I. Informasi Umum
Nama Sekolah : SMA Negeri 1 Purwanegara
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
Fase : E
Tahun Ajaran : 2021/2022
Alokasi Waktu : 8 x 2 JP
B. Pemahaman Bermakna
1. Memahamkan kepada peserta didik pentingnya memahami tentang aksara jawa dan menulis
aksara jawa
C. Pertanyaan Pemantik
1. Sapa sing minggu iki wes maca tulisan jawa?
2. Sapa sing wis tau nulisi tembok nganggo tulisan jawa?Persiapan Pembelajaran
D. Persiapan Pembelajaran
1. Mengkondisikan suasana belajar yang menyenangkan dengan meminta Peserta didik berdoa
terlebih dulu kemudian menyapa dan memberi salam.
2. Guru mengecek kehadiran Peserta didik dalam pembelajaran.
3. Guru dan Peserta didik menyepakati “kontrakbelajar”/kesepakatan belajar bersama
4. Guru menyampaian tujuan pembelajaran
E. Kegiatan Pembelajaran
Kegiatan Pendahuluan
1. Peserta didik diberi motivasi dan panduan untuk melihat, mengamati, membaca dan memahami teks
aksara jawa
2. Guru memberikan materi bahasa yang baik dengan penuliasan tentang aksara jawa
nglegena dan lain2
3. Guru memberikan kesempatan untuk menanyakan tulisan atau bacaan aksara jawa yang mungkin
kurang dipahami siswa
4. Peserta didik mampu menulis dan membaca aksara jawa dengan memperhatikan kaidah
penulisan aksara jawa yang benar
6. Peserta didik diberikan soal atau tugas tentang menulis dan membaca aksara jawa
Kegiatan Penutup
1. Guru bersama peserta didik menyimpulkan tentang materi yang telah dipelajari
2. Guru Memberikan tugas berkaitan dengan materi yang diberikan.
3. Guru memberikan pertanyaan tentang materi yang sudah dipelajari dengan memberikan penugasan
dan menyampaikan rencana pembelajaran selanjutnya serta diakhiri salam penutup.
F. Asesmen
1. Jenis asesmen
III. Lampiran
A. Lembar Kerja Peserta Didik
Latihan Soal 1
Ukara ing ngisor iki tulisen nganggo aksara Jawa !
1. Fajar arep kerja ana ing Amerika mulane tanggal 9 sasi 2 wingi ngurus surate neng
Semarang.
2. Kancaku sik jenenge Verdi wingi oleh kiriman dhuwit 3.750.000 saka kakange sik
kerja neng Kediri.
3. Saka lulusan sekolahku cacah 416 sik wis nyambut gawe enek 387.
4. Sik nembang wis dibaleni kaping 13 nanging swarane durung pas karo titi larase.
5. Zaki wis tau urip 20 taun ana Arab mulane sik maca tulisan lancar banget.
Latihan Soal 2
1. aumu/[r;66;taun\
Ukara ing dhuwur menawa ditulis nganggo aksara latin, yaiku....
A. umure 66 tahun
B. umure 66 taun
C. umure 56 tahun
D. umure 55 taun
E. umure 46 tahun
2. su[w[n;5;jm\
unine ing tulisan biasa....
A. sungune 5 wae
B. suwene 5 jam
C. sengrenge 5 jam
D. srawunge 5 maneh
E. suwene 5 dina
3. [nome/[t[l[ponK|;08122822271;
A. Nomer teleponku 081228333371
B. Nomer teleponku 08222833391
C. Nomer teleponku 08522833391
D. Nomer teleponku 08112833391
E. Nomer teleponku 08122822271
4. siki[lL;2; karepe....
A. sikile 2
B. sikile lara
C. sukune 2
D. sukuneloro
E. sikile 1
5. wujude aksara Angka kababar ing ngisor iki,kajaba....
