredibiliti,
Kecekapan
Dan
Berkarisma
Berkemahiran,
berpengetahuan,
berpengalaman

11

Kita Sukakan
Seseorang Yang
Sukakan Kita
Kita akan lebih tertarik
dengan individu yang suka
menghargai kita sebagai
individu yang memberikan
penilaian positif pada
tingkah laku kita.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Relationship
Potential
Kita lebih tertarik untuk
berhubung dengan
seseorang yang boleh
memberikan outcome
value yang lebih tinggi

Kemahiran Mendengar (listening) :

Unsur Penting Dalam Komunikasi
Interpersonal

Mendengar Listening adalah proses

yang kompleks yang digunakan untuk
memberi makna kepada apa yang kita
dengar.
Ianya berbeza dengan Hearing yang
merupakan proses fisiologikal untuk
Rekod suara.

12

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Aktiviti Yang Terlibat

Dalam Kemahiran Mendengar
Pemilihan

Layanan / Perhatian

Untuk mendengar, kita mesti

memilih suara / bunyi mana yang
akan menerima perhatian kita.

Kefahaman / Memahami
Ia merupakan proses memberi
makna kepada bunyi yang kita
pilih dan berikan perhatian. Kita
akan lebih mudah memahami jika
apa yang kita dengar itu dapat kita
kaitkan dengan sesuatu yang
telah kita ketahui sebelumnya.

Mengingat
Mengimbas kembali maklumat.
Ruang untuk sistem memori
jangka pendek sangat terhad
manakala Ruang untuk sistem
memori jangka panjang lebih luas.
Kita akan mengingat perkara yang
lebih signifikan kepada kita
sahaja.

13

Perhatian kita boleh berubah

dengan cepat. Kita boleh memberi
perhatian kepada satu bunyi dan
kemudian berubah kepada bunyi
yang lain pula.
Kita lebih beri perhatian kepada
bunyi atau mesej yang boleh
memenuhi kehendak kita atau
konsisten dengan apa yang kita
fikir, kita sepatutnya fokus.

Respon/ Maklumbalas
Komunikasi interpersonal adalah
transactive. Ia melibatkan keduadua percakapan dan responding.
Kita respon memberi isyarat
bahawa kita faham mesej mereka.
Respon boleh jadi dalam bentuk
non-verbal mengangguk kepala
atau verbal dengan menanya
soalan mengesahkan bahawa
kita faham mesej tersebut.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Fokus Kepada
Agenda Personal

Gangguan Emosi
Fikiran yang tidak
berfokus atau tidak
memberi perhatian

Maklumat Terlalu
Banyak
Mendengar secara
terpilih
Mengenakan syarat
atau amaran
sebelum
berkomunikasi
Tidak ada
kepercayaan atau
membuat
penyiasatan

14

Bersifat autokratif,
iaitu suka memberi
arahan dalam
proses
penyelesaian
masalah.

Halangan
Kepada
Pendengara
n
Kadar Ucapan VS
Kadar Fikiran
Pengucap
mengunakan
bahasa yang
terlampau tinggi
daripada pemikiran
penerima. Contoh :
Ceramah diberikan
menggunakan gaya
bahasa yang tinggi
kepada golongan
petani

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Mengkritik
Pengucap
Suka mengkritik dan
menyindir
Suka mencela atau
menyampuk

Gangguan Luaran
Seperti kebisingan dan
lain-lain

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 01 :
KOMUNIKASI
(TEKNIK MENGENDALIKAN MAJLIS)

DEFINISI MAJLIS

Sesuatu aktiviti yang dirancang

dengan cara sistematik oleh
sesorang individu atau beberapa
orang individu tertentu yang berupa
satu persembahan, majlis, seminar,
pertunjukkan atau pertandingan yang
terbatas fungsinya dan diadakan bagi
mencapai satu objektif yang
berfaedah kepada individu,
kumpulan individu tertentu ataupun
masyarakat.

16

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Jenis-Jenis Majlis/ Acara

Acara Dalaman
Merujuk kepada penyertaan di kalangan ahli-ahli organisasi
penganjur sendiri.
Contoh : seminar dalaman, latihan dalaman, jamuan tahunan
dalaman
Tidak melibatkan peserta dari cawangan lain.
Acara Terbuka
Merujuk kepada skop penglibatan peserta yang tidak terhad
kepada pekerja dalaman atau pelajar-pelajar sesebuah institusi
sahaja.
Lebih merujuk kepada kelompok masyarakat yang berada di bawah
satu kawasan yang sama, umur yang sama atau memenuhi aspek
yang sama dalam hal-hal tertentu.
Acara Peringkat Kebangsaan
Memerlukan penglibatan atau penyertaan dari berbagai-bagai
negeri.
Acara-acara biasanya melibatkan penyertaan banyak negeri

Acara Peringkat Antarabangsa

Acara peringkat antarabangsa biasanya bercorak sukan,
kebudayaan, kempen-kempen pelancongan, mesyuarat Ketuaketua Negara serta lain-lain agenda yang melibatkan penyertaan
daripada beberapa Negara tertentu. Malaysia pernah terlibat
dengan penganjuran Sukan Komanwel 1998 dan Pertandingan
Musabaqah Peringkat Antarabangsa di mana peserta yang
menyertai acara tersebut datang dari pelbagai Negara diseluruh
dunia.
17

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

PROTOKOL MAJLIS
Definisi Protokol Majlis
Istilah protokol berasal daripada perkataan
Yunani
(Greek) yang mencantumkan dua kata dasar
iaitu protos yang bermaksud pelekat dan
perkataan kolla yang bermaksud pelekat yang
pertama iaitu, tanda taraf atau status yang
membuktikan kesahihan undang-undang
zaman Yunani.
Dalam konteks Malaysia, protokol dapatlah
dikatakan sebagai peraturan sama ada secara
tersurat ataupun tersirat mengenai tatacara
amalan yang perlu diamalkan dalam
memenuhi agenda kehidupan bermasyarakat

18

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

AMALAN PROTOKOL DALAM

MASYARAKAT
Ucapan Salam
Hendaklah diberikan apabila bertemu
dengan sesorang yang lain, yang muda
patut meyampaikan salam hormat
kepada yang lebih tua.
Sapaan
Sapaan dan bertegur antara satu sama
lain sangat wajar dilakukan dan
diamalkan oleh semua individu, misalnya
dalam adab berbual, adab makan, adab
berpakaian, adab duduk, adab berdiri
dan adab berjalan.
Amalan Protokol Dalam Majlis
Susunan keutamaan
Ketibaan dan kepulangan
Susunan tempat duduk
Tatacara menyambut dan mengiringi
tetamu
Tertib berpakaian
Amalan Protokol Istana
Ketertiban pakaian
Penggunaan bahasa
Cara duduk
Tertib makan
Tertib menghadap raja

19

Amalan Protokol
Antarabangsa
Hubungan luar negeri
Penyampaian surat tauliah
Sambutan pembesar luar
negeri
Pertukaran Hadiah
Majlis jamuan negara

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

CONTOH PROTOKOL PANGGILAN

HORMAT

Gelaran

Rujukan Hormat

Yang di-Pertuan Agong

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Seri

Paduka Baginda Yang di-Pertuan
Agong

Raja Permaisuri Agong

Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka

baginda Raja Permaisuri Agong

Sultan Kedah/ Selangor

Duli Yang Maha Mulia Tuanku

Yang Dipertua Negeri

Melaka

Tuan Yang Terutama

Perdana Menteri
Timbalan Perdana Menteri
Menteri Besar
Ketua Menteri

Yang Amat Berhormat

Menteri
Ahli Parlimen
Ahli Dewan Undangan

Yang Berhormat

Ketua Jabatan

Yang Berusaha

Ketua Polis Negara/ Ketua

Turus Tentera

Yang Berbahagia

20

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Susunan Keutamaan
Dalam Majlis
1. KEDUDUKAN VVIP MENGHADAP
PENTAS

Bilangan
terhad
kepada bilangan
yang kecil ~ 3, 5, 7
dan 9
Susunan
tempat
duduk atas pentas
mengikut susunan
keutamaan
atau
kekananan
Pengukuran
kekananan dikira
dari tengah-tengah

TETAMU /
AUDIENCE
4

Bilangan Ganjil

PENTAS UTAMA

Bilangan Genap

2. KEDUDUKAN VVIP DI ATAS

PENTAS
TETAMU /
AUDIENCE

PENTAS UTAMA

21

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Bilangan yang
ideal ~ 6, 10, 14,
16
Susunan tempat
duduk atas pentas
mengikut susunan
keutamaan atau
kekanan
Pengukuran
kekananan di kira
secara dibahagi
dua

Tindakan-tindakan Bagi
Penganjuran Majlis
Jawatankuasa Kecil

Senarai Semak
Dokumen disediakan
oleh setiausaha atau
sekretariat
mengandungi perkara
yang perlu diambil
tindakan
Mengelak tertinggalnya
perkara-perkara
penting yang perlu
diambil tindakan
Sambutan
Tetamu disambut oleh
Penyambut Tetamu
yang mudah dikenali
Siap sedia dengan
senarai kehadiran
jemputan untuk
semakan
AJK Induk/ Sambutan
turut sama menyambut
tetamu
Tetamu kehormat
disambut oleh tuan
rumah
22

