Edi Zulkarnain
( َسِم ْع ُت َر ُسوَل ِهللا: َع ْن َأِم يِر الُم ؤِم نيَن َأبي َح ْفٍص ُع َم َر ْبِن الَخ َّطاِب َر ضَي ُهللا تعالى عْنُه َقاَل
َفَم ْن َكاَنْت ِهْج َر ُتُه ِإلى ِهللا َو َر ُسوله، َو ِإَّنَم ا ِلُك ِّل اْم ِر ٍئ َم ا َنَو ى، ِإَّنَم ا اَألْع َم اُل ِبالِّنَّياِت:َيُقوُل
َفِهْج َر ُتُه ِإلى َم ا، َأو اْم رَأة َيْنِكُح َها، َو َم ْن َكاَنْت ِه ْج َر ُتُه ِلُد ْنَيا ُيِص ْيُبَها،َفِهْج َر ُتُه إلى ِهللا َو َر ُسوله
)َهاَجَر ِإَلْيِه
Dari Amirul Mukminin Abi Hafsh Umar bin Khothob Rodhiyallahu ‘anhu ia berkata : “aku
mendengar Rasulullah Sholallahu ‘alaihi wa salaam bersabda : “sesungguhnya hanyalah amalan
itu tergantung dengan niatnya, dan sesungguhnya hanyalah setiap orang mendapatkan apa yang
ia niatkan. Barangsiapa yang niatnya hijrah kepada Allah dan Rasulnya, maka hijrahnya kepada
Alllah dan Rasulnya, dan barangsiapa yang hijrahnya untuk kepentingan dunia atau wanita yang
hendak dinikahinya, maka hijrahnya kepada apa yang ia niatkan tersebut”.
Takhrij Hadits :
Yang masyhur hadits ini diriwayatkan dari satu jalan dari Umar bin Khothob rodhiyallahu anhu.
Imam Ibnu Rojab al-Hanbali (w. 795) dalam Jaami’ul Uluum wal Hikaam (1/56 –pen. Daarus
Salaam, cet. 2 1424 H) berkata :
عن علقمة، عن محَّمِد ابن إبراهيَم الَّتيمِّي، هذا الحديُث تفَّرد بروايته يحيى بُن سعيٍد األنصارُّي
وليس له طريق يصُّح غير هذا،- عن ُع َم ر بن الخَّطاِب – رضي هللا عنه، بن وَّقاٍص اَّلليثِّي
ال أعلُم خالفًا بين أهِل الحديِث في: وقال الخطابُّي. ) كذا قال علُّي بُن المدينِّي وغيُره،الطريق
لكن، إَّنُه قد ُر ِو ي من ُطرٍق كثيرٍة: وقد قيل، مع أَّنُه قد ُر ِو ي من حديث أبي سعيٍد وغيره،ذلك
لم يصح من ذلك شيٌء عنَد الُح َّفاظ
Hadits ini diriwayatkan secara tunggal oleh Yahya bin Sa’ id al-Anshoriy, dari Muhammad bin
Ibrohiim at-Taimiy, dari ‘Alqomah bin Waqqoosh al-Laitsiy, dari Umar bin Khothob
Rodhiyallahu ‘anhu. Hadits ini tidak memiliki jalan yang shahih kecuali jalan ini, demikian
dikatakan oleh Imam Ali ibnul Madini dan selainnya. Al-Khothobiy berkata : ‘aku tidak tahu ada
perbedaan di kalangan ulama tentang hal tersebut, sekalipun telah diriwayatkan hadits ini dari
Abu Sa’id Rodhiyallahu ‘anhu dan selainnya. Dikatakan juga bahwa telah diriwayatkan hadits
ini dari jalan yang banyak, namun tidak ada yang shahih menurut para Hafidz hadits -selesai-.
