1. Metode Aritmatika
2. Metode Geometri
Dari ke empat metode itu akan dipilih metode yang terbaik untuk digunakan
dalam perhitungan proyeksi penduduk.
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 57
4.1.1.1 Data Populasi 10 Tahun Terakhir
JUMLAH
TAHUN
PENDUDUK
2005 769.575
2006 782.362
2007 783.131
2008 815.049
2009 819.005
2010 852.521
2011 867.828
2012 882.799
2013 898.300
2014 916.812
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 58
Pn = Po+ (a ∗n) á = average (Pi+1 – Pi) a = (Pi+1
– Pi )
Dimana :
n : selang waktu antara tahun yang akan diproyeksi dengan tahun terakhir data
(dimulai dari 0,1,2,…, dst)
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 59
950000
900000
850000
700000
650000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Pn = Pn + Ka (T0-Ta)
916812 +16359,667 (2005-2014) = 90452.333
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 60
Rumus perhitungannya adalah :
Dimana :
Jumlah Penduduk
No (x) Tahun (y) a r n Pn
1 2005 769575 12787 0.02 0 769575
2 2006 782362 769 0.02 1 784638
3 2007 783131 31918 0.02 2 799996
4 2008 815049 3956 0.02 3 815655
5 2009 819005 33516 0.02 4 831620
6 2010 852521 15307 0.02 5 847898
7 2011 867828 14971 0.02 6 864494
8 2012 882799 15501 0.02 7 881415
9 2013 898300 18512 0.02 8 898667
10 2014 916812 0 0.02 9 916257
55 8387382 16359.67 0.02 841022
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 61
950000
900000
850000
800000 Y
Pn
750000
700000
650000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Pn = a + b . x
a=
∑ y −b . ∑ x
n n
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 62
b=¿ ¿
dimana:
x = faktor tahun
n = jumlah data
Jumlah Penduduk
No (x) Tahun x² xy B A Pn
(y)
17132.6 744508. 761641.
1 2005 769575
1 769575 8 5 1
17132.6 744508. 778773.
2 2006 782362
4 1564724 8 5 8
17132.6 744508. 795906.
3 2007 783131
9 2349393 8 5 5
17132.6 744508. 813039.
4 2008 815049
16 3260196 8 5 2
17132.6 744508. 830171.
5 2009 819005
25 4095025 8 5 9
17132.6 744508. 847304.
6 2010 852521
36 5115126 8 5 5
17132.6 744508. 864437.
7 2011 867828
49 6074796 8 5 2
17132.6 744508. 881569.
8 2012 882799
64 7062392 8 5 9
17132.6 744508. 898702.
9 2013 898300
81 8084700 8 5 6
17132.6 744508. 915835.
10 2014 916812
100 9168120 8 5 3
4754404 838738.
55 8387382
385 7 2
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 63
1000000
900000
800000
700000
600000
500000 Y
Pn
400000
300000
200000
100000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Pt = P0 x e r.t
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 64
Dimana :
Jumlah Penduduk
No (x) Tahun a r N Pn
(y)
1 2005 769575 12787 0.02 0 769575.00
2 2006 782362 769 0.02 1 784786.61
3 2007 783131 31918 0.02 2 800298.89
4 2008 815049 3956 0.02 3 816117.80
5 2009 819005 33516 0.02 4 832249.38
6 2010 852521 15307 0.02 5 848699.83
7 2011 867828 14971 0.02 6 865475.44
8 2012 882799 15501 0.02 7 882582.64
9 2013 898300 18512 0.02 8 900027.98
10 2014 916812 0 0.02 9 917818.16
55 8387382 16359.67 0.02 841763.17
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 65
950000
900000
850000
700000
650000
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
a = P i – P0
∑a
r=
P0
16359.67
r= =0.02
769575
n = Pn – Pi = 2005 – 2005 = 0
= 769575
( n . ∑ xy ) −( ∑ x . ∑ y )
r=
2 2 2
√ ( n . ∑ x −( ∑ x ) ) . ( n . ∑ y −( ∑ y ) )
2
r = koefisien korelasi
X Y X2 Y2 X.Y
1 769.575 1 592245680625 769575
Korelasi (R) Aritmatika:
X Y X2 Y2 X.Y
i (R)
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 67
2 782.362 4 612090299044 1564724
3 783.131 9 613294163161 2349393
4 815.049 16 664304872401 3260196
5 819.005 25 670769190025 4095025
Aritmatika: 6 852.521 36 726792055441 5115126
7 867.828 49 753125437584 6074796
8 882.799 64 779334074401 7062392
9 898.300 81 806942890000 8084700
