MENJELAJAH Maimunah Aminuddin merupakan

seorang pensyarah, penulis terkenal dan

PENGURUSAN perunding di bidang pengurusan sumber
manusia. Tajuk buku beliau termasuk:
SUMBER MANUSIA Human Resource Management (2nd ed,

bersama 2011, Oxford University Press)

Malaysian Industrial Relations and

MAIMUNAH Employment Law (7th ed, 2011, McGraw
Hill)

Termination of Employment: Understanding

the Process (2010, CLJ Publication)

INDUKSI PEKERJA

Topik-topik utama dalam Ruang ini adalah:

 Menguruskan Induksi bagi Pekerja Baru

 Menyiapkan Buku Panduan Pekerja
 Mengendalikan Temuduga Berhenti Kerja

Setelah menghabiskan banyak wang ringgit, masa dan tenaga untuk mengambil dan memilih
pekerja, anda tentu sekali tidak mahu kehilangan seorang pekerja baru dalam satu atau dua minggu.
Ruang ini akan menerangkan bagaimana untuk aturkan program induksi bagi pekerja baru. Untuk
mengekalkan mereka bekerja anda perlu sambut dengan baik kemasukan mereka ke dalam
organisasi dan juga perlu kreatif mencari jalan supaya mereka puas hati dan bangga bekerja dengan
syarikat anda. Taktik-taktik yang boleh diguna untuk mengekalkan mereka yang berbakat akan
dibincang dalam Ruang kemudian. Akhir sekali, kita akan lihat temuduga berhenti kerja yang boleh
memberikan maklumat mengenai masalah dalam organisasi yang menyebabkan pekerja berhenti.

MENGURUSKAN INDUKSI BAGI PEKERJA BARU

Ramai orang menganggap bahawa program induksi ialah program pengenalan bagi sekumpulan
pekerja baru. Program induksi mesti disediakan juga kepada individu-individu yang masuk ke dalam
organisasi untuk kali pertama. Tidak ada keuntungan jika anda menunggu sekumpulan besar pekerja
baru sebelum mengurus satu program induksi. Walau pun dalam setahun anda mengambil bilangan
pekerja yang kecil, anda tetap perlu adakan program menyambut kedatangan mereka.

HARI PERTAMA BEKERJA

INDUKSI JUGA DIKENALI SEBAGAI ORIENTASI ATAU ON-BOARDING

Anda perlu rancang dan aturkan hari pertama bagi setiap pekerja baru. Ada banyak kes di mana
pekerja lapor diri pada hari pertama tetapi tidak datang pada hari keduanya. Apabila ini berlaku,
syarikat anda terpaksa ulang semua proses pengambilan dan pemilihan yang akan menaikkan kos.

Sebagai pelan kontingensi, sekiranya pemohon yang dipilih tidak datang lapor diri atau berhenti
dalam masa beberapa hari selepas melapor diri, anda mesti pilih calon yang kedua terbaik semasa
proses pemilihan. Mungkin beliau masih ingin terima jawatan berkenaan.

Pada hari pertama di tempat kerja seorang pekerja boleh rasa tertekan, walau pun beliau
berpengalaman. Bagi mereka yang baru berhenti sekolah atau kolej, ia pasti menjadi satu cabaran.
Semasa merancang untuk hari pertama bekerja, jangan lupa perkara berikut:

1. Pekerja baru biasanya berperasaan berbagai-bagai emosi pada hari pertama, termasuk
kegembiraan dan kebimbangan.
2. Pekerja baru tidak sepatutnya terlalu dibebankan dengan maklumat pada hari pertama.
Tidak mungkin semua maklumat baru itu boleh masuk ke dalam kepala mereka.
3. Pada hari pertama, pekerja baru patut disambut baik dan rasa dikehendaki.

Aktiviti Pada Hari Pertama

Penyimpanan Rekod

Apabila pekerja baru lapor diri, satu fail peribadi perlu dibuka. Untuk ini, anda perlukan satu borang
standard untuk diisi dan senarai semak dokumen-dokumen yang patut dimasukkan ke dalam fail.

