Solenoida”
Modul L6 – Medan Magnet Solenoida
Muhammad Asy’ari Firnanda / 20522342
Asisten: Nurul Hidayati Airun
Tanggal praktikum: 30 Maret 2021
Teknik Industri – Fakultas Tegnologi Industri
Universitas Islam Indonesia
Ukur panjang kumparan menggunakan mistar Gambar 1. Kumparan solenoida dan inti besi
Sumber:https://www.kompas.com/skola/image/2020/12/27/153159769/
menghitung-induksi-magnet-di-pusat-dan-ujung-solenoida?page=1
Gambar 3. Kabel
Sumber: https://www.blibli.com/p/oem-kabel-jumper-aki-500-
Kemudian variasikan jarak kedua kumparan dan a/pc--MTA-4697968?ds=MX9-60021-00396-00001
∑ 𝐼 3,08
𝐼̅ = = = 1,026𝑚𝐴
𝑛 3
∑|𝛿𝐼|2 0,000068
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,000034𝑚𝐴
𝑛−1 3
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (1,026 ± 0,000034)𝑚𝐴
Gambar 6. Jangka sorong d=20cm
Sumber:https://www.tokopedia.com/blog/how-cara- I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2
menggunakan-jangka-sorong/
0,54 0,03 0,0009
0,50 -0,01 0,0001
0,49 -0,02 0,0004
∑ =1,53 ∑ =0,0014
∑𝐼 1,53
𝐼̅ = = = 0,51𝑚𝐴
𝑛 3
∑|𝛿𝐼|2 0,0014
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,0007𝑚𝐴
𝑛−1 2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,51 ± 0,0007)𝑚𝐴
d=25cm d=15cm
I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2 I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2
0,29 0 0 1,70 -0,02 0,0004
0,30 0,01 0,0001 1,72 0 0
0,29 0 0 1,73 0,01 0,0001
∑ =0,88 ∑ =0,0001 ∑ =5,15 ∑ =0,0005
∑𝐼 0,88 ∑𝐼 5,15
𝐼̅ = = = 0,29𝑚𝐴 𝐼̅ = = = 1,72𝑚𝐴
𝑛 3 𝑛 3
∑|𝛿𝐼|2 0,0001 ∑|𝛿𝐼|2 0,0005
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,00005𝑚𝐴 ∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,00025𝑚𝐴
𝑛−1 2 𝑛−1 2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,29 ± 0,00005)𝑚𝐴 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (1,72 ± 0,00025)𝑚𝐴
b. Untuk V=9Volt d=20cm
d=15cm I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2
I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2 0,95 0,01 0,0001
1,47 0,01 0,0001 0,95 0,01 0,0001
1,47 0,01 0,0001 0,93 -0,01 0,0001
1,46 0 0 ∑ =2,83 ∑ =0,0003
∑ =4,4 ∑ =0,0002
∑ 𝐼 2,83
∑𝐼 4,4 𝐼̅ = = = 0,94𝑚𝐴
𝐼̅ = = = 1,46𝑚𝐴 𝑛 3
𝑛 3 ∑|𝛿𝐼|2 0,0001
∑|𝛿𝐼|2 0,0002 ∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,00015𝑚𝐴
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,0001𝑚𝐴 𝑛−1 2
𝑛−1 2 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,94 ± 0,00015)𝑚𝐴
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (1,46 ± 0,0001)𝑚𝐴
d=20cm d=25cm
I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2 I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2
0,80 0,01 0,0001 0,45 0 0
0,78 -0,01 0,0001 0,45 0 0
0,78 -0,01 0,0001 0,45 0 0
∑ =2,36 ∑ =0,0003 ∑ =1,35 ∑ =0
∑𝐼 2,36 ∑𝐼 1,35
𝐼̅ = = = 0,79𝑚𝐴 𝐼̅ = = = 0,45𝑚𝐴
𝑛 3 𝑛 3
∑|𝛿𝐼|2 0,0003 ∑|𝛿𝐼|2 0
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,00015𝑚𝐴 ∆𝐼 ̅ = √ = √ = 0𝑚𝐴
𝑛−1 2 𝑛−1 2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,79 ± 0,00015)𝑚𝐴 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,45 ± 0)𝑚𝐴
d=25cm
I 𝛿𝐼 |𝛿𝐼|2
0,41 -0,02 0,0004 2. Menentukan rerata kuat medan magnet dan
0,43 0 0 ketidakpastiannya
0,44 0,01 0,0001 a. Untuk V=6Volt
∑ =1,28 ∑ =0,0005 d=15cm
H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
∑ 𝐼 1,28 3,60 -0,05 0,0025
𝐼̅ = = = 0,43𝑚𝐴 3,70 0,05 0,0025
𝑛 3
3,67 0,02 0,0004
∑|𝛿𝐼|2 0,0005 ∑ =10,97 ∑ =0,0054
∆𝐼 ̅ = √ =√ = 0,00025𝑚𝐴
𝑛−1 2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐼 ̅ ± ∆𝐼)̅ = (0,43 ± 0,00025)𝑚𝐴 ∑ 𝐻 10,97
̅=
𝐻 = = 3,65𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛 3
c. Untuk V=12Volt
∑|𝛿𝐻|2 0,0054 ∑|𝛿𝐻 |2 0,0001
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,0027𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00005𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛−1 2 𝑛−1 2
