( RPP )
A. Standar Kompetensi
Mampu menyimak, memahami dan menanggapi pembacaan berbagai wacana lirik
(rumpaka) lagu, biografi dan pembacaan bahasan.
B. Kompetensi Dasar
Menyimak lirik (rumpaka) lagu-lagu kawih (dinyanyikan langsung atau rekaman)
Indikator
Dapat mengingat (hafal) rumpaka lagu yang diperdengarkan
Dapat memahami atau dapat menceritakan isi rumpaka kawih.
Dapat menanggapi berbagai aspek wacana rumpaka dalam diskusi.
Dapat menyanyikan lagu kawih sendiri atau bersama-sama
C. Tujuan Pembelajaran
Siswa dapat memahami, menanggapi, dan menyanyikan rumpaka kawih.
D. Materi Pokok
Kawih
E. Metode Pembelajaran
1. Pendekatan : Komunikatif, alamiah
2. Metode : Langsung
3. Teknik : Ceramah, Diskusi, Latihan, Pemberian Tugas
F. Kegiatan Pembelajaran
Pertemuan Kegiatan Waktu
1 Pendahuluan 10
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
Motivasi
Pretes
Kegiatan Inti 60
Siswa menyimak lagu yang diperdengarkan dengan seksama
Menyanyikan lagu yang telah disimak secara sendiri-sendiri
maupun bersama-sama
Bertanya jawab tentang topik lagu yang disimak
Bertanya jawab tentang isi lagu (diskusi)
Penutup 10
Bersama guru, siswa menyimpulkan isi lagu
Postes
Siswa ditugaskan untuk menyanyikan lagu serta menelaah isinya
2 Pendahuluan 10
Memeriksa kesiapan siswa
Apersepsi
Motivasi
Pretes
Kegiatan Inti 60
Siswa secara bersama-sama menyanyikan lagu yang telah
dipelajari pada pertemuan sebelumnya.
Menyanyikan kembali lagu yang telah dipelajari secara sendiri-
sendiri
Bertanya jawab tentang topik lagu yang disimak
Bertanya jawab tentang isi lagu (diskusi)
Penutup 10
Bersama guru, siswa menyimpulkan isi lagu
Postes
Siswa ditugaskan untuk menyimak sebuah lagu serta menelaah
isinya
H. Penilaian
Kunci
Indikator Teknik Bentuk Instrumen
Jawaban
Dapat mengingat (hafal) Lisan Uraian Cing sebutkeun rumpaka kawih Dina
rumpaka lagu yang pada kahiji! lampiran
diperdengarkan
Dapat memahami atau Lisan/Tu Uraian Naon eusi eta rumpaka kawih Kawajiban
dapat menceritakan isi lisan Wajar Dikdas 9 taun? sakabeh
rumpaka kawih. warga
nagara
sangkan
diajar nepi
ka tingkat
SMP.
Dapat menanggapi Lisan/ Uraian Naon nu disebut kawih? Dina
berbagai aspek wacana Tulisan Jentrekeun! lampiran
rumpaka dalam diskusi. Tulis rupa-rupa kawih dumasar materi
kana eusina!
Sebutkeun conto kawih nu
eusina atikan!
naon nu disebut kawih barudak?
Terangkeun eusi kawih!
............................. .............................
NIP. ............................. .............................
LAMPIRAN 1
BAHAN AJAR
KAWIH
KABEUNGHARAN KECAP
Raharja = ma’mur, teu kurang sandang pangan
Walagri = cageur, sehat sarta henteu tanpa daksa
Nanjung = gede darajat, alus milik
Gumilang = cahayaan, herang, alus pisan, punjul ti batur
Gempung = kumpul, kumpulan
Waluya = salamet
PEDARAN
Kawih atawa sok disebut ogé sekar tandak nyaéta rumpaka anu kauger ku embat/témpo,
patokan-patokan boh pupuh atawa ugeran séjénna. Rumpaka Lagu-lagu kawih lolobana kauger
ku jumlah padalisan, guru wilangan jeung guru lagu. Lobana jajaran atawa padalisan dina
sapada lagu-lagu kawih diwangun ku opat padalisan. Guru wilangan diwangun ku dalapan
engang. Sedengkeun guru laguna miboga pola anu tangtu saperti a-a-a-a, a-b-a-b, a-a-b-b. Ku
kituna dina nembangkeun lagu-lagu kawih bisa dipirig ku waditra saperti gamelan, kacapi,
angklung jeung sajabana.