Jemputan
Sediakan senarai
Jemputan megikut
keutamaan

Pakaian
Menghadiri
Majlis
Pakaian istiadat
Pakaian
Kebangsaan
Hitam
Pakaian Kebangsaan
Lounge Suit
Batik
Pakaian Pejabat
Tugas
Penyambut
Tetamu
Menjemput tetamu
masuk ke dewan majlis
Mengiringi dan
menunjukkan tempat
duduk tetamu
Melayan sebarang
pertanyaan tetamu
Menyerahkan buku
aturcara/program
kepada tetamu

Jenis Jemputan
Tentukan Jenis
Jemputan
(Individu,berpasangan
dsb)
Kad Jemputan
Lengkap dengan
maklumat majlis (Nama
Majlis, tarikh, tempat,
masa, Pakaian,
aturcara, peta dan
alamat perhubungan
penganjur)
Aspek-aspek penting
Jemputan
Senarai tetamu
jemputan
Pengedaran kad
jemputan
Pengesahan kehadiran

Bilik Menunggu
Memudahkan
penyelarasan
dan
persediaan dewan
Memperkenal dif yang
akan berada dipentas
Menunggu
tetamu
kehormat (VVIP) oleh
tetamu jemputan (VIP)

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

KRITERIA DAN KUALITI

PENGACARA MAJLIS YANG BAIK
Suara

Tidak Gugup dan

Gagap dalam
percakapan
Kecacatan
Anggota

Jelas,Lantang, senang
difahami
Sebutan yang lancar,
lebih tenang
Tidak cacat anggota/fizikal yang akan
menghadkan pergerakan

Fasih Dalam
Penggunaan
Bahasa

Mahir dan lancar dengan bahasa yang digunakan

dalam acara

Tahu
Menggunakan
Budi Bahasa

Susunan ayat dan bahasa yang digunakan mesra

dan lembut

Sentiasa Bersifat
Sabar

Tenang dalam mengawal majlis

Berpengetahuan

Mempunyai maklumat dan

Tidak Panik

Bijak mengawal keadaan sekiranya berlaku

masalah atau kesilapan

Cergas

Menjadikan majlis lebih segar dan menarik

Tidak Berwatak
Serius
23

Mempunyai maklumat dan

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 02 :
PENGURUSAN
ORGANISASI

PENERANGAN ;
Mesyuarat merupakan salah satu cara
berkomunikasi yang amat berkesan dalam
menyampaikan maklumat
Cara untuk bertukar-tukar maklumat di antara
ahli organisasi, medan perbincangan untuk
mendapatkan keputusan yang sesuai serta
tepat demi kebaikan organisasi dan juga
tempat untuk mendapat maklumbalas
berkenaan persekitaran organisasi

25

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

A. JENIS-JENIS MESYUARAT

1. Mesyuarat Agung
1.1 Mesyuarat yang pada kebiasaannya diadakan tiap-tiap tahun.
1.2 Tujuannya
membaca dan mengesahkan peringatan Mesyuarat
Agung yang lalu,
membincangkan
perkara-perkara
berbangkit
daripadanya,
menerima dan mengesahkan penyata tahunan serta
penyata kira-kira,
melantik
Pegawaipegawai
dan
Ahli-ahli
Jawatankuasa yang baru,
melantik dua orang Pemeriksa kira-kira
membincangkan perkara-perkara lain yang telah
diberitahu kepada Setiausaha Kehormat lima hari
sebelum Mesyuarat Agung itu dijalankan.
1.3 Mesyuarat ini hanya sah dijalankan apabila oleh
1/3 daripada
jumlah ahli pertubuhan atau
organisasi.
1.4 Jawatankuasa hendaklah menetapkan tarikh
Mesyuarat Agung dan memberitahu dengan surat
kepada semua ahli
selewat-lewatnya 14 hari
sebelum Mesyuarat dijalankan.

26

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2. Mesyuarat Jawatankuasa
2.1

2.2

2.3

2.4

Sesebuah organisasi atau pertubuhan perlulah

mengadakan mesyuarat
jawatankuasa sebulan sekali.
Mesyuarat akan dipanggil oleh Setiausaha
organisasi
dengan
mengedarkan
surat
memberitahu berkenaan mesyuarat selewatlewatnya 7 hari sebelum mesyuarat dijalankan.
Mesyuarat hanya sah dijalankan apabila dihadiri
oleh
sekurang-kurangnya
5
orang
Ahli
Jawatankuasa.
Kebiasaannya mesyuarat ini diadakan untuk
membincangkan
hal-hal
pengurusan
dan
pentadbiran organisasi.

3. Mesyuarat Biro
3.1

3.2

3.3

Mesyuarat ini biasanya diadakan untuk

membincangkan berkenaan aktiviti yang akan
diadakan dalam sesebuah organisasi dari semasa
ke semasa.
Pembahagian tugas kepada biro-biro yang telah
dilantik telah dimaklumkan dalam Mesyuarat
Jawatankuasa.
Terdapat beberapa ahli jawatankuasa kecil yang
akan dilantik menganggotai biro tersebut untuk
membantu melancarkan perjalanan serta aktiviti
biro.

4. Mesyuarat Khas

27

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

B. TINDAKAN SEBELUM MESYUARAT

1.

Sebelum mengadakan sesuatu mesyuarat, setiap organisasi

perlu membuat persediaan yang teliti. Pelbagai dokumen
hendaklah disediakan seperti notis dan agenda mesyuarat.
Pada kebiasaannya dokumen tersebut akan disediakan oleh
setiausaha ataupun individu yang dipertanggungjawabkan oleh
pihak organisasi.

2.

Maklumat yang perlu dinyatakan dalam notis mesyuarat ;

2.1.Jenis mesyuarat
2.1.Tempat mesyuarat diadakan
2.1.Tarikh perlaksanaan mesyuarat
2.1.Masa mesyuarat diadakan

3.

Agenda mesyuarat pula adalah senarai tajuk-tajuk yang akan

dibincangkan semasa mesyuarat dijalankan seperti di bawah:
3.1. Ucapan aluan pengerusi mesyuarat
3.2. Pengesahan minit mesyuarat yang lepas (jika ada)
3.3. Perkara berbangkit (jika ada)
3.4. Taklimat atau penerangan program
3.5. Laporan dari unit yang berkenaan
3.6. Hal-hal lain
3.7. Penutup / penangguhan mesyuarat

28

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Rajah A : Format menyediakan notis dan agenda mesyuarat 1

MEMORANDUM
Kepada Pengerusi Persatuan Belia Kampung TM
Daripada Leman b. Amin, Setiausaha Persatuan Belia Kampung TM
Rujukan PBTM/002/1
Tarikh 18 Julai 2008

MESYUARAT PERLANTIKAN JAWATANKUASA KERJA AKTIVITI

SUKANEKA KAMPUNG TM BIL.1/2008

Mesyuarat akan diadakan di Balairaya Kampung TM pada jam 3.00

petang, hari Rabu,

30 Julai 2008.
AGENDA
1. Ucapan aluan Pengerusi
2. Taklimat program
3. Penubuhan Jawatankuasa Kerja
4. Penubuhan Jawatankuasa Kecil
5. Kewangan
6. Hal-hal lain

29

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Rajah B : Format menyediakan notis dan agenda mesyuarat 2

MEMORANDUM
Kepada Pengerusi Persatuan Belia KampungTM
Daripada Leman b. Amin, Setiausaha Persatuan Belia Kampung
TM
Rujukan PBTM/002/2

Tarikh 18 Ogos 2008

MESYUARAT PERLANTIKAN JAWATANKUASA KERJA AKTIVITI

SUKANEKA KAMPUNG TM BIL.2/2008

Mesyuarat akan diadakan di Balairaya Kampung TM pada jam 3.00

petang, hari Rabu,
13 OGOS 2008.
AGENDA
1. Ucapan aluan Pengerusi
2. Pengesahan minit mesyuarat bil.1/2008
1. Perkara Berbangkit
2. Laporan dari ahli jawatankuasa
3. Hal-hal lain

30

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

C. Tindakan Semasa Mesyuarat

1.
2.

Peranan setiausaha semasa mesyuarat sedang dijalankan

amatlah penting.
Tugas-tugas yang perlu dilakukan oleh seorang setiausaha
yang telah dilantik
mencatat kehadiran semua ahli mesyuarat,
mengedarkan kertas kerja yang perlu dibentangkan
semasa mesyuarat kepada semua ahli mesyuarat
mencatat perbincangan, cadangan dan keputusan yang
diperolehi semasa mesyuarat dijalankan.

