Anda di halaman 1dari 159

PRAKTIKUM HISTOLOGI -1

Jaringan Epitel
Jaringan Ikat
Jaringan Otot
Tulang Rawan
Jaringan Tulang
Jaringan Saraf
Darah Kardiovaskuler
Sistem Limfoid
Kulit

FAKULTAS KEDOKTERAN UNDIP


2015
SEL
SEL SAMPAI ORGAN
DNA SAMPAI KROMOSOM
PEMBELAHAN SEL
PRAKTIKUM
JARINGAN EPITEL
SULTANA M.H. FARADZ
EPITEL GEPENG SELAPIS

inti oval pipih searah panjang sel


berbentuk poligonal
sitoplasma kurang jelas terlihat
TUNIKA SEROSA
USUS
CAPSULA
BOWMAN PARS
PARIETALIS
KUBOID SELAPIS

Tella Choroidea & Sel ependym

sel lebih tinggi dan tebal


seperti kubus, dari atas poligonal
dari samping seperti segi empat sama sisi
inti bulat letak di tengah
FOLIKEL
KELENJAR
TIROID
KOLUMNER SELAPIS

penampang bujur berbentuk silinder/torak


penampang lintang berbentuk poligonal
inti oval ke arah panjang sel, lebih ke basal
2 macam sel yaitu sel kolumner berfungsi untuk absorbsi dan
sel goblet berfungsi untuk sekresi
Ada yg bersilia
MUKOSA USUS

Epitel kolumner
simplek dengan
goblet sel goblet

Sel absorbsi/kolumner terdapat diantara sel-sel goblet,


mikrovili pada permukaan bebas memperluas permukaan
Duodenum

ILEUM

Sel goblet
MUKOSA
USUS
(JEJUNUM)
EPITEL GEPENG
BERLAPIS
BERKERATIN: KULIT
TELAPAK KAKI
EPITEL BIBIR BAGIAN LUAR
DENGAN LAPISAN KERATIN
YANG TIPIS
GEPENG BERLAPIS NON KERATIN

Struktur =epitel skuamous kompleks berkeratin, hanya tidak


didapatkan lapisan:
 kornemum
 lusidum
 granulosum
VAGINA
ESOPHAGUS

Ep Sk Kompl
non keratin Kelenjar oesophagea
KOLUMNER
BERLAPIS SEMU

sel penyusun berhubungan membran basalis


tidak semua sel mencapai permukaan
sel lebih kecil terletak di basal, tertutup sel-sel
yang lebih tinggi
Inti dari masing-masing sel tidak sama tinggi
TRACHEA
Trakea
EPITEL TRANSISIONAL
Peralihan skuamos kompleks ke
kolumner kompleks
pada organ yang sering mengalami
kontraksi dan distensi
Pada keadaan kontraksi:
 lapisan paling dalam kuboid/ kolumner
 lapisan tengah polihidral tak beraturan
 lapisan superfisial sel besar, cembung
pada permukaan bebas=sel payung
Pada keadaan distensi:
 superfisial sel skuamus besar
 bawah kuboid tak beraturan
VESICA
URINARI
A
VESICA
URINARIA
URETER
SEE YOU IN THE NEXT SESSION
JARINGAN IKAT LONGGAR

Desy Armalina
JARINGAN IKAT LONGGAR
HE, 400x

Fibroblas
Fibrosit

Histiosit
Sel Plasma
Sel Mast
MAST CELLS

A. Human, 10% formalin, H. & E., 162 x.


B. Rat, Helly's fluid, toluidine blue and erythrocin stains, 1416 x.
C. Rat, glutaraldehyde-osmium fixation, toluldine blue stain, 1416 x.
LM of fibroblasts (arrows)
UNDEFFERENTIATED
MESENCHYMAL CELL
LCT – M = mast cell; P = plasma cells; F = fibroblasts; Eo =
eosinophils, N = neutrophils
LCT – a = pericytes; b = mast cell; c = plasma cells;
d = capillary
JARINGAN LEMAK
MONOVAKUOLER

HE, 100x

HE, 400x
FAT CELLS
Panniculus
adiposus

Human, 10% formalin, H. & E., 612 x.

400x
JARINGAN LEMAK
MULTIVAKUOLER

HE, 100x

HE, 400x
BROWN FAT
Mediastinum

Rhesus monkey, Helly's fluid, H. & E., A. 162 x; B. 612 x.


JARINGAN IKAT
KOLAGEN

HE, 100x

HE, 400x
JARINGAN IKAT KOLAGEN

HE, 100x
JARINGAN IKAT
ELASTIS

HE, 100x

HE, 400x
HE, 100x
JARINGAN IKAT
GELATINOSA

HE, 400x
UMBILICAL CORD
Human

Human, 10% formalin, H. & E., 8.5 x.