Ditilik tina eusina, kawih bisa digolongkeun saperti di handap :
1. Kawih perjoangan, eusina pikeun ngagedurkeun sumanget para pajoang dina
nyanghareupan musuh.
Contona: Karatagan Pahlawan, 17 Agustus 1945, Angkatan Perang, Baju Héjo, Wangsit
Siliwangi, Pahlawan Toha, Gedur Tékad Perjuangan jeung réa-réa deui.
2. Kawih Pupujian, eusina muji ka Allah, nembongkeun kaagungan Allah, do’a, sholawat ka
Nabi Muhamad.
Contona: Sholawat Nabi, Lebaran, Do’a, Allah, jrrd.
3. Kawih silih asih, eusina nembrakeun rasa kaasih rumaja.
Contona: Anjeun, Kalangkang, Situ Paténgan, Talaga Remis, jrrd.
4. Kawih Atikan, eusina méré atikan sangkan tetep aya dina bebeneran, persatuan jeung
kesatuan.
Contona: Sabilulungan, Rakgantang
5. Kawih nu eusina ngagambarkeun kaéndahan alam.
Contona : Pasundan Eksiganda, Bandung
Aya oge nu disebut kakawihan, nyaéta lagu-lagu kawih nu sok ditembangkeun ku barudak
bari arulin di buruan.
Kakawihan bisa digolongkeun kana dua golongan.
1. Kakawihan Murangkalih, Ieu kawih bisa dipirig ku waditra lantaran rumpakana
kauger ku patokan.
Contona:Ucing diudag anjing, Arulin di buruan, Rasa Gumbira, Oray-orayan, jrrd.
2. Kakawihan Kaulinan Barudak, jarang dipirig ku waditra lantaran rumpakana teu
kauger ku patokan. Tapi bisa dipirig ngan bebas wirahma.
Saméméh aya listrik kakawihan sok dihaleuangkeun ku barudak bari ulin di buruan
dicaangan ku cahaya bulan purnama.
Contona: Bulantok, Paciwit-ciwit Lutung, Ngawihan Hujan, Ucing Hui, Ngala
Papatong, jrrd.
MATERI PANGDEUDEUL
ISTILAH KASENIAN
Dina pedaran aya kecap sekar tandak, kawih, rumpaka, pupuh jeung sajabana. Eta kecap kaasup
kana istilah nu patali jeung kasenian. Istilah kasenian bisa dipasing-pasing saperti di handap.
1. Palaku seni : Sindén, alok, juru kawih, panjak/nayaga, jeung sajabana.
2. Alat (waditra) : kendang, rebab, saron, bonang, gambang, suling, kacapi, jeung
sajabana.
3. Cara nabeuh : ditepak, dikését, ditiup, dipetik, dicaruk jeung sajabana.
4. Wangun seni : seni mamaos, seni degung, seni angklung, jeung sajabana.
5. Pangaweruh seni : anggit, wiletan, wirahma, jeung sajabana.
LAMPIRAN 2
LEMBAR KERJA SISWA
_________________________________________________________________________
2. kendang = __________________________________________________________
_________________________________________________________________________
3. angklung = __________________________________________________________
_________________________________________________________________________
4. wirahma = __________________________________________________________
_________________________________________________________________________
5. nayaga = __________________________________________________________
_________________________________________________________________________