D. Tindakan Selepas Mesyuarat

Selepas mesyuarat diadakan, setiausaha yang telah
dilantik perlulah menyediakan minit mesyuarat ataupun
laporan hasil keputusan perbincangan yang telah
dipersetujui oleh semua pihak di dalam mesyuarat.

31

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

E. Minit Mesyuarat
1. Minit mesyuarat ialah rekod bertulis berkaitan perkaraperkara yang berlaku semasa mesyuarat diadakan.
2. Catatan yang tepat dan bermanfaat kepada ahli mesyuarat
ataupun kepada mereka yang tidak hadir dengan sebab
munasabah.
3. Minit mesyuarat hendaklah ditulis dalam bentuk laporan
dengan menggunakan istilah bahasa ketiga oleh pelapor
atau setiausaha yang menulis laporan tersebut.
4. Apabila sesuatu minit mesyuarat itu telah siap disediakan,
ianya perlulah disemak semula bagi mengelakkan
sebarang maklumat atau fakta tertinggal.
5. Tindakan yang seterusnya perlu dilakukan oleh setiausaha
adalah menandatangani minit mesyuarat tersebut dan juga
perlu mendapatkan tandatangan daripada Pengerusi
Mesyuarat.
6. Kemudian minit mesyuarat tersebut hendaklah diedarkan
kepada semua ahli mesyuarat termasuklah mereka yang
dijemput ke mesyuarat tetapi tidak dapat hadir dengan
sebab munasabah.
7. Ini bertujuan untuk makluman dan memudahkan tindakan
selanjutnya dapat diambil oleh ahli mesyuarat dalam
tempoh terdekat.
8. Format minit mesyuarat boleh disediakan dalam bentuk
ruangan ataupun bukan bentuk ruangan.

32

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Format Minit Mesyuarat Bentuk Ruangan

MINIT MESYUARAT PERLANTIKAN JAWATANKUASA KERJA AKTIVITI SUKANEKA
KAMPUNG TM BIL.1/2008
TARIKH : 30 JULAI 2008
MASA
: 3.00 PETANG
TEMPAT : BALAIRAYA KAMPUNG TM
KEHADIRAN : Yang dijemput
TIDAK HADIR (DENGAN MAAF) : Yang dijemput tetapi tidak hadir dengan sebab
munasabah
TURUT HADIR : Yang tidak dijemput dan hadir serta mengambil bahagian dalam
perbincangan

BIL

PERKARA

MAKLUMAN /
TINDAKAN

Ucapan Aluan Pengerusi

1.1 Pengerusi mengucapkan terima kasih kepada

Semua

yang hadir.

ahli mesyuarat

1.2 Tujuan mesyuarat kita adalah untuk

berbincang dan mendapat persetujuan..........

Taklimat Program
2.1 Mesyuarat hari ini bertujuan untuk mendapat penjelasan Semua
mengenai Perlaksanaan Aktiviti Sukaneka Kampung TM.
2.2

Aktiviti

tersebut

dicadangkan

pada............di................... dan

untuk

dilaksanakan

penyertaan adalah dari

penduduk Kampung TM.

2.3 Untuk menyempurnakan aktiviti tersebut maka mesyuarat
bertujuan mendapat kerjasama dari hadirin yang dilantik
sebagai Ahli Jawatankuasa........

33

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

ahli mesyuarat

3 Penubuhan Jawatankuasa Kerja

3.1 Mesyuarat memutuskan Jawatankuasa Kerja

adalah sebagaimana berikut:

Pengerusi

JKK

i. Pengerusi - Nama dan Jawatan

ii. Naib Pengerusi - ...................
iii. Setiausaha - ..................
iv. Bendahari - ....................
v. ...........................................
Mesyuarat memutuskan semua Pengerusi JK
Kerja yang dilantik hendaklah membuat garis
panduan tindakan dan seterusnya...........

4 Penubuhan Jawatankuasa Kecil

4.1 Mesyuarat telah bersetuju Jawatankuasa Kecil adalah Pengerusi JK
seperti berikut:

Kecil

i. Urus setia - Nama dan Jawatan ATAU

Jawatan
ii. Protokol - Nama dan Jawatan ATAU Jawatan
iii. Persiapan tempat - ........................
iv. Jamuan - .........................
Mesyuarat memutuskan semua Pengerusi JK
Kecil dikehendaki untuk melantik ahli masingmasing.

34

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

5 Kewangan
5.1 Peruntukan kewangan adalah dari sumbangan ADUN Semua
dan juga dana persatuan sendiri.

ahli
mesyuarat

6 Hal-hal lain
6.1 (Kebiasaannya hal-hal lain adalah perkara-perkara ........................
yang tidak disebut dalam Agenda Mesyuarat)

Mesyuarat ditangguhkan pada jam 4.30 petang dan

mesyuarat seterusnya akan diadakan pada 18 Ogos 2008
(hari) di tempat yang sama.

DISEDIAKAN OLEH :

DISAHKAN OLEH:

(LEMAN B. AMIN)

(JALAL B. ADI)

Setiausaha

Pengerusi

JK Kerja Aktiviti Sukaneka

Tarikh : ............................

35

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

..

Format Minit Mesyuarat Bentuk Bukan Ruangan

MINIT MESYUARAT PERLANTIKAN JAWATANKUASA KERJA AKTIVITI

SUKANEKA KAMPUNG TM BIL.2/2008
TARIKH : 18 OGOS 2008
MASA
: 3.00 PETANG
TEMPAT : BALAIRAYA KAMPUNG TM
KEHADIRAN : Yang dijemput
TIDAK HADIR (DENGAN MAAF) : Yang dijemput tetapi tidak hadir dengan
sebab munasabah
TURUT HADIR : Yang tidak dijemput dan hadir serta mengambil bahagian
dalam perbincangan
(DENGAN KEBENARAN MESYUARAT)
1. Ucapan Aluan Pengerusi
1.1 Pengerusi mengucapkan terima kasih kepada yang hadir.
1.2 Tujuan mesyuarat kita adalah untuk berbincang dan mendapat maklumat
tentang perkembangan terkini status perancangan untuk perlaksanaan
Aktiviti Sukaneka Kampung TM.
Makluman : Semua ahli mesyuarat
2. Pengesahan Minit Mesyuarat bil.1/2008
(Sebelum meneruskan agenda mesyuarat ini, minit mesyuarat yang lepas
perlulah disemak dan disahkan di dalam mesyuarat ini dengan
dicadangkan oleh salah seorang ahli mesyuarat dan disokong seorang
lagi ahli mesyuarat yang lain)

36

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

3. Perkara Berbangkit
(Perkara berbangkit biasanya merujuk kepada perkara yang telah
dibincangkan dalam minit mesyuarat yang lepas dan perlu dibincang
semula dalam mesyuarat seterusnya, jika ada. Contohnya ahli mesyuarat
membangkitkan hal persiapan
tempat kerana pada mesyuarat lepas tidak ada perbincangan berkenaan
penggunaan khemah semasa aktiviti akan dijalankan)
Tindakan : JKK Persiapan Tempat
(atau yang berkaitan dengan perkara yang dibangkitkan)
4. Laporan Dari Ahli Jawatankuasa
4.1 Jawatankuasa Kecil Urus Setia
Pengerusi JKK Urus Setia telah memaklumkan kepada semua ahli
mesyuarat bahawa semua ahli jawatankuasa kecil telahpun dilantik
dan persiapan sedang giat dijalankan.
Makluman : Semua ahli mesyuarat
4.2 Jawatankuasa Kecil Protokol .........
Makluman / Tindakan : ..............................
5. Hal-hal lain
5.1 (Kebiasaannya hal-hal lain adalah perkara-perkara yang tidak disebut
dalam Agenda Mesyuarat)
Makluman / Tindakan : ..................................
Mesyuarat ditangguhkan pada jam 4.30 petang dan mesyuarat seterusnya akan
diadakan pada (tarikh dan hari jika ada).
DISEDIAKAN OLEH :

DISAHKAN OLEH:

(LEMAN B. AMIN)
Setiausaha
JK Kerja Aktiviti Sukaneka

(JALAL B. ADI)
Pengerusi

37

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 02 :
PENGURUSAN
SURAT RASMI

SATU CARA
KOMUNIKA
SI

segala maklumat
yang dikehendaki
boleh dirujuk di
dalam surat yang
ditulis

Penulisan surat juga

bukan hanya untuk
menyampaikan
maklumat kepada pihak
luar organisasi tetapi
juga unit-unit dalam
organisasi

39

APA ITU
SURAT?