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (3,65 ± 0,0027)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (2,82 ± 0,00005)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
d=20cm
H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2 d=25cm
2,03 0,01 0,0001 H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
2,02 0 0 1,71 0 0
2,02 0 0 1,73 0,02 0,0004
∑ =6,07 ∑ =0,0001 1,70 -0,01 0,0001
∑ =5,14 ∑ =0,0005
∑𝐻6,07
̅=
𝐻 = = 2,02𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ∑𝐻
𝑛 3 5,14
̅=
𝐻 = = 1,71𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
∑|𝛿𝐻 |2 0,0001 𝑛 3
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00005𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛−1 2 ∑|𝛿𝐻 |2 0,0005
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00025𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (2,02 ± 0,00005)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 𝑛−1 2
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (1,71 ± 0,00025)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
d=25cm
H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2 c. Untuk V=12Volt
1,35 0,02 0,0004 d=15cm
1,32 -0,01 0,0001 H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
1,32 -0,01 0,0001 6,01 -0,01 0,0001
∑ =3,99 ∑ =0,0006 6,03 0,01 0,0001
6,02 0 0
∑𝐻 3,99 ∑ =18,06 ∑ = 0,0002
̅=
𝐻 = = 1,33𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛 3
∑|𝛿𝐻|2 0,0006 ∑ 𝐻 18,06
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,0003𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ̅=
𝐻 = = 6,02𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛−1 2 𝑛 3
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (1,33 ± 0,0003)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ∑|𝛿𝐻|2 0,0002
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,0001𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
b. Untuk V=9Volt 𝑛−1 2
d=15cm 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻̅ ± ∆𝐻
̅ ) = (6,02 ± 0,0001)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2 d=20cm
4,83 -0,01 0,0001 H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
4,85 0,01 0,0001 3,33 0,02 0,0004
4,83 -0,01 0,0001 3,32 0,01 0,0001
∑ =14,51 ∑ =0,0003
3,29 -0,02 0,0004
∑ =9,94 ∑ =0,0009
∑𝐻 14,51
̅=
𝐻 = = 4,84𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛 3 ∑ 𝐻 9,94
̅=
𝐻 = = 3,31𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
∑|𝛿𝐻 |2 0,0003 𝑛 3
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00015𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛−1 2 ∑|𝛿𝐻 |2 0,0009
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00045𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (4,84 ± 0,00015)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 𝑛−1 2
d=20cm ̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (3,31 ± 0,00045)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
2,82 0 0 d=25cm
2,82 0 0 H 𝛿𝐻 |𝛿𝐻 |2
2,83 0,01 0,0001 1,95 0 0
∑ =8,47 ∑ =0,0001
1,95 0 0
1,96 0,01 0,0001
∑ 𝐻 8,47
̅=
𝐻 = = 2,82𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ∑ =5,86 ∑ = 0,0001
𝑛 3
∑ 𝐻 5,86 d =25 cm
̅=
𝐻 = = 1,95𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛 3 ̅ = 1,26 × 10−6 . 1,71 = 2,15 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻
∑|𝛿𝐻 |2 0,0001 ̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻
̅=√
∆𝐻 =√ = 0,00005𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝑛−1 2
= √|1,26 × 10−6 |2 |0,00025|2
̅ ± ∆𝐻
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐻 ̅ ) = (1,95 ± 0,00005)𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
= 3,15 × 10−10 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= (2,15 × 10−6 ± 3,15 × 10−10 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
3.Menentukan nilai rapat medan magnet dan c.