Borang rekod peribadi mengandungi maklumat seperti berikut:

1. Gambar pekerja, sekiranya ia tidak dilekatkan dalam borang permohonan jawatan.

2. Alamat surat menyurat, nombor telefon dan alamat e-mel pekerja.
3. Maklumat peribadi termasuk nama, nombor kad pengenalan, alamat dan nombor telefon
isteri atau suami, nama anak dan tarikh lahir mereka.
4. Nama dan nombor telefon orang yang boleh dihubungi jika ada kecemasan.
5. Nombor ahli Kumpulan Wang Simpanan Pekerja dan nombor ahli Pertubuhan Keselamatan
Sosial.

Fail peribadi mengandungi dokumen seperti berikut:

1. Borang permohonan pekerja yang lengkap

 2. Resume, jika ada
3. Salinan kelayakan pendidikan atau profesional pekerja termasuk sijil menunjukkan latihan
yang beliau telah ikuti.
4. Surat perlantikan yang ditandatangani terima oleh pekerja.
5. Laporan perubatan, jika ada.

Dari masa kesemasa, beberapa dokumen akan ditambah ke dalam fail peribadi, termasuk:

1. Laporan daripada beberapa pengadil diperolehi dalam tempoh percubaan.

2. Senarai semak menunjukkan perkara yang dibuat dalam program induksi
3. Surat pengesahan perkhidmatan
4. Borang permohonan insurans, jika insurans berkelompok di beli
5. Senarai peraturan syarikat, dengan resit membuktikan bahawa pekerja telah terima
salinannya
6. Huraian kerja
7. Kebenaran potongan gaji
8. Borang permohonan cuti
9. Program latihan yang diikuti termasuk latihan keselamatan
10. Kelayakan tambahan yang diperolehi pekerja
11. Sijil kesihatan
12. Aduan tidak puas hati dan aduan lain yang telah difailkan oleh pekerja
13. Amaran disiplin dan rekod sesi kaunseling
14. Rekod mana-mana tuduhan terhadap pekerja dan laporan penyiasatan
15. Laporan perubatan mengenai penggunaan bahan menyalahi undang-undang (dadah)
16. Rekod penilaian prestasi
17. Rekod program membaiki prestasi
18. Rekod kemalangan/kecederaan
19. Surat mengesahkan kenaikan gaji
20. Surat mengesahkan kenaikan pangkat
21. Surat pertukaran
22. Surat menunjukkan amaun imbuhan yang dibayar
23. Laporan temuduga berhenti kerja
24. Surat perletakan jawatan

Seperti yang kita boleh perhatikan di atas, saiz fail kertas akan cepat bertambah. Oleh itu, jika boleh,
dokumen-dokumen tersebut diimbas dan disimpan dalam sistem rekod berkomputer.

Jangan benarkan sesiapa menulis di garisan tepi atau di atas mana-mana bahagian dokumen yang
disimpan dalam fail peribadi pekerja. Anda tidak tahu, kemungkinan dokumen tersebut diperlukan
sebagai bahan bukti dalam mahkamah. Catitan yang ditulis dengan tangan di atas dokumen itu
mungkin akan memalukan majikan.

Fail peribadi pekerja adalah harta majikan. Membenarkan pekerja melihat fail peribadi mereka, jika
mereka memohon adalah perkara biasa. Mereka boleh membaca fail, tetapi tidak sepatutnya
dibenarkan membuat apa-apa salinan. Maklumat di dalam fail peribadi adalah sulit. Tidak ada siapa
yang boleh melihat fail tersebut, melainkan staf sumber manusia dan pekerja berkenaan. Di dalam
sistem berkomputer, pastikan ada kawalan melalui katakunci bersesuaian.

Perhatikan bahawa semua maklumat mengenai pekerja adalah sulit. Oleh itu, anda mesti elakkan
salinan dokumen yang ada dalam fail diberi kepada agensi luar, seperti pihak bank. Sekirannya
seorang pekerja sedang bermohon pinjaman bank, beliau mungkin perlukan pengesahan mengenai
tempoh perkhidmatan dan gaji semasa beliau. Surat pengesahan ini boleh dikeluarkan untuk beliau.
Jangan terpengaruh dengan desakan untuk membesar-besarkan pendapatan beliau supaya layak
untuk mendapat pinjaman bank yang lebih tinggi. Amalan ini boleh memberi masalah pada masa
hadapan.