Penyediaan surat yang

ditulis dengan gaya
bahasa serta format
yang betul akan dapat
membantu
menyampaikan
maklumat dengan
lebih berkesan

Penulisan
surat terdapat
dalam dua
bentuk iaitu
surat rasmi
dan surat
tidak rasmi.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Dalam sesebuah
organisasi, penulisan
surat adalah amat
penting kerana ia
dapat melengkapkan
urusan perniagaan
yang biasanya
melibatkan dua pihak
ataupun lebih

1. Jenis-jenis Surat
Terdapat beberapa jenis surat yang mempunyai fokus dan
tujuan khusus seperti berikut:
1.1 Surat makluman
1.2 Surat pembetulan
1.3 Surat kompelin / aduan
1.4 Surat pertanyaan
1.5 Surat tempahan
1.6 Surat balasan
2. Format Surat Rasmi
Surat merupakan salah satu alat komunikasi bertulis yang
ditujukan kepada individu atau organisasi. Sebagai individu
yang menulis surat, anda adalah wakil atau penyampai bagi
organisasi anda. Surat yang dihantar membantu penerima
menilai organisasi anda. Kebiasaannya, surat rasmi ditulis
adalah bertujuan seperti berikut:
2.1 Memohon pekerjaan
2.2 Membuat aduan, bantahan ataupun cadangan
2.3 Membuat rayuan
2.4 Membuat jemputan rasmi
2.5 Menempah barangan
2.6 Meminta kebenaran
2.7 Ataupun apa-apa yang melibatkan urusan rasmi

40

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Sebelum menulis sebarang surat kepada individu ataupun organisasi

luar anda perlu ;
1. membuat perancangan terlebih dahulu.
2. Isi kandungan surat yang ditulis perlulah jelas maksudnya dan
mudah untuk difahami oleh si penerima.
3. Penggunaan ayat yang terlalu panjang dan berputar belit akan
menyebabkan si penerima keliru.
Terdapat dua jenis format surat rasmi yang boleh digunakan seperti
berikut:

Format Surat Rasmi 1

a. Nama dan alamat pengirim dan penerima surat ditulis
di sebelah kiri surat
b. Nama dan alamat pengirim dipisahkan dengan nama
dan alamat pengirim oleh satu garisan panjang
c. Tarikh lengkap ditulis sebelah kanan sejajar dengan
baris akhir alamat penerima. Nama bulan ditulis dengan
huruf besar semuanya
d. Panggilan hormat penerima (tuan, puan) ditulis selang
sebaris selepas alamat penerima
e. Tajuk surat yang digariskan di bawahnya ditulis selepas
panggilan hormat. Setiap huruf pada awal perkataan
adalah huruf besar
f. Setiap perenggan dinomborkan kecuali perenggan
pertama dan akhir
g. Tanda tangan, nama dan jawatan ditulis sebelah kiri
surat. Nama ditulis dalam kurungan secara huruf besar
kesemuanya.

41

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Rajah A : Format Surat Rasmi 1

Alamat Penulis
______________________
______________________
______________________
________________________(garis panjang)__________________________
Jawatan /penerima
Alamat (pejabat, sekolah, dsb)

Tarikh : (selari dengan nama negeri)

Tuan/Puan,

Tajuk/Perkara/Hal (Mulakan Perkataan dengan Huruf Besar dan Gariskan)

Menyatakan tujuan (perenggan tiada nombor dan rapat ke sebelah kiri)

2.

(Menyatakan isi-isi ataupun hal-hal yang berkaitan dengan tajuk.

Sampaikan sekurang-kurangnya tiga isi penting, yang berkaitan antara
satu sama lain)

3.

(Menyatakan hal-hal lain yang ada hubungannya dengan hal yang kita
kemukakan, misalnya

alasan yang dapat memungkinkan permohonan

kita dipertimbangkan.)

(Penutup)

Yang benar, (perhatikan pengunaan huruf yang digunakan)

__________________
Nama Penuh (HURUF BESAR)
Jawatan
(Huruf Kecil)
42

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Rajah B :
Surat Rasmi 1

Format

Projek Carigali Minyak Sdn. Bhd.,

13 Jalan SS4B/13,
47301 Kelana Jaya,
Selangor Darul Ehsan.

Encik Badul bin Amran,

No. 311, Taman Bunga,
Johor Darul Takzim.

17 Julai 2008

Tuan,
Mohon Pengesahan Jawatan Sebagai Pegawai Penerangan
Terima kasih di atas permohonan tuan untuk jawatan sebagai Pegawai
Penerangan bagi Projek Carigali Minyak Sdn. Bhd.
2.

Kami telah menerima banyak permohonan untuk jawatan berkenaan. Oleh

itu, pihak kami terpaksa mengambil masa untuk memilih calon-calon yang
layak bagi jawatan tersebut.
3.

Walau bagaimanapun, kami berharap akan dapat menghubungi tuan

dalam masa dua atau tiga minggu lagi.

Sekian, terima kasih.

Yang benar,
(ALI BIN BABA)
Pengarah Projek

43

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Format Surat Rasmi 2

a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.

h.

i.

44

Nama dan alamat pengirim dan penerima surat ditulis di bahagian

atas surat dan dipisahkan dengan satu garisan panjang.
Nombor rujukan ditulis di sebelah kiri dan dijarakkan sebanyak 1.25
dari sisi kiri surat.
Tarikh lengkap ditulis di bawah nombor rujukan.
Nama dan alamat pengirim.
Panggilan hormat penerima (tuan, puan) ditulis selang sebaris
selepas alamat penerima.
Tajuk surat ditulis selepas panggilan hormat. Setiap huruf awal
perkataan adalah huruf huruf besar dan dihitamkan (bold).
Setiap perenggan dinomborkan kecuali perenggan pertama dan
akhir. Isi kedua dalam isi utama dinomborkan dengan nombor
perpuluhan dari nombor isi utama.
Jika ada sambungan isi pada muka surat kedua ataupun seterusnya,
nama syarikat, nombor muka surat dan tarikh perlu diletakkan di atas
sebelah kiri surat untuk rujukan sambungan dari muka surat pertama
atau seterusnya.
Tandatangan, nama dan jawatan ditulis sebelah kiri surat. Nama
ditulis dalam kurungan secara huruf besar kesemuanya.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Nama syarikat / jabatan

LOGO

Alamat
Nombor telefon, nombor faks dan e-mel

________________________________________________________________

Format Surat
Rasmi 2
Mukasurat 1

1.25 Ruj Tuan :

Ruj Kami :
Tarikh
SULIT
Penerima (Nama/Jawatan)
Alamat Penerima
Gelaran (Tuan/Puan/Y.B./Y.Bhg...)
Tajuk Surat:

Kata-kata pendahuluan ataupun pengenalan isi surat

Isi surat:
2. .........................................................................................................
2.1 ...............................................................................................
2.1.1 ................................................................................

3. .............................................................................................
3.1 ...................................................................................................
3.1.1 ............................................................................................

45

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Format Surat Rasmi 2

Mukasurat 2

Nama syarikat
No. Muka surat
Tarikh

Harapan
Kata penutup
Slogan
Ungkapan kesetiaan (Yang benar/Yang menurut perintah)
T.Tangan ........................
(Nama ............................)
Jawatan
s.k :

46

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Syarikat Ali Baba,

No. 111, Jalan Harimau,

12345 Johor Darul Takzim.

Tel: 06-9876543

Fax: 06-9876542

E-mel:Ali_Baba.com

_______________________________________________________________________
Ruj Tuan :
Ruj Kami : ABC / 4 / 2008
17 Julai 2008

Contoh Surat Rasmi

2
Mukasurat 1

BERDAFTAR
Encik Bujang b. Mesra,
Pengurus,
Syarikat Main-main,
123, Jalan Kumbang,
34567 Kuala Lumpur.

Tuan,
BAYARAN KADAR PENGHANTARAN BAR
Terima kasih di atas cek yang kami terima minggu lalu bagi pembelian dua buah
mesin pencetak Anon.
2. Untuk makluman tuan, baru-baru ini pihak kerajaan menaikkan kadar cukai
menghantar barang-barang antara negeri di Malaysia dan kesan daripada

tindakan ini menyebabkan pihak kami terpaksa menanggung beban kos

penghantaran

yang

tinggi.

Pihak

kami

cuba

sedaya

upaya

tidak

membebankan pelanggan disebabkan kos yang bertambah ini. Tetapi usaha

ini hanya menyebabkan jumlah keuntungan kami semakin tipis.
3. Pihak kami tidak mempunyai pilihan lain selain memaklumkan kepada
pelanggan berkenaan perubahan kos penghantaran bagi barang-barang yang

47

dihantar. Walau bagaimanapun,

tidak
ada kos
tambahan yang dikenakan bagi
KEPIMPINAN
2 (UHP
2221)
menghantar pesanan sekitar kawasan Lembah Klang dan Selangor.

Syarikat Main-main
Mukasurat 2
17 Julai 2008

4.

Contoh Surat
Rasmi 2
Mukasurat 2

Kami harap perubahan ini tidak memberi apa-apa kesan ke atas

hubungan perniagaan kita yang terjalin sejak sekian lama. Sebagai rakan niaga lama,
kami menghargai kerjasama dan sokongan yang diberikan oleh pihak tuan.
5.

Sekiranya tuan menghadapi apa-apa masalah berhubung dengan

kenaikan kos penghantaran ini, sila hubungi kami dengan kadar segera. Kami pasti
masalah ini dapat di atasi dengan cara yang baik. Dilampirkan satu salinan kadar
penghantaran yang dicadangkan oleh pihak kerajaan bagi rujukan tuan.