Adapun haditsnya Abu Sa’id Rodhiyallahu ‘anhu, maka saya mendapatkannya diriwayatkan oleh
Imam Muhammad bin Salamah al-Qodhoo’iy (w. 454 H) dalam kitabnya Musnad asy-Syihaab
(no. 1173 –pen. Muasasah ar-Risaalah, cet. 2 1407) dari jalan :
1173 – نا، َأْح َم ُد ْبُن َأِبي ِعْمَر اَن اْلَهَر ِو ُّي ِبَم َّك َة، نا َأُبو اْلَفْض ِل،أنا ُذ و الُّنوِن ْبُن َأْح َم َد اْلَع َّطاُر
نا َع ْبُد، نا ُنوُح ْبُن َح ِبيٍب، نا اْلَحَس ُن ْبُن ُس ْفَياَن، َأْح َم ُد ْبُن ُم َحَّمٍد اْلَقَناِدِكُّي اْلَهَر ِو ُّي ِبَهَر اَة، َأُبو َح اِمٍد
َع ْن َأِبي َسِع يٍد، َع ْن َع َطاِء ْبِن َيَس اٍر، َع ْن َزْيِد ْبِن َأْس َلَم، نا َم اِلُك ْبُن َأَنٍس، اْلَم ِج يِد ْبُن َع ْبِد اْلَع ِز يِز
، َو ِلُك ِّل اْم ِر ٍئ َم ا َنَو ى، «ِإَّنَم ا اَأْلْع َم اُل ِبالِّنَّيِة: َقاَل َر ُسوُل ِهَّللا َص َّلى ُهللا َع َلْيِه َو َس َّلَم: َقاَل، اْلُخ ْد ِر ِّي
َو َم ْن َكاَنْت ِهْج َر ُتُه ِلُد ْنَيا ُيِص يُبَها َأِو،َفَم ْن َكاَنْت ِهْج َر ُتُه ِإَلى ِهَّللا َو َر ُسوِلِه َفِهْج َر ُتُه ِإَلى ِهَّللا َو َر ُسوِلِه
»اْمَر َأٍة َيَتَز َّوُج َها َفِه ْج َر ُتُه ِإَلى َم ا َهاَجَر ِإَلْيِه
Ahbaronaa Dzun Nuun bin Ahmad bin al-‘Athoor, haddatsanaa Abul Fadhl Ahmad bin Abi
Imroon al-Harowiy di Mekkah, haddatsanaa Abu Haamid Ahmad bin Muhammad al-Qonaadikiy
al-Harowiy di Harooh, haddatsanaa al-Hasan bin Sufyaan, haddatsanaa Nuuh bin Habiib,
haddatsanaa Abdul Majiid bin Abdul Aziiz, haddatsanaa Maalik bin Anas, dari Zaid bin Aslam,
dari ‘Athoo’ bin Yasaar, dari Abi Sa’id al-Khudriy Rodhiyallahu ‘anhu beliau berkata,
Rasulullah Sholallahu ‘alaihi wa salaam bersabda : “sesungguhnya hanyalah amalan itu
tergantung dengan niatnya, dan sesungguhnya hanyalah setiap orang mendapatkan apa yang ia
niatkan. Barangsiapa yang niatnya hijrah kepada Allah dan Rasulnya, maka hijrahnya kepada
Alllah dan Rasulnya, dan barangsiapa yang hijrahnya untuk kepentingan dunia atau wanita yang
hendak dinikahinya, maka hijrahnya kepada apa yang ia niatkan tersebut”.
Asy-Syaikh DR. Muhammad al-Ahmadiy, pentahqiq kitab Jaamiul Uluum berkata terkait hadits
diatas :
عن عبد، ((سئل أبي عن حديث رواه نوح بن حبيب:1/131 ” وقال ابن أبي حاتم في ” العلل
، ليس له أصل، هذا حديث باطل: قال أبي:المجيد بن عبد العزيز بن أبي رواد … فذكره وقال
عن، عن علقمة بن وقاص، عن محمد بن إبراهيم التيمي، عن يحيى بن سعيد، مالك:إنما هو
))- عن النبي – صلى هللا عليه وسلم،عمر
Ibnu Abi hatim berkata dalam al-Illal (1/131) : ‘bapakku ditanya tentang hadits yang
diriwayatkan oleh Nuuh bin Habiib dari Abdil Majiid bin Abdil Aziz bin Abi Rowaad …al-
Hadits… Bapakku berkata : ‘hadits ini batil, tidak memiliki asal, hanyalah ia diriwayatkan dari
MaaliK dari Yahya bin Sa’id dari Muhammad bin Ibrohim at-Taimiy, dari ‘Alqomah bin
Waqqoosh dari Umar dari Nabi Sholallahu ‘alaihi wa salaam’ –selesai-.