Rekod penggajian boleh disimpan dalam fail peribadi pekerja atau dalam satu set fail berasingan.
Sekiranya ada fail berasingan semua dokumen berkaitan dengan gaji, elaun dan imbuhan akan
disimpan dalam fail tersebut.

Akta Pekerjaan 1955 memerlukan anda menyimpan maklumat di atas untuk diperiksa oleh Jabatan
Tenaga Kerja. Perkara mematuhi undang-undang akan dibincang dalam Ruang bertajuk
PERSEKITARAN UNDANG-UNDANG PEKERJAAN. Fail-fail mengenai rekod peribadi patut disimpan
selama 6 tahun sekurang-kurangnya selepas pekerja meninggalkan organisasi.

Pendaftaran dengan KWSP dan PERKESO

Pekerja baru yang belum mendaftar dengan Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP) dan
Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO) mesti isi borang tertentu dan pergi ke pejabat KWSP dan
PERKESO yang terdekat untuk menghantar borang mereka.

Penyediaan dan Pengagihan Harta Syarikat

Bergantung kepada sistem dalam organisasi dan ciri-ciri tugas pekerja, anda mungin perlu keluarkan
dan beri kepada pekerja baru kad akses pintu, kad pengenalan syarikat, kelengkapan pelindung diri,
pakaian seragam, telefon dan lain-lain.

Menerangkan Peraturan Syarikat

Anda patut ada peraturan bertulis yang relevan untuk pekerja anda. Mereka mesti diberi satu
salinan peraturan ini, seperti yang akan diterangkan selepas ini, dan anda perlu adakan
perbincangan bersemuka dengan setiap pekerja baru untuk mempastikan mereka faham peraturan
tersebut. Aktiviti ini adalah penting sekiranya pekerja baru itu baru tamat sekolah atau kolej.

Tidak semua organisasi mempunyai peraturan yang sama. Sekiranya organisasi anda belum siapkan
satu set peraturan, maka beri keutamaan untuk tugas ini. Anda tidak perlu bermula daripada mula
apabila merangka peraturan untuk organisasi. Gunakan Internet dan syarikat lain untuk
mendapatkan contoh peraturan. Tetapi anda mesti periksa setiap peraturan dan tanya:

1. Adakah peraturan ini releven dengan perniagaan syarikat anda?

2. Adakah peraturan ini biasa di Malaysia (tanya pakar sumber manusia)?

Cuba seberapa boleh kurangkan bilangan peraturan. Pastikan perkataan dan ayat peraturan
difahami oleh semua pekerja.
Pekerja perlu tahu apa yang mereka boleh lakukan dan apa yang mereka tidak boleh lakukan. Jangan
menganggap setiap pekerja faham kelakuan yang mana boleh diterima.

Anda masih boleh ambil tindakan disiplin ke atas pekerja yang telah melakukan kesalahan walaupun
tanpa peraturan bertulis, tetapi mempastikan semua pekerja tahu peraturan adalah amalan yang
baik. Sekiranya anda tidak bekalkan satu salinan peraturan kepada pekerja, anda akan sukar
membuktikan kepada pihak mahkamah bahawa anda telah memaklumkan kepada semua pekerja
mengenai peraturan tersebut.

Menandatangani Dokumen Kerja

Beberapa dokumen mungkin perlu diberikan kepada pekerja pada hari pertama ia bekerja.
Kandungan dokumen mesti diterangkan kepada beliau. Selepas taklimat tersebut beliau diperlukan
menandatangani salinan dokumen tersebut untuk disimpan dalam fail rekod peribadi beliau.