Untuk V=12Volt
ketidakpastiannya d = 15cm
a. Untuk V=6Volt ̅ = 1,26 × 10−6 . 6,02 = 7,59 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻
d = 15cm
𝐵=𝜇𝐻 ̅ = 1,26 × 10−6 . 3,65 = 4,60 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻
̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻 = √|1,26 × 106 |2 |0,0001|2
= 1,26 × 10−10 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
= √|1,26 × 106 |2 |0,0027|2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= 3,40 × 10−9 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 = (7,59 × 10−6 ± 1,26 × 10−10 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ ) d = 20cm
= (4,60 × 10−6 ± 3,40 × 10−9 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ̅ = 1,26 × 10−6 . 3,31 = 4,17 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻
d = 20cm
̅ = 1,26 × 10−6 . 2,02 = 2,55 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻 ̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻
̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻 = √|1,26 × 106 |2 |0,00045|2
= 5,67 × 10−10 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
= √|1,26 × 106 |2 |0,00005|2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= 6,3 × 10−11 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
= (4,17 × 10−6 ± 5,67 × 10−10 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= (2,55 × 10−6 ± 6,3 × 10−11 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 d =25 cm
̅ = 1,26 × 10−6 . 1,95 = 2,46 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻
d =25 cm
̅ = 1,26 × 10−6 . 1,33 = 1,68 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻 ̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻
̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻 = √|1,26 × 10−6 |2 |0,00005|2
= 6,3 × 10−11 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
= √|1,26 × 10−6 |2 |0,0003|2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= 3,78 × 10−10 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 = (2,46 × 10−6 ± 6,3 × 10−11 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= (1,68 × 10−6 ± 3,78 × 10−10 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
b. Untuk V=9Volt 4. Menentukan Gaya Lorenz dan ketidakpastiannya
d = 15cm a. Untuk V=6Volt
𝐵=𝜇𝐻̅ = 1,26 × 10−6 . 4,84 = 6,10 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
d = 15cm
̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻 𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
= 4,60 × 10−6 . 1,026 . 0,15
= √|1,26 × 106 |2 |0,00015|2 = 7,08 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
= 1,89 × 10−10 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 ∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ )
= (6,10 × 10−6 ± 1,89 × 10−10 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 |1,026 . 0,15|2 |3,40 × 10−9 |2 +
=√
d = 20cm |4,60 × 10−6 . 0,15|2 |0,000034|2
̅ = 1,26 × 10−6 . 2,82 = 3,55 × 10−6 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎
𝐵=𝜇𝐻 = 5,23 × 10−10 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
̅|2
∆𝐵 = √|𝜇|2 |∆𝐻 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
= (7,08 × 10−7 ± 5,23 × 10−10 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
= √|1,26 × 106 |2 |0,00005|2 d = 20cm
= 6,3 × 10−11 𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐵̅ ± ∆𝐵̅ ) = 2,55 × 10−6 . 0,51 . 0,15
= (3,55 × 10−6 ± 6,3 × 10−11 )𝑇𝑒𝑠𝑙𝑎 = 1,95 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