Kemudian selain Abu Sa’id Rodhiyallahu ‘anhu yang meriwayatkan hadits diatas, ada juga dari
sahabat lainnya, sebagaimana dinukilkan oleh pentahqiq DR. Muhammad yang berkata :
فلم أجد فيها بلفظ حديث، ((ثم أني تتبعت األحاديث التي ذكرها ابن منده103 و102 :وقال في
إال حديثًا ألبي سعيد الخدري وحديثًا ألبي هريرة وحديثًا ألنس،عمر أو قريبًا من لفظه بمعناه
)) وكلها ضعيفة، بن مالك وحديثًا لعلي ابن أبي طالب.
Al Hafidz al-‘Iroqiy berkata dalam at-Taqyiidu wal Idhooh (hal 102 & 103) : ‘lalu aku meneliti
hadits-hadits yang disebutkan Ibnu Mandah, maka aku tidak mendapatkan lafadz hadits yang
sama dengan haditsnya Umar dan tidak juga maknanya dekat dengan hadits tersebut, kecuali
sebuah hadits yang diriwayatkan oleh Abu Sa’id al-Khudriy Rodhiyallahu ‘anhu, satu hadits dari
Abu Huroiroh Rodhiyallahu ‘anhu, satu hadits dari Anas bin Malik Rodhiyallahu ‘anhu dan dari
Ali bin Abi Tholib Rodhiyallahu ‘anhu, semuanya dhoif’ –selesai-.
Kemudian riwayat tunggal Yahya al-Anshoriy sampai Umar Rodhiyallahu ‘anhu, diriwayatkan
oleh para ulama yang sangat banyak, Imam Ibnu Rojab dalam kitab diatas berkata (1/55-56) :
: وقيل، رواُه عنُه أكثُر ِم ن مئتي راٍو: فقيل،ثَّم رواُه عِن األنصارِّي الخلُق الكثيُر والجُّم الغفيُر
والَّليُث بُن، وابُن المبارك، واألوزاعُّي، والثورُّي، مالٌك: وِم ْن أعيانهم، رواه عنه سبُع مئة راٍو
وغيرهم، وابُن ُع يينَة، وشعبُة، وحَّم اُد بُن زيٍد، سعٍد
Lalu diriwayatkan dari Al Anshory oleh banyak ulama, dikatakan diriwayatkan lebih dari 200
perowi, ada juga yang mengatakan 700 orang perowi. Diantara pembesarnya adalah : Malik bin
Anas, Sufyan ats-Tsauriy, Al Auza’I, Ibnul Mubarok, al-Laits bin Sa’ad, Hammaad bin Zaid,
Syu’bah, Ibnu Uyyainah dan selainnya –selesai-.
Berikut akan saya takhrijkan jalan-jalan hadits dari para pembesar ulama yang meriwayatkan
dari Yahya bin Sa’id al-Anshori dari Muhammad bin Ibrohim dari ‘Alqomah bin Waqqoosh dari
Umar rodhiyallahu anhu dari Nabi sholallahu alaihi wa salam,
1. Imam Abdur Rokhman bin ‘Amr al-Auzaa’iy (w. 157 H), diriwayatkan oleh ImamThabrani
dalam Mu’jam al-Ausath (no. 40 –pen. Daarul Haromain).
2. Imam Syu’bah bin al-Hajjaaj (w. 160 H), diriwayatkan oleh Imam Abdul Malik ibnu
Basyroon dalam al-Amaaliy (no. 1617, -pen. Daarul Wathon, cet. 1 1424 H),
3. Imam Sufyan ats-Tsauri (W. 161 H), diriwayatkan oleh Imam Baihaqi dalam Sunan Kubro
(no. 181 –pen. Daarul Kutubil ‘Ilmiyyah, cet. 3 1424 H), dan Imam Ibnu Mandah dalam al-Iman
(no. 201 –pen. Muasasah ar-Risaalah, cet. 2 1406 H).