Contoh dokumen khas termasuk:

1. Peraturan syarikat
2. Polisi dan peraturan keselamatan
3. Polisi mengenai sulit, jika releven
4. Polisi penggunaan Internet, jika releven
5. Polisi gangguan seksual
6. Buku panduan pekerja, jika ada
7. Senarai harta syarikat yang akan dibekalkan kepada pekerja dan mesti dipulangkan apabila
pekerja berhenti, termasuk kelengkapan keselamatan dan pelindung diri, telefon bimbit, kad
akses pintu, kad pengenalan syarikat, dan lain-lain.

Tandatangan pekerja di atas dokumen berkaitan dengan polisi dan peraturan patut disatukan
dengan kenyataan seperti: “Saya telah terima satu salinan peraturan; saya faham maksudnya, dan
saya setuju untuk mematuhinya dengan sebaik mungkin”.

Dokumen khas mesti ditandatangani oleh pekerja dan tarikhnya dicatit.

Keperluan Daftar Gaji

Dapatkan maklumat penting daripada pekerja baru untuk tujuan pembayaran gaji. Biasanya, ini
memerlukan pekerja memberitahu anda mengenai nombor akaun bank beliau, supaya gaji boleh
dimasukkan terus kedalam akaun beliau. Sekiranya pekerja tersebut tidak ada akaun bank, beliau
boleh dibantu untuk membukanya.

Melawat Premis

Dalam ruang PEMILIHAN, dicadangkan supaya diadakan previu tugas dan tempat kerja sebenar.
Walaupun ia telah dilakukan, melawat tempat kerja sekali lagi pada hari pertama kerja adalah
berguna. Tugas ini boleh dikendalikan oleh seorang pegawai sumber manusia atau diserahkan
kepada seorang pekerja kanan. Sediakan senarai tempat di mana pekerja baru mesti dibawa dan
lihat, iaitu termasuk:

• Tempat kerja pekerja baru

Lawatan • Kawasan rehat
induksi

• Bilik air
Lawtan • Bilik solat (surau)
induksi

• Tempat simpanan barang peribadi pekerja

Lawatan • Pintu keluar termasuk jalan keluar semasa kecemasan
induksi

Pengenalan

Jangan cuba kenalkan pekerja baru kepada semua staf dalam organisasi pada hari pertama. Sediakan
senarai semak. Pada hari pertama, beliau mesti dikenalkan kepada penyelia beliau dan bos penyelia.
Beliau mesti juga dikenalkan kepada seorang rakan kerja yang akan membimbing beliau selama satu
atau dua minggu. Beliau boleh dikenalkan kepada ketua eksekutif pada kemudian hari.

Melantik Seorang Rakan (Buddy) atau Abang/Kakak

Pekerja boleh rasa tidak selesa untuk beberapa hari selepas melapor diri, walau pun dalam
organisasi kecil. Oleh itu, anda mungkin boleh melantik seorang rakan, iaitu sebagai abang/kakak
kepada pekerja baru itu. Terangkan kepada rakan tersebut apakah tugas yang harap dijalankan
untuk pekerja baru dan berapa lama mereka diharapkan menjadi rakan perkerja baru itu.

Upacara Selamat Datang

Cuba adakan aktiviti khas supaya pekerja baru merasai diri beliau di terima baik ke dalam organisasi.
Mungkin anda boleh aturkan satu jamuan teh bersama penyelia dan teman sekerja beliau.
Bagaimana dengan meletakkan tanda “Selamat Datang ke Syarikat” di stesyen kerja beliau?

Kandungan Program Induksi

Anda patut pilih yang mana di antara topik-topik berikut akan dimasukkan ke dalam program
induksi. Ada beberapa topik bergantung kepada tahap perkerja baru itu. Pengurus-pengurus
mungkin perlukan taklimat berbeza berbanding dengan staf bukan eksekutif.

1. Pengenalan kepada rakan sekerja dan pengurusan

 2. Lawatan premis
3. Penerangan mengenai penjagaan masa, jawapan kepada permintaan untuk kerja lebih masa,
permohonan cuti dan keperluan pentadbiran lain
4. Sejarah dan perancangan masa depan organisasi
5. Wawasan dan misi pengurusan atasan
6. Peraturan dan prosedur keselamatan
7. Kod pakaian, jika ada
8. Taklimat mengenai produk/perkhidmatan organisasi

Anda perlu putuskan:

 Siapa yang akan membentang atau mengurus topik-topik di atas

 Bagaimana topik-topik tersebut akan dibentangkan

Sekiranya anda ada sekumpulan pekerja mengikuti program induksi bersama, satu atau dua
pembentangan yang formal boleh diterima, tetapi perlu pendek dan menarik. Anda tidak mahu
pekerja baru anda dibosankan dengan ceramah yang panjang semasa program induksi. Sebagai
panduan, masa pembentangan biasanya tidak lebih daripada 20 minit.

Beberapa topik lebih baik disampaikan oleh staf sumber manusia, dan yang lain, mungkin oleh ketua
jabatan atau pakar kerja. Misalnya, sekiranya organisasi anda ada seorang pegawai keselamatan,
beliau ialah orang yang terbaik menyampaikan topik mengenai peraturan keselamatan syarikat,
menunjukkan bagaimana menggunakan kelengkapan pelindung diri dan terangkan peraturan
mengosongkan premis semasa kecemasan.

Beberapa topik boleh dimasukkan dalam buku panduan untuk rujukan pekerja pada masa depan.
Selain daripada ceramah, bahan edaran bertulis juga adalah berguna kepada pekerja baru. Ini
termasuk peraturan, polisi dan prosedur organisasi, di mana semuanya mungkin terkandung dalam
buku panduan pekerja; peraturan dan prosedur keselamatan dan juga senarai nama dan biodata
ringkas pengurusan atasan serta gambar setiap pengurus.

Pengenalan Kepada Kerja

Topik terakhir dimasukkan dalam program induksi ialah pengenalan kepada kerja. Bahagian ini
biasanya dikendalikan oleh pekerja yang kanan sedikit kepada pekerja tersebut. Ia boleh dijadikan
sebagai program latihan yang tidak formal atau boleh dilakukan sebelum pekerja tersebut dihantar
mengikuti program latihan yang formal.

Sesi Maklumbalas
Satu atau dua sesi boleh dijadualkan setelah pekerja mula bekerja untuk mengetahui sama ada
beliau ada pertanyaan lagi atau masalah yang perlu diatasi. Jangan menganggap beliau akan sukarela
membangkitkan soalan atau masalah kepada anda atau penyelia beliau. Pada ketika itu, beliau
mungkin belum percaya dengan pihak pengurusan atau pihak jabatan sumber manusia.
Mendapatkan kepercayaan pekerja mengambil masa.
Bawa pekerja jauh sedikit daripada stesyen kerjanya supaya perbualan anda dengan beliau tidak
didengar oleh penyelia beliau, dan di mana beliau merasa lebih selesa memberitahu anda mengenai
masalah yang beliau hadapi.

Induksi untuk Pekerja Asing

Program induksi untuk pekerja asing adalah satu aspek penting untuk mempastikan bahawa mereka
menjadi produktif sebaik sahaja diambil kerja. Mungkin mereka telah diberi taklimat mengenai
Malaysia sebelum mereka berlepas dari negara asal mereka. Tetapi anda masih perlu adakan satu
program formal untuk mereka. Kandungan program induksi untuk mereka mungkin berbeza
daripada program untuk pekerja tempatan. Seorang penterjemah mungkin diperlukan supaya
mereka faham semua maklumat yang disampaikan dalam program.

Topik yang akan Dimasukkan

Selain daripada topik-topik tersenarai di atas, iaitu yang diperlukan untuk semua pekerja, ada
beberapa topik yang relevan kepada pekerja asing sahaja. Ia termasuk:

1. Peraturan berkaitan dengan asrama pekerja, jika penginapan disediakan

2. Adat resmi membeli-belah termasuk pasar malam
3. Nombor telefon kecemasan sekiranya pekerja menghadapi masalah selepas kerja