= 1,95 × 10−6 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
|0,51 . 0,15|2 |6,3 × 10−11 |2 +
=√ ∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
|2,55 × 10−6 . 0,15|2 |0,0007|2
= 2,67 × 10−10 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 |1,72 .0,15|2 |1,26 × 10−10 |2 +
=√
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹) |7,59 × 10−6 . 0,15|2 |0,00025|2
= (1,95 × 10−7 ± 2,67 × 10−10 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 = 2,86 × 10−10 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
d = 25cm 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿 = (1,95 × 10−6 ± 2,86 × 10−10 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
= 1,68 × 10−6 . 0,29 . 0,15 d = 20cm
= 7,31 × 10−8 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2 = 4,17 × 10−6 . 0,94 . 0,15
= 5,87 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
|0,29 . 0,15|2 |3,78 × 10−10 |2 +
=√ ∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
|1,68 × 10−6 . 0,15|2 |0.00005|2
= 2,07 × 10−11 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 |0,94 . 0,15|2 |5,67 × 10−10 |2 +
=√
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹) |4,17 × 10−6 . 0,15|2 |0,00015|2
= (7,31 × 10−8 ± 2.07 × 10−11 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 = 1,23 × 10−10 × 10−10 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
b. Untuk V=9Volt 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
d = 15cm = (5,87 × 10−7 ± 1,23 × 10−10 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿 d = 25cm
6,10 × 10−6 . 1,46 . 0,15 𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
= 1,33 × 10−6 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 = 2,46 × 10−6 . 0,45 .0,15
∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2 = 1,66 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
|1,46 . 0,15|2 |1,89 × 10−10 |2 + ∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
=√
|6,10 × 10−6 . 0,15|2 |0,0001|2 |0,45 . 0,15|2 |6,3 × 10−11 |2 +
=√
−10
= 1,004 × 10 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 |2,46 × 10−6 . 0,15|2 |0|2
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹) = 4,25 × 10−12 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
= (1,33 × 10−6 ± 1,004 × 10−10 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
d = 20cm = (1,66 × 10−7 ± 4,25 × 10−12 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
= 3,55 × 10−6 . 0,79 . 0,15
= 4,20 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
|0,79 . 0,15|2 |6,3 × 10−11 |2 +
=√
|3,55 × 10−6 . 0,15|2 |0,00015|2 5. Membuat grafik hubungan H vs d dan B vs d
= 8,02 × 10−11 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
= (4,20 × 10−7 ± 8,02 × 10−11 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛
d = 25cm V=6Volt
𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿 30
= 2,15 × 10−6 . 0,43 .0,15
= 1,38 × 10−7 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 20
d
10
∆𝐹 = √|𝐼 ∆𝐿̅|2 |∆𝐵̅ |2 + |𝐵 𝐿|2 |∆𝐼|̅ 2
0
|0,43 . 0,15|2 |3,15 × 10−10 |2 + 3,65 2,02 1,33
=√
|2,15 × 106 . 0,15|2 |0,00025|2
H
= 8,31 × 10−11 𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 Series 1
𝐽𝑎𝑑𝑖, (𝐹 ± ∆𝐹)
= (1,38 × 10−7 ± 8,31 × 10−11 )𝑁𝑒𝑤𝑡𝑜𝑛 Grafik 1. Hubungan H vs d pada tegangan 6 Volt
c. Untuk V=12Volt
d = 15cm
𝐹 = 𝐵 𝐼̅ 𝐿
= 7,59 × 10−6 . 1,72 . 0,15
V=9Volt
30
d 20
10
0
4,84 2,82 1,71
H
Series 1
V=12Volt
30
20
d
10
0
6,02 3,31 1,71
H
Series 1
V=6Volt
30
20
d
10
0
4,6 2,55 1,33
B(dalam x 10^6)
Column2