4. Imam Zuhair bin Muhammad at-Taimiy (w. 162 H, diriwayatkan oleh Imam Abu Dawud ath-
Thoyalisi dalam al-Musnad (no. 37 –pen. Daarul Hijr, cet. 1 1419 H).
5. Imam al-Laits bin Sa’ad (w. 175 H), diriwayatkan Imam Ibnu Majah dalam Sunannya (no.
4227 –pen. Daarul Ihyaa Kutubil ‘Arobiyyah).
6. Imam Sulaimaan bin Bilaal (w. 177 H), diriwayatkan oleh Imam Ibnu Mandah dalam al-Iman
(no. 201).
7. Imam Malik bin Anas (w. 179 H), diriwayatkan oleh Imam Bukhori dalam Shahihnya (no. 54
& 5070 –pen. Daar Thuuqin Najaah, cet. 1 1422 H), Imam Muslim dalam Shahihnya (no. 1907 –
pen. Daaru Ihyaut Turots), Imam Nasa’i dalam Sunan Kubro (no. 5601–pen. Muasasah ar-
Risalah, cet. 1 1421 H) dan Sunannya (no. 3437 –pen. Maktabah al-Matbuu’ah al-Islaamiy, cet. 2
1406 H),
8. Imam Baihaqi dalam al-‘Adab (no. 820 –pen. Muasasah al-Kutubuts Tsaqofiyyah, cet. 1 1408
H) dan Sunan Kubro (no. 8108, 12907), dan Imam Ibnu Mandah dalam al-Iman (no. 17).
9. Imam Hammaad bin Zaid (w. 179), diriwayatkan oleh Imam Bukhori dalam Shahihnya (no.
3898 & 6953), Imam Nasa’i dalam Sunan Kubro (no. 78), dan Imam Baihaqi dalam Sunan
Kubro (no. 1031).
10. Imam Abdullah ibnul Mubarok (w. 181 H), diriwayatkan oleh Imam Ibnul Mubaarok sendiri
dalam az-Zuhud (hal. 62 –pen. Darul Kutubil ‘Ilmiyyah), dan Imam Nasa’i dalam Sunan Kubro
(no. 11804) dan Sunannya (no. 75).
11. Imam Isa bin Yunus (w. 187 / 191 H), diriwayatkan oleh Imam Ibnu Hibban dalam
Shahihnya (no. 389 –pen. Muasasah ar-Risalah, cet. 2 1414 H).
12. Imam Sulaiman bin Hayyan al-Azdiy (w. 190 H), diriwayatkan oleh Imam Nasa’i dalam
Sunan Kubro (no. 4717) dan Sunannya (no. 3794).
13. Imam Umar bin Ali (w. 190 H), diriwayatkan oleh Imam Ibnu Hibban dalam Shahihnya (no.
4868),.
14. Imam Abdul Wahhab ats-Tsaqofiy (w. 194 H), diriwayatkan oleh Imam Bukhori dalam
Shahihnya (no. 6689), dan Imam Tirmidzi dalam Sunannya (no. 1427 –pen. Musthofa al-Baabi
al-Halabiy, cet. 2 1395 H).
15. Imam Sufyan bin ‘Uyyainah (w. 198 H), diriwayatkan oleh Imam Bukhori dalam Shahihnya
(no. 1, 2529, ), Imam Abu Dawud dalam Sunannya (no. 2201 –pen. Al-Maktabah al-‘Ishriyyah),
Imam Ahmad dalam al-Musnad (no. 168 –pen. Muasasah ar-Risalah, cet. 1 1421 H), dan Imam
Baihaqi dalam Sunan Kubro (no. 14996).
16. Imam Abdullah bin Haasyim ath-Thuusiy (w. 200 H), diriwayatkan oleh Imam Ibnu Hibban
dalam Shahihnya (no. 388).