A. 3
B. 8
C. 9
D. &
E. 7
6. Panulisan angka 1987 sing bener yaiku....
A. ;1987;
B. 1983
C. ;1984;
D. ;1977;
E. 1945’
7. Aksara kang direka kanggo nandhani aksara sing asale saka basa manca, utamane basa
Arab diarani….
A. Aksara Murda
B. Aksara Legena
C. Aksara Rekan
D. Aksara Swara
E. Aksara Jawa
9. Khasanah karo Fauzan menyang sekolah. Yen ditulis kanthi aksara Jawa yaiku….
A. ?k+snhk[rop+auj+nMev=se[kolh.
B. ?k+snhk[rop+aujnMev=se[kolh.
C. ?k+j+nhk[rop+auj+nMev=se[kolh.
D. ?k+snhk[ropauj+nMev=se[kolh.
E. ?k+skhk[rop+auj+nMev=se[kolh.
13. Ana ing ngisor iki kang ora perlu ditulis nganggo aksara murda yaiku cara nulis?
A. Nulis Jeneng
B. Nulis Papan Panggonan
C. Nulis Tanggal
D. Nulis Lembaga
E. Nulis Gelar
14. Seratan aksara Murda kang salah ana ing ngisor iki yaiku?
A. *isM
B. !mPixj
C. %]bu
D. 1mPirej
E. *ulu
Uraian Materi
Aksara murda
Aksara Jawa Murda yaiku aksara Jawa kang dinggo nulis tembung-tembung khusus. Aksara iki
digunakake kanggo nulis jeneng kutha, papan panggonan, lan jeneng uwong, lembaga
pamarentahan, gelar. Aksara murda iki ora bisa dienggo minangka panutup aksara legena
(sigeg). Aksara Murda cacahe ana 8, yaiku Pa, Ba, Ga, Na, Ka, Sa, Ta, Nya, uga bisa
disingkat dadi “Nyah,Pak BaGong NuKu SaTe”. Fungsi saking aksara Murda inggih menika :
Aksara Mu Lati
No Pasangan Tuladha Latin
rda n
......... !mPixj Nampireja
1. ! Na
®...... r[fn®kul Raden Nakula
@nDwp]sT Kandhawaprasta
2. @ .........¯..... Ka
@][ton¯efiri Kraton Kediri
Tuladha
No Fungsi
Latin Leres Kleru
1. Nulis Jeneng Nakula !kul nkul
2. Nulis Gelar Prabu %]bu p]bu
3. Nulis Papan Panggonan Temanggung #em=gu= tem=gu=
4. Nulis Lembaga Pemerinta @,%,@ k,p,k
KPK
h
Cara Panulisane Tuladha
Latin Leres Kleru
1. Ora kena dadi pungkasan $mirn $mir!
Samirana
e tembung
Prabu Karn %]bu@/n %]*u@/!
2. Ditulis ana ngarep temb
a
ung mawon
Pagutan %gutn\ %gut!\
Aksara Swara
Aksara swara jaman dhisik kanggo nulis tembung saka basa manca. Nanging suwe-
suwene banjur kanggo nulis jeneng wong, kutha, Negara, lan liya-liyane. Kajupuk
saka kawitane wae. Aksara swara ora kena kanggo pasangan.
Aksara swara
A E I O U
Memuat
5. Naskah utawa ang Memuat Memuat satu sub
ka wilangan mina aspek dua sub aspek
ngka karakter si tiga aspek
ng digunakake ka tidak
nggo nulis angka lengkap
nganggo aksara J
awa
Skor Maks 25 20 15 10
TOTAL SKOR 125
skor Perolehan
Nilai= x 10
skor maksimal
D. Glosarium
● Teks aksara Jawa 2 paragraf
E. Daftar Pustaka
Buku siswa, buku referensi, majalah, koran, situs
internet,https://www.bola.com/ragam/read/4286595/40-kata-kata-mutiara-bahasa-jawa-singkat-
sarat-petuah
Bausastra Jawa