10 916.812 100 840544243344 9168120
Jumlah 55 8387382 385 7059442906026 47544047
Sumber: Hasil Perhitungan
X Y X2 Y2 X.Y
1 769575 1 592245680625 769575
2 782362 4 612090299044 1564724
Korelasi Least Square :
X Y X2 Y2 X.Y
Korelasi Bunga Majemuk :
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 68
9 898300 81 806942890000 8084700
10 916812 100 840544243344 9168120
Jumla
55 8387382 385 7059442906026 47544047
h
Sumber: Hasil Perhitungan
n
SD=
1
√ ∑ ( X −X )²
n−1 i =1 i
4.1.1.5.2.1 Aritmatik
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 69
Jumlah Pertumbuhan
Tahun
Tahun Penduduk Penduduk Ka Pn (Xi-X)² xy x² y²
ke X
(y) a (jiwa) persen(%)
1 2005 769575 0 0 769575.00 5419683542 769575 1 592245680625
2 2006 782362 12787 0.02 785934.67 3278573995 1564724 4 612090299044
3 2007 783131 769 0.00 802294.33 1672741834 2349393 9 613294163161
4 2008 815049 31918 0.04 818654.00 602187060 3260196 16 664304872401
5 2009 819005 3956 0.00 835013.67 66909673 4095025 25 670769190025
16359.67
6 2010 852521 33516 0.04 851373.33 66909673 5115126 36 726792055441
7 2011 867828 15307 0.02 867733.00 602187060 6074796 49 753125437584
8 2012 882799 14971 0.02 884092.67 1672741834 7062392 64 779334074401
9 2013 898300 15501 0.02 900452.33 3278573995 8084700 81 806942890000
10 2014 916812 18512 0.02 916812.00 5419683542 9168120 100 840544243344
55 8387382 147237 0.18 843193.50 22080192209 47544047 385 7059442906026
SD 49531.35058
CV 0.058742567
R 0.991658517
4.1.1.5.2.2 Geometri
Metode Geometri
No (x) Tahun Jumlah Penduduk (y) a r n Pn (Xi-X)² xy x² y²
1 2005 769575 12787 0.02 0 769575 5104624162 769575 1 592245680625
2 2006 782362 769 0.02 1 784638 3179091198 1564724 4 612090299044
3 2007 783131 31918 0.02 2 799996 1683080891 2349393 9 613294163161
4 2008 815049 3956 0.02 3 815655 643469348 3260196 16 664304872401
5 2009 819005 33516 0.02 4 831620 88388813 4095025 25 670769190025
6 2010 852521 15307 0.02 5 847898 47281105 5115126 36 726792055441
7 2011 867828 14971 0.02 6 864494 550953258 6074796 49 753125437584
8 2012 882799 15501 0.02 7 881415 1631635425 7062392 64 779334074401
9 2013 898300 18512 0.02 8 898667 3323041155 8084700 81 806942890000
10 2014 916812 0 0.02 9 916257 5660430129 9168120 100 840544243344
55 8387382 16359.67 0.02 841022 21911995483 47544047 385 7059442906026
SD 49342.33643
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 70
CV 0.05866952
r 0.991658517
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 71
CV 0.059241462
R 0.991658517
Pemilihan metode proyeksi terbaik dilihat dari nilai standar deviasi yang
paling kecil serta mempunyai nilai koefisien korelasi yang mendekati 1 yaitu yang
paling mendekati kondisi existing, serta koefisien varian yang paling kecil. Selain
ketiga hal itu perbandingan juga di lihat dari penilaian grafik, dimana grafik yang
memiliki nilai paling mendekati julah penduduk sebenarnya lah yang diambil.
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 72
Dari keempat perbandingan diatas, maka perbandingan Standar Deviasi Least Square
paling mendekati dengan Standar Deviasi data eksisting, perbandingan korelasi yang
mendekati 1 dan koefisien varian paling kecil, maka metode terpilihnya adalah Least
Square.
x Tahun Pn
10 2014 916812
11 2015 932967.9
12 2016 950100.6
13 2017 967233.3
14 2018 984366
15 2019 1001499
16 2020 1018631
17 2021 1035764
18 2022 1052897
19 2023 1070029
20 2024 1087162
21 2025 1104295
22 2026 1121427
23 2027 1138560
24 2028 1155693
25 2029 1172825
26 2030 1189958
27 2031 1207091
28 2032 1224223
29 2033 1241356
30 2034 1258489
31 2035 1275622
32 2036 1292754
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 73
33 2037 1309887
34 2038 1327020
35 2039 1344152
Rhezaldy Pradestama. P
25-2014-029 Page 74