Sekian, untuk makluman dan tindakan pihak tuan seterusnya.

Yang benar,

(ALI BIN BABA)

Pengurus,
Syarikat Ali Baba.

Lampiran
s.k: Encik Man Kidal, Pengurus Penghantaran

48

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

3. Menulis Surat

Tajuk dan
tujuan
surat
ditulis

Tajuk surat memainkan peranan yang penting di

dalam menyampaikan mesej yang penulis
kehendaki. Ianya merupakan gambaran awal tujuan
surat berkenaan ditulis. Penulis perlulah berhati-hati
apabila memilih tajuk surat yang hendak ditulis bagi
menyesuaikan dengan mesej yang hendak
disampaikan kepada penerima.

Penulis perlu tahu kepada siapa surat tersebut

hendak diserahkan. Penulis perlu mendapatkan
segala maklumat mengenai penerima atau
perniagaan mereka. Ini dapat membantu penulis
untuk menulis surat dengan lebih berkesan.

Isi
kandungan
surat

Penulis perlulah memberikan maklumat atau fakta

yang betul dan tepat. Isi kandungan surat adalah
merupakan lanjutan daripada tajuk atau
pengenalan surat yang telah ditulis terlebih
dahulu. Menyusun idea dan ayat perlulah berhatihati supaya tujuan surat difahami dengan jelas dan
logik. Gunakan perkataan-perkataan yang mudah
dan ayat-ayat yang pendek tetapi baik serta
berbahasa supaya dapat menyatakan mesej
dengan mudah dan jelas.

Penutup surat perlulah relevan dengan seluruh

kandungan surat. Kebiasaannya pada perenggan ini
tidak banyak maklumat ataupun ulangan fakta perlu
diberikan. Memadai dengan satu ayat lengkap bagi
menutup fakta dan tujuan surat tersebut ditulis.
49

Penerima
surat

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

Penutup
surat

4. Mengirim Surat

Sebelum mengirim atau menghantar sebarang surat atau dokumen

kepada mana-mana organisasi ataupun individu, ada beberapa perkara
yang perlu diberi perhatian dan diambil tindakan oleh penulis atau
pengirim. Di antaranya ialah:
4.1 Menyemak semula surat untuk elak sebarang maklumat tertinggal,
tersalah ejaan dan alamat yang dicatat adalah betul
4.2 Surat telah pun ditandatangan kecuali surat yang dicetak secara
elektronik yang tidak memerlukan tandatangan
4.3 Lampiran yang berkaitan telah dikepilkan bersama dan sentiasa
pastikan kedudukan surat berada di atas lampiran
4.4 Menyimpan satu salinan surat tersebut dalam rekod untuk rujukan
pengirim ataupun organisasi pada masa akan datang
4.5 Saiz sampul surat yang akan digunakan hendaklah bersesuaian
4.6 Alamat yang ditulis atas sampul surat hendaklah sama seperti
yang ditulis pada surat
4.7 Klasifikasikan surat ikut kesesuaian surat yang dikirim seperti
SULIT, DILARANG MELIPAT, PERIBADI, SEGERA dan lainlain. Pernyataan ini perlulah ditulis di bahagian atas kiri sampul surat

50

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

CARA PENGHANTARAN

Memilih cara penghantaran surat juga memainkan

peranan penting.
Sebelum mengirim atau menghantar surat, penulis
atau pengirim hendaklah mengenalpasti cara yang
sesuai untuk menghantar surat yang telah ditulis.
Pengirim
juga
perlulah
mengenalpasti
perkhidmatan pos yang benar-benar cepat dan
cekap bagi memastikan surat ataupun dokumen
yang dikirim sampai kepada penerima tepat pada
waktunya.
Di antara jenis penghantaran yang boleh digunakan
adalah seperti pos biasa, surat berdaftar, pos laju
dan pos ekspres.
Jika sekiranya surat yang hendak dikirim
merupakan surat yang penting dan memerlukan
tindakan segera oleh pihak penerima, maka
pengirim bolehlah menggunakan perkhidmatan
surat berdaftar, pos laju ataupun pos ekspres.
Ketiga-tiga jenis perkhidmatan penghantaran ini
membolehkan pengirim membuat tuntutan kepada
pihak perkhidmatan pos sekiranya surat ataupun
dokumen yang telah dikirim hilang ataupun tidak
sampai ke destinasinya.
Surat tersebut juga boleh dihantar oleh pengirim
sendiri dengan tangan sekiranya alamat penerima
adalah berhampiran dengan tempat kediaman atau
organisasi pengirim.
51

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 03 :
KESUKARELAAN

FAEDAH-FAEDAH
BERSUKARELA
Walaupun kerja sukarela menekankan kepada sumbangan
seseorang sukarelawan kepada pihak / golongan sastera
dan masyarakat, terdapat pelbagai kaedah yang boleh
dimanfaati oleh seseorang yang terlibat dalam kerja
sukarela. Faedah-faedah ini meliputi hal-hal pembangunan
diri, kemajuan kerjaya, kehidupan sosial, serta pemaknaan
kehidupan / kewujudan seseorang.

FAEDAH-FAEDAH
YANG DIPEROLEHI
INDIVIDU :-

Kepuasan Diri
Hidup Bermakna
Maklumat Dan
Pengetahuan
Kemahiran Dan Kebolehan
Baru
Mendapat Pengalaman
Peluang Melawat /
Melancong
Kenalan Baru
Bangga Kerana Dapat
Menyumbang
Peluang Membentuk
Rangkaian Baru
Pengiktirafan Atau
Penghargaan
53

FAEDAH
KESUKARELAAN
KEPADA
MASYARAKAT :Menjimatkan kos kerajaan
Menjana modal sosial
(social capital)
Memantapkan proses
demokrasi
Tadbir urus yang lebih baik
(good governans)
Mewujudkan peluang
pekerjaan yang banyak
Menanam semangat
patriotisme

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2) JENIS PERTUBUHAN DAN AGENSI SEKTOR SUKARELA

Kerja atau kegiatan sukarela terdapat dimana-mana, iaitu dengan
kumpulan, dengan persatuan (peringkat akar umbi) di dalam komuniti
ditempat seseorang bekerja dan sebagainya.
Di sinilah kegiatan-kegiatan yang melibatkan penyataan sumbangan atau
perkongsian, serta jalinan persahabatan, kerjasama dan interaksi yang
bermakna dikalangan mereka yang terlibat.
Di negara kita terdapat lebih 30 000 badan sukarela yang berdaftar.
Kebanyakkannya dikatakan tidak aktif, atau dalam keadaan hidup segan
mati tak mahu.
Peluang-peluang kerja sukarela yang lebih banyak, tersusun dan terarah
lazimnya terdapat dengan pertubuhan dan agensi sukarela yang lebih
mantap kedudukannya.
Pertubuhan atau agensi inilah yang mengadakan program-program atau
skim-skim sukarela yang mudah dimafaatkan oleh mereka yang terlibat.
Beberapa jenis pertubuhan atau agensi dalam sektor sukarela yang
dimaksudkan itu ialah:1) Persatuan (association) yang ditubuhkan di bawah
Akta Pertubuhan 1966
a) Pemadam
b) Pengasih
c) Kawasan Rukun Tetangga
d) Jiran muda
2) Akta Pertubuhan Dan Pembangunan Belia 2007
a) Persatuan-persatuan belia yang didaftarkan dibawah APBB
3)

Akta Pembangunan Sukan 1997

a) Persatuan-persatuan Sukan dan Rekreasi yang didaftar dibawah
akta ini

4)

Pertubuhan atau syarikat yang ditubuhkan dibawah Akta Syarikat

1965
a) Pertubuhan atau syarikat ini bukan bertujuan untuk mencari
keuntungan dan
menjalankan program / kegiatan sukarela.
Contohnya : Yayasan Salam.

54

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

5)

Pertubuhan beruniform
a)Persekutuan Pengakap
b)Lions Club
c)Persatuan Pandu Puteri
d)Persatuan Bulan Sabit Merah
e)Persatuan St. John Ambulans
f)Briged Putera
g)Briged Puteri
h)Pandu Puteri
i)Puteri Islam

6)

Pusat / rumah pemulihan dan kebajikan

Pertubuhan atau pusat jenis ini menyediakan kemudahan-kemudahan
tertentu untuk merawat, memulih atau menjaga kebajikan penghunipenghuni seperti anak-anak yatim, warga tua, golongan OKU (orang
kurang upaya), pelarian, perang- konflik politik, mangsa ketagihan
dadah, mangsa keganasan (rumah tangga, seksual), pengidap penyakit
berbahaya / berjangkit dan sebagainya. Biasanya pertubuhan atau pusat
sebegini diwujudkan dibawa kementerian atau jabatan tertentu, atau
dibawah pertubuhan, atau dibawah yayasan kebajikan khas dan sendiri.