17. Imam Yaziid bin Haruun (w. 206 H), diriwayatkan oleh Imam Ahmad dalam al-Musnad (no.
300), dan Imam Baihaqi dalam Sunan Kubro (no. 1422, 2254, & 7370, 8992).
18. Imam Ja’far bin ‘Aun (w. 206/207 H), diriwayatkan oleh Imam Daruquthni dalam Sunannya
(no. 131 –pen. Muasasah ar-Risalah, cet. 1 1424 H), dan Imam Baihaqi dalam as-Sunan (no. 1 –
pen. Jaami’ah Dirasah Islamiyyah, cet. 1 1410 H).
dll.
Hadits Arba’in An-Nawawi ke-34
: َسِم ْع ُت َر ُسْو َل ِهللا َص َّلـى ُهللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم َيُق ْو ُل: َع ْن َأِبْي َسِع ْيٍد اْلـُخ ْد ِر ِّي َرِض َي ُهللا َع ْنُه ؛ َقاَل
َو َذ ِل َك، َف ِإَن َلـْم َيْس َتِط ْع َفِبَقْلِب ِه، َف ِإْن َلْم َيْس َتِط ْع َفِبِلَس اِنِه، «َم ْن َر َأى ِم ْنُك ْم ُم ْنَك ًرا َفْلُيَغ ِّي ْر ُه ِبَي ِدِه
.» َأْض َع ُف ْاِإل ْيـَم ـاِن
Dari Abu Sa’îd al-Khudri Radhiyallahu anhu, ia berkata, “Aku pernah mendengar Rasûlullâh
Shallallahu ‘alaihi wa sallam bersabda, ‘Barangsiapa di antara kalian melihat kemungkaran,
maka hendaklah ia mengubahnya dengan tangannya (kekuasaannya); jika ia tidak mampu, maka
dengan lidahnya (menasihatinya); dan jika ia tidak mampu juga, maka dengan hatinya (merasa
tidak senang dan tidak setuju), dan demikian itu adalah selemah-lemah iman.’”
TAKHRIJ HADITS
َح َّد َثَنا َأُبو َبْك ِر ْبُن َأِبي َشْيَبَة َح َّد َثَنا َو ِكيٌع َع ْن ُس ْفَياَن ح و َح َّد َثَنا ُمَحَّم ُد ْبُن اْلُم َثَّنى َح َّد َثَنا ُمَح َّم ُد ْبُن
َج ْع َفٍر َح َّد َثَنا ُش ْع َبُة ِكاَل ُهَم ا َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن َطاِرِق ْبِن ِشَهاٍب َو َهَذ ا َحِد يُث َأِبي َبْك ٍر َق اَل َأَّوُل
َم ْن َبَد َأ ِباْلُخ ْطَبِة َيْو َم اْلِع يِد َقْبَل الَّص اَل ِة َم ْر َو اُن َفَقاَم ِإَلْيِه َر ُجٌل َفَق اَل الَّص اَل ُة َقْب َل اْلُخ ْطَب ِة َفَق اَل َق ْد
ُتِر َك َم ا ُهَناِلَك َفَقاَل َأُبو َسِع يٍد َأَّم ا َهَذ ا َفَقْد َقَض ى َم ا َع َلْيِه َسِم ْع ُت َر ُس وَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم
َيُقوُل َم ْن َر َأى ِم ْنُك ْم ُم ْنَك ًرا َفْلُيَغِّيْر ُه ِبَيِدِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبِلَس اِنِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبَقْلِبِه َو َذ ِل َك َأْض َع ُف
اِإْل يَم اِن َح َّد َثَنا َأُبو ُك َر ْيٍب ُمَحَّم ُد ْبُن اْلَع اَل ِء َح َّد َثَنا َأُبو ُمَع اِو َيَة َح َّد َثَنا اَأْلْع َم ُش َع ْن ِإْس َم ِع يَل ْبِن َر َج اٍء
َع ْن َأِبيِه َع ْن َأِبي َسِع يٍد اْلُخ ْد ِر ِّي َو َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن َطاِرِق ْبِن ِشَهاٍب َع ْن َأِبي َسِع يٍد اْلُخ ْد ِر ِّي
ِفي ِقَّص ِة َم ْر َو اَن َو َح ِد يِث َأِبي َسِع يٍد َع ْن الَّنِبِّي َص َّلى ُهَّللا َع َلْيِه َو َس َّلَم ِبِم ْثِل َحِد يِث ُش ْع َبَة َو ُس ْفَياَن
Sumber: Muslim
Kitab : Iman
Bab : Penjelasan bahwa mencegah kemungkaran adalah bagian dari iman, dan bahwa iman itu
bertambah
No. Hadist : 70
Tahkrij informasi awal didapat dari kitab sembilan imam, hadis tersebut diriwayatkan
oleh muslim. Dengan menggunakan kata kunci َ ,hadis tersebut ditemukan dalam kitabفِبِلَس اِنِه
Muslim (No. 70), kitab Abu Daud (No. 963, 3777), kitab Tirmidzi (No.2098), kitab Nasa’i (No.