JARINGAN IKAT
RETIKULER
(Hepar, AgNO3)
JARINGAN IKAT RETIKULER
(Limfonodi, AgNO3)
JARINGAN IKAT
EMBRIONAL
TULANG RAWAN
Bambang Witjahjo
PEMBENTUKAN
TULANG RAWAN
EMBRIONAL
TULANG
RAWAN HIALIN
(Trakhea)

400x

40x
TULANG RAWAN
HIALIN (Trakhea) HE, 100x HE, 400x)

Tulang rawan hialin


(Bronkhus, HE, 400x)
HYALINE CARTILAGE
Trachea

A. Rat, Helly's fluid, Mallory's stain, 612 x.


B. Rat, Helly's fluid, toluidine blue and erythrosin, 612 x.
TULANG RAWAN
ELASTIS
Epiglotis

40X

100X
Epiglotis, HE, 162x
TULANG RAWAN
ELASTIS
Epiglotis
TULANG RAWAN FIBROSA
(Discus Intervertebralis)

HE, 100x

Gomori's aldehyde fuchsin, 612 x


TULANG RAWAN TURGESCEN
Tendo Achiles katak, HE, 100x

Serat kolagen

Kondrosit
(bergerombol)

Otot seran lintang


JARINGAN TULANG

Neni Susilaningsih
STRUKTUR TULANG
TULANG PIPA
Diafisis, preparat
gosok
Canalis Haversi
Canalis Volkman
BONE
Compact cross
section

Human, ground bone, 162 x.


TULANG PIPA
Diafisis, preparat
gosok

400x
Human Fibula, ground bone, unstained, 612 x.
HE, 100x

Compact Bone: Demineralized, 500x


PETUNJUK PRAKTIKUM
DARAH
S U LTA N A M H FA R A D Z
OVERVIEW PREPARAT DARAH
HAPUS (PEMBESARAN KECIL)
Overview preparat darah hapus
(pembesaran kecil)
ERITROSIT
(EM)
ERITROSIT DAN RETIKULOSIT (TANDA PANAH)
LEKOSIT (EM)
LEUKOSIT
GRANULOSITIK
NEUTROFIL
NEUTROFIL DENGAN DRUMSTICK
(SEX CHROMATIN)

EM
EOSINOFIL
NEUTROFIL DAN EOSINOFIL
BASOFIL
LEKOSIT NON GRANULOSITIK
LIMFOSIT

EM
LIMFOSIT
MONOSIT
TROMBOSIT
JARINGAN OTOT

Ratna Damma Purnawati


OTOT POLOS
Tunika Muskularis
Usus/Esofagus
Penampang memanjang

Penampang melintang
OTOT SERAN LINTANG
OTOT SERAN LINTANG
Penampang memanjang
OTOT SERAN
LINTANG
Penampang melintang
HE, 400x

Human, 10% formalin,


H. & E., 1416 x.
HE, 400x

OTOT
JANTUNG

HE, 400x
OTOT
JANTUNG
SERAT
PURKINJE
PURKINJE
FIBERS
Specialized
cardiac
muscle
fibers

Bovine heart, 10% formalin, H. & E.; A. 96 x; B. 240 x.


JARINGAN SARAF
R B Bambang W
SARAF PERIFER PENAMPANG MEMANJANG

HE, 400X

HE, 100X Palang Ranvier Nodus Ranvier

100X AgNO3, 400X


SARAF PERIFER PENAMPANG MELINTANG

HE, 100x

HE, 400x
SEL MOTORIK
Cornu anterior
Medula Spinalis

Sel motorik
HE, 100x

AgNO3, 100x AgNO3, 400x


LOWER MOTOR NEURON
Spinal cord anterior horn

Rhesus monkey, 10% formalin, Glees' method, 612 x.


Mikroglia & Oligodendroglia (Cerebrum, AgNO3 , 100x. )
Mikroglia & Oligodendroglia (Cerebrum, AgNO3 , 400x. )
Astrosit Fibrosa & Astrosit Protoplasmatis (Cerebrum, Ramon Y
HE, 100x HE, 400x

MUSCLE
SPINDLE
GANGLION GASSERY /
GANGLION SPINALIS

HE, 400x

Sel ganglion Sel satelit

HE, 100x
DORSAL ROOT
GANGLION
Cell bodies

Rhesus monkey, 10% formalin, H. & E., 612 x.


AgNO3 , 100x AgNO3 , 400x

Motor end plate /


Muscle end plate
Kulit, HE, 400 x

Vater Paccini

Pancreas, HE, 400x


Benda
Meissner

HE, 100x

HE, 400x
CEREBELLUM, AgNO3
1
Kortex Medula 2

100X
1 3
2

40X

1. Lap. Molekuler
2.Lap. Ganglioner
3.Lap. Granuler
Sel Purkinye 400X
KARDIOVASKULER
Desy Armalina
ELASTIC MEMBRANES
COLLAGENOUS FIBERS

Aorta, Rat, Helly's fluid, Mallory's stain (A),


Mallory-azan stain (B), 162 x.
Aorta, Rat, Helly's fluid, H. & E., 162 x.
Vasa vasorum
Aorta, HE.
400x

T. Advensitia

T. media
Mammalian Histology. Department of Biological Sciences
University of Delaware, 2010
Arteri sedang
AgNO3
Membrana elastika intera
ARTERI SEDANG VENA SEDANG
Mammalian Histology. Department of
Biological Sciences
University of Delaware, 2010
Mammalian Histology. Department of Biological Sciences
University of Delaware, 2010
Mammalian Histology. Department of Biological Sciences
University of Delaware, 2010
An arteriole (A) and venule (B) – arrow = capillary
end = endothelial cell nucleus
n = smooth muscle nucleus
rbc = red blood cells
Vena kecil HE, 400x
Arteri kecil
ARTERIOLE and VENULE
Peripheral nerve

Rhesus monkey, Helly's fluid, modified aldehyde fuchsin stain, 612 x.