7)

Agensi atau badan bersukarela diluar negeri

Agensi dan badan ini mengalakkan dan menguruskan sukarelawan
untuk dihantar keluar negeri bagi pelbagai tujuan khidmat sukarela.
Contohnya : MERCY, AMAN Malaysia dan sebagainya.

8)

Jabatan atau bahagian atau agensi di bawah kementerian

Kementerian / Jabatan Ini Mengalakkan, Memantau, Merekrut
Sukarelawan Dan Sentiasa Mengadakan Perhubungan Dengan
Sukarelawan.
Contoh Kementerian Dan Jabatan Tersebut Ialah :
Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga Dan Masyarakat
Kementerian Belia Dan Sukan
Kemnterian Perdagangan Dalam Negeri Dan Hal Ehwal Pengguna
Kementerian Kebudayaan Keseniaan Dan Warisan
Jabatan Perpaduan Dan Intergrasi Nasional

55

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

3) CABARAN DAN HALANGAN

Setiap sukarelawan harus sedar bahawa terdapat juga

pelbagai cabaran dan halangan dalam kerja sukarela dan dia
perlu sentiasa menghadapi cabaran atau halangan ini.
Cabaran atau halangan ini boleh mempengaruhi sikap dan
semangat, kerja dan prestasi, dan juga kemampuan
seseorang untuk terus berkongsi / memberikan khidmat
Sesuatu cabaran dan halangan itu boleh berpunca dari
dalam diri sukarelawan sendiri atau mungkin datang dari luar
seperti :Dikalangan ahli keluarga
Teman pasangan hidup
Kekasih
Sanak saudara
Kawan sekerja
Majikan
Sikap masyarakat
Rakan-rakan sukarelawan
Pertubuhan atau agensi sukarelawan
Dasar
Undang-undang
Peraturan pihak berkuasa

56

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

JENIS CABARAN DAN HALANGAN

Sikap dan perasaan rendah diri (inferior complex)

Kekurangan kemahiran diri
Sukar menyesuaikan diri dengan keadaan diri, orang, pertubuhan
dan tempat.
Masalah kewangan peribadi
Tekanan materialisme (pilihan antara kerja sukarela dengan kegiatan
yang mendatangkan ganjaran material)
Tiada kemampuan untuk bertahan- lemah semangat, kurang
kekuatan dalaman dan mudah kecewa
Kekurangan sokongan (keluaraga / pasangan hidup / kekasih /
rakan)
Tekanan pekerjaan (urusan rasmi, sikap majikan / bos)
Masalah politik dalaman pertubuhan
Isu-isu persaingan (untuk pengiktirafan) dan sikap cemburu sesama
sukarelawan
Campur tangan pihak luar
Kelemahan pengurusan dan kepemimpinan pertubuhan / agensi
Risiko dan bahaya kerja
Masalah disekitar dasar, undang-undang atau peraturan pihak
berkuasa
Persepsi, sikap dan nilai masyarakat
Kesukaran mendapatkan khidmat sukarelawan tulen
Masalah mendapat pembiayaan program kesukarelaan
Kerja kesukarelaan yang tidak popular. Kerjayanya kurang menarik
Tiada kemahiran, pengetahuan dan motivasi tertinggi
Ketiadaan rangkaian kerja yang mantap dan sistematik
Tiada ganjaran, pengiktirafan dan visi kesukarelaan
Kelemahan dalam menguruskan persatuan
Pembaziran masa, kos pengorbanan tinggi dan karenah birokrasi

57

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

RAJAH : MENGATASI HALANGAN

KESUKARELAAN

DIRI

KUMPULAN

PROAKTIF
TERUS
BELAJAR
AMALKAN
KECERGASAN
GANJARAN DI
AKHIRAT

SETIA
BERSAMA
RAKAN MUDA
AMALKAN
NILAI-NILAI
MULIA
PEMIMPIN
BERKESAN
DINAMIKA

KUMPULAN
DIRI

MASYARAKAT
ORGANISASI

KELUARGA

KELUARGA
ORGANISASI
BERSIFAT
MENDAFTAR
MENERIMA
KRIKTIKAN
MAHIR DALAM
POSDRB
PROGRAM
KESUKARELAAN
CERIA

58

MASYARAKAT
DASAR
KESUKARELAAN
MODEL KELUARGA
TERBAIK
MEMBERI
PENGANUGERAHA
N
BUDAYA
KESUKARELAAN

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

BERSIFAT
PENYAYANG
MODEL
KELUARGA
TERBAIK
SENTIASA
BELAJAR
KOMUNIKASI
BERKESAN

KEPIMPINAN TAHAP 2

MODUL 04 :
JATI DIRI DAN
PATRIOTISME

1.

DASAR DALAM NEGARA

Dasar dalam negara diwujudkan untuk menyesuaikan ciri-ciri semasa
bertujuan untuk mencapai matlamat ke arah negara bersatu padu
berasaskan sistem demokrasi. Di antara dasar-dasar tersebut adalah:
a)
b)
c)
d)

Dasar Ekonomi Baru

Dasar Pembangunan Nasional
Dasar Wawasan Negara
Dasar Ekonomi Baru (DEB)
i. DASAR EKONOMI BARU adalah rancangan jangka panjang pertama
yang mencakupi tempoh yang panjang bermula tahun 1970
(Rancangan Malaysia Pertama) hinggalah sekarang (Rancangan
Malaysia ke 9)
Objektif Dasar Ekonomi Baru adalah:a. Mewujudkan perpaduan antara kaum bagi mengembalikan semula
integrasi antara kaum selain memperkembangkan ekonomi
negara.
b. Dua matlamat DEB yang telah dititikberatkan adalah:
Membasmi kemiskinan
Menyusun semula masyarakat
c. Untuk mencapai matlamat tersebut, strategi yang dilaksanakan
disasarkan kepada golongan termiskin tanpa mengira kaum, usia
mahupun keturunan.
d. Dasar-dasar yang terkandung di dalam DEB adalah:
Dasar Pertanian Negara
Dasar Perindusterian Negara
Dasar Persyarikatan Malaysia
Dasar Penswastaan
Dasar Peningkatan Daya Pengeluaran Negara
Dasar Pengurangan Beban Perbelanjaan Awam
Dasar Belilah Barangan Buatan Malaysia
e. Dasar pertanian untuk membangunkan kawasan luar bandar yang
mundur
tetapi berpotensi seperti Felda, Skim Tanah Rancangan Negeri
dan yang berkaitan.

60

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

f. Dasar Persyarikatan dan Dasar Penswastaan ditujukan kepada

bumiputra di dalam penglibatannya dalam sektor perusahaan
bagi mengembleng sektor kerajaan dan swasta ke arah
peningkatan pertumbuhan ekonomi negara.
g. Pewujudan Dasar Perindusterian, Plan Induk Perindusterian dan
Dasar Perindusterian Berat bertujuan untuk meningkatkan
ekonomi dalam sektor perindusterian negara.
h. Dasar Belilah Barangan Buatan Malaysia, Dasar Peningkatan
Daya Pengeluaran Negara dan Dasar Pengurangan Beban
perbelanjaan
Awam
dilaksanakan
bertujuan
untuk
pembangunan ekonomi negara.
ii. Dasar Pembangunan Nasional
Dasar pembangunan Nasional (DPN 1991 2000 ) telah
dilancarkan oleh Mantan Perdana Menteri Malaysia Tun Dr. Mahathir
b. Mohamad pada 17 Jun 1991.
Dasar ini juga dikenali sebagai Rangka Rancangan Jangka Panjang
kedua (RRJP 2), merangkumi jangka masa sepuluh tahun bermula
tahun 1991 hingga tahun 2000.
Di bawah Dasar Pembangunan Nasional (DPN) terdapat dasar :
Dasar Telekomunikasi Negara
Koridor Raya Multimedia (MSC)
Objektif Dasar Pembangunan Nasional adalah:
a) Melahirkan perpaduan dikalangan masyarakat agar kestabilan sosial,
politik dan pembangunan ekonomi dapat dinikmati secara berterusan.
b) Menetapkan garis panduan bagi membolehkan Negara Malaysia
mencapai taraf Negara Maju dari segi keadilan sosial, ketinggian moral
dan etika, kestabilan politik, kecekapan pentadbiran dan kualiti hidup
masyarakatnya.
c) Membasmi kemiskinan dan menyusun semula masyarakat untuk
tujuan mencapai perpaduan.
d) pertumbuhan ekonomi yang saksama.