4922), kitab Ibn Majah (No. 1265,4003), dan kitab Ahmad (10652, 10723,11034, 11068,1090,
11442).
َح َّد َثَنا ُبْنَداٌر َح َّد َثَنا َع ْبُد الَّرْح َمِن ْبُن َم ْهِد ٍّي َح َّد َثَنا ُس ْفَياُن َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن َط اِرِق ْبِن ِش َهاٍب
َقاَل َأَّوُل َم ْن َقَّد َم اْلُخ ْطَبَة َقْبَل الَّص اَل ِة َم ْر َو اُن َفَقاَم َر ُجٌل َفَقاَل ِلَم ْر َو اَن َخ اَلْفَت الُّس َّنَة َفَق اَل َي ا ُفاَل ُن
ُتِر َك َم ا ُهَناِلَك َفَقاَل َأُبو َسِع يٍد َأَّم ا َهَذ ا َفَقْد َقَض ى َم ا َع َلْيِه َسِم ْع ُت َر ُس وَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم
َيُقوُل َم ْن َر َأى ُم ْنَك ًرا َفْلُيْنِكْر ُه ِبَيِدِه َو َم ْن َلْم َيْس َتِط ْع َفِبِلَس اِنِه َو َم ْن َلْم َيْس َتِط ْع َفِبَقْلِب ِه َو َذ ِل َك َأْض َع ُف
اِإْل يَم اِن َقاَل َأُبو ِع يَس ى َهَذ ا َح ِد يٌث َح َس ٌن َص ِح يحٌ
Sumber: Tirmidzi
Kitab : Fitnah
Bab : Menyingkirkan kemungkaran dengan tangan, lisan dan hati
No. Hadist : 2098
َح َّد َثَنا َع ْبُد اْلَحِم يِد ْبُن ُم َحَّمٍد َق اَل َح َّد َثَنا َم ْخ َل ٌد َق اَل َح َّد َثَنا َم اِل ُك ْبُن ِم ْغ َو ٍل َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن
َطاِرِق ْبِن ِش َهاٍب َقاَل َقاَل َأُبو َسِع يٍد اْلُخ ْد ِر ُّي َس ِم ْع ُت َر ُس وَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم َيُق وُل َم ْن
َر َأى ُم ْنَك ًرا َفَغَّيَرُه ِبَيِدِه َفَقْد َب ِر َئ َو َم ْن َلْم َيْس َتِط ْع َأْن ُيَغ ِّي َرُه ِبَي ِدِه َفَغَّي َرُه ِبِلَس اِنِه َفَق ْد َب ِر َئ َو َم ْن َلْم
َيْسَتِط ْع َأْن ُيَغ ِّيَرُه ِبِلَس اِنِه َفَغَّيَر ُه ِبَقْلِبِه َفَقْد َبِر َئ َو َذ ِلَك َأْض َع ُف اِإْل يَم اِن
Sumber : Nasa'i
Kitab : Iman dan syareatnya
Bab : Pemeluk keimanan satu sama lain mempunyai kelebihan
No. Hadist : 4923
َح َّد َثَنا َأُبو ُك َر ْيٍب َح َّد َثَنا َأُب و ُمَع اِو َي َة َع ْن اَأْلْع َم ِش َع ْن ِإْس َم ِع يَل ْبِن َر َج اٍء َع ْن َأِبي¯ِه َع ْن َأِبي َس ِع يٍد
اْلُخ ْد ِر ِّي و َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن َطاِرِق ْبِن ِش َهاٍب َع ْن َأِبي َس ِع يٍد اْلُخ ْد ِر ِّي َق اَل َأْخ َر َج َم ْر َو اُن
َر ُجٌل َيا َم ْر َو اُن َخ اَلْفَت الُّس َّنَة َأْخ َر ْج َت اْلِم ْنَب َر اْلِم ْنَبَر ِفي َيْو ِم ِع يٍد َفَبَد َأ ِباْلُخ ْطَبِة َقْبَل الَّص اَل ِة َفَقاَل
الَّص اَل ِة َو َلْم َيُك ْن ُيْبَد ُأ ِبَها َفَقاَل َأُبو َسِع يٍد َأَّم ا َه َذ ا ِفي َهَذ ا اْلَيْو ِم َو َلْم َيُك ْن ُيْخ َر ُج َو َبَد ْأَت ِباْلُخ ْطَبِة َقْبَل
َفَقْد َقَض ى َم ا َع َلْيِه َسِم ْع ُت َر ُسوَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْيِه َو َس َّلَم َيُقوُل َم ْن َر َأى ِم ْنُك ْم ُم ْنَك ًرا َفاْس َتَطاَع َأْن
ُيَغ ِّيَرُه ِبَيِدِه َفْلُيَغِّيْر ُه ِبَيِدِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبِلَس اِنِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبَقْلِبِه َو َذ ِلَك َأْض َع ُف اِإْل يَم اِن
Sumber: Ibnu Majah
Kitab : Fitnah
Bab : Amar Ma'ruf dan Nahi Munkar
No. Hadist : 4003
َح َّد َثَنا َيِز يُد َأْخ َبَرِني ُش ْع َبُة َع ْن َقْيِس ْبِن ُم ْس ِلٍم َع ْن َطاِرِق ْبِن ِشَهاٍب َقاَل َخ َطَب َم ْر َو اُن َقْبَل الَّص اَل ِة
ِفي َيْو ِم اْلِع يِد َفَقاَم َر ُجٌل َفَقاَل ِإَّنَم ا َكاَنْت الَّص اَل ُة َقْبَل اْلُخ ْطَبِة َفَقاَل َت َر ى َذ ِل َك َي ا َأَب ا ُفاَل ٍن َفَق اَم َأُب و
َسِع يٍد اْلُخ ْد ِر ُّي َفَقاَل َأَّم ا َهَذ ا َفَقْد َقَض ى َم ا َع َلْيِه َسِم ْع ُت َر ُسوَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم َيُق وُل َم ْن
َر َأى ُم ْنَك ًرا َفْلُيَغِّيْر ُه ِبَيِدِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبِلَس اِنِه َفِإْن َلْم َيْسَتِط ْع َفِبَقْلِبِه َو َذ ِلَك َأْض َع ُف اِإْل يَم اِن
Sumber: Ahmad
Kitab : Sisa Musnad sahabat yang banyak meriwayatkan hadits
Bab : Musnad Abu Sa'id Al Khudri Radliyallahu ta'ala 'anhu
No. Hadist : 10723
Skema sanad
...َر ُسوَل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْيِه َو َس َّلَم َيُقوُل َم ْن َر َأى ِم ْنُك ْم ُم ْنَك ًرا
Dari kelima riwayat tersebut, yang memiliki redaksi paling mirip dengan yang digunakan
Muslim dalam kitab Shahih Muslim adalah riwayat Abu Daud dan Ibnu Majjah. Dengan
demikian langkah berikutnya bisa langsung melakukan kritik hadis (sanad/matan) pada hadis
riwayat Abu Daud dan Ibnu Majjah. Berikut biogragi singkat para perawi dalam jalur sanad Abu
Daud dan Ibnu Majjah:
Tsiqah haditsnya
Abu Hatim Ar Rozy
dijadikan hujjah