PENYEDIAAN BUKU PANDUAN PEKERJA

Buku panduan pekerja ialah rujukan yang berguna dan banyak menjimatkan masa sumber manusia.
Sungguhpun pada mulanya anda perlu berusaha lebih untuk
menyiapkan buku panduan pekerja tetapi ia akan “Sebelum merangka draf buku
menguntungkan anda untuk jangka panjang. Buku tersebut panduan, penulisnya perlu
boleh menjawab soalan-soalan pekerja tanpa perlu keterangan membuat keputusan:
daripada staf sumber manusia.  Kandungan apa yang patut
Buku panduan biasanya mengandungi perkara-perkara seperti: dimasukkan
 Bahasa apa yang patut
1. Pernyataan pengenalan oleh ketua eksekutif diguna
2. Terma dan syarat perhidmatan pekerja
 Siapakah yang akan rujuk
3. Prosedur yang boleh diikuti oleh pekerja apabila
kepadanya
memohon faedah
4. Peraturan syarikat, termasuk peraturan keselamatan  Sama ada disediakan
5. Polisi syarikat dalam talian atau versi
bercetak”.
Pekerja mesti faham dengan polisi dan prosedur syarikat. Buku Human Resource Management:
panduan membantu mencapai objektif ini. Polisi hitam putih Principles and Practices, by
ialah garis panduan kepada semua pekerja dalam organisasi Maimunah Aminuddin, 2nd ed, Oxford
supaya kelakuan yang tidak baik dapat dikurangkan. Prosedur University Press
adalah penting supaya pekerja tahu apa yang diharapkan
daripada mereka dan bagaimana mereka boleh mendapat
manfaat daripada beberapa faedah yang diberi oleh
organisasi.

Timbangkan penyediaan dan kemasukkan ke dalam buku panduan polisi mengenai:

1. Kerahsiaan maklumat syarikat

2. Gangguan seksual
3. Toleransi sifar terhadap penganiayaan (bullying) dan keganasan di tempat kerja
4. Kegunaan kenderaan syarikat
5. Kegunaan komputer syarikat, Internet dan telefon
6. Keadaan konflik kepentingan
7. Polisi keselamatan
8. Program membiayai pengajian pekerja

Sediakan prosedur untuk:

1. Permohonan cuti
2. Permohonan faedah lain, contohnya pendahuluan gaji
3. Memberitahu organisasi bahawa pekerja bercuti sakit dan penyerahan sijil perubatan (MC)
4. Mengambil tindakan disiplin ke atas salahlaku serius dan tidak serius
5. Keselamatan dan kesihatan
6. Permohonan menghadiri program latihan
7. Permohonan mendapatkan pembiayaan syarikat untuk program pengajian pekerja
8. Membuat aduan mengenai gangguan seksual dan perkara lain
9. Melapor kemalangan dan kecederaan
10. Membuat tuntutan kerja lebih masa dan pembayaran balik wang yang telah dibelanjakan

Apabila merangka draf prosedur, fikirkan:

1. Siapa akan menjalankan tugas apa?

2. Ada tarikh akhir?
3. Ada borang untuk diisi? Dari mana borang tersebut boleh diperolehi? Adakah borang
tersebut dalam talian atau berbentuk kertas? Kepada siapa borang tersebut patut dihantar?

Sebaik sahaja polisi dan prosedur telah dirangka, ia mesti dilaksanakan dengan adil. Pengecualian
hanya boleh dibenarkan dalam situasi luar biasa dan dengan sebab yang munasabah, dan perlu
direkodkan.

Buku panduan tidak perlu dicetak. Anda boleh siapkan versi elektronik yang mudah dikemaskini.
Sekiranya sebahagian pekerja anda tidak selalu menggunakan komputer di tempat kerja, anda patut
benarkan mereka untuk mengakses e-buku panduan melalui komputer tertentu semasa rehat
mereka atau selepas waktu kerja.

Pastikan buku panduan tersebut selalu dikemaskini.

Sekiranya pekerja syarikat diwakili oleh kesatuan sekerja dan perjanjian bersama telah
ditandatangani antara syarikat dan kesatuan, buku panduan tidak perlu kerana kebanyakan
kandungannya akan termasuk dalam perjanjian tersebut.
Polisi dan prosedur boleh diubah oleh majikan pada bila-bila masa, tanpa memerlukan persetujuan
pekerja. Masukkan pernyataan mengenai hak majikan ini dalam buku panduan.

MENGENDALIKAN TEMUDUGA BERHENTI KERJA

Walaupun setelah anda berusaha untuk mendapatkan pekerja yang berkebolehan bekerja dengan
baik dan sesuai dengan budaya organisasi anda, mereka masih juga letak jawatan. Walaupun setelah
anda adakan induksi dan cuba membuat mereka rasa diterima, mereka tetap juga berhenti kerja.
Bila mereka berhenti, anda perlu hendak tahu sebabnya. Untuk mengetahui kenapa pekerja
meninggalkan organisasi anda, anda patut kendalikan temuduga berhenti kerja.

Temuduga berhenti kerja boleh diadakan:

1. Pada hari terakhir mereka bekerja, atau

2. Beberapa hari selepas mereka tinggalkan pekerjaan mereka

Mengadakan temuduga dengan seorang pekerja yang telah letak jawatan pada hari terakhir beliau
bekerja mungkin senang, tetapi jawapan beliau kepada soalan anda mungkin kurang benar. Mungkin
beliau tidak mahu memberitahu sesuatu yang negatif mengenai sesiapa atau mana-mana sistem
dalam organisasi. Anda perlu pujuk beliau dan terangkan bahawa maklumat yang diberi akan
digunakan untuk membaiki pengurusan sumber manusia di organisasi.

Sebagai alternatif, anda boleh cuba telefon pekerja berkenaan seminggu atau dua minggu selepas
beliau berhenti. Pada masa itu, beliau mungkin merasa lebih selesa menjawab soalan anda.

Apakah soalan yang hendak ditanya? Jangan sediakan terlalu banyak soalan. Soalan boleh ditanya
secara lisan dan penemuduga akan rekod jawapannya atau anda boleh tulis soalannya dalam borang
soal selidik. Berikut adalah contoh soalan yang boleh ditanya.

1. Mengapa anda berhenti?

2. Apakah yang anda suka sekali mengenai kerja di sini?
3. Adakah anda mempunyai masalah dengan kerja anda?
4. Adakah anda mempunyai masalah dengan penyelia/pengurus anda?
5. Adakah anda mempunyai masalah dengan rakan sekerja anda?
6. Adakah apa-apa perkara yang anda ingin ubah dalam organisasi jika anda boleh?
7. Mahukah anda kembali kerja di sini jika ada peluang?
8. Sanggupkah anda syorkan kawan anda bekerja di sini?
9. Bolehkah anda beri komen mengenai bagaimana syarikat ini diurus?

Kebanyakan soalan di atas perlukan jawapan “Ya” atau “Tidak”. Sediakan sedikit ruang, sekiranya
anda telah siapkan soal selidik bertulis untuk pekerja tersebut, supaya beliau boleh tambahkan
beberapa komen, jika beliau mahu. Jangan harapkan jawapan yang panjang dan terperinci daripada
pekerja tersebut.
Maklumat yang diberi dalam temuduga berhenti kerja patut dikupas dengan teliti. Perhatikan sama
ada pekerja-pekerja yang berhenti semua menunjukkan kelemahan yang sama dalam organisasi. Jika
ini keadaannya, beberapa tindakan perlu diambil untuk mengatasi kelemahan tersebut.

SENARAI SEMAK UNTUK

INDUKSI
 Sudahkah anda bersedia untuk
hari pertama kerja bagi setiap
rekrut baru?
 Sudahkah anda siapkan bahan
untuk diedarkan kepada rekrut
baru?
 Sudahkah anda putuskan siapa
yang akan terlibat dalam program
induksi?
 Adakah anda akan adakan
temuduga berhenti kerja dengan
pekerja yang letak jawatan?

BORANG & DOKUMEN YANG

DIPERLUKAN:
 Senarai semak induksi
 Buku panduan pekerja
 Bahan edaran induksi
 Soal selidik temuduga
berhenti kerja
PERSEKITARAN PERUNDANGAN DALAM PEKERJAAN
LATIHAN
GAJI DAN FAEDAH