61

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

e)

f)

Aspek yang ditekankan di dalam Dasar Pembangunan Nasional (DPN)

adalah:
i.
Mewujudkan keseimbangan yang optimum antara matlamat
pertumbuhan ekonomi dengan pengagihan yang saksama.
ii.
Menentukan pembangunan yang seimbang untuk sektor utama
ekonomi bagi membolehkan pertumbuhan berlaku secara
samarata dan saling bantu membantu di antara satu sama lain.
iii. Mengurangkan ketidakseimbangan sosial dan ekonomi negara
untuk mengalakan perkongsian faedah yang saksama dikalangan
rakyat malaysia.
iv. Mengalakan dan mengukuhkan integrasi nasional antara kawasan
bandar dengan luar bandar dan antara negeri di Malaysia.
v. Membangunkan masyarakat progresif agar kesejahteraan yang
dinikmati oleh rakyat dapat melahirkan rakyat yang bangga dan
cinta pada negara.
vi. Memajukan sumber manusia agar dapat menghadapi cabaran
pembangunan tanpa menjejaskan matlamat penyusunan semula
masyarakat.
vii. Menjadikan sains dan teknologi sebagai asas perancangan dan
pembangunan sosioekonomi.
viii. Memelihara alam sekitar dan ekologi agar pembangunan serta
sumber negara dikekalkan.
Dimensi baharu Dasar Pembangunan Nasional (DPN) adalah:
i.
Membasmi kemiskinan untuk mengurangkan kemiskinan tegar.
ii.
Memberi tumpuan kepada pembangunan Masyarakat
perdagangan dan perindusterian Bumiputera (MPPB) agar dapat
mengekalkan penyertaan Bumiputera di dalam kegiatan ekonomi.
iii. Memberi penekanan di dalam sektor swasta dalam proses
penyusunan semula masyarakat.
iv. Memberi tumpuan kepada pembangunan sumber manusia agar
mencapai pertumbuhan ekonomi yang saksama.

62

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

iii. Dasar Wawasan Negara (DWN 2001 2010 )

Dasar yang diperkenalkan kearah mencapai Wawasan 2020 menerusi
Dasar Pembangunan Nasional. Kini Dasar Wawasan Negara sedang
memasuki fasa kedua untuk merealisasikan Wawasan 2020.
Dasar Wawasan Negara (DWN) mengambil kira strategi Dasar Ekonomi
Baru (DEB) dan Dasar Pembangunan Nasional (DPN) ke arah
mewujudkan masyarakat yang bersatu padu dan saksama.
Dasar Wawasan Negara (DWN) menjadi asas strategi dan program
kepada Rangka Rancangan Jangka Panjang ke tiga (RRJP 3) dengan
tema meningkatkan keutuhan dan daya saing negara
Rangka Rancangan Jangka Panjang ke tiga (RRJP 3) adalah rancangan
sepuluh (10) tahun iaitu dari tahun 2001 hingga 2010 meliputi:
Rancangan Malaysia Ke 8 (RMK 8) dari tahun 2001-2005
Rancangan Malaysia Ke 9 (RMK 9) dari tahun 2006 2010.
Objektif Dasar Wawasan Negara (DWN)
Mewujudkan pembangunan yang seimbang di dalam mencapai
perpaduan negara.
Tumpuan diberikan kepada pembangunan untuk semua sektor bermula
dari sektor Pertanian hingga ke sektor Teknologi Maklumat(ICT).
Pertumbuhan ekonomi berasaskan pengetahuan iaitu K - ekonomi diberi
tumpuan agar dapat melahirkan masyarakat malaysia yang memiliki daya
tahan dan mampu berdaya saing.

63

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2.

RAS DAN ETNIK DI MALAYSIA

Malaysia adalah sebuah negara yang memiliki pelbagai ras dan etnik
yang berbilang bangsa terdiri dari:
2.1 Kaum Melayu
2.2 Kaum Cina
2.3 Kaum India
2.4 Kaum Serani
2.5 Kaum Bumiputera Sarawak
2.6 Kaum Bumiputera Sabah
2.1

64

Kaum Melayu
Kaum Melayu mewakili 60% dari keseluruhan penduduk dan
merupakan kelompok masyarakat terbesar di Malaysia.
Kaum ini terdiri daripada pelbagai pecahan bangsa melayu
Malaysia seperti Melayu, Bugis, Jawa, Banjar, Minang, Orang
Asli dan lain-lain.
Kebanyakan mereka tinggal di kampung-kampung, pekan dan
sebilangannya tinggal di bandar-bandar besar.
Sumber ekonomi masyarakat melayu lebih menjurus kepada ;
Pertanian
Ternakan
Nelayan
Buroh
Kakitangan Kerajaan dan Swasta
Peniaga
Anggota pasukan Beruniform seperti Tentera, Polis, Bomba
dan Lain-lain.
Badan Berkanun
KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2.2 Kaum Cina

Kaum Cina merupakan kelompok masyarakat ke dua terbesar dan
ianya mewakili 25% dari jumlah keseluruhan penduduk Malaysia.
Seperti kaum melayu, kaum cina di Malaysia juga memiliki pelbagai
pecahan etnik yang terdiri dari Mandarin , Hokkien , Hakka , Kantonis,
Teochew dan lain-lain.
Kebanyakan mereka tinggal di pekan dan bandar-bandar besar, namun
terdapat juga segelintir dari mereka yang tinggal di kampong-kampong
bersama dengan masyarakat melayu.
Sumber ekonomi bagi majoriti masyarakat Cina adalah perniagaan.
Buat masa ini mereka (masyarakat Cina) masih lagi menguasai sektor
ekonomi Malaysia. Namun begitu terdapat juga masyarakat cina yang
terlibat dengan profesyen seperti nelayan, penternak, petani, buroh dan
lain-lain. Hanya segelintir dari mereka terlibat dengan profesyen
sebagai kakitangan kerajaan, swasta, badan berkanun, dan pasukan
beruniform seperti Tentera, Polis,Bomba.
2.3 Kaum India
Kaum India mewakili 10% dari jumlah penduduk Malaysia dan
merupakan kelompok masyarakat ke tiga terbesar.
Kaum ini terdiri dari bangsa India, Sikh dan Malayalam.
Kebanyakan mereka tinggal di ladang-ladang, di pekan kecil dan di
bandar-bandar besar.
Secara umumnya sumber ekonomi bagi masyarakat India yang tinggal
di ladang-ladang adalah pekerja ladang sepenuh masa, manakala yang
tinggal di pekan, kebanyakan mereka membuka perniagaan sendiri atau
makan gaji atau sebagai buroh. Namun begitu, terdapat juga kaum
India warga Malaysia yang tinggal dibandar-bandar besar.
Kebiasaanya mereka-mereka ini memiliki bidang kerjaya yang bagus
seperti peguam, peniaga, doktor dan lain-lain bidang kerjaya yang
berbentuk professional.
2.4 Kaum Serani
Kaum Serani adalah kaum yang wujud hasil dari perkahwinan campur
di antara rakyat tempatan dengan orang Eropah seperti Bangsa
Portugis dengan orang Malaysia seperti yang terdapat di Melaka.
Meskipun mereka ini rakyat Malaysia, namun mereka adalah kaum
minoriti.
Kaum ini juga dikenali sebagai Eurasian iaitu kacukan Eropah dengan
Asia.

65

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2.5 Kaum Bumiputera Sarawak

Kaum Bumiputera Sarawak adalah penduduk Negeri Sarawak yang

terdiri dari pelbagai bangsa dan etnik seperti Melayu Sarawak, Iban,
Bidayuh, Dayak, orang Ulu, Kayan, Kenyah Kelabit, Melanau, Penan
dan lain-lain lagi.
Mereka tinggal dimerata tempat diseluruh pelusuk Negeri Sarawak
mengikut kawasan.
Mengikut perangkaan Kaum Iban dianggarkan seramai 600,000
orang. Mereka tinggal di Rumah Panjang berhampiran dengan
Batang Rajang, Batang Igan, Batang Lupar dan lain-lain sungai di
Sarawak.
Sumber ekonomi mereka adalah dengan menjual hasil tanaman, hasil
hutan dan hasil kraf tangan.
Kini ramai dikalangan mereka telah berubah kesan penyerapan
perubahan kehidupan moden dan ada di kalangan mereka sekarang
telah menjawat jawatan profesional seperti Doktor, Peguam dan lainlain.
2.6 Kaum Bumiputera Sabah
Kaum Bumiputera Sabah juga terdiri dari pelbagai etnik seperti
Melayu Sabah, Bajau, Kadazan, Dusun dan lain-lain.
Mereka tinggal dimerata tempat diseluruh pelusuk Negeri Sabah
mengikut kelompok kawasan kaum.
Sumber ekonomi mereka adalah menjual hasil tanaman, hasil hutan
dan hasil kraf tangan, perniagaan dan nelayan.
Walaubagaimanapun ramai dikalangan mereka telah berjaya
mengubah cara hidup lama mereka ke kehidupan moden, bahkan ada
di kalangan mereka sekarang telah menjawat jawatan profesional
seperti Doktor, Peguam, usahawan dan lain-lain.
Kesimpulan
Kewujudan kepelbagaian etnik yang terdiri dari pelbagai kaum membuatkan
Malaysia sebuah Negara yang unik. Meskipun setiap kaum menganuti fahaman
agama dan budaya yang berbeza, namun sikap hormat menghormati yang wujud
di antara satu sama lain, membuatkan semua kaum hidup bersama dengan
aman dan harmoni,
66

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

PENGENALAN KEPADA PERLEMBAGAAN NEGARA

PENERANGAN

Perlembagaan Negara ditakrifkan sebagai undang-undang tertinggi

negara yang menjadi rujukan pemerintahan negara.