MUSCULAR
ARTERIES,
VEINS, and
CAPILLARY
BLOOD
VESSELS

Human, 10% formalin, H. & E. A. 162 x., B. 612 x.


Human, glutaraldehyde-osmium fixation,
toluidine blue stain, C. 612 x.
VENULE

Mammalian Histology. Department of


Biological Sciences
University of Delaware, 2010
Vena Kecil
Vena Sedang

Mammalian Histology. Department of


Biological Sciences
University of Delaware, 2010
VENA CAVA
Human, 10% formalin, Weigert's* elastic
tissue stain and phloxine, 162 x.
Mammalian Histology.
Department of Biological
Sciences
University of Delaware, 2010
SISTEM LIMFOID
Akhmad Ismail
Kelenjar
Timus

Human infant, 10% formalin,


HE : A. 35 x.,B. 55 x.,C. 87 x.
THYMUS
GLAND

HE, 40x

HE, 100x
HE, 400x
Medula Timus Badan Hassall
THYMUS GLAND

Human, 10% formalin, H. & E., A. 162 x., B. 612 x.


LYMPH NODES
Mesenteric

Rhesus monkey, Helly's* fluid, H. & E., 8.5 x.


LYMPH
NODES

Human, 10% formalin, H. & E., A. 40 x; B. 25 x.


LIMFONODI
LIMFONODI
Limfonoduli

Hilus

HE, 100x
Kortex
Medula
Parakortex

Pembuluh limfe efferen

HE, 400x
LYMPH
NODES

Rhesus monkey, Helly's fluid, H. & E., 162 x


LYMPH NODES

Human, Helly's fluid, H. & E., 612 x.


SPLEEN

Human, 10% formalin, H. & E., 35 x.


Pulpa putih

Pulpa merah
SPLEEN
Arteri sentralis

Arteri Penicili

Arteri selubung
40 x

Trabekula

100 x 400 x
SPLEEN
Capsule

Human, Zenker's fluid, Mallory's stain, 612 x.


SPLEEN
White Pulp
splenic nodule

SPLEEN
Red pulp
Rhesus monkey,
Helly's fluid, H. & E.,
162 x.

Human, Zenker's fluid,


Mallory's stain, 612 x.
PALATINE
TONSIL
LINGUAL TONSIL

Human, 10% formalin, H. & E., 50 x.

Human, 10% formalin, H. & E., 55 x.


PALATINE TONSIL
Limfonoduli

Kripte

Epitel skuamous komplex non keratin


KULIT
Akhmad Ismail
EPIDERMIS
A. Shoulder, B. Scalp, and C. Palm.

Human, 10% formalin,


A. Pinkus' acid orcein-
Giemsa method,
B. and C., H. & E., 162 x
DERMAL PAPILLAE
Finger tip

Human, 10% formalin, H. & E., 162 x.


KULIT TIPIS, HE, 40x

EPIDERMIS KULIT
TEBAL, HE, 100x
KULIT
TELAPAK
HE, 40x

Vater Pacini
KULIT KEPALA, HE, 100x
SCALP
SCALP
Cross section

SCALP
Human, 10% formalin,
H. & E., 50 x
KULIT
KETIAK
Kelenjar apokrin

HE, 100x

Epidermis

HE, 400x
SWEAT GLAND
Finger

Human, 10% formalin, H. & E., 162 x


SUMBER REFERENSI
 Junquiera JC, Carneiro J. Basic histology text and atlas 11ed. New York :
Mc Graw Hill, 2005. www.studentconsult.com
 Ronald A. Bergman RA, Afifi AK. Afifi, Heidger PM. Atlas of Microscopic
Anatomy: A Functional Approach: Companion to Histology and
Neuroanatomy: 2nd ed, 1999.
http://www.vh.org/Providers/Textbooks/MicroscopicAnatomy
 Ronald A. Bergman RA, Afifi AK. Afifi, Heidger PM. Atlas of Microscopic
Anatomy: A Functional Approach: Companion to Histology and
Neuroanatomy: 2nd ed, 1999.
http://www.vh.org/Providers/Textbooks/MicroscopicAnatomy
 Stevens A, Lowe J. Human Histology, 3th ed. Philadelphia: Elsevier
Mosby, 2005
 Slomianka L. Blue Histology, update 07/08/2009. School of Anatomy
and Human Biology - The University of Western Australia. (cited: Agustus
2009). Available from: http://www.lab.anhb.uwa.edu.au/mb140/
 Koleksi Bagian Histologi FK UNDIP

Anda mungkin juga menyukai