PENDIDIKAN PADA ZAMAN BANI

ABBASIYAH

Zaman pemerintahan Bani Abbasiyah dikenali sebagai zaman

keemasan dan kegemilangan pendidikan Islam. Dasar pendidikan
Islam berteraskan wahyu al-Quran dan hadis. Manakala sumber 
pendidikan berasal daripada sumber al-Quran dan Hadis serta
sumber ilmu luar seperti dari India, Parsi dan Greek. Selain
daripada ilmu keagamaan ilmu lain ialah sains,peubatan, fizik, kimia,
matematik , geografi, falsafah, asronomi, falak dan sebagainya.
INSTITUSI PENDIDIKAN
Masjid – Pusat pembelajaran rendah, menengah dan tinggi. Institusi utama
bg mpelajari al-Quran, Hadis dan Fiqah. Di masjid dijadikan muzarah
( perbahasan dan perbincangan isu semasa antara para ulama, sarjana dan
pujangga. Majis Jamek Al-mansor yg dibina Abu Jaafar pd tahun 145 M

Istana Khalifah - Istana berfungsi sebagai
gedung ilmu dan pusat pengkajian sastera
berbanding pusat pemerintahan. Misalnya,
Khalifah al-Muktadid Billah myediakan sudut2
tempat2 tertentu di istana untk para sarjana
myampaikan ilmu
Perpustakaan – Baitul Hikmah yg dibina oleh K. Harun
Ar-Rasyid mbawa kpd pkembgan pesat bidang ilmu
pengetahuan. Ia berperanan sbg Pusat pertemuan para
sarjana, pusat penterjemahan, pusat sumber, pusat
penyelidikan ilmiah dan pusat latihan ilmuan. Selain itu,
terdapat juga

Pusat pengajian – Dibina oleh Khalifah, Menteri dan orang kaya. Tapak
pembinaan di tanah wakaf, tanah kerajaan dan persendirian. Misalnya,
Madrasah Nizamiah yg dibina oleh Nizam Al-Muluk.
 Bidang Ilmu – Ilmu Naqli

Kurikulum peringkat rendah merangkumi

pelajaran al-Quran, sirah Nabi SAW,
membaca, menulis dan puisi. Manakala
kurikulum peringkat menengah ialah ilmu
tafsir, hadis, fiqh dan tauhid.

Ilmu Hadis – dikenali sbg zaman pyusunan dan

Ilmun Tafsir – Yahya bin Ziyad yg myusun Ilmu tafsir yg pgumpulan hadis. Al-Bukhari ( Sahih Bukhari ), Imam
ptama dalam kitabnya Ma’Ani Al-Quran dan Ibnu Jarir at- Muslim ( Sahih Muslim ). Pyusununan Kitab Sunan/ al-
Tabari melalui kitabnya Tafsir At-Tabari Kutub al-Sittah ( Abu Dawud, At-Tirmidzi, An-Nasai’,
dan Ibnu Majah )

Ilmu Tauhid – pkembangan ilmu falsafah yg bsumberkan
falsafah Yunani telah mberikan kesan buruk thadap akidah
umat Islam. Antara ulama yg berusaha memurnikan akidah
islamiah ialah Imam Al-Ghazali dan Imam Abu Al-Hassan Al-
Asy’ari
Ilmu Fekah/Fiqh – muncul tokoh-tokoh yang telah
mengasaskan mazhab. Imam Abu Hanifah ( Mazhab
Hanafi), Imam Malik ( Mazhab Maliki ), Imam Ahmad
bin Hanbal ( mazhab Hambali ) dan Imam Syafei
( Mazhab Syafei )
 Ilmu Aqli
Ilmu Matematik – Muhammad bin Musa al-
Khawarizmi telah mperkenalkan
formula2 baharu iaitu al-masalat
( trigonometri), al-jabr ( algebra), al-
handasah (geometri), al-Lugharitmat
(logarithm). Beliau juga mperkenalkan
system angka dalam abjad arab. Selain
itu, juga mperkenalkan bilangan sifar
( 0 ) dalam system angka.
Telah mghasilkan karya Hisab al-Jabri
Wal Muqabalah
Ilmu Falak – Al-Batani. Telah menemui
cara mgukur jarak antara bumi dengan
matahari, mbuat jadual pergerakan
bulan dan bintang, mjelaskan system
geologi bumi serta pengaruh bulan dan
matahari terhadap pertukaran musim,
dan mencipta alat pengukur sudut iaitu
astrolabe
Ilmu Fizik – Al-Hassan bin al-Haitham
telah mghuraikan proses pmbalikan
cahaya pada retina, mencipta cermin
mata, menjelaskan lapisan-lapisan mata
dan proses penglihatan, dan menyukat
kelajuan bunyi dan cahaya. Kitab yang
terkenal iala Kitab Al-Manazir, Maqalah fi
ad-Dhau dan sebagainya.

Ilmu Perubatan – Berjaya mjelaskan

Ilmu Kimia – Jabir al-Hayyan – penemuan
asid sulfurik, teori penghasilan
petroleum dan alcohol dan membaiki
proses pembuatan kaca. Mengasaskan
fakta kimia berdasarkan ujikaji.
kuman dalam penyakit, mjelaskan teori
jangkitan virus seperti tibi, menemui
pelbagai jenis penyakit seperti rubella,
alahan, cacar dan penyakit jiwa,
mencipta alat untuk penyakit kronik dan
mcipta picagari, ubat bius dan benang
khas untk pembedahan . Tokoh Ibn Sina
karya – Al-Qanun Fi at-Tib
Dasar dan perkembangan pendidikan

 Dasar pelajaran yang digunakan ialah al-Quran dan hadis.

 Sumber pengetahuan Islam berasal daripada dua jurusan : sumber internal
(dalam) - al-Quran dan hadis manakala sumber external (luar) - ilmu-ilmu dari
India, Parsi dan Greek.