Ianya mengandungi peruntukan-peruntukan umum mengenai sistem

kerajaan, hak asasi dan tanggungjawab rakyat, kewarganegaraan, hak
istimewa bumiputra, agama, bangsa, bahasa dan perkara-perkara lain.

Peraturan dan undang-undang ini dibentuk bagi menentukan agihan

tugas di antara organisasi kerajaan dengan badan pemerintah.

Undang-undang lain tidak boleh bertentangan dengan perlembagaan

negara.
1. FUNGSI PERLEMBAGAAN NEGARA
1.1 Menentukan corak pemerintahan dan hak asasi rakyat sesebuah
negara.
1.2 Menjamin kestabilan politik dan sistem pemerintahan yang cekap
dan adil.
1.3 Memastikan wujudnya keamanan negara.
1.4 Mengesahkan segala tindakan kerajaan.
2. JENIS PERLEMBAGAAN NEGARA
Perlembagaan negara Malaysia terbahagi kepada 2 iaitu:
2.1 Perlembagaan Persekutuan

2.1.1 Sumber utama undang-undang bertulis di Malaysia.

2.1.2 Semua undang yang bertentangan dengan perlembagaan
Persekutuan adalah tidak sah dan dibatalkan oleh Parlimen
2.1.3 Perlembagaan Persekutuan mengandungi 183 Perkara dan
dibahagikan kepada 15 bahagian.

67

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

RINGKASAN ISI KANDUNGAN

PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
BAHAGIA
N

BAB

PERKARA

1-4

1
1
2

5-13
14-22
23-28

29-31

1
2
3
4
5

32-37
38
39-43C
44-65
66-68

69

70-72

73-79

2
3
4
5

80-81
82
83-91
92

93-95

95A-95E

1
2

96-112
112A -112E

7
8

68

KANDUNGAN
Negeri, Agama, Undang-Undang
Persekutuan Dan Lain-Lain
Kebebasan Hak Asasi
Perolehan Kewarganegaraan
Penamatan Kewarganegaraan
Tambahan Tentang
Kewarganegaraan
Ketua Utama Negara
Majlis Raja-Raja
Pemerintah
Badan Perundangan Persekutuan
Acara Perundangan
Keupayaan Terhadap Harta Dan
Lain-Lain
Negeri-Negeri
Hubungan Antara Kerajaan
Persekutuan Dengan Kerajaan
Negeri
Pembahagian Kuasa Pemerintah
Pembahagian Beban Kewangan
Tanah
Pembangunan Negara
Siasatan Persekutuan Terhadap
Negeri
Majlis Negara Bagi Kerajaan
Tempatan
Peruntukan-Peruntukan Kewangan
Sabah dan Sarawak

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

BAB

PERKARA

KANDUNGAN

1
1
1
1

113 -120
121-131A
132-148
149-151

12
12A
13

1
1

152-53
154-160
161-161A
162-180

14

181

Pilihanraya
Kehakiman
Perkhidmatan Awam
Menentang Perbualan Subversif
dan kuasa darurat
Bahasa Kebangsaan
Am dan Pelbagai
Sabah dan Sarawak
Peruntukan sementara dan
peralihan
Raja tidak boleh di dakwa di manamana mahkamah kecuali di
Mahkamah khas
Mahkamah Khas
Tiada Tindakan boleh diambil ke
atas Raja-Raja kecuali dengan izin
Peguam Negara

BAHAGIA
N
9
10
11

15

69

182
183

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

2.2

Perlembagaan Negeri

2.2.1 Menentukan corak pemerintahan dan fungsi kerajaan negeri.

2.2.2 Segala kuasa dan hak dijamin oleh perlembagaan persekutuan
2.2.3 Tidak boleh bercanggah dengan peruntukan perlembagaan persekutua

BIL KANDUNGAN

KETERANGAN

Pemerintahan

Pentadbiran
Awam

Setiap negeri mempunyai Autonomi dalam

pentadbiran awam/Pembentukan suruhanjaya
perkhidmatan awam negeri

Agama negeri untuk negeri beraja ialah agama

islam. Raja merupakan Ketua Agama Negeri,
Yang Di Pertuan Agong menjadi Ketua Agama
bagi Negeri tiada beraja.

Sebarang pindaan am memerlukan sokongan

2/3 ahli dewan dan persetujuan raja / Yang Di
Pertuan Agong
Perkara-perkara yang tidak boleh dipinda oleh
DUN ialah Warisan Takhta Kerajaan/
Kedudukan Pembesar Istana/Para Pembesar
Adat Istiadat melayu/ Cara Perlantikan dan sifat
waris takhta, Permaisuri dan Pemangku Raja/
Pemecatan, Penarikan Drri, Penurunan Takhta
Raja/ Pengurniaan atau perlucutan pangkat,
gelaran dan bintang kebesaran

Agama Islam

Pindaan
Perlembagaan

70

Kedudukan, perlantikan dan kuasa raja/Yang Di

Pertuan Agong/ Menteri Besar/ Ketua Menteri.
Menteri Besar mestilah seorang yang
beragama Islam
Fungsi dan kuasa majlis mesyuarat kerajaan
negeri / Dewan Undangan Negeri.

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

3. SISTEM PEMERINTAHAN
3.1 Raja Berpelembagaan Di Malaysia
Demokrasi berparlimen Malaysia memperuntukan institusi Raja
sebagai satu badan kuasa yang terlibat dalah pemerintahan.
Fungsi dan kuasa raja-raja dalam pemerintahan dan pentadbiran
negara di catat di dalam perlembagaan.
Sembilan (9) buah negeri di Malaysia mempunyai raja-raja melayu
sebagai Ketua Kuasa Pemeritahan. Bagi negeri yang tidak
mempunyai raja, perlembagaan Malaysia memperuntukan seorang
Yang Di Pertua Negeri.
Di peringkat persekutuan pula, perlembagaan memperuntukan
supaya dilantik salah seorang daripada sembilan (9) negeri untuk
menjadi ketua negara yang bergelar Yang Di Pertuan Agong.
3.2 Demokrasi Berparlimen
Walaupun Malaysia mengamalkan pemerintahan berbentuk
demokrasi, tetapi penglibatan golongan Ramai dalam amalan
pemerintahan Malaysia dilakukan melalui satu institusi
pemerintahan yang dinamakan Parlimen.
Demokrasi berparlimen di Malaysia bererti rakyat melaksanakan
pemerintahan negara melalui angota perwakilan yang menduduki
Parlimen.
Selepas mencapai kemerdekaan, Malaysia mengambil model
Parlimen jenis Westminister daripada perlembagaan British.
3.3 Negara Persekutuan
Pentadbiran negara dibahagikan kepada tiga(3) iaitu Peringkat
Pusat : Kerajaan Pusat Peringkat Negeri : Kerajaan Negeri dan
Peringkat Tempatan : Kerajaan Tempatan.
Kuasa dibahagikan antara Kerajaan Pusat dengan tiga belas (13)
buah kerajaan negeri.
Kerajaan Pusat memerintah keseluruhan Malaysia melalui
Pentadbiran di Putrajaya dan Kuala Lumpur, sementara pentadbiran
Negeri dibuat oleh kerajaan negeri.
Penyelarasan pentadbiran negeri disekutukan oleh kerajaan pusat.
Pemusatan kuasa oleh kerajaan persekutuan dibuat kepada
beberapa perkara pentadbiran dan perundangan yang difikirkan
perlu sahaja.
71
KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)

3.4 Perkhidmatan Awam (Perkara 132)

Terdiri daripada Angkatan Tentera/Kehakiman dan Perundangan/
Awam Persekutuan/ Awam Negeri/ Angkatan Polis/ Pendidikan.
Pemegang Jawatan boleh memegang jawatannya selama mana
diperkenankan oleh Yang Di Pertuan Agong/ Raja.
Boleh diambil tindakan tatatertib sekiranya melanggar peraturanperaturan perintah am.
Perlantikan, kenaikan pangkat dan sebagainya dilakukan oleh
suruhanjaya-suruhanjaya yang telah ditubuhkan.
3.5 Kedudukan Istimewa Orang Melayu/Bumiputra di Sabah dan
Sarawak ( Perkara 153)
Hasil tolak ansur antara pelbagai kaum untuk menjamin
kestabilan dan perpaduan negara.
Berkaitan dengan jawatan dalam perkhidmatan awam/
pemberian Biasiswa/ Pengeluaran permit dan lesen.
3.6

72

Bahasa Kebangsaan ( Perkara 152)

Bahasa Melayu adalah bahasa rasmi dan tiada sesiapapun boleh
dilarang daripada menggunakannya ( selain maksud rasmi) atau
mengajar / belajar apa-apa bahasa lain.
Statusnya tidak boleh dipertikaikan

KEPIMPINAN 2 (